بهآفرید (پیامبر)
بهآفرید (پیامبر) | |
---|---|
پرونده:Al-Āṯār al-bāqiya ʿan al-qurūn al-ẖāliya Folio 230.jpg |
بهآفرید یک ایرانی خراسانی بود که در زمان ابومسلم خراسانی (در سده یکم و دوم هجری) آیینی نو آورد و جنبش بهآفریدان را پدیدآورد.
جنبش بهآفرید
بهآفرید، فرزند ماه فرودین بود. بهآفریدیان به عنوان نخستین شورشیان ایرانی ضد عرب و ضداسلام شناخته شدهاند، که در «خواف» ناحیه میان نیشابور و هرات آغاز به کار کردند.[۲] مردم بسیاری به او گرویدند و کارش بالا گرفت.[۳]
موبدان زرتشتی با او مخالفت کردند و شکایت نزد ابومسلم بردند و گفتند وی نه مسلمان است و نه زرتشتی و موجب اخلال هر دو آیین است. عبدالله، شعبه او را در کوههای بادغیس بگرفت و نزد ابومسلم برد و او را کشتند.
نویسندگان تا اوایل قرن پنجم هجری به وجود پیروانان بهآفرید اشاره کردهاند.[۴]
آیین بهآفرید
مبنای آیین بهآفرید، همان دین زرتشتی بود که با تعلیمات اسلامی مزج شده بود. همانند تحریم شراب، غسل جنابت و پنج نوبت نماز.[۵] وی دستور داد که پیروانش خورشید را پرستش کنند و هنگام نماز به هر سمتی که خورشید باشد متوجه شوند، و ثروتشان از چهارصد درهم نمیبایست تجاوز کند. آنها بهآبادی راهها و پلها پرداختند و یک هفتم دارائی خود را در این راه صرف میکردند. وی به رجعت اعتقاد داشت و برای اعداد خواصی قائل بود.[۶] مردم بسیاری به او گرویدند و کارش بالا گرفت. کتاب مذهبی او به زبان فارسی بود. پیروان او را «بهآفریدیه» گویند.
و گوشت مردار حرام کرد بر ایشان خوردن و نکاح مادر و خواهر و برادرزاده حرام بود و کابین زن از چهارصد درم گذشتن حرام کرد و هفت یک بخواست از خواستههای ایشان و از دسترنجشان همچنین و آن ملت بر مغان تباه کرد. پس مؤبدان پیش ابومسلم آمدند و از بهآفرید شکایت کردند و گفتند که دین بر شما و بر ما تباه کرد. پس ابومسلم مر بهآفرید را بگرفت و بردار کرد و قومی را که بدو گرویده بودند بکشت…»[۷]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اقبال آشتیانی، عباس (بهمن ۱۳۰۹). «ذکر بعضی از آثار مفقوده نثر فارسی». مجله شرق (۲).
- آذرنوش، آذرتاش (۱۳۸۵). چالش میان فارسی و عربی، سدههای نخست. نشر نی. شابک ۹۶۴-۳۱۲-۸۶۸-۷.
- بیرونی، ابوریحان (۱۳۸۶). آثار الباقیه. ترجمهٔ اکبر داناسرشت (ویراست سوم). تهران: امیرکبیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۲۷۹-۷.
- نوایی، عبدالحسین (۱۳۷۶). متون تاریخی به زبان فارسی. تهران: سمت. شابک ۹۶۴-۴۵۹-۲۳۳-۶.
- «قیامهای مردمی در ایران و نقش آفرینی مذهب در آن ها». راه توده.
- فرهنگ فارسی محمد معین.الگو:یادکرد ناکامل
برای مطالعه بیشتر
- Yūsofī, Ḡolām-Ḥosayn (1989). "BEHĀFARĪD". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. 4. p. 88-90.