استخاره‌های محمدعلی‌شاه

استخاره‌های محمدعلی‌شاه مجموعه استخاره‌هایی است که محمدعلی‌شاه قاجار در طول حکمرانی خود از میرزا ابوطالب زنجانی درخواست کرده و از او جواب گرفته است.

استخاره در نزد شاهان قاجار

استخاره در لغت به معنای بهترین خواستن و خیر خواستن از خدا است. با اینکه اعمال خلاف رضای خدا در زندگی پادشاهان قاجار به‌خصوص مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه بسیار وجود داشته، اعتقاد عجیبی به استخاره داشتند حسین بحرینی روحانی مورد اعتماد و اطمینان مظفرالدین شاه بود و او در کارهای مختلف حتی در مسائل ساده روزانه از وی درخواست استخاره می‌کرد و معمولاً عین‌الدوله پشت سر شاه می‌ایستاد و بحرینی بعد از نگاه کردن به قرآن سرش را بالا می‌کرد و به صورت او نگاه می‌کرد که چه بگوید.

انتشار

مرات الممالک که بعد از خلع محمدعلی شاه، این استخاره‌ها را بدست آورده بود. بعد از ۴۴ سال این نوشته‌ها از طریق مهندس مرآت در اختیار احمد توکلی قرار گرفته و او آن‌ها را در مجله یادگار که عباس اقبال آشتیانی مدیر مسئول آن بود، منتشر کرد. این مجموعه شامل ۲۰ برگ با رنگ‌های متفاوت است که بر روی هر یک استخاره‌ای نوشته شده و پاسخ آن در زیر برگ یا در روی پاکت جواب داده شده است، پاکت‌ها مهر و امضای محمدعلی شاه را دارد. تمام جواب‌ها بجز یکی، توسط سید ابوطالب زنجانی نوشته شده است.

در پشت این کتابچه به خط و امضای غلامحسین خان صاحب اختیار غفاری کاشانی چنین نوشته شده است: این استخاره‌ها که در این کتابچه جمع شده تمام خط محمدعلی‌شاه و جواب‌ها خط ابوطالب مجتهد زنجانی است تردیدی برای هیچ‌کس نیست.

پانویس

منابع

• توکلی، احمد (فروردین و اردیبهشت ۱۳۲۸). «ورقی از تاریخ مشروطه». مجله یادگار. عباس اقبال آشتیانی (۸ و ۹): ۴۵.
• ملک‌زاده، مهدی (۱۳۸۳). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. ج. سوم. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۶۴-۳۷۲-۰۹۴-۲.