بریر بن خضیر همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی، اصلاح املا، ابرابزار، اصلاح نشانی وب)
 
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{infobox person
{{جعبه اطلاعات افراد
|name=بریر بن خضیر همدانی
| نام                = بُرَیر بن خُضَیر همْدانی
|birth_place=عراق
| نام_تصویر          = Moharram(173)-shohada.jpg
|death_place=کربلا، عراق
| جایگزین تصویر      = نمایی از ضریحی در حرم امام حسین که به محل دفن کشتگان نبرد کربلا اختصاص دارد
|death_cause=
| توضیح_تصویر        = ضریح [[کشتگان نبرد کربلا]] نصب شده در [[حرم امام حسین]] که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است.
|death_date=عاشورای ۶۱ ه.ق
| نام‌های دیگر      = برید یا بدیر و بدیل
|spouse=
| تاریخ_مرگ          = ۱۰ محرم ۶۱ ه‍.ق
|known_for=حضور در [[نبرد کربلا]]
| محل_مرگ            = [[کربلا]]، [[عراق]]
|religion=[[اسلام]]
| آرامگاه            = [[حرم امام حسین]]
|opponents=[[بنی امیه]]
| پدر                =
| دین                = [[اسلام]]
| denomination      = [[شیعه]]
}}
}}
'''بُرَیر بن خُضَیر حمْدانی مِشْرَقی''' دانشمند و [[قاری قرآن]] بود و کتابی به نام قضایا و احکام داشت که در آن روایاتی از [[علی بن ابی‌طالب]] و [[حسن مجتبی]] نقل کرده بود. در زیارت رجبیه از وی یاد شده‌است.<ref>آیینه‌داران آفتاب نوشته [[محمدرضا سنگری]]</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.mashreghnews.ir/fa/news/172013| عنوان = بریر بن خضیر حمدانی؛ معلم شهید عاشورا | زبان = فارسی| تاریخ بازبینی = 23 مهر ۱۳۹۴| ناشر = مشرق نیوز}}</ref> بریر ساکن کوفه بود و هنگامی که خبر قیام حسین را شنید، به کاروان او ملحق شد، تا روز [[عاشورا]] با حسین بود و پس از کشته‌شدن [[حر]] به میدان نبرد رفت و در۶۰ سالگی کشته‌شد.


== اصل و نصب ==
'''بُرَیر بن خُضَیر همْدانی''' از [[تابعین|تابعان]] و [[قاری قرآن|قاریان قرآن]] اهل [[کوفه]] بود و کتابی در موضوع حدیث با نام ''[[القضایا والاحکام]]'' به او نسبت داده شده است. او از همراهان [[حسین بن علی]] در [[نبرد کربلا]] بود و در همین نبرد و در روز [[عاشورا]] کشته شد.
قبیله وی منسوب به مِشرَق، شاخه‌ای از قبیلة حمْدانِ یمن است؛ وی از خاندان بنی مشرق از قبیله حمْدانِ و ساکن کوفه بوده‌است.<ref>{{cite web|title=Janabe Burair Ibne Khuzair Hamadani – The Reciter of Quran|url=http://www.almuntazar.com/137/janabe-burair-ibne-khuzair-hamadani-the-reciter-of-quran/|website=http://www.almuntazar.com/|accessdate=15 October 2015|archive-date=4 مارس 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304101019/http://www.almuntazar.com/137/janabe-burair-ibne-khuzair-hamadani-the-reciter-of-quran/}}</ref><ref>{{cite book | last1=[[عزالدین بن اثیر|Ibn al-Athir al-Jazari]] | title=Usd al-ghābah fi ma‘rifat al-ṣaḥābah: "The Lions of the Forest and the knowledge about the Companions"|accessdate=15 October 2015}}</ref>


{{حسین بن علی}}
== نام و نسب ==
نام او را بریر بن خضیر همدانی گزارش کرده‌اند. برخی منابع نام او را بدیر و بدیل و همین‌طور نام پدرش را حفیر، حضیر و حصین نیز آورده‌اند. او از خاندان بنی‌مشرق و از قبیله [[همدانیان|همدان]] بود.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۱۰۶}}</ref>


== دیدگاه بریر نسبت به حسین بن علی ==
== سرگذشت ==
در بدو ورود به [[کربلا]]، گفتگویی میان هر یک از یاران حسین بن علی شکل گرفت. بریر خطاب به حسین بن علی گفت: «به خدا قسم ای فرزند رسول خدا، پروردگار به برکت وجود شما بر ما منّت نهاد تا برای یاری شما کشته شویم و پیکر ما قطعه قطعه گردد، تا در قیامت از شفاعت جدّت برخوردار شویم، گروهی که فرزند پیامبر را تباه گرداند روی رستگاری را نخواهد دید. وای بر آن‌ها! هنگام رستاخیز خدای را چگونه دیدار می‌کنند؟ آنان در آتش جهنم فریاد هلاکت و مرگ سر می‌دهند»<ref>فرسان الهیجاء، ج۱، ۳۹</ref><ref>بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۸۳</ref><ref>اعیان الشیعه، ج۳، ص۵۶۱</ref>
بریر از [[تابعین]] بود<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۸۶۴|ج=۲}}</ref> و به گزارش ''[[تنقیح المقال]]''، در روزگاران [[علی بن ابی‌طالب]]، از اصحاب او بود. در ''[[اعیان الشیعه]]'' آمده است که او از بزرگان [[کوفه]] بود در ''[[مقتل مقرم]]'' آمده است که از سرآمدترین [[قاریان قرآن]] کوفه بود که در [[مسجد کوفه]] به تدریس و تعلیم [[قرآن]] مشغول بود.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۱۰۶}}</ref>


== مباهله بریر با یزید ==
برخی از رجال‌نویسان چون امین در ''اعیان الشیعه''، کتاب ''[[القضایا والاحکام]]'' — کتابی حدیثی مشتمل بر احادیث علی بن ابی‌طالب و [[حسن مجتبی]] که از اصول روایی شیعه به حساب می‌آید. — را به او نسبت داده‌اند.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۱۰۷}}</ref>
در روز [[عاشورا]] بریر برای اثبات درستی اعتقاد خود به یزید بن معقل پیشنهاد [[مباهله]] داد و گفت: <blockquote>بیا تا مباهله کنیم و آن گاه دست‌ها را به سوی آسمان بلند کردند و از خداوند خواستند که دروغگو را لعنت کند و آن را که راستگو و بر حق است بر باطل پیروز گرداند؛ و پس از آن به مبارزه پرداختند.</blockquote>
نخست یزید بن معقل ضربتی بر بریر زد که کارگر نیفتاد، این بار بریر حمله کرد و ضربه اش سر پسر معقل را شکافت و او را بر زمین زد.<ref name="books.google.com">{{cite book | last1=[[Abbas Qumi|Sheikh Abbas Qummi]] | url=https://books.google.com/books?id=Wv3dBQAAQBAJ&pg=PA250&dq=Burayr+ibn+Khuzayr+al-Hamadani&hl=en&sa=X&ved=0CB8Q6AEwAGoVChMI49H0krS_yAIVhVssCh0S4gp7#v=onepage&q=Burayr%20ibn%20Khuzayr%20al-Hamadani&f=false | title=Nafasul Mahmoom: Relating to the Heart Rending Tragedy of Karbala | publisher=CreateSpace Independent Publishing Platform | date=2014 | isbn=978-1-5007-9678-5}}</ref>


== درگذشت ==
بریر از اهالی کوفه بود که خود را به [[کشتگان سپاه حسین در نبرد کربلا|سپاه حسین بن علی]] رسانید و به آنها ملحق شد. او پیش از جلوگیری حر از پیشروی سپاه [[حسین بن علی]] به همراهان حسین ملحق شده بود و در اعلام حمایت از حسین بن علی سخنانی گفته است. به جهت شناخته بودنش در کوفه، حسین بن علی از او درخواست کرد که خطاب به کوفیان در [[نبرد کربلا]] سخنرانی کند و او پذیرفت. در روایتی دیگر که ''مقتل مقرم'' گزارشش کرده است، بریر از حسین تقاضای موافقت با سخنرانی خودش را داشته است. به هر روی، سخنرانی او مؤثر نبود و کوفیان به سوی او تیر پرتاب کردند. در ''[[الفتوح]]'' گزارش شده است که بریر، گفتگویی با [[عمر بن سعد|ابن سعد]] داشته است. در ''[[تاریخ طبری]]'' و چند منبع دیگر، گزارش شده است که [[یزید بن معقل]] از سپاه ابن‌سعد با او وارد گفتگو شد و پس از گمراه خواندن بریر، درخواست [[مباهله]] او را اجابت کرد و پس از جنگی که بینشان درگرفت، یزید بن معقل از پا درآمد. سرآخر وی به دست [[کعب بن جابر]] کشته شد.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۱۰۷–۱۰۹}}</ref> در ''[[بحارالانوار]]'' قاتل او [[بحیر بن اوس الضبی]] عنوان شده است. سن او به هنگام کشته شدن، ۶۰ سال تخمین زده شده است.<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۸۶۴|ج=۲}}</ref>
وی به یزید بن معقل از سپاه دشمن، که با وی محاجّه می‌کرد، پیشنهاد مباهله داد و پس از کشتن وی و سی نفر دیگر، رجزخوان جنگید. رضی بن منقذّ عبدی به جنگ بریر آمد. بُریر او را بر زمین افکند و بر سینه اش نشست. منقّذ دیگران را به کمک طلبید. کعب بن جابر ازدی پشت نیزه را بر بریر فرود آورد بریر بینی منقذّ را کند. وی بر اثر نیزه به کنار افتاد و کعب با شمشیر او را کشت.<ref name="books.google.com"/>


== جستارهای وابسته ==
از بریر در ''[[زیارتنامه اربعین|زیارت اربعین]]''<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۱۰۹}}</ref> و ''[[زیارت رجبیه]]'' با عبارت «السلام علی بریر بن خضیر» یاد شده است. منابعی چون ''[[مناقب ابن شهرآشوب]]'' و ''الفتوح''، به او [[رجز|رجزی]] منسوب کرده‌اند.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۱۰۹}}</ref><ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۸۶۴|ج=۲}}</ref>
[[فهرست کشته‌شدگان سپاه حسین در رویداد کربلا|کشته‌شدگان واقعه کربلا]]


== منابع ==
{{شعر}}
{{پانویس|۲}}
{{ب|انا بریر و ابی خضیر|لیس بروع الاسد عند الزئر}}{{ب|یعرف فینا الخیر اهل خیر|اضربکم و لا اری من ضر}}{{م|و ذاک فعل الخیر من بریر}}{{پایان شعر}}
* منتهی الامال شیخ عباس قمی
 
* قاموس الرجال، ج۲
== پانویس ==
* [[حسین انصاریان]]. با کاروان نور. چاپ دوم. دارالعرفان، پاییز ۱۳۸۷
=== ارجاعات ===
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}
 
=== منابع ===
{{آغاز پانویس|35em}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|سال=۱۳۸۵|مکان=قم|ناشر=زمزم هدایت|پیوند=https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14773|نام خانوادگی۱=بینش|نام خانوادگی۵=شاکر|نام خانوادگی۴=جمشیدی|نام خانوادگی۳=رحمتی|نام خانوادگی۲=مقیمی فرد|نام۴=سعید|نام۵=ابوالقاسم|نام۳=رضا|نام۲=سیدعلی|نام۱=عبدالحسین}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=سنگری|نام=محمدرضا|عنوان=آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام|سال=۱۳۸۶|مکان=تهران|ناشر=سازمان تبلیغات اسلامی|پیوند نویسنده=محمدرضا سنگری|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/34620/آینه-داران-آفتاب?pageNumber=0&viewType=pdf|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶}}
{{پایان پانویس}}


{{واقعه کربلا}}
{{واقعه کربلا}}
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}}


[[رده:آزاردیدگان توسط مسلمانان]]
[[رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:اهالی کوفه]]
[[رده:تابعین]]
[[رده:درگذشتگان ۶۱ (قمری)]]
[[رده:درگذشتگان ۶۱ (قمری)]]
[[رده:شهیدان اسلام]]
[[رده:درگذشتگان ۶۸۰ (میلادی)]]
[[رده:عرب‌های سده ۷ (میلادی)]]
[[رده:کشتگان با سلاح برنده]]
[[رده:کشتگان نبرد کربلا]]
[[رده:کشتگان نبرد کربلا]]
[[رده:مدفونان در حرم امام حسین]]
[[رده:یاران حسین بن علی]]
[[رده:یاران علی بن ابی‌طالب]]
[[رده:یاران علی بن ابی‌طالب]]
[[رده:عرب‌های سده ۷ (میلادی)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۰

بُرَیر بن خُضَیر همْدانی
نمایی از ضریحی در حرم امام حسین که به محل دفن کشتگان نبرد کربلا اختصاص دارد
ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است.
وفات۱۰ محرم ۶۱ ه‍.ق
کربلا، عراق
آرامگاهحرم امام حسین
دیگر نام‌هابرید یا بدیر و بدیل
دیناسلام
مذهبشیعه

بُرَیر بن خُضَیر همْدانی از تابعان و قاریان قرآن اهل کوفه بود و کتابی در موضوع حدیث با نام القضایا والاحکام به او نسبت داده شده است. او از همراهان حسین بن علی در نبرد کربلا بود و در همین نبرد و در روز عاشورا کشته شد.

نام و نسب

نام او را بریر بن خضیر همدانی گزارش کرده‌اند. برخی منابع نام او را بدیر و بدیل و همین‌طور نام پدرش را حفیر، حضیر و حصین نیز آورده‌اند. او از خاندان بنی‌مشرق و از قبیله همدان بود.[۱]

سرگذشت

بریر از تابعین بود[۲] و به گزارش تنقیح المقال، در روزگاران علی بن ابی‌طالب، از اصحاب او بود. در اعیان الشیعه آمده است که او از بزرگان کوفه بود در مقتل مقرم آمده است که از سرآمدترین قاریان قرآن کوفه بود که در مسجد کوفه به تدریس و تعلیم قرآن مشغول بود.[۳]

برخی از رجال‌نویسان چون امین در اعیان الشیعه، کتاب القضایا والاحکام — کتابی حدیثی مشتمل بر احادیث علی بن ابی‌طالب و حسن مجتبی که از اصول روایی شیعه به حساب می‌آید. — را به او نسبت داده‌اند.[۴]

بریر از اهالی کوفه بود که خود را به سپاه حسین بن علی رسانید و به آنها ملحق شد. او پیش از جلوگیری حر از پیشروی سپاه حسین بن علی به همراهان حسین ملحق شده بود و در اعلام حمایت از حسین بن علی سخنانی گفته است. به جهت شناخته بودنش در کوفه، حسین بن علی از او درخواست کرد که خطاب به کوفیان در نبرد کربلا سخنرانی کند و او پذیرفت. در روایتی دیگر که مقتل مقرم گزارشش کرده است، بریر از حسین تقاضای موافقت با سخنرانی خودش را داشته است. به هر روی، سخنرانی او مؤثر نبود و کوفیان به سوی او تیر پرتاب کردند. در الفتوح گزارش شده است که بریر، گفتگویی با ابن سعد داشته است. در تاریخ طبری و چند منبع دیگر، گزارش شده است که یزید بن معقل از سپاه ابن‌سعد با او وارد گفتگو شد و پس از گمراه خواندن بریر، درخواست مباهله او را اجابت کرد و پس از جنگی که بینشان درگرفت، یزید بن معقل از پا درآمد. سرآخر وی به دست کعب بن جابر کشته شد.[۵] در بحارالانوار قاتل او بحیر بن اوس الضبی عنوان شده است. سن او به هنگام کشته شدن، ۶۰ سال تخمین زده شده است.[۶]

از بریر در زیارت اربعین[۷] و زیارت رجبیه با عبارت «السلام علی بریر بن خضیر» یاد شده است. منابعی چون مناقب ابن شهرآشوب و الفتوح، به او رجزی منسوب کرده‌اند.[۸][۹]

انا بریر و ابی خضیرلیس بروع الاسد عند الزئر
یعرف فینا الخیر اهل خیراضربکم و لا اری من ضر
و ذاک فعل الخیر من بریر

پانویس

ارجاعات

  1. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۶.
  2. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۸۶۴.
  3. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۶.
  4. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۷.
  5. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۷–۱۰۹.
  6. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۸۶۴.
  7. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۹.
  8. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۰۹.
  9. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۸۶۴.

منابع

  • بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
  • سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.
برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=بریر_بن_خضیر_همدانی&oldid=28872»