هفهاف بن مهند راسبی

هفهاف بن مهند راسبی
ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است.
وفات	۱۰ محرم ۶۱ ه‍.ق کربلا، عراق
آرامگاه	حرم امام حسین
دین	اسلام
مذهب	شیعه

هفهاف بن مُهَنَّد راسبی از قبیله أزد و از یاران حسین بن علی بود که در روز عاشورا و پس از پایان نبرد کربلا کشته شد. او اهل بصره بود و پس از کشته شدن حسین بن علی به کربلا رسید و به سپاهیان عمر سعد حمله برد و کشته شد. در تنقیح المقال ادعا شده است که او پیشتر، از اصحاب علی بن ابی‌طالب و حسن مجتبی بوده که در جنگ صفین حضور داشته است.

نام و تبار

نام او را هفاف بن مُهَنَّد راسبی گزارش کرده‌اند. سنگری پسوند بصری را نیز برای او گزارش کرده است. وی از قبیله ازد، تیره راسب بود که در بصره ساکن بودند. تبارنامه راسب را راسب بن جدعان بن مالک بن نصر بن ازد بن الغوث گزارش کرده‌اند.

سرگذشت

در کتاب تنقیح المقال، بدون ذکر هیچگونه سندی، ادعا شده است که هفهاف، از شیعیان علی بن ابی‌طالب در بصره بود که با وی در جنگ صفین همکاری داشت. همچنین ادعا شده است که او از اصحاب حسن بن علی نیز بوده است.

بر اساس گزارش حدائق الوردیه و تسمیة من قتل الحسین، او پس از پایان کشته شدن حسین بن علی به کربلا رسید و با خواندن رجزی، به نبرد با سپاهیان عمر سعد رفت و در همین حمله، کشته شد. در همین منابع از سجاد — اما چهارم شیعیان دوازده‌امامی — در وصف شجاعت هفهاف، سخنی نقل شده است. سن او به هنگام کشته شدن، ۵۲ سال تخمین زده شده است.

رجز او به هنگام حمله به سپاهیان عمر سعد، چنین گزارش شده است: «یا ایها الجند المجند، انا الهفاف بن المهند أبغی عیالات محمد» ترجمه: «ای سپاه آراسته به جنگ! به هوش باشید من هفاف پسر منهدم، در جستجوی اهل‌بیت و خاندان محمدم». از وی در زیارت‌نامه‌های مربوط به کشتگان نبرد کربلا، مطلبی گزارش نشده و نامش نیامده است.

پانویس

منابع

• بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
• سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.