منحج بن سهم

منحج بن سهم
ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است.
وفات	۱۰ محرم ۶۱ ه‍.ق کربلا، عراق
آرامگاه	حرم امام حسین
دیگر نام‌ها	منهج بن سهم
دین	اسلام
مذهب	شیعه
والدین	حسنیه (مادر)

مُنجِح بن سهم از غلامان حسین بن علی بود که از مدینه همراه کاروان او بود و در روز عاشورا ۶۱ ه.ق و در پی نبرد کربلا، کشته شد۔ از وی اطلاعات چندانی در دست نیست و تنها به محافظت او از فرزندان حسن مجتبی اشاره شده است۔

نام و تبار

نام او را منجح بن سهم گزارش کرده‌اند۔ در برخی منابع متاخر، از وی با نام منهج نیز یاد شده که احتمالا تصحیف صورت گرفته باشد۔ در کتاب ربیع‌الابرار اثر زمخشری، مادر او را حسنیه، یکی از کنیزان حسین بن علی دانسته‌اند که بعدها در خانه سجاد، خدمتگذاری می‌کرد۔ آورده‌اند که حسین، مادر منحج را از نوفل بن حارث بن عبدالمطلب خرید و به ازدواج سهم درآورد۔ حسنیه بعد از نبرد کربلا، به عنوان یکی از اسیران سپاه حسین بن علی گزارش شده است۔

سرگذشت

منحج را از غلامان حسین بن علی گزارش کرده‌اند که با وی در سفر به کوفه و ماجرای نبرد کربلا، همراه بود۔ بر اساس گزارش زمخشری در ربیع‌الابرار، حسنیه مادر منحج نیز به همراه پسرش از مدینه، حسین بن علی را همراهی می‌کردند۔ اما در کتاب ذخیرةالدارین گزارش می‌شود که منحج، فرزندان حسن مجتبی را تحت‌الحفظ به کربلا رسانید۔

سرانجام او در نبرد کربلا، جنگید و به دست حسان بن بکر حنظلی کشته شد۔ سن او به هنگام کشته شدن، ۳۵ سال تخمین زده شده است۔

در رجال طوسی ادعا شده است که او از اصحاب حسین بن علی بوده و در تاریخ طبری و الکامل فی التاریخ، درباره غلام حسین بودنش مطالبی بیان شده است۔ از وی در زیارت‌نامه رجبیه با عبارت «السلام علی المنحج مولی الحسین بن علی» یاد شده‌است۔ همچنین در زیارت ناحیه مقدسه نیز از او یاد شده است۔ در منابع رجزی به او نسبت داده نشده است۔

پانویس

منابع

• بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
• سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.