روضةالعقول

روضةالعقول از جمله آثار مهم نثر فارسی، و ترجمه و تحریری به زبان مصنوع از مرزبان‌نامه اسپهبد مرزبان بن رستم از زبان طبری است. نویسنده کتاب محمد بن غازی ملطیوی یکی از فضلای دستگاه سلجوقیان روم بوده است. متن روضةالعقول دارای سیزده باب است. باب نخست «مناقب سلطان قاهر غیاث‌الدین» و باب دوم دربارهٔ احوالات مؤلف است و از باب سوم تا سیزدهم حکایات و داستان‌ها آمده‌اند. این کتاب به شدت تحت‌تأثیر مقامات حریری است. ملطیوی در این اثر بیش از کتب مشابه حکایت و مثال آورده است. او همچنین برخی واژگان و عبارت‌های مقامات حریری را عیناً تکرار کرده است و شصت بار از امثال و جملات کتاب‌های جهرة الامثال و دیوان المعانی اثر ابوهلال عسکری بهره برده است. او همچنین برخی شعرهای عربی از دیگر شاعران را در کتاب گنجانده. او در ۵۴ مورد هم از سخنان علی بن ابی‌طالب استفاده کرده است و گویا به غرر الحکم و درر الکلم دسترسی داشته است. از شاعران عربی که شعرهایشان در روضةالعقول آمده، بحتری، تهامی، ابن درید، فرزدق، ابوالفناهیه، طرفه، لبید بن ربیعه، حاتم طایی، ابوالعلا معری، امرالقیس، بشار، صاحب بن عباد و… هستند. از شاعران فارسی‌سرا نیز بیشتر از همگان به حدیقةالحقیقه اثر سنایی رجوع داشت و چهل بیت (یک‌سوم کتاب اصلی) را نقل کرده است.

پانویس

منابع

• محمدی، هاشم (۱۳۸۴). «تحریری دیگر از مرزبان نامه». نامه پارسی (۳۷).