اسلامیکال:حق تکثیر
 | این صفحه یکی از سیاست‌های اسلامیکال با تبعات قانونی را مستندسازی می‌کند. |
| حق تکثیر اسلامیکال |
|---|
| سیاست |
| رهنمودها |
| راهنما |
| فرایندها |
نکتهٔ مهم: بنیاد اسلامیکال صاحب حق تکثیر متن مقاله‌های اسلامیکال یا موارد جانبی دیگر نظیر تصاویر آن نیست. از این رو فرستادن نامه به روابط عمومی و تقاضای اجازه برای باز تولید مطالب بیهوده است. تولید مجدد مطالب با پیروی از مجوز و شرایط فنی کاربست‌پذیر در اسلامیکال (اسلامیکال:آیینه‌ها و انشعابات) امکان‌پذیر است.
مجوز مورد استفاده در اسلامیکال اجازهٔ دسترسی آزاد به مطالب را می‌دهد. این آزادی از نوع آزادی نرم‌افزار است. به این اصل کپی‌لفت می‌گویند. این یعنی مطالب اسلامیکال را می‌توان تکثیر کرد و تغییر داد و باز توزیع کرد با این شرط که مطالب جدید همان آزادی‌هایی را که مطالب پیشین به دیگران تفویض کرده‌اند، تفویض کنند و از نویسندگان مقالهٔ اسلامیکال یاد کنند (پیوند مستقیم به مقالهٔ اسلامیکال این شرطِ یاد از نویسنده را برآورده می‌سازد). پس این باعث می‌شود که مقاله‌های اسلامیکال همیشه آزاد بمانند و توسط هر کس با شروط و محدودیت‌هایی که برای اطمینان از آزاد ماندن مطالب‌اند استفاده توانند شد.
برای برآوردن اهداف فوق متن موجود در اسلامیکال دارای حق تکثیر است (به صورت خودکار و بر اساس کنوانسیون برن) و حق تکثیر آن متعلق به مشارکت‌کنندگان اسلامیکال است. مجوز آن برای استفادهٔ عموم مجوز مستندات آزاد گنو (GFDL) است. متن کامل مجوز در اسلامیکال:متن مجوز مستندات آزاد گنو قابل دسترسی‌است. به دلایل قانونی این متن نباید تغییر یابد.
- Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.2 or any later version published by the Free Software Foundation; with no Invariant Sections, with no Front-Cover Texts, and with no Back-Cover Texts.
- A copy of the license is included in the section entitled "GNU Free Documentation License".
- Content on Islamical is covered by disclaimers.
تنها متن انگلیسی GFDL است که از لحاظ قانونی الزام‌آور است: ترجمهٔ بند اول متن انگلیسی فوق (که از لحاظ قانونی الزام‌آور نیست) چنین است:
- اجازه نسخه‌برداری، توزیع و/یا تغییر محتوای اسلامیکال تحت مجوز مستندات آزاد گنو، نسخه ۲/۱ یا نسخه‌های بعدی منتشر شده توسط بنیاد نرم‌افزارهای آزاد داده می‌شود؛ بی هیچ قسمت غیرقابل تغییر، بی هیچ متنی روی جلد، و بی هیچ متنی پشت جلد.
چنان‌که گفته شد تنها متن انگلیسی جی‌اف‌دی‌ال است که از لحاظ قانونی الزام آور است. آنچه در پی می‌آید برداشت‌ها و تفاسیر ما از این مجوز است:
حقوق و تکالیف مشارکت‌کنندگان
| سیاست‌های حقوقی |
|---|
اگر مشارکتی در اسلامیکال کرده‌اید آن را تحت مجوز GFDL (بدون قسمت ناوردا متن جلد رویی یا جلد پشت) در اختیار عموم قرار داده‌اید. برای اینکه مشارکت کنید باید در موضعی باشید که این اجازه را توانید داد این یعنی که:
- حق تکثیر مواد در اختیار شما باشد. مثلاً خودتان آن را ایجاد کرده باشید.
- مواد را از مأخذی برگرفته باشید که اجازهٔ انتشار آن تحت مجوز گنو را می‌دهد. برای مثال مواد می‌تواند در مالکیت عمومی باشد یا اینکه خود تحت GFDL منتشر شده باشد.
در مورد اول شما خود دارای حق تکثیر مواد خود هستید. بعداً می‌توانید آن را تحت مجوزی دیگر به هر طریق که دوست می‌دارید در جایی دیگر توزیع کنید لیکن حق وا ستاندن مجوز گنو از نسخه‌ای از مواد که در اینجا قرار داده‌اید نمی‌دارید. این نسخه‌ها تا ابد تحت جی‌اف‌دی‌ال خواهند ماند.
در حالت دوم شما مواد جی‌اف‌دی‌الیِ بیرونی را وارد کرده‌اید. بنا بر یکی از شروط جی‌اف‌دی‌ال شما باید پدیدآورنده را یاد کنید و پیوندی به جایگاه نسخهٔ اصلی در شبکه قرار دهید.
استفاده از آثار دارای حق تکثیر دیگران برای ثبت مطالب در اسلامیکال
همهٔ آثار دارای حق تکثیرند مگر آنهایی که در مالکیت عمومی قرار گرفته‌اند یا اینکه واضحاً حق تکثیر آن واگذاشته شده‌است. اگر شما بخشی از اثر دارای حق تکثیر را با شرط اجازهٔ منصفانه به کار برده‌اید یا اینکه از دارندهٔ حق تکثیر اجازهٔ خاص برای استفاده از اثر بر اساس مجوز ما گرفته‌اید باید به این سند اشاره کنید (همراه با نام و تاریخ). هدف ما این است که تا آنجا که ممکن است بتوانیم محتویات اسلامیکال را آزادانه توزیع کنیم؛ بنابراین تصاویر و پرونده‌های صوتی دست‌اول با مجوز جی‌اف‌دی‌ال یا در عرصهٔ عمومی بارها بر پرونده‌های دارای حق تکثیری که منصفانه استفاده می‌شوند ارجحیت می‌دارند.
نگاهی به اسلامیکال:نمونهٔ درخواست حق استفاده بیندازید تا فرم نامه‌ای به دارندهٔ حق تکثیر برای دادن اجازهٔ استفاده از اثر وی تحت جی‌اف‌دی‌ال را ملاحظه کنید.
هرگز از موادی که حق تکثیر دیگران را پایمال می‌کنند استفاده نکنید. این کار ممکن است تبعات قانونی برای ما به وجود بیاورد و شدیداً به پروژه آسیب برساند. اگر از حق تکثیر آن شک دارید حتماً خودتان آن را بازنویسی کنید.
توجه کنید که قانون حق تکثیر قلمروش بیان خلاقانهٔ نظرات است و نه خود نظرات یا اطلاعات؛ بنابراین کاملاً قانونی‌است که مقاله‌ای در دانشنامه‌ای یا اثری دیگر مطالعه کرد و بعد مفاهیم را به قلم خود و با بیان خویشتن نوشت و آن را در اسلامیکال قرار داد. با این حال اگر آن اثر اصلی یاد نشود کاری غیراخلاقی (ولی نه غیرقانونی) صورت گرفته‌است. به دستبرد فکری و استفادهٔ منصفانه برای بحث‌هایی دربارهٔ این که در موارد عادی چه اندازه فرمول‌بندیِ دوباره لازم است مراجعه کنید.
پیوند به آثار دارای حق تکثیر
از آنجا که بیشتر آثاری که اخیراً تولید شده‌اند دارای حق تکثیرند تقریباً هر مقالهٔ اسلامیکال که منابعش را یاد می‌کند پیوندی به اثری مشمول حق تکثیر خواهد داشت. برای پیوند به مواد مشمول حق تکثیر نیازی به کسب اجازه صاحب آن نیست. درست همان‌طور که نویسندهٔ یک کتاب نیاز به کسب اجازه برای یادکرد اثر شخصی دیگر در «کتابنامهٔ» کتابش ندارد، اسلامیکال نیز محدود به پیوند به مطالب بازمتن یا آزاد نیست.
اگر می‌دانید که یک وب‌گاه بیرونی به طور غیرقانونی دربردارندهٔ اثری مشمول حق تکثیر است به آن نسخهٔ و به‌خصوص اثری که در آن وب‌گاه است پیوند ندهید. هدایت آگاهانه و عامدانهٔ دیگران به وب‌گاهی که حقوق تکثیر را پایمال می‌کند در برخی کشورها همکاری در تخلف است. بنابراین اسلامیکال نیز آن تخلف تلقی می‌کند. پیوند به صفحه‌ای که اثر کسی دیگر را به طور غیرقانونی توزیع می‌کند وجههٔ بدی از اسلامیکال و مشارکت‌کنندگانش باقی می‌گذارد.
اگر نقض حق تکثیری یافتید
اگر بیم نقض‌شدن حق‌تکثیر در جایی می‌دارید باید حداقل قضیه را در صفحهٔ بحث آن صفحه مطرح کنید. آنگاه دیگران می‌توانند شرایط را بررسی کنند و در صورت لزوم اقداماتی صورت دهند. سودمندترین اطلاعی که مهیا توانید کرد یکی نشانی اینترنتی یا هر گونه اشارت یا ارجاع به منبع یا متنی‌است که تخلف از روی آن صورت گرفته‌است. بعضی موارد اشتباه از آب در می‌آیند. مثلاً اگر مشارکت‌کننده همان نویسندهٔ متن در جای دیگر و با شرایط تکثیر دیگر باشد. این حق توزیع مجدد مطلب تحت جی‌اف‌دی‌ال را از نویسندهٔ اصلی سلب نمی‌کند. همچنین گاهی مطالبی در جای دیگری از وب می‌یابید که از اسلامیکال کپی شده‌است. در همهٔ این موارد خوب است که به این نکات در صفحهٔ بحث مقاله اشاره کنید تا در آینده باعث اشتباه مجدد نشود.
اگر بعضی مطالب صفحه به‌راستی نقض‌کنندهٔ حق تکثیر است، باید مطالب ناقض حق تکثیر را حذف کرد. به این نکته و منبع اصلی باید در صفحهٔ بحث اشاره شود. اگر بعداً از نویسندهٔ آن اجازه گرفته شد می‌توان مطلب را احیا کرد.
اگر بیم آن می‌رود که همهٔ مطالب صفحه ناقض حق تکثیر باشد آنگاه باید صفحه و مطالب را پاک کرده و هشدار/برچسب لازم را در صفحه قرار داد. اگر پس از یک هفته همچنان به نظر آید که صفحه ناقض حق تکثیر است می‌توان آن را حذف کرد
در حالت‌های حادی که مشارکت‌کنندگان علی‌رغم تذکرات لازم، همچنان به قرار دادن مطالب ناقض حق تکثیر در صفحه‌ها ادامه دهند می‌توان برای حفظ پروژهٔ اسلامیکال دسترسی ایشان را قطع کرد.
رهنمودهای تصویر
تصویرها و عکس‌ها همچون آثار نوشتاری مشمول حق تکثیر می‌شوند. بالاخره کسی دارندهٔ حق تکثیر است مگر اینکه اثر مشخصاً در عرصهٔ عمومی قرار داده شده باشد. تصاویر موجود در اینترنت نیاز به خوردنِ مستقیم مجوز به‌دست دارندهٔ حق تکثیر یا کسی که بتواند از جانب وی به آنها مجوز زند می‌دارند. عکس‌برداری یا اسکن کردن نشریات و صفحه تلویزیون موجب کپی برداری از تصویر اصلی می‌شوند نه ایجاد یک اثر شخصی. در بعضی موارد می‌توان با پیروی از رهنمودهای استفادهٔ منصفانه از عکسی استفاده کرد.
صفحه‌های شرح تصویر باید برچسب خاصی بخورند تا وضعیت قانونی تصویر مشخص شود شرح مفصل آن در اسلامیکال:برچسب‌های حق تکثیر آمده است. تصویرهای برچسب‌ناخورده یا برچسب‌نادرست‌خورده حذف خواهند شد. در حال حاضر مشخص نیست که در شرایطی که تصویری بیش از یک‌بار بارگذاری شده و برچسب‌های حق تکثیر مختلفی خورده باشد چه باید کرد.
حق تکثیر در کشورهای مختلف
خدمات حق تکثیر کشور بریتانیا خلاصهٔ خوبی مهیا کرده‌است. مبنای قانونی آن قانون حق تکثیر سال ۱۹۸۸، لایحهٔ طراحی‌ها و امتیازنامه‌ها، و تغییرات و اصلاحات آتی آن که به تفصیل در Jenkins IP آمده‌است می‌باشد. به طور خاص برای آثار ادبی هنری حق تکثیر هفتاد سال پس از مرگ آخرین پدیدآورنده به پایان می‌رسد و اگر پدیدآورنده مشخص نباشد هفتاد سال پس از خلق یا نشر اثر.
بنا به قانون سال ۱۹۹۳ حق تکثیر روسیه موارد زیر مشمول حق تکثیر نمی‌شوند:
- اسناد رسمی (قانون‌ها، حکم‌های دادگاهی و سایر متونِ از قِسمِ قانونگذارانه، دولتی و قضایی)
- نمادها و نشان‌های ایالتی-دولتی (پرچم، نشان رسمی، فرامین، اسکناس‌ها و سایر نمادها و نشان‌های ایالتی-دولتی)
- آثار خلاقهٔ توده
- گزارش‌های پیرامون رخدادها و واقعیت‌ها که خاصیت اطلاع رسانانه بدارند.
حقوق تکثیر روسی معمولاً هفتادسال پس از مرگ نویسنده منقضی می‌شوند. موارد متعلق به نویسندگانی که پیش از ۱۹۵۳ مرده‌اند در عرصهٔ عمومی قرار دارند- پیش از سال ۲۰۰۴ زمان انقضا ۵۰ سال بود و این تغییر مدت از پنجاه به هفتاد سال عطف بما سبق نشد. (رجوع کنید به Law 72-FZ, 2004 (به روسی)، مادهٔ ۲ بخش ۳).
اگر موردی در زمان زندگانی نویسنده منتشر نشده باشد حق تکثیرش هفتادسال پس از نخستین انتشار قانونی‌اش به سر می‌آید (اگر پیشتر در عرصهٔ عمومی قرار نگرفته باشد یعنی اگر در کمتر از هفتاد سال پس از مرگ نویسنده برای اولین بار منتشر شده باشد). بدین ترتیب بیشترین مدتی که اثری می‌تواند پس از مرگ نویسنده حق تکثیر بدارد ۱۴۰ سال است (اگر نویسنده پس از ۱۹۵۳ مرده باشد). یا ۱۲۰ سال اگر نویسنده پیش از ۱۹۵۳ مرده باشد و اثر پیش از ۲۰۰۳ منتشر شده باشد.
اگر اثری بدون نام یا با نام مستعار منتشر شده باشد و نویسنده‌اش ناشناس مانده باشد حق تکثیرش ۷۰ سال پس از نخستین انتشار قانونی‌اش به سر می‌رسد. اگر نویسنده کشف شود قاعدهٔ معمول جاری می‌شود.
به گفتهٔ دفتر حق تکثیر ایالات متحده در circular 38a افغانستان، اتیوپی، ایران، بوتان، سن مارینو، عراق، نپال و شاید یمن هیچگونه رابطهٔ حق تکثیری با ایالات متحده ندارند (به اریتره اصلاً اشاره نشده‌است) آثاری که از این کشورها خاسته‌اند در ایالات متحده مشمول حق تکثیر نیستند و این ارتباطی به قوانین حق تکثیر محلی این کشورها ندارد (رجوع کنید به 17 USC § ۱۰۴ که در circular واگویه شده‌است)؛ با این حال بر اساس قوانین اسلامیکال، مشارکت‌کنندگان اسلامیکال باید تا آنجا که می‌توانند قوانین حق تکثیر این کشورها را محترم شمارند درست همان گونه که در مورد دیگر کشورهای جهان چنین می‌کنند.
عکس‌های شهرگان
این بخش بر اساس رهنمودهای آی‌ام‌دی‌بی (IMDB)است از این رو به طور خاص برای عکس‌های شهرگان صادق است لیکن بر سایر عکس‌ها هم اعمال تواند شد. عکس‌های مشروع معمولاً از سه جا با اجازه می‌آیند:
- استودیو، تولیدکننده، یا ناشر مجله یا هر خروجی رسانه‌ای دیگر که اول‌بار عکس را گرفته‌است.
- آژانس‌هایی که نمایندگی عکاسانی که عکس را گرفته‌اند بر عهده دارند یا خود عکاسان (مورد دوم به طور خاص برای عکاسان غیرحرفه‌ای صادق است).
- تحویل عکس توسط خود شخص نامدار یا نمایندهٔ قانونی وی.
واردکردن بخش‌های ناوردا و متن‌های جلد در اسلامیکال
با شرایط حق تکثیر کنونی اسلامیکال و امکانات کنونی نرم‌افزار مدیاویکی: تنها هنگامی می‌توان مواد جی‌اف‌دی‌ال خارجی دارای قسمت‌های ناوردا و متن جلد به اسلامیکال وارد کرد که تمام شرایط زیر صادق باشند:
- شما دارندهٔ حق تکثیر این مواد جی‌اف‌دی‌ال خارجی باشید (یا اجازهٔ صریح بدارید مثلاً اجازهٔ کتبی از دارندهٔ حق تکثیر برای انجام کارهای زیر بدارید):
- طول و طبیعت این بخش‌های ناوردا و متن‌های جلد از آنچه در جعبهٔ ویرایش توان نوشت فراتر نرود.
- راضی به این باشید که این بخش‌های ناوردا تنها در تاریخچهٔ صفحه‌ای که این مواد خارجی در آن قرار داده شده‌اند بیایند.
- راضی به این باشید که کپی‌های آتی مطالب اسلامیکال تحت مجوز استاندهٔ جی‌اف‌دی‌ال بی بخش‌های ناوردا و بی متن‌های جلد رو و جلد پشت توزیع شود. (به بیان دیگر قبول کرده‌اید که در کپی‌های منتج از اسلامیکال این بخش‌های متن‌های اضافه‌شده به دست شما دیگر «بخش ناوردا» یا «متن جلد» به معنی آنچه در جی‌اف‌دی‌ال آمده‌است به حساب نخواهند آمد)
- بخش‌های بدواً ناوردا و/یا متون جلد در خلاصهٔ ویرایشی که با آن متن‌های جی‌اف‌دی‌الی مورد نظر را به اسلامیکال اَندَر کرده‌اید بیایند. (از این رو اگر آن ویرایش «حذف دائم» شود مواد جی‌اف‌دی‌الی و بخش‌های ناوردا و متون جلد همه با هم حذف خواهند شد)
با دیدن شرایط سختگیرانهٔ بالا جایگزینی متن‌های جی‌اف‌دی‌الی حاوی بخش‌های ناوردا (یا متون جلد) با مطلب اصلی بدون بخش‌های ناوردا (هر جا چنین کاری ممکن است) سخت مطلوب می‌نماید.
حقوق و تکالیف باز استفاده کنندگان
اگر می‌خواهید از مطالب اسلامیکال در کتاب‌ها/مقاله‌ها/وب‌گاه‌ها یا آثار چاپی دیگر استفاده کنید می‌توانید چنین کنید لیکن باید از جی‌اف‌دی‌ال تبعیت کنید. اگر صرفاً مقالهٔ اسلامیکال را کپی می‌کنید باید از بخش دو جی‌اف‌دی‌ال پیرامون کپی واژه‌به‌واژه آن گونه که در اسلامیکال:کپی واژه‌به‌واژه آمده‌است تبعیت کنید. از آنجا بنیاد اسلامیکال، هیچگونه حق مالکیتی برای خود و کاربران نویسنده مقالات و منتشرکنندگان اثر قائل نیست، برای بازنشر مقالات و تصاویر خود، هیچ پیش‌شرطی، جز پیش‌شرط‌های قانونی در خصوص مجوزهای حق نشر را ندارد.
مطالب منصفانه استفاده‌شده و استلزامات ویژه
تمام متون دست‌اول اسلامیکال با مجوز جی‌اف‌دی‌ال توزیع می‌شود. همچنین ممکن است که مقاله‌های اسلامیکال دربردارندهٔ نقل‌قول‌ها تصاویر یا رسانه‌های دیگری باشند که با دست یاختن به اصول استفادهٔ منصفانه در قوانین حق تکثیر ایالات متحده و با پیروی از رهنمود محتوای غیر آزاد ما گنجانیده شده باشند. ترجیح بر این است که مطالب با آزادترین مجوز عملی محتویات (نظیر جی‌اف‌دی‌ال) به دست آمده باشند. هنگامی که چنین تصاویر یا صداهایی اندر آن زمان موجود نباشند، می‌توان در بعضی موارد که ذکر آن در «شرایط استفادهٔ از رسانه‌های ناآزاد» رفته‌است دست به دامان استفادهٔ منصفانه شد.
در اسلامیکال باید دقیقاً مشخص شود که این مواد که از آنها «استفادهٔ منصفانه» شده‌است از مآخذی خارجی برگرفته شده‌اند (در صفحهٔ شرح تصویر یا تاریخچهٔ صفحه چنان‌که مناسب است). همچنین ممکن است که این منجر به محدودیت‌هایی هنگام استفاده از این مطالب «منصفانه استفاده‌شده» در خارج اسلامیکال شود: این مواد «منصفانه استفاده‌شده» با مجوز گنو انتشار نمی‌یابند بلکه مقررات «استفادهٔ منصفانهٔ» کشوری که مواد در آنجا اخذ می‌شود بر آنها جاری می‌شود.
وانگهی اسلامیکال از متونی با مجوزی سازگار با جی‌اف‌دی‌ال استفاده می‌کند. لیک ممکن است که این مجوزها شرایط اضافهٔ استفادهٔ دیگری هم بدارند که ما آنها را در متن‌های دست‌اول اسلامیکال جاری ندانیم (نظیر بخش‌های ناوردا و متن‌های جلد رو و جلد پشت).
اگر مطالبی بی‌اجازه شما در اسلامیکال منتشر شده است و صاحب آنها هستید
اگر شما صاحب مطالبی هستید که بی‌اجازهٔ شما در اسلامیکال استفاده شده‌است، می‌توانید درخواست حذف بلافاصلهٔ مطالب از اسلامیکال را بدهید. برای سرعت بخشیدن به حذف محتوای شما، می‌توانید به یکی از مدیران اسلامیکال پیام ارسال کنید.
جستارهای وابسته
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد اسلامیکال |
| ||||||||
