|
مسابقه سال اسلامیکال |
| همزمان با آغاز ماه رمضان، مسابقه سال اسلامیکال با هدف معرفی اسلامیکال و توسعه مقالات در زمینه اسلامی آغاز شده‌است. علاقه‌مندان به شرکت در این مسابقه می‌توانند تا پایان ماه رمضان ۱۴۴۶ قمری برای آن نام‌نویسی کنند. فهرستی از مقالات پیشنهادی جهت ایجاد در اینجا وجود دارد |
افسرده لاری
افسردهٔ لاری | |
|---|---|
| پرونده:Afsordeh Lari.jpg | |
| نام اصلی | سید علی‌اکبر مرتضوی |
| زاده | ۱۲۹۷ ه. ق لار، ایران قاجاری |
| درگذشته | ۵ جمادی‌الاول ۱۳۶۰ ه.ق (۶۳ سال) فسا، ایران پهلوی روماتیسم قلبی |
| آرامگاه | آستان شاهزاده قاسم، فسا، ایران |
| تخلص | افسرده |
| پیشه | شاعر |
| ملیت | ایرانی |
| مذهب | شیعه |
| دیوان اشعار | دیوان افسردهٔ لاری |
| تأثیرپذیرفته از | سعدی |
| همسر(ها) | بی‌بی‌بیگم سادات معصومی (دخترِ سید عباس مجتهد گراشی) |
| پدر و مادر | سید مرتضی مرتضوی (پدر) |
سید علی‌اکبر مرتضوی (۱۲۹۷ ه.ق – ۵ جمادی‌الاول ۱۳۶۰ ه.ق) متخلص به افسرده، شاعر فارسی‌زبان بود. او به تحصیل ادبیات و طب پرداخت و مدتی به حرفهٔ طبابت مشغول بود. چند سالی نیز در شهرهای لار و فسا مسئولیت برخی انجمن‌ها و نهادهای اجتماعی و دولتی را به عهده داشت و در نهایت در فسا درگذشت.
دیوان افسردهٔ لاری در سال ۱۳۵۸ خورشیدی چاپ شده است که اشعاری در قالب‌های غزل، قصیده، رباعی، قطعه و مسمط را دربردارد.
تبار و خانواده
پدر افسرده، سید مرتضی مرتضوی، از اشراف و بازرگانان لار بود که در شهرهای داخل و خارج ایران چون بمبئی و جده، نمایندگی‌های بازرگانی داشت.[۱] همسر مرتضوی، بی‌بی‌بیگم سادات معصومی — فرزند عباس مجتهد گراشی — بود. حاصل ازدواج آن‌ها چهار فرزند پسر و سه فرزند دختر بود.[۲]
سرگذشت
علی‌اکبر مرتضوی در سال ۱۲۹۷ هجری قمری مقارن با ۱۲۵۹ خورشیدی در لار به دنیا آمد. او علی‌رغم اشتغال پدرش به بازرگانی، علاقه‌ای به این کار نشان نداد و در شهرهایی چون لار، اصفهان، شیراز، استهبان و کرمانشاه به تحصیل علوم قدیمه، ادبیات فارسی و عربی و طب پرداخت. او سپس نزدیک به بیست سال به حرفهٔ طبابت مشغول بود.[۳]
او چند سالی ریاست انجمن شهر و دیگر انجمن‌های اجتماعی شهر لار، و در اواخر عمر نیز مسئولیت دفتر ازدواج و طلاق را بر عهده داشت. پس از آن به سردفترداری اسناد رسمی در فسا منصوب شد و سه سال بعد، در تاریخ ۵ جمادی‌الاول ۱۳۶۰ هجری قمری مقارن با ۱۱ خرداد ۱۳۲۰ خورشیدی، به دلیل بیماری روماتیسم قلبی، در همان شهر درگذشت و در کنار امامزاده قاسم دفن شد.[۴][۵]
آثار
آنان که به رخسار نکو ماه زمین‌اند
غوغای تن و غارت جان، فتنهٔ دین‌اند
از خوبی ایشان چه توان گفت که ایشان
طوبی‌قد و کوثرلب و فردوس‌جبین‌اند
تخلص شاعری سید علی‌اکبر مرتضوی، «افسرده» بود. دیوان افسردهٔ لاری در سال ۱۳۹۵ ه. ق، با کتابت عبدالحسین نوروزی و تصحیح بهرام خواجه در ۴۴۶ صفحه جمع‌آوری شد و پنج سال بعد (مقارن با ۱۳۵۸ خورشیدی) به چاپ رسید. این دیوان شامل اشعاری در قالب‌های قصیده، مسمط، غزل، قطعه و رباعی است. حدود نیمی از دیوان افسردهٔ لاری، قصاید اوست که تعداد ابیات برخی از آن‌ها به ۱۵۰ تا ۲۰۰ بیت می‌رسد. قصاید و غزلیات افسرده به سبک سعدی نزدیک است اما شاعر توانسته است از تقلید فاصله بگیرد. غزلیات افسرده دارای مضمون‌های مطبوع و وزنی آهنگین است که در آن‌ها از قافیه‌ها و ردیف‌های متنوعی استفاده شده است.[۶] تعدادی از قصیده‌های افسردهٔ لاری در مدح و منقبت علی بن ابی‌طالب است که دلبستگی او به امامان شیعه را می‌رساند.[۷]
پانویس
ارجاعات
- ↑ وثوقی و دیگران، تاریخ مفصل لارستان، ۲: ۱۷۲۸–۱۷۲۹.
- ↑ معصومی، خاندان معصومی، ۲۱۵.
- ↑ نوروزی، «شاعری که شناخته نشد»، شعر.
- ↑ نوروزی، «شاعری که شناخته نشد»، شعر.
- ↑ وثوقی و دیگران، تاریخ مفصل لارستان، ۲: ۱۷۲۹.
- ↑ نوروزی، «شاعری که شناخته نشد»، شعر.
- ↑ وثوقی و دیگران، تاریخ مفصل لارستان، ۲: ۱۷۲۹.
منابع
- معصومی، سید جواد (۱۳۸۳). خاندان معصومی. قم: تهذیب. شابک ۹۶۴-۷۶۳۶-۳۷-۷.
- نوروزی، اسدالله (بهار ۱۳۷۸). «افسردهٔ لاری؛ شاعری که شناخته نشد». شعر. تهران: سورهٔ مهر. ۱ (۲۵): ۱۱۴–۱۱۵.
- وثوقی، محمدباقر؛ عابدی‌راد، منوچهر؛ تقوی، کرامت‌الله؛ رحمانی، صادق (۱۳۸۵). تاریخ مفصل لارستان. ج. ۲. تهران: همسایه. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۱۹۹-۸۷-۳.
پیوندهای بیرونی
- «عید غدیر در دیوان افسردهٔ لاری». خبرگزاری میلاد لارستان. ۲۶ مرداد ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۰ مهر ۱۴۰۱.