مودود غزنوی

سلطان مودود غزنوی
سلطان غزنویان شهاب‌الدوله
سلطنت	۴۳۲–۴۴۰ یا ۴۴۱ قمری/۱۰۴۰–۱۰۴۸ یا ۱۰۴۹ میلادی
پیشین	محمد غزنوی
جانشین	مسعود دوم غزنوی
متولد	غزنی، امپراتوری غزنوی (افغانستان کنونی)
درگذشته	۲۰ یا ۲۱ رجب ۴۴۱ یا ۲۵ جمادی‌الثانی ۴۴۰ قمری ۱۸ یا ۱۹ دسامبر ۱۰۴۹ یا ۵ دسامبر ۱۰۴۸ میلادی غزنی، امپراتوری غزنوی (افغانستان کنونی)
خاندان	دودمان غزنویان
پدر	سلطان مسعود غزنوی
دین و مذهب	اسلام، سنی

سلطان مودود غزنوی یکی از پادشاهان سلسلهٔ غزنوی بود که در سال ۴۳۲ هجری قمری پس از شکست دادن عمویش محمد غزنوی، بر تخت نشست.

زندگی

مودود در برخی از سفرهای جنگی پدرش سلطان مسعود، مانند سفر به گرگان و طبرستان در ۴۲۵ قمری همراه او بود و در برخی جنگ‌ها فرماندهٔ سپاه بود. مودود در ربیع‌الاول ۴۳۰ به ولیعهدی مسعود منصوب شد. در سال ۴۳۲ سلطان مسعود غزنوی پدر وی، به دست لشکریانش ابتدا زندانی و سپس کشته شد. لشکریان برادر سلطان مسعود به نام محمد را بر تخت شاهی نشاندند؛ ولی مودود پس از آگاهی از این پیش‌آمد به غزنین پایتخت غزنویان تاخت و با از میان بردن تمامی مخالفان به شاهی رسید. نبرد مودود و محمد در ۱۳ رجب یا ۳ شعبان در ننگرهار انجام شد که با پیروزی مودود به پایان رسید.

آغاز سلطنت

مودود در ۲۳ شعبان ۴۳۲ در غزنی به تخت نشست و عمویش عبدالرشید را دستگیر و زندانی کرد. در همان سال، برادرش مجدود در مولتان و لاهور شورش کرد؛ ولی با مرگ مجدود در ذی‌الحجه همان سال، شورش به جایی نرسید. سپاه فرستاده‌شده توسط مودود برای سرکوبی شورش به فرماندهی فقیه سلیطی هندویان شورشی و اسماعیلیان را سرکوب کرد. در ۴۳۵ قمری، سه شاهزادهٔ هندی، لاهور را محاصره کردند. نیروهای مودود به کمک حاکم لاهور شتافتند و شاهزادگان را شکست دادند.

درگذشت

مودود در حالی که در صدد جنگ با سلجوقیان بود، به مرض قولنج درگذشت. تاریخ دقیق مرگ مودود مشخص نیست. بر اساس گفتهٔ ابن‌اثیر و ابن‌بابا تاریخ مرگ مودود، ۲۰ یا ۲۱ رجب ۴۴۱ قمری (۱۸ یا ۱۹ دسامبر ۱۰۴۹ میلادی) است؛ در حالی که حسینی ۲۵ جمادی‌الثانی ۴۴۰ (۵ دسامبر ۱۰۴۸) را بیان می‌کند. از میان مورخان معاصر، زامباور رجب ۴۴۰ را پیشنهاد کرد و لین‌پول زمانی در سال ۴۴۰ قمری را پذیرفت.

تبارنامه غزنویان

سبکتگین (امارت. ۹۷۷- ۹۹۷ میلادی) امیر غزنه

بغراچق (۹۹۷- ?) والی هرات

'محمود (۹۹۸-۱۰۳۰) سلطان غزنه

ابوالمظفر نصر (۹۹۷- ?) والی بست

اسماعیل ( ۹۹۷-۹۹۸) امیر غزنه

محمد (۱۰۳۰) سلطان غزنه

مسعود (۱۰۳۰-۱۰۴۱) سلطان غزنه

عبدالرشید (۱۰۴۹-۱۰۵۲) سلطان غزنه

مودود ( ۱۰۴۱-۱۰۴۸) سلطان غزنه

علی (۱۰۴۸-۱۰۴۹) سلطان غزنه

فرخزاد (۱۰۵۳-۱۰۵۹) سلطان غزنه

ابراهیم (۱۰۵۹-۱۰۹۹) سلطان غزنه

مسعود دوم (۱۰۴۸) سلطان غزنه

مسعود سوم (۱۰۹۹-۱۱۱۵) سلطان غزنه

شیرزاد (۱۱۱۵-۱۱۱۶) سلطان غزنه

ارسلان‌شاه (۱۱۱۶-۱۱۱۷) سلطان غزنه

بهرام‌شاه ( ۱۱۱۷-۱۱۵۷) سلطان غزنه

خسروشاه (۱۱۵۷-۱۱۶۰) سلطان غزنه

خسروملک (۱۱۶۰-۱۱۸۶) سلطان غزنه

پانویس

منابع

• باسورث، کلیفورد ادموند (۱۳۷۸). تاریخ غزنویان. ترجمهٔ حسن انوشه. انتشارات امیرکبیر.
• صفا، ذبیح‌الله، ناریخ ادبیات ایران (جلد دوم)، انتشارات فردوس، چاپ هفدهم