بریر بن خضیر همدانی
| بُرَیر بن خُضَیر همْدانی | |
|---|---|
-shohada.jpg) ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است. | |
| وفات | ۱۰ محرم ۶۱ ه.ق کربلا، عراق |
| آرامگاه | حرم امام حسین |
| دیگر نام‌ها | برید یا بدیر و بدیل |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
بُرَیر بن خُضَیر همْدانی از تابعان و قاریان قرآن اهل کوفه بود و کتابی در موضوع حدیث با نام القضایا والاحکام به او نسبت داده شده است. او از همراهان حسین بن علی در نبرد کربلا بود و در همین نبرد و در روز عاشورا کشته شد.
نام و نسب
نام او را بریر بن خضیر همدانی گزارش کرده‌اند. برخی منابع نام او را بدیر و بدیل و همین‌طور نام پدرش را حفیر، حضیر و حصین نیز آورده‌اند. او از خاندان بنی‌مشرق و از قبیله همدان بود.[۱]
سرگذشت
بریر از تابعین بود[۲] و به گزارش تنقیح المقال، در روزگاران علی بن ابیطالب، از اصحاب او بود. در اعیان الشیعه آمده است که او از بزرگان کوفه بود در مقتل مقرم آمده است که از سرآمدترین قاریان قرآن کوفه بود که در مسجد کوفه به تدریس و تعلیم قرآن مشغول بود.[۳]
برخی از رجال‌نویسان چون امین در اعیان الشیعه، کتاب القضایا والاحکام — کتابی حدیثی مشتمل بر احادیث علی بن ابیطالب و حسن مجتبی که از اصول روایی شیعه به حساب می‌آید. — را به او نسبت داده‌اند.[۴]
بریر از اهالی کوفه بود که خود را به سپاه حسین بن علی رسانید و به آنها ملحق شد. او پیش از جلوگیری حر از پیشروی سپاه حسین بن علی به همراهان حسین ملحق شده بود و در اعلام حمایت از حسین بن علی سخنانی گفته است. به جهت شناخته بودنش در کوفه، حسین بن علی از او درخواست کرد که خطاب به کوفیان در نبرد کربلا سخنرانی کند و او پذیرفت. در روایتی دیگر که مقتل مقرم گزارشش کرده است، بریر از حسین تقاضای موافقت با سخنرانی خودش را داشته است. به هر روی، سخنرانی او مؤثر نبود و کوفیان به سوی او تیر پرتاب کردند. در الفتوح گزارش شده است که بریر، گفتگویی با ابن سعد داشته است. در تاریخ طبری و چند منبع دیگر، گزارش شده است که یزید بن معقل از سپاه ابن‌سعد با او وارد گفتگو شد و پس از گمراه خواندن بریر، درخواست مباهله او را اجابت کرد و پس از جنگی که بینشان درگرفت، یزید بن معقل از پا درآمد. سرآخر وی به دست کعب بن جابر کشته شد.[۵] در بحارالانوار قاتل او بحیر بن اوس الضبی عنوان شده است. سن او به هنگام کشته شدن، ۶۰ سال تخمین زده شده است.[۶]
از بریر در زیارت اربعین[۷] و زیارت رجبیه با عبارت «السلام علی بریر بن خضیر» یاد شده است. منابعی چون مناقب ابن شهرآشوب و الفتوح، به او رجزی منسوب کرده‌اند.[۸][۹]
| انا بریر و ابی خضیر | لیس بروع الاسد عند الزئر | |
| یعرف فینا الخیر اهل خیر | اضربکم و لا اری من ضر | |
و ذاک فعل الخیر من بریر | ||
پانویس
ارجاعات
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۶.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۸۶۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۶.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۷.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۷–۱۰۹.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۸۶۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۹.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۹.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۸۶۴.
منابع
- بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
- سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.