اسلامیکال:پیوند به بیرون
این رهنمود بخشی از شیوهنامهٔ اسلامیکال فارسی است. مفاد و توصیههای این صفحه، نمایانگر آن دسته از استانداردهای مقالهنویسی/ویرایش است که بسیاری از ویراستاران، با اصول بنیادیِ آنها موافقند. با این که پیروی از مفاد این صفحه توصیه میشود، اما این مفاد جزو سیاستها نیستند. در ویرایش و بهروزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن آن تغییرات و نظرخواهی دربارهٔ آنها استفاده کنید. |
مقالههای اسلامیکال میتوانند شامل پیوندهایی به صفحههای وب خارج از اسلامیکال باشند. این صفحههای میتوانند حاوی اطلاعات بیشتری مرتبط با موضوع باشند، اطلاعاتی را شامل شوند که به دلیل حق تکثیر یا جزئیات فراوان نمیشود در خود مقالات اسلامیکال عرضه شوند (نظیر فهرست دستاندرکاران فیلمها یا برنامههای تلویزیونی، متن مصاحبهها، یا کتابهای اینترنتی)، یا اطلاعاتی ارزشمند و معتبر دیگری را ارائه کنند که به دلایلی غیر از درستی و قابل اعتماد بودن نمیتوان آنها را در مقالههای اسلامیکال آورد (مثل متن مصاحبهها یا مرورها). به این گونه پیوند دادن به صفحههای خارج از اسلامیکال پیوند به بیرون یا پیوند بیرونی گفته میشود.
از برخی پیوندها بیرونی در اسلامیکال استقبال میشود، اما هدف اسلامیکال این نیست که مجموعهٔ مفصلی از پیوندهای بیرونی مربوط به یک موضوع را جمعآوری کند. هیچ صفحهای نباید از اسلامیکال پیوند بگیرد مگر آن که سزاواری این کار را داشته باشد.
موضوع این رهنمود پیوندهای بیرونیای است که منبع مقاله نیستند. اگر میخواهید به وبگاهی پیوند بدهید که از اطلاعات آن در تکمیل مقاله استفاده نشدهاست، این رهنمود را معیار کار خود قرار بدهید و به آن ارجاع بدهید. برای پیوند دادن به منابع به رهنمود مربوط به منابع مراجعه کنید. در مورد پیوندهای خارجی که در لابهلای متن آورده میشود به اسلامیکال:پیوندهای توکار مراجعه کنید.
نکات مهمی که باید به خاطر داشته باشید
- این رهنمود مربوط به یادکردهای درونخطی، منابعی که درون بخش «پانویس» یا «منابع» ذکر میشوند، و پیوند بین زبانی نمیشود.
- پیوندهای بیرونی نباید در لابهلای متن مقاله قرار داده شوند. این پیوندها باید در یک بخش جداگانه به نام «پیوند به بیرون» یا «مطالعه بیشتر» در پایان مقاله یا در جای مناسب خود در جعبهٔ اطلاعات مقاله بیایند.
- تعداد پیوندها باید در حداقل نگاه داشته شود. نداشتن پیوند به بیرون یا تعداد کم پیوند به بیرون یک مقاله دلیلی برای افزودن پیوندهای جدید نیست.
- در بخش «پیوند به بیرون»، از پیوند دادن به چندین صفحهٔ یک وبگاه پرهیز کنید؛ به جای این کار تلاش کنید صفحهای از آن وبگاه را پیدا کنید که به تمام موارد دیگر پیوند داشته باشد.
- از پیوند دادن به وبگاههای بیارتباط با مقاله، بپرهیزید. این کار اگر جنبه تبلیغاتی داشته باشد، میتواند کاربر خاطی را با قطع دسترسی مواجه کند.
محدودیتهای پیوند دادن
به دلیل سیاستها یا شرایط فنی اسلامیکال، ویرایشگران در هیچ شرایطی مجاز به پیوند دادن به موارد زیر نیستند:
- به محتوایی که ناقض حق تکثیر هستند نباید پیوند داده شود. پیوند دادن به وبگاههایی که مطالب دارای حق تکثیر را عرضه میکنند مجاز است به شرط آن که آن وبگاه اجازهٔ لازم برای این کار را داشته باشد. هدایت کردن دانسته دیگران به محتوایی که ناقض حق تکثیر است میتواند تخلف حق تکثیر محسوب شود. اگر میدانید که یک وبگاه محتوایی را عرضه میکند به شکلی که حق تکثیر مالک اصلی اثر رعایت نمیشود، از پیوند به آن نسخهٔ اثر خودداری کنید. پیوند دادن به صفحهای که بهطور غیرقانونی کار شخص دیگری را منتشر میکند میتواند باعث کژتابی نسبت به اسلامیکال و ویرایشگران آن شود. این قاعده بهطور خاص میتواند در مورد پیوندهایی که به YouTube داده میشود مطرح باشد، و باید دقت شود که به صفحهای از این وبگاه که محتوایی بدون اجازهٔ مالک اثر ارائه میکند، در اسلامیکال پیوند داده نشود.
- وبگاههایی که در فهرست سیاه اسلامیکال قرار دارند، اما در فهرست سفید قرار نگرفتهاند. صفحههایی که حاوی چنین پیوندهایی باشند، قابل ذخیره کردن نیستند.
به چه چیزی میتوان پیوند داد
چند نکته را در زمان اضافه کردن یک پیوند بیرونی باید در نظر داشت:
- آیا محتوا برای خوانندهها قابل دسترسی است؟
- آیا تناسب با موضوع مقاله دارد؟
- آیا این پیوند فعال است، و انتظار میرود در آینده هم فعال باقی بماند؟
هر پیوند باید بر اساس رهنمود زیر ارزیابی شود. هرچه تعداد پیوندهای بیرونی یک مقاله بیشتر شود، این رهنمود باید سختگیرانهتر اعمال شود. اگر در مورد اضافه کردن یک پیوند بیرونی به یک مقاله تردید دارید، ابتدا این مسئله را در صفحهٔ بحث مقاله مطرح کنید و از دیگران نظر بخواهید.
به چه چیزی باید پیوند داد
- مقالههایی که راجع به یک سازمان، فرد، وبگاه یا هر نهاد دیگر هستند، باید به وبگاه رسمی آن پیوند بدهند.
- مقالههایی که راجع به یک کتاب، نت موسیقی، یا مانند آن هستند، باید به وبگاهی که یک کپی از آن را در اختیار عموم قرار میدهد پیوند بدهند، به شرط آن که هیچکدام از موارد از چه پیوندهایی معمولاً باید اجتناب کرد در مورد آن مصداق نداشته باشد.
- وبگاههایی که حاوی محتوای بیطرفانه و دقیقی هستند که به دلیل حق تکثیر، زیاد بودن جزئیات، یا دلایل دیگر نمیتوان محتوای آنها را در خود مقاله آورد.
- وبگاههایی که حاوی مطالب مناسب و مرتبطی هستند که به دلایل دیگری نمیتوان محتوای آنها را در مقاله آورد (نظیر متن مصاحبهها).
پیوندهایی که باید آنها را مورد توجه قرار داد
- پیوند به نقدها و مرورها در مورد کتابها، آلبومهای موسیقی، فیلمها و سایر آثار خلاق.
- صفحههایی که خیلی طولانی هستند همچون وبگاههایی که دارای محتوای رسانهای سنگین هستند، باید به صورت مورد به مورد بررسی شوند. بسیاری از کاربران اسلامیکال به اینترنت با سرعت پایینی دسترسی دارند. در صفحههایی که بیش از معمول بلند هستند، باید در مورد افزودن پیوند به بیرون دقت بیشتری بشود.
- فهرست بلندی از پیوندهای بیرونی مناسب صفحههای اسلامیکال نیست. اسلامیکال محلی برای جمعآوری پیوندهای مرتبط به یک موضوع نیست. به جای این کار، پیوند دادن به صفحهای مرتبط در یکی از وبگاههایی که به جمعآوری پیوندهای مرتبط میپردازد (مانند DMOZ) میتواند استفاده شود.
- وبگاههایی که شرایط لازم برای این که یک منبع معتبر خوانده شوند را ندارد اما اطلاعاتی که از منابع کم و بیش معتبری به دست آمده در آنها ذکر شدهاست.
از چه پیوندهایی معمولاً باید اجتناب کرد
به جز در مواردی که پیوند مورد نظر صفحهٔ رسمی موضوع مقاله باشد از افزودن پیوند به موارد زیر باید پرهیز کرد:
- هر وبگاهی که اطلاعاتی افزون بر آنچه از یک مقالهٔ برگزیده انتظار میرود ارائه نکند.
- هر وبگاهی که ذهن خوانندهها را با ارائه اطلاعات غیر دقیق یا بر اساس تحقیقات غیرقابل تأیید منحرف کند. توضیحات بیشتر را در اسلامیکال:منابع معتبر بخوانید.
- پیوندهایی که با هدف تبلیغ یک وبگاه اضافه شوند.
- پیوند به وبگاههایی که کاربرد اصلیشان فروش کالا یا خدمات باشد. به عنوان مثال به جای پیوند دادن به یک فروشگاه اینترنتی کتاب باید به وبگاههایی که اطلاعات کتاب را بر اساس ISBN (شابک) ارائه میکنند پیوند داد.
- پیوند به وبگاهی که در صفحههای آن تبلیغات زیادی وجود داشته باشد.
- پیوند به صفحههایی که برای دیدن محتوایشان باید در وبگاه عضو شد یا پولی پرداخت.
- پیوند به صفحههایی که توسط عدهٔ قابل توجهی از خوانندگان قابل دسترسی نیستند، مثلاً فقط با مرورگر خاصی قابل دیدن هستند.
- پیوند مستقیم به اسنادی که برای مشاهدهٔ آنها برنامهٔ خاصی (مانند Flash یا Java) باید روی رایانهٔ بیننده نصب شده باشد، مگر آن که موضوع مقاله دربارهٔ همین نوع محتوا باشد. در چنین شرایطی در کنار پیوند برنامهای که برای دیدن آن لازم است باید ذکر شود.
- پیوند به جستجوگرهای وب یا مجموعهای از نتایج جستجو در اینترنت.
- پیوند به وبگاههای شبکه اجتماعی (نظیر فیسبوک، توییتر و اینستاگرام و لینکدین) و همچنین پیوند به تالارهای گفتگو (forumها) و USENENTها.
- پیوند به وبنوشتها (weblogها) و صفحههای شخصی افراد و بیشتر وبگاههای هواداران، مگر آن که توسط یک منبع شناخته شده نوشته شده باشند.
- پیوند به ویکیهایی که ویرایش در آن برای عموم امکانپذیر است، مگر آن که تعداد مشارکتکنندگان آن ویکی زیاد یا محدود به گروه خاصی باشد و سابقهای از پایداری محتوا داشته باشد.
- پیوند به وبگاهی که بهطور مستقیم به موضوع مقاله مرتبط نیست. یک وبگاه که در مورد چندین موضوع مختلف اطلاعات ارائه میکند نباید در صفحهای که فقط راجع به یک موضوع خاص است، پیوند داشته باشد. بهطور مشابه، وبگاهی که فقط راجع به یک موضوع خاص مطلب ارائه میکند نباید در یک مقاله که در مورد یک موضوع کلیتر است، پیوند داشته باشد. اگر یک قسمت از یک وبگاه در مورد موضوع خاصی مطلب ارائه میکند که با موضوع مقاله ارتباط مستقیم دارد، به شرطی که سایر موارد ذکر شده در این صفحه هم رعایت شده باشد، میتوان به آن بخش خاص از آن وبگاه پیوند داد.
- فهرستی از پیوندها به وبگاه تولیدکنندگان، فروشندگان یا مشتریان
- پیوند به وبگاههایی پیشتر توسط ابزارهای منبعدهی اسلامیکال پیوند خوردهاند. برای نمونه به جای پیوندزدن به یک وبگاه کتاب تجاری، به فکر استفاده از قالببندی پیونددهی شابک باشید که به خوانندگان امکان جستوجو در میان گسترهٔوسیعی از وبگاههای آزاد و ناآزاد کتاب را فراهم میکند. منابعی که نقشه هستند را میتوان با استفاده از مختصات جغرافیایی پیوند زد.
- پیوندهایی که از کارکردشان مطمئن نیستید یا احتمال اینکه از کار بیفتند وجود دارد. برای نمونه محتویات موقتی اینترنت، در جاهایی که گمان میروند پیوند برای مدت مفیدی در دسترس نخواهد بود.
- پیوندهای وابسته، ارجاعی یا ردیاب، برای نمونه پیوندهایی که حاوی اطلاعاتی در مورد شخصی هستند که مطالب متعلق به اوست. اگر منبع اصلی مفید است، به جای اطلاعات ردیابی، از یک پیوند بیطرف استفاده کنید.
- پیوندهای بیرونی در الگوهای ناوبری اسلامیکال یا دیگر صفحههای ناوبری مانند صفحههای ابهامزدایی، تغییرمسیر و ردهها
- پیوند به وبگاه سازمانهایی که در مقاله از آنها یاد شدهاست — مگر در مواردی که پیوند دادن به آنها مجاز شمرده شد یا باید مورد توجه قرار گیرند.
- پیوند به بیرون به عنوان تنها موارد یک فهرست جداگانه یا فهرستهای نهفته.
- افزودن پیوند برای تبلیغ و یا در صورت داشتن تعارض منافع ویرایشگر.
پیوندهای رسمی
پیوند رسمی یک پیوند به یک وبسایت یا سرویسهای دیگر اینترنتی است که هر دو معیار زیر را داشته باشد:
- محتوای پیوندداده شده توسط موضوع مقاله اسلامیکال کنترل شود (سازمانها یا اشخاص).
- محتوای لینک اساساً حوزهای را پوشش دهد که موضوع مقاله به خاطر آن انتشارپذیر است.
پیوندهای رسمی ارائه میشوند تا به خواننده فرصت بدهد تا ببیند موضوع دربارهٔ خودش چه میگوید. این پیوندهاً معمولاً از آنچه نباید به آن پیوند داد معافند، اما از محدودیتها بر پیونددهی معاف نیستند. برای مثال، گرچه پیوند به وبسایتهایی که خوانندگان را مجبور به ثبت نام و پرداخت هزینه برای مشاهده محتوا میکنند معمولاً در بخش پیوند به بیرون مجاز نیستند، چنین پیوندهایی را میتوان وقتی وبسایت رسمی موضوع باشد گنجاند. این معافیت اجازه پیوندهای «رسمی» دیگر چنانکه در وبسایتهای سرمایهگذاری جمعی مشاهده میشود را نمیدهد. پیوندهای رسمی همچنان تابع الزامات رایج شکلی هستند، مانند عدم قرار دادن پیوند در متن مقاله و برچسب گذاری رسانهای درست.
وقتی یک وبسایت رسمی برای تایید یک اظهارنظر شخصی در متن مقاله به کار میرود شکل آن باید مشابه هر منبع دیگری باشد که در مقاله استفاده شدهاست.
تبلیغات، تعارض منافع و بیطرفی
پیوند از اسلامیکال به یک سایت خارجی ممکن است، با کلیک کردن چند خواننده روی پیوند حین مطالعه مقاله اسلامیکال ترافیک وب را به آن سایت هدایت کند. اضافه کردن وبسایتتان به اسلامیکال به بهینهسازی موتور جستجو کمکی نمیکند، چرا که گوگل و دیگر موتورهای جستجو به پیوندهای روی اسلامیکال بیاعتنایی میکنند. همسو با سیاستهای اسلامیکال، باید از پیوند دادن به سایتی که مالک آن هستید، از آن نگهداری میکنید، یا نماینده آن هستید خودداری کنید-حتی اگر به نظر برسد بر اساس رهنمودهای اسلامیکال میشود به آنها پیوند داد. وقتی شک دارید، میتوانید به صفحه بحث بروید و بگذارید کاربر دیگری تصمیم بگیرد. این پیشنهاد در راستای رهنمودهای اسلامیکال:تعارض منافع اسلامیکال است.
اسلامیکال برای ارزیابی پیوند به وبسایتهای در تملک سازمانهای سودبر و ناسودبر از معیارهای مشابهی استفاده میکند. پیوندها به صفحههای وب درآمدزا ممنوع نیستند، حتی اگر مالک وبسایت از طریق تبلیغ، فروش، یا (در مورد سازمانهای ناسودبر) کمک مالی پول به دست آورد. صفحههایی که به آنها پیوند میدهید را بر اساس منفعت فوری آنها برای خوانندگان اسلامیکال انتخاب کنید، نه بر اساس وضعیت مالیاتی آن سازمان یا حدس تان در مورد این که مالک آن وبسایت از این پیوند پول درمیآورد یا نه.
رعایت بیطرفی در پیوند به بیرون
در مقالههایی که دیدگاه مختلف را عرضه میکنند، برای حفظ دیدگاه بیطرفانه باید تعادل در مورد تعداد پیوندهای بیرونی راجع به هر کدام از دیدگاه نیز رعایت شود. در کنار هر پیوند مشخص کنید که به کدام دیدگاه میپردازد. همچنین، اگر در مقاله یکی از دیدگاه وزن بیشتری را دارد، پیوندهای مربوط به آن باید قبل از سایر موارد دیده شود. به اسلامیکال:دیدگاه بیطرفانه نیز مراجعه کنید.