اسلامیکال:انشعاب محتوا
این صفحه جزو رهنمودهای اسلامیکال است. استانداردهای رفتاریِ مطرحشده در این صفحه از پشتوانهٔ تأیید بسیاری از ویرایشگران اسلامیکال برخوردار است. بااینکه پیروی از مفاد این صفحه توصیه میشود، این مفاد جزو سیاستها نیست. در ویرایش و بهروزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن تغییرات و نظرخواهی استفاده کنید. |
این صفحه در یک نگاه: مقالاتی که درمورد موضوعات یکسانی هستند نباید در مقالات متعددی مطرح شود که هرکدام از این مقالات قسمتی از موضوع را بررسی کنند. |
انشعاب محتوا یا مقالات موازی اصطلاحی است که برای توصیف چند مقاله که همگی به یک موضوع میپردازند به کار میرود. اگر انشعاب محتوا بهطور سهوی رخ بدهد، میتواند منجر به مقالههایی شود که محتوای تکراری و حتی متضاد دارند و این چیزی است که باید از آن پرهیز کرد. اما از سوی دیگر، وقتی مقالهای خیلی طولانی میشود، کاربران معمولاً مقالههای دیگری ایجاد میکنند که در آن به خلاصهای از موضوع اشاره شده و سپس به یک جنبهٔ آن بیشتر پرداخته شدهاست. این کار نه تنها پذیرفتهاست، حتی برای بهتر شدن خوانایی مقالهها و راحتتر شدن مدیریت محتوای آنها توصیه هم میشود. برای مثال، کاربران ممکن است مقالهای که مربوط به یک واقعه تاریخی است را به دو مقاله بشکنند که در دومی راجع پیامدهای آن رویداد بهطور مبسوط توضیح داده شده و در اولی تنها اشارهای مجمل به این موضوع شدهاست. در یک مثال دیگر، کاربران ممکن است که در مقالهٔ مربوط به یک نویسنده، بخش کتابشناسی را جدا کنند و مقالهای جداگانه برایش بسازند تا مقالهٔ اصلی کوتاهتر شود.
مقالات موازی به منظور دور زدن بیطرفی که به اختصار انشعاب دیدگاهی عنوان گرفتهاند؛ به ایجاد عامدانهٔ مقالات انشعابی اطلاق میگردد که هدف از ساختشان، دور زدنِ سیاست دیدگاه بیطرف است. این عمل معمولاً بدین جهت صورت میگیرد که یک زمینهٔ منفی یا مثبت درمورد مقالهای یا بزرگنمایی شود یا از توجه دور نگاه داشته شود و وزن کافی به آن داده نشود. انشعاب دیدگاهی در اسلامیکال مطلوب نیست، زیرا مانع از این اجماعیابی میشود و بنابراین یکی از مهمترین سیاستهای اسلامیکال بدینگونه نقض میشود.
شکلهای ناپذیرفتنی انشعاب محتوا
انشعاب با محتوای تکراری
انشعاب با محتوای تکراری ممکن است عمداً یا سهواً رخ بدهد. اگر چه به ویرایشگران اسلامیکال توصیه میشود که قبل از ساختن مقاله، مطمئن شوند که مقالهای برای آن موضوع از پیش وجود ندارد، این شانس همیشه وجود دارد که آنها فراموش کنند که این بررسی را انجام بدهند، یا این که جستجویشان به هر دلیل ناموفق باشد، یا این که اساساً راجع به موضوعی تکراری مقالهای جدید از یک زاویهٔ دیگر ایجاد کنند. اگر جایی به مقالهٔ تکراری برخورد کردید، با مشارکتکنندگان آن گفتگو کنید (مثلاً از طریق صفحهٔ بحث مقاله) تا مطمئن شوید که وجود دو مقالهٔ موازی ضروری نیست. اگر چنین ضرورتی وجود نداشت، محتوای مقالهٔ جدیدتر در مقالهٔ قدیمیتر ادغام میشود.
انشعاب دیدگاهی
انشعاب دیدگاهی وقتی رخ میدهد که کاربران راجع به محتوای یک صفحه (معمولاً یک مقاله) اختلاف دارند و به جای این که این اختلاف را حل کنند، نسخهای موازی از همان صفحه ایجاد میکنند که محتوایش در مطابقت با یک دیدگاه خاص است. به این صفحهٔ جدید، «انشعاب دیدگاهی» گفته میشود و ایجادش ناقض سیاست دیدگاه بیطرف است چرا که مطابق آن سیاست، تمام حقایقی که در مورد یک موضوع وجود دارد باید به شکل مناسب (و با وزن متناسب) در همان مقالهٔ اصلی مورد پوشش قرار بگیرند. از آنجا که انشعاب دیدگاهی در اسلامیکال پذیرفته نیست، چنین مقالههایی یا باید در مقالهٔ اصلی ادغام شوند یا برای حذف نامزد شوند.
تشخیص این که یک محتوای منشعب شده به یک دیدگاه خاص بیشتر میپردازد، خود میتوانند یک «دیدگاه» تلقی شود. در نتیجه توصیه میشود که انشعاب محتوای اینچنینی را با لفظ «انشعاب دیدگاهی» توصیف نکنید مگر آن که حاصل اخلالگری هدفمند و طولانیمدت باشد. به جای آن، سعی کنید که از سیاست دیدگاه بیطرف برای برخورد با این نوع محتوا استفاده کنید: صرف نظر از این که دلیل ایجاد محتوای موازی چه بوده، عنوان و متن آن کماکان باید بیطرفانه نوشته شود. گاهی ممکن است که انشعاب محتوا به خودی خود فکر خوبی باشد، اما در عمل متن آن بیطرفانه نوشته نشده باشد، یا این که نگارندگان آن به اشتباه تصور کرده باشند که مالک محتوای آن مقالهٔ انشعابی هستند.
شدیدترین شکل انشعاب دیدگاهی وقتی رخ میدهد که مقالهای با یک عنوان سوگرایانه راجع به ابعاد یک موضوع ساخته میشود، در حالی که درست آن است که این عنوان به بخشی از مقالهٔ اصلی پال:تغییرمسیر کند و در مقالهٔ اصلی، دیدگاههای مختلف راجع به آن موضوع بررسی شود. حتی گاهی کاربران تغییرمسیرهای قدیمی را تبدیل به مقالهای مجزا و موازی میکنند تا اجماع را دور بزنند. اما توجه داشته باشید که مقالهای که حاصل انشعاب دیدگاهی است گاهی عنوانش با موضوع اصلی مترادف نیست.
گاهی نگارندهٔ مقالهٔ انشعابی جدید واقعاً عقیده دارد که این قدر محتوا راجع به این مسئله زیاد است که داشتن یک مقالهٔ جداگانه را توجیه میکند. اما باید توجه کرد که هر «مقالهٔ دختر» که به یک جنبه از موضوعی از «مقالهٔ مادر» میپردازد، باید بیطرفانه نگارش شده باشد؛ مثلاً اگر موضوع مقالهٔ دختر، نقدهای موضوع مقالهٔ مادر است، این نقدها باید با وزندهی مناسب نوشته شوند و هر جا پاسخی برای یک نقد وجود دارد، این پاسخ هم با وزندهی مناسب در مقاله ذکر شود. غالب مقالههای «نقد فلان» از نداشتن دیدگاه بیطرف رنج میبرند. اگر جایی استفاده از واژهٔ «نقد» واقعاً مناسب است، حتماً توجه کنید که محتوا هم شامل نقدهای مثبت باشد و هم نقدهای منفی. این که مقالهای فقط راجع به نقدهای منفی باشد همانقدر بد است که مقالهای با موضوع «ستایش فلان» ساخته شود.
شکلهای پذیرفتنی انشعاب محتوا
برخی انواع انشعاب محتوا، مفید و گاهی لازم هستند. توجه کنید که این که محتوایی با یکی از شرایط زیر سازگار باشد، دلیل نمیشود که مصداق یکی از موارد ناپذیرفتنی بالا نباشد.
انشعاب محتوا به خارج از اسلامیکال
کاربران میتوانند محتوای اسلامیکال را با رعایت اجازهنامههای آن به سایت خودشان ببرند و در آنجا نسخهای موازی از آن را ایجاد کنند. وبگاه مذکور باید مطالب را با اجازهنامهای سازگار با اسلامیکال منتشر کند، نظیر پروانه مستندات آزاد گنو یا یکی از انواع اجازهنامه کرییتیو کامنز که با اسلامیکال سازگار است.
مقالههای خلاصهساز و زیرمقالهها
گاهی مناسب است که محتوا بین چند مقاله تقسیم شود؛ مثلاً یک مقاله به خلاصهای از موضوع بپردازد، و یک یا چند مقالهٔ دیگر به جزئیات ابعاد مختلف موضوع بپردازند. این اتفاق معمولاً در دو حالت رخ میدهد:
- مقالههایی که اگر در آنها بهطور مبسوط به یکی از ابعاد موضوع پرداخته شود، وزندهی بین ابعاد مختلف موضوع رعایت نخواهد شد.
- مقالههایی که حالت خلاصه دارند و صرفاً مرور کلی بر یک موضوع دارند و هر بخششان ضمن اشارهای خلاصه به یک بعد موضوع، پیوندی به مقالهٔ مفصلتر در آن باره دارد.
در هر دوی این حالات، مقالهٔ اصلی به صورت خلاصهتری به یک بُعد موضوع میپردازد، و خواننده برای جزئیات بیشتر به مقالهٔ دیگر ارجاع داده میشود.
بعضا، وقتی مقالهای بیش از حد طولانی میشود، قسمتی از محتوایش که تماماً راجع به یکی از ابعاد موضوع است به مقالهای دیگر منتقل میشود و در مقالهٔ اصلی تنها خلاصهای از آن ارائه میشود. به این مقالهٔ دوم گاهی یک «زیرمقاله» گفته میشود.
گاهی موضوع یک زیرمقاله، اختلافبرانگیز است (مثلاً موضوعش نقد موضوع مقالهٔ اصلی است) اما این به خودی خود باعث نمیشود که مقالهٔ جدید مصداق نامناسبی از انشعاب محتوا باشد. مقالهٔ جدید کماکان باید دیدگاهی بیطرفانه و متعادل از موضوع خودش را ارائه کند. یک مثال رایج دیگر آن است که مقالهای راجع به یک موضوع نوشته میشود و بعد خود آن موضوع در دنیای واقعی به شدت مورد توجه قرار میگیرد و منابع بسیاری راجع به آن مطالبی مینویسند. منعکس کردن تمام آن مطالب در مقالهٔ اسلامیکال، باعث میشود که وزندهی مقاله از تناسب خارج شود، لذا ممکن است بهتر باشد که مقاله به دو یا چند مقاله شکسته شود چنانکه مقالهٔ اصلی وزندهی مناسب را رعایت کند و مقالههای جانبی هر کدام به شکلی مفصلتر (ولی کماکان بیطرفانه) به یکی از ابعاد موضوع بپردازند.
مقالههای مرتبط
گاهی دو یا چند مقاله، همگی راجع به یک موضوع هستند و در نتیجه، قسمت زیادی از متنشان یکسان یا مشابه است. این امر لزوماً به معنی آن نیست که این مقالهها مصداقی از انشعاب نامناسب محتوا هستند. برای مثال، محتوای مقاله محمد و خدیجه خواهناخواه با هم مرتبط است (چرا که خدیجه همسر محمد بود) و این خالی از اشکال است.
مثال دیگر این امر وقتی رخ میدهد که دو مقاله راجع به یک موضوع هستند اما کیفیت مشخصی را هدف قرار دادهاند؛ مثلاً مقالهٔ رجعت در باور شیعه دوازدهامامی از دیدگاه یک فرقه مشخص به موضوع رجعت پرداختهاست و با مقاله رجعت متفاوتتر نوشته شدهاست.
زیرصفحههای موقت
گاهی وقتی کاربران بر سر محتوای یک مقاله دچار اختلاف میشوند، بهطور موقت محتوای آن را به یک زیرصفحه کپی میکنند و در آنجا روی چیدمان جدیدی از محتوا بحث و همکاری میکنند تا به اجماع برسند. این کار میتواند کمک کند که یکی از ویرایشگران، دقیقاً نشان بدهد که دوست دارد مقاله به چه شکلی تغییر کند تا دیگران بتوانند محصول نظر او را ببینند و ارزیابی کنند، و تمام این تغییرات خارج از نسخهٔ اصلی مقاله رخ دهد. برای این که چنین زیرصفحههایی با یک انشعاب دیدگاهی اشتباه گرفته نشوند، بهتر است که زیرصفحه در فضای نام مقاله ایجاد نشود، بلکه در فضای نام کاربر یا پیشنویس ایجاد گردد. بحثهای مربوط به آن نیز بهتر است در صفحهٔ بحث مقاله انجام شوند تا همه کاربران علاقهمند از موضوع مطلع باشند.