ولید بن عقبه

ولید بن عقبه
فرماندار
دوره مسئولیت ۶۴۵/۴۶ – ۶۴۹/۵۰
پادشاه	عثمان (خلیفه)
پس از	سعد ابن ابی وقاص
پیش از	سعید بن عاص
اطلاعات شخصی
زاده	مکه
درگذشته	۶۸۰ رقه
روابط	بنی امیه (تبار) عثمان خلیفه سوم (برادر ناتنی) ولید بن هشام بن ولید بن عقبه المعیطی (نوه)
فرزندان	اَبان هشام عثمان
والدین	عقبه بن ابی معیط (پدر) اروی بنت کریز (مادر)

ولید بن عُقبَه بن ابی‌معیط (؟ - ۶۱ ه‍.ق برابر ۶۹۰ م) یکی از صحابه محمد و جزو تیرهٔ ابوعمرو از خاندان بنی‌امیه در مکه بود. بعضی مورخان بر این اعتقاد دارند که نسب وی به دودمان بنی‌لام تیرهٔ عبدالخان در بین‌النهرین و خوزستان است. ولید پس از مرگ عثمان در شهر رقه سکونت گزید و در زمان خلافت معاویه در همین شهر درگذشت.

زندگی

ولید بن عُقبَه بن ابی‌معیط، شهرتی به عنوان شاعر داشت، چنان‌که پسرش ابوکتیفه عمرو نیز چنین بود. عقبه پدر ولید، در جنگ بدر در دسته مقابل محمد بود و کشته شد؛ اما ولید در هنگام فتح مکه در ۸ هجری/۶۳۰ میلادی مسلمان شد. وی در زمان محمد، مأمور جمع‌آوری صدقات قبیله بنی‌مصطلق و در زمان عمر مأمور جمع‌آوری صدقه از قبیله مسیحی بنی‌ثعلب در جزیره العرب شد.

در خلافت عثمان

ولید برادر ناتنی عثمان بن عفان بود (مادر مشترک: اروی بنت کریز) و وقتی عثمان خلیفه شد، ولید را در سال ۲۹ هجری/۶–۶۴۵ میلادی، جانشین سعد بن ابی‌وقاص در امارت کوفه کرد. بی‌بند و باری ولید و نوشیدن شراب باعث شد که شکایاتی از وی شود و پس از احضار توسط عثمان، به اصرار علی بن ابیطالب به جاری سازی حدود اسلامی، توسط حسن بن علی حد (شلاق) زده شد. عثمان نیز مجبور شد تا وی را در سال ۳۳ هجری/۵۰–۶۴۹ میلادی عزل نماید.

در خلافت علی

کلیفورد ادموند باسورث معتقد است بعد از کشته‌شدن عثمان، ولید به جزیره گریخت و در آنجا ماند و از سیاست به دور بود تا اینکه در ۶۱ هجری/۶۸۰ میلادی در رقه درگذشت. اما ویلفرد مادلونگ می‌نویسد که وی در زمان شورش طلحه و زبیر، برخلاف مروان و برخی دیگر از آل‌امیه که به کارزار عایشه در مکه پیوستند، مستقیماً به شام نزد معاویه رفت.

در آغاز جنگ صفین، هنگامی که لشکریان معاویه به آبگاه فرات زودتر دسترسی پیدا کرده بودند و آن را بسته بودند، علی پیکی را به معاویه فرستاد تا بگذارد که لشکریانش از آب استفاده کنند و مذاکرات را پیش بگیرند یا در صورت مخالفت جنگ بر سر آب کنند. معاویه این دو گزینه را با سران سپاهش به شور گذاشت؛ ولید معتقد بود که همان‌طور که عثمان خلیفهٔ سوم به مدت ۴۰ روز از آب و غذای نرم، توسط شورشیان بر خلیفه محروم شده بود، آنها نیز باید از آب محروم گردند و با وجود اینکه عمروعاص پیشنهادی مخالف داد، باز بر نظر خود اصرار ورزید.

پانویس

منابع

• Bosworth, .C.E (2002). "al-Walīd b. ʿUḳba". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. ۱۱ (second ed.). Leiden: E. J. Brill. p. ۱۳۰. {{cite encyclopedia}}: Unknown parameter |عنوان جلد= ignored (help)
• Madelung، Wilfred (۱۹۹۸). The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate. United Kingdom: Cambridge University Press. شابک ۰۵۲۱۶۴۶۹۶۰. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲.