دوازده امام: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شیعه دوازده‌امامی|collapsed=1}} | {{شیعه دوازده‌امامی|collapsed=1}} | ||
[[پرونده:Twelvers1 copy copy.png|261px|بندانگشتی|اسامی امامان دوازده‌گانهٔ شیعیان امامیه حول نام [[محمد]]]] | [[پرونده:Twelvers1 copy copy.png|261px|بندانگشتی|اسامی امامان دوازده‌گانهٔ شیعیان امامیه حول نام [[محمد]]]] | ||
'''دوازده امام''' {{عربی|الأئمة الاثنا عشر}} جانشینان معنوی و سیاسیِ [[محمد]]، پیامبر [[اسلام]]، در [[شیعه|اسلام شیعهٔ]] [[دوازده امامی]] هستند. این باور شامل [[علویان (سوریه)|عَلَویان سوریه]] و [[علویان (ترکیه)|ترکیه]] نیز می‌شود.<ref>{{پک||Olsson|Ozdalga|Raudvere|2005|ک=Alevi Identity|ص=65|زبان=en}}</ref> بنابر [[اصول شیعه]]، جانشین محمد انسانِ [[عصمت|معصومی]] است که نه فقط با [[عدالت]] بر جامعه حکومت می‌کند، بلکه [[شریعت|قانون الهی]] را حفظ و معنای [[تأویل|تأویلیِ]] آن را بیان می‌کند. [[سنت (پیامبر اسلام)|گفتار و کردار پیامبر]] و ائمه راهنما و الگویی برای جامعه است تا از آن پیروی کنند؛ در نتیجه آنان باید از گناه و اشتباه به‌دور باشند (''[[عصمت]]'') و براساس دستور الهی، یا ''[[نص|نصّ]]''، از طریق پیامبر برگزیده شوند.<ref>{{پک|Momen|1985|ک=An Introduction to Shi`i Islam|ص=174|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=10|زبان=en}}</ref> | '''دوازده امام''' {{عربی|الأئمة الاثنا عشر}} جانشینان معنوی و سیاسیِ [[محمد]]، پیامبر [[اسلام]]، در [[شیعه|اسلام شیعهٔ]] [[دوازده امامی]] هستند. این باور شامل [[علویان (سوریه)|عَلَویان سوریه]] و [[علویان (ترکیه)|ترکیه]] نیز می‌شود.<ref dir=ltr>{{پک||Olsson|Ozdalga|Raudvere|2005|ک=Alevi Identity|ص=65|زبان=en}}</ref> بنابر [[اصول شیعه]]، جانشین محمد انسانِ [[عصمت|معصومی]] است که نه فقط با [[عدالت]] بر جامعه حکومت می‌کند، بلکه [[شریعت|قانون الهی]] را حفظ و معنای [[تأویل|تأویلیِ]] آن را بیان می‌کند. [[سنت (پیامبر اسلام)|گفتار و کردار پیامبر]] و ائمه راهنما و الگویی برای جامعه است تا از آن پیروی کنند؛ در نتیجه آنان باید از گناه و اشتباه به‌دور باشند (''[[عصمت]]'') و براساس دستور الهی، یا ''[[نص|نصّ]]''، از طریق پیامبر برگزیده شوند.<ref dir=ltr>{{پک|Momen|1985|ک=An Introduction to Shi`i Islam|ص=174|زبان=en}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=10|زبان=en}}</ref> | ||
بنابر نظرِ [[شیعه|شیعیان]] [[شیعه دوازده‌امامی|اَثنی‌ٰعَشَری]]، [[عقل در اسلام|عقل]] یا خِرَدِ الهی، سرچشمهٔ روحِ پیامبران و امامان است و به آن‌ها دانشی باطنی به‌نام ''[[حکمت]]'' می‌دهد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=15|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Corbin|2014|ک=History Of Islamic Philosophy|ص=45–51|زبان=en}}</ref> گرچه امام دریافت‌کنندهٔ [[وحی]] نیست، اما ارتباط نزدیکی با خدا دارد و بدین طریق خدا او را و امام هم به‌نوبهٔ خود مردم را راهنمایی می‌کند. نیز متون مقدسِ نزد امام او را در این کار کمک می‌کنند. [[امامت]] یا باور به راهنمایی الهی، باور بنیادین شاخه‌های اثنی‌عشری و [[اسماعیلیه|اسماعیلیِ]] شیعه بوده، و مبتنی بر این مفهوم است که خداوند بشریت را بدون دسترسی به راهنمایی الهی رها نمی‌کند.<ref>{{پک|Gleave|2003|ف=Imamate|ک=Islam and the Muslim world|زبان=en}}</ref> | بنابر نظرِ [[شیعه|شیعیان]] [[شیعه دوازده‌امامی|اَثنی‌ٰعَشَری]]، [[عقل در اسلام|عقل]] یا خِرَدِ الهی، سرچشمهٔ روحِ پیامبران و امامان است و به آن‌ها دانشی باطنی به‌نام ''[[حکمت]]'' می‌دهد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=15|زبان=en}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Corbin|2014|ک=History Of Islamic Philosophy|ص=45–51|زبان=en}}</ref> گرچه امام دریافت‌کنندهٔ [[وحی]] نیست، اما ارتباط نزدیکی با خدا دارد و بدین طریق خدا او را و امام هم به‌نوبهٔ خود مردم را راهنمایی می‌کند. نیز متون مقدسِ نزد امام او را در این کار کمک می‌کنند. [[امامت]] یا باور به راهنمایی الهی، باور بنیادین شاخه‌های اثنی‌عشری و [[اسماعیلیه|اسماعیلیِ]] شیعه بوده، و مبتنی بر این مفهوم است که خداوند بشریت را بدون دسترسی به راهنمایی الهی رها نمی‌کند.<ref dir=ltr>{{پک|Gleave|2003|ف=Imamate|ک=Islam and the Muslim world|زبان=en}}</ref> | ||
بنابر نظر شیعهٔ دوازده امامی، در هر عصری همواره امامی هست که متصدی همهٔ امورِ دین و شریعت در جامعهٔ مسلمان است. در نظر شیعیانِ دوازده امامی و صوفیان، علی [[امامت و ولایت علی بن ابی طالب|اولین امام]] و [[جانشینی محمد|جانشین محمد]] است و فرزندان وی از نسل [[فاطمه زهرا|فاطمهٔ زهرا]]، دختر پیامبر، امامان بعدی هستند. هر امام فرزندِ امام قبلی است، جز [[حسین بن علی]] که برادر [[حسن مجتبی]] است. آخرین امام [[حجت بن الحسن]]، کسی است که در نظر شیعیان هنوز زنده پنداشته می‌شود و به‌اعتقاد آنان در [[غیبت امام زمان|غیبت]] است و سرانجام روزی برای ایجاد عدل در جهان بازخواهد گشت.<ref>{{پک|Gleave|2003|ف=Imamate|ک=Islam and the Muslim world|زبان=en}}</ref> نیز بنابر باور شیعیان [[شیعه دوازده‌امامی|دوازده امامی]] و [[علویان (ترکیه)|علوی]]، از پیش در [[حدیث دوازده خلیفه]] وجود امامان دوازده‌گانه پیش‌گویی شده‌است.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=164|زبان=en}}</ref> | بنابر نظر شیعهٔ دوازده امامی، در هر عصری همواره امامی هست که متصدی همهٔ امورِ دین و شریعت در جامعهٔ مسلمان است. در نظر شیعیانِ دوازده امامی و صوفیان، علی [[امامت و ولایت علی بن ابی طالب|اولین امام]] و [[جانشینی محمد|جانشین محمد]] است و فرزندان وی از نسل [[فاطمه زهرا|فاطمهٔ زهرا]]، دختر پیامبر، امامان بعدی هستند. هر امام فرزندِ امام قبلی است، جز [[حسین بن علی]] که برادر [[حسن مجتبی]] است. آخرین امام [[حجت بن الحسن]]، کسی است که در نظر شیعیان هنوز زنده پنداشته می‌شود و به‌اعتقاد آنان در [[غیبت امام زمان|غیبت]] است و سرانجام روزی برای ایجاد عدل در جهان بازخواهد گشت.<ref dir=ltr>{{پک|Gleave|2003|ف=Imamate|ک=Islam and the Muslim world|زبان=en}}</ref> نیز بنابر باور شیعیان [[شیعه دوازده‌امامی|دوازده امامی]] و [[علویان (ترکیه)|علوی]]، از پیش در [[حدیث دوازده خلیفه]] وجود امامان دوازده‌گانه پیش‌گویی شده‌است.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=164|زبان=en}}</ref> | ||
در [[هستی‌شناسی|هستی‌شناسیِ]] شیعیانِ علوی، خدا را «اَلْحَقّ (حقیقت)» نیز می‌نامند<ref>{{پک|Sözer|2014|ک=Managing Invisibility|ص=114|زبان=en}}</ref> یا از او به‌عنوان «اَللّٰه» یاد می‌شود. خداوند زندگی (امکان) را آفریده و بخشی از خویش به‌نام [[روح]] را در آن قرار داده است؛ بنابراین جهانِ آفریده می‌تواند وجود او را منعکس کند.<ref>{{پک|Olsson|Ozdalga|Raudvere|2005|ک=Alevi Identity|ص=25|زبان=en}}</ref> علویان به وحدتِ خداوند، محمد و علی اعتقاد دارند، اما این [[تثلیث|تثلیثی]] مُرَّکَب از خدا و شخصیت‌های تاریخیِ محمد و علی نیست؛ بلکه، محمد و علی نمایانگرِ نورِ خدا هستند، و نه خودِ خدا؛ نه از خدا مستقل هستند و نه ویژگی‌های جداگانه‌ای از او دارند.<ref>{{پک|Sözer|2014|ک=Managing Invisibility|ص=114|زبان=en}}</ref> | در [[هستی‌شناسی|هستی‌شناسیِ]] شیعیانِ علوی، خدا را «اَلْحَقّ (حقیقت)» نیز می‌نامند<ref dir=ltr>{{پک|Sözer|2014|ک=Managing Invisibility|ص=114|زبان=en}}</ref> یا از او به‌عنوان «اَللّٰه» یاد می‌شود. خداوند زندگی (امکان) را آفریده و بخشی از خویش به‌نام [[روح]] را در آن قرار داده است؛ بنابراین جهانِ آفریده می‌تواند وجود او را منعکس کند.<ref dir=ltr>{{پک|Olsson|Ozdalga|Raudvere|2005|ک=Alevi Identity|ص=25|زبان=en}}</ref> علویان به وحدتِ خداوند، محمد و علی اعتقاد دارند، اما این [[تثلیث|تثلیثی]] مُرَّکَب از خدا و شخصیت‌های تاریخیِ محمد و علی نیست؛ بلکه، محمد و علی نمایانگرِ نورِ خدا هستند، و نه خودِ خدا؛ نه از خدا مستقل هستند و نه ویژگی‌های جداگانه‌ای از او دارند.<ref dir=ltr>{{پک|Sözer|2014|ک=Managing Invisibility|ص=114|زبان=en}}</ref> | ||
== فهرست == | == فهرست == | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
|[[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی‌طالب]]<hr>{{سخ}} اَبُوالْحَسَن | |[[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی‌طالب]]<hr>{{سخ}} اَبُوالْحَسَن | ||
| | | | ||
* [[امیرالمؤمنین|امیرالمؤمنین]]{{سخ}}(''پیشوای مؤمنان'')<ref>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | * [[امیرالمؤمنین|امیرالمؤمنین]]{{سخ}}(''پیشوای مؤمنان'')<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
* {{lang|ar|ٱلْمُرْتَضَیٰ}}{{سخ}}(''دوست‌داشته‌شده'')<ref>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | * {{lang|ar|ٱلْمُرْتَضَیٰ}}{{سخ}}(''دوست‌داشته‌شده'')<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
* {{lang|ar|ٱلْوَصِیّ}}{{سخ}}(''جانشین و یاری‌دهندهٔ پیامبر در انجام دستورهای خداوند'')<ref>{{پک|Poonawala|1985|ف=ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī}}</ref> | * {{lang|ar|ٱلْوَصِیّ}}{{سخ}}(''جانشین و یاری‌دهندهٔ پیامبر در انجام دستورهای خداوند'')<ref dir=ltr>{{پک|Poonawala|1985|ف=ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī}}</ref> | ||
* {{lang|ar|ٱلْوَلِیّ}}{{سخ}}(''صاحب ولایت'')<ref>{{پک|Poonawala|1985|ف=ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī}}</ref> | * {{lang|ar|ٱلْوَلِیّ}}{{سخ}}(''صاحب ولایت'')<ref dir=ltr>{{پک|Poonawala|1985|ف=ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī}}</ref> | ||
|۲۳ (پیش از هجرت) – ۴۰ (پس از هجرت)<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=190–192|زبان=en}}</ref><hr> | |۲۳ (پیش از هجرت) – ۴۰ (پس از هجرت)<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=190–192|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۶۰۰–۶۶۱<ref>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ۶۰۰–۶۶۱<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|۶۱ | |۶۱ | ||
|پسرعمو و داماد محمد. شیعیان او را جانشینِ راستینِ پیامبر، و [[اهل سنت]] او را [[خلافت علی بن ابی‌طالب|خلیفهٔ چهارم]] می‌دانند. او تقریباً در همهٔ [[طریقت]]های [[تصوف]] جایگاه والایی دارد و اعضای این طریقت‌ها ارتباط‌شان با محمد را از طریق او به‌دست می‌آورند.<ref>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | |پسرعمو و داماد محمد. شیعیان او را جانشینِ راستینِ پیامبر، و [[اهل سنت]] او را [[خلافت علی بن ابی‌طالب|خلیفهٔ چهارم]] می‌دانند. او تقریباً در همهٔ [[طریقت]]های [[تصوف]] جایگاه والایی دارد و اعضای این طریقت‌ها ارتباط‌شان با محمد را از طریق او به‌دست می‌آورند.<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مکه]]،{{سخ}}[[حجاز|حجاز]]<ref>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | |[[مکه]]،{{سخ}}[[حجاز|حجاز]]<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|توسط [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم مرادی]]، از [[خوارج]]، در [[کوفه]] [[کشته شدن علی|ترور شد]]. ابن ملجم وی را با شمشیری زهرآلود در هنگام نماز، مورد ضربت قرار داد.<ref>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=192|زبان=en}}</ref> <hr>مدفون در [[حرم علی بن ابی‌طالب]] در [[نجف]]،{{سخ}}[[عراق]].<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=137|زبان=en}}</ref> | |توسط [[ابن ملجم مرادی|ابن ملجم مرادی]]، از [[خوارج]]، در [[کوفه]] [[کشته شدن علی|ترور شد]]. ابن ملجم وی را با شمشیری زهرآلود در هنگام نماز، مورد ضربت قرار داد.<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2012|ف=ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=192|زبان=en}}</ref> <hr>مدفون در [[حرم علی بن ابی‌طالب]] در [[نجف]]،{{سخ}}[[عراق]].<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=137|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۲ | |۲ | ||
|[[پرونده:HassanSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:HassanSVG.svg|100px]] | ||
|[[حسن مجتبی]]<hr>{{سخ}}ابومحمد | |[[حسن مجتبی]]<hr>{{سخ}}ابومحمد | ||
|اَلْمُجتَبیٰ{{سخ}}(''برگزیده'')<ref>{{پک|Corbin|1993|ک=History of Islamic Philosophy|ص=50|زبان=en}}</ref> | |اَلْمُجتَبیٰ{{سخ}}(''برگزیده'')<ref dir=ltr>{{پک|Corbin|1993|ک=History of Islamic Philosophy|ص=50|زبان=en}}</ref> | ||
|۳–۵۰<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=194–195|زبان=en}}</ref><hr> | |۳–۵۰<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=194–195|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۶۲۴–۶۷۰<ref>{{پک|Nasr|2007|ف=Ḥasan|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ۶۲۴–۶۷۰<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2007|ف=Ḥasan|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|۴۷ | |۴۷ | ||
|او بزرگ‌ترین نوهٔ زندهٔ [[محمد]]، از طریق دخترش [[فاطمه زهرا]] بود. حسن در [[کوفه]]، به‌عنوان خلیفه جانشین پدرش شد و براساس [[صلح حسن و معاویه|پیمان صلح]] با [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، پس از تنها هفت ماه خلافت، کنترل بر [[عراق]] را واگذار کرد.<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb|ک=Iranica|رف=Ḥasan|زبان=en}}</ref> | |او بزرگ‌ترین نوهٔ زندهٔ [[محمد]]، از طریق دخترش [[فاطمه زهرا]] بود. حسن در [[کوفه]]، به‌عنوان خلیفه جانشین پدرش شد و براساس [[صلح حسن و معاویه|پیمان صلح]] با [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، پس از تنها هفت ماه خلافت، کنترل بر [[عراق]] را واگذار کرد.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb|ک=Iranica|رف=Ḥasan|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[محمد در مدینه|حکومتِ محمد]]<ref>{{پک|Nasr|2007|ف=Ḥasan|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[محمد در مدینه|حکومتِ محمد]]<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2007|ف=Ḥasan|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|به‌باور شیعه توسط همسرش و به‌دستور معاویه مسموم شد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=195|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb|ک=Iranica|رف=Ḥasan|زبان=en}}</ref> | |به‌باور شیعه توسط همسرش و به‌دستور معاویه مسموم شد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=195|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb|ک=Iranica|رف=Ḥasan|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۳ | |۳ | ||
|[[پرونده:HusaynSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:HusaynSVG.svg|100px]] | ||
|[[حسین بن علی]]<hr>{{سخ}}ابوعَبدِالله | |[[حسین بن علی]]<hr>{{سخ}}ابوعَبدِالله | ||
|سَیِّدُالشُّهَداء{{سخ}}(''سَرورِ شهیدان'')<ref>{{پک|Calmard|2004|ک=Ḥosayn b. ʿAli ii. in Popular Shiʿism|زبان=en|رف=Popular}}</ref> | |سَیِّدُالشُّهَداء{{سخ}}(''سَرورِ شهیدان'')<ref dir=ltr>{{پک|Calmard|2004|ک=Ḥosayn b. ʿAli ii. in Popular Shiʿism|زبان=en|رف=Popular}}</ref> | ||
|۴–۶۱<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=196–199|زبان=en}}</ref><hr> | |۴–۶۱<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=196–199|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۶۲۶–۶۸۰<ref>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ۶۲۶–۶۸۰<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|۵۷ | |۵۷ | ||
|او نوهٔ [[محمد]] و برادر حسن مجتبی بود. حسین اعتبار [[خلیفه|خلافتِ]] [[یزید]] را زیر سؤال برد. نتیجتاً او و خانواده‌اش در [[نبرد کربلا]] توسط لشکریانِ یزید کشته شدند. پس از این واقعه، [[سوگواری محرم]] مراسمی کلیدی در هویت شیعیان شد.<ref>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥosayn b. ʿAli|ک=Iranica|رف=Ḥosayn|زبان=en}}</ref> | |او نوهٔ [[محمد]] و برادر حسن مجتبی بود. حسین اعتبار [[خلیفه|خلافتِ]] [[یزید]] را زیر سؤال برد. نتیجتاً او و خانواده‌اش در [[نبرد کربلا]] توسط لشکریانِ یزید کشته شدند. پس از این واقعه، [[سوگواری محرم]] مراسمی کلیدی در هویت شیعیان شد.<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥosayn b. ʿAli|ک=Iranica|رف=Ḥosayn|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[محمد در مدینه|حکومتِ محمد]]<ref>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[محمد در مدینه|حکومتِ محمد]]<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|کشته و سربریده‌شده در [[نبرد کربلا]].<ref>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم امام حسین|حرم حسین بن علی]] در [[کربلا]]،{{سخ}}[[عراق]].<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥosayn b. ʿAli|ک=Iranica|رف=Ḥosayn|زبان=en}}</ref> | |کشته و سربریده‌شده در [[نبرد کربلا]].<ref dir=ltr>{{پک|Nasr|2007|ف=Al-Ḥusayn ibn ʿAlī|ک=Britannica|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم امام حسین|حرم حسین بن علی]] در [[کربلا]]،{{سخ}}[[عراق]].<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥosayn b. ʿAli|ک=Iranica|رف=Ḥosayn|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۴ | |۴ | ||
|[[پرونده:AliSajjadSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:AliSajjadSVG.svg|100px]] | ||
|[[سجاد|علی بن الحسین]]<hr>{{سخ}}ابومحمد | |[[سجاد|علی بن الحسین]]<hr>{{سخ}}ابومحمد | ||
|سَجّاد، زَیْن‌ُالْعابِدین{{سخ}}(''کسی که دائماً سجده می‌کند، زینتِ عبادت‌کنندگان'')<ref>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref> | |سَجّاد، زَیْن‌ُالْعابِدین{{سخ}}(''کسی که دائماً سجده می‌کند، زینتِ عبادت‌کنندگان'')<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref> | ||
|۳۸<ref>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref>–۹۵<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref><hr> | |۳۸<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref>–۹۵<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۶۵۸/۹<ref>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref> – ۷۱۲<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref> | ۶۵۸/۹<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|1985|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref> – ۷۱۲<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref> | ||
|۵۷ | |۵۷ | ||
|نویسندهٔ ادعیهٔ ''[[صحیفه سجادیه|صَحیفهٔ سَجّادیه]]''، که به‌عنوان «[[زبور]] [[اهل بیت|آل محمد]]» مشهور است.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref> | |نویسندهٔ ادعیهٔ ''[[صحیفه سجادیه|صَحیفهٔ سَجّادیه]]''، که به‌عنوان «[[زبور]] [[اهل بیت|آل محمد]]» مشهور است.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت راشدین]]<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت راشدین]]<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Ḥosayn}}</ref> | ||
|بنابر نظر بیشتر علمای شیعه، او به‌دستور [[ولید بن عبدالملک|وَلید بن عَبدُالْمَلِک]] در [[مدینه]] مسموم شد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref> | |بنابر نظر بیشتر علمای شیعه، او به‌دستور [[ولید بن عبدالملک|وَلید بن عَبدُالْمَلِک]] در [[مدینه]] مسموم شد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۵ | |۵ | ||
|[[پرونده:MohammadBaqerSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:MohammadBaqerSVG.svg|100px]] | ||
|[[محمد باقر|محمد بن علی]]<hr>{{سخ}}ابوجعفر | |[[محمد باقر|محمد بن علی]]<hr>{{سخ}}ابوجعفر | ||
|باقِرُالْعُلوم{{سخ}}(''شکافندهٔ دانش‌ها'')<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref> | |باقِرُالْعُلوم{{سخ}}(''شکافندهٔ دانش‌ها'')<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref> | ||
|۵۷–۱۱۴<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref><hr> | |۵۷–۱۱۴<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref><hr> | ||
۶۷۷–۷۳۲<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref> | ۶۷۷–۷۳۲<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref> | ||
|۵۷ | |۵۷ | ||
|منابعِ سنی و شیعه هردو او را از اولین و برجسته‌ترین [[فقه|فقها]] توصیف می‌کنند، که در دوره‌اش شاگردان بسیاری تربیت شده‌اند.<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref><ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203|زبان=en}}</ref> | |منابعِ سنی و شیعه هردو او را از اولین و برجسته‌ترین [[فقه|فقها]] توصیف می‌کنند، که در دوره‌اش شاگردان بسیاری تربیت شده‌اند.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت اموی]]<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت اموی]]<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad|ک=Iranica|زبان=en|رف=Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad}}</ref> | ||
|بنابر قول برخی از علمای شیعه، او به‌وسیلهٔ [[ابراهیم بن ولید|ابراهیم بن ولید]] در [[مدینه]] به‌دستور [[هشام بن عبدالملک|هشام بن عبدالملک]] مسموم شد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref> | |بنابر قول برخی از علمای شیعه، او به‌وسیلهٔ [[ابراهیم بن ولید|ابراهیم بن ولید]] در [[مدینه]] به‌دستور [[هشام بن عبدالملک|هشام بن عبدالملک]] مسموم شد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=202|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۶ | |۶ | ||
|[[پرونده:JafarSadeqSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:JafarSadeqSVG.svg|100px]] | ||
|[[جعفر صادق|جعفر بن محمد]]<hr>{{سخ}}ابوعبدالله | |[[جعفر صادق|جعفر بن محمد]]<hr>{{سخ}}ابوعبدالله | ||
|اَلصّادِق{{سخ}}(''راستگو'')<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | |اَلصّادِق{{سخ}}(''راستگو'')<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | ||
|۸۳–۱۴۸<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref><hr> | |۸۳–۱۴۸<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۷۰۲–۷۶۵<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | ۷۰۲–۷۶۵<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | ||
|۶۵ | |۶۵ | ||
|[[فقه امامیه|فقه جعفری]] را تأسیس کرد و [[اصول دین|کلام شیعه]] را توسعه داد. او علمای بسیاری را در زمینه‌های گوناگون تربیت کرد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | |[[فقه امامیه|فقه جعفری]] را تأسیس کرد و [[اصول دین|کلام شیعه]] را توسعه داد. او علمای بسیاری را در زمینه‌های گوناگون تربیت کرد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت اموی]]<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت اموی]]<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref> | ||
|بنابر قول منابع شیعه، او در [[مدینه]] به‌دستور [[ابوجعفر عبدالله منصور]] مسموم شد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref> | |بنابر قول منابع شیعه، او در [[مدینه]] به‌دستور [[ابوجعفر عبدالله منصور]] مسموم شد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=203–204|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[بقیع]]، [[مدینه]]،{{سخ}}[[عربستان سعودی]].<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۷ | |۷ | ||
|[[پرونده:MusaKadhimSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:MusaKadhimSVG.svg|100px]] | ||
|[[موسی کاظم|موسی بن جعفر]]<hr>{{سخ}}ابوالحسن اوّل<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Reżā|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Reżā}}</ref> | |[[موسی کاظم|موسی بن جعفر]]<hr>{{سخ}}ابوالحسن اوّل<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Reżā|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Reżā}}</ref> | ||
|اَلْکاظِم{{سخ}}(''آرام'')<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref> | |اَلْکاظِم{{سخ}}(''آرام'')<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref> | ||
|۱۲۸–۱۸۳<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref><hr> | |۱۲۸–۱۸۳<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۷۴۴–۷۹۹<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref> | ۷۴۴–۷۹۹<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref> | ||
|۵۵ | |۵۵ | ||
|رهبر جمعیت شیعی در دورهٔ انشعابِ [[اسماعیلیه|اسماعیلیان]] و دیگر شاخه‌ها، پس از درگذشت [[جعفر صادق]].<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=78|زبان=en}}</ref> او شبکه‌ای از وکلا را ایجاد کرد که [[خمس|خُمس]] را از جمعیت‌های شیعی در [[خاورمیانه]] و [[خراسان]] جمع‌آوری می‌کردند.<ref>{{پک|Sachedina|1988|ک=The Just Ruler|ص=53–54|زبان=en}}</ref> | |رهبر جمعیت شیعی در دورهٔ انشعابِ [[اسماعیلیه|اسماعیلیان]] و دیگر شاخه‌ها، پس از درگذشت [[جعفر صادق]].<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=78|زبان=en}}</ref> او شبکه‌ای از وکلا را ایجاد کرد که [[خمس|خُمس]] را از جمعیت‌های شیعی در [[خاورمیانه]] و [[خراسان]] جمع‌آوری می‌کردند.<ref dir=ltr>{{پک|Sachedina|1988|ک=The Just Ruler|ص=53–54|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت اموی]]<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت اموی]]<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref> | ||
|وی در [[بغداد]] به‌دستور [[هارون‌الرشید|هارون‌الرشید]] زندانی و مسموم شد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref><hr>مدفون در [[کاظمین|حرم کاظمین]] در بغداد،{{سخ}}عراق.<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=181|زبان=en}}</ref> | |وی در [[بغداد]] به‌دستور [[هارون‌الرشید|هارون‌الرشید]] زندانی و مسموم شد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205|زبان=en}}</ref><hr>مدفون در [[کاظمین|حرم کاظمین]] در بغداد،{{سخ}}عراق.<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=138|زبان=en}}</ref><ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=181|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۸ | |۸ | ||
|[[پرونده:AliRedhaSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:AliRedhaSVG.svg|100px]] | ||
|[[علی بن موسی الرضا|علی بن موسی]]<hr>{{سخ}}ابوالحسن ثانی<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Reżā|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Reżā}}</ref> | |[[علی بن موسی الرضا|علی بن موسی]]<hr>{{سخ}}ابوالحسن ثانی<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Reżā|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Reżā}}</ref> | ||
|اَلرِّضا{{سخ}}(''پسندیده'')<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205–207|زبان=en}}</ref> | |اَلرِّضا{{سخ}}(''پسندیده'')<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=205–207|زبان=en}}</ref> | ||
|۱۴۸–۲۰۳<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> | |۱۴۸–۲۰۳<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۷۶۵–۸۱۷<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ۷۶۵–۸۱۷<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ||
|۵۵ | |۵۵ | ||
|ولیعهدِ [[مأمون]] شد، به‌خاطر مباحثاتش با علمای مسلمان و غیرمسلمان معروف است.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | |ولیعهدِ [[مأمون]] شد، به‌خاطر مباحثاتش با علمای مسلمان و غیرمسلمان معروف است.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ||
|بنابر منابع شیعی، او در [[طوس]] ([[مشهد]] امروزی) به‌دستور [[مأمون]] مسموم شد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم امام رضا|حرم علی بن موسیَ الرِّضا]] در [[مشهد]]،{{سخ}}[[ایران]].<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | |بنابر منابع شیعی، او در [[طوس]] ([[مشهد]] امروزی) به‌دستور [[مأمون]] مسموم شد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم امام رضا|حرم علی بن موسیَ الرِّضا]] در [[مشهد]]،{{سخ}}[[ایران]].<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۹ | |۹ | ||
|[[پرونده:MohammadJavadSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:MohammadJavadSVG.svg|100px]] | ||
|[[محمد تقی|محمد بن علی]]<hr>{{سخ}}ابوجعفر | |[[محمد تقی|محمد بن علی]]<hr>{{سخ}}ابوجعفر | ||
|اَلْجَواد، اَلتَّقی{{سخ}}(''سخاوتمند، پرهیزکار'')<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | |اَلْجَواد، اَلتَّقی{{سخ}}(''سخاوتمند، پرهیزکار'')<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ||
|۱۹۵–۲۲۰<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> | |۱۹۵–۲۲۰<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۸۱۰–۸۳۵<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ۸۱۰–۸۳۵<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ||
|۲۵ | |۲۵ | ||
|در مواجه با [[خلافت عباسیان]] به سخاوتمندی و پرهیزکاری مشهور بود.<ref>{{پک|Qurashi|2005|ک=The Life of Imam Al-Jawad|ص=89|زبان=en}}</ref> | |در مواجه با [[خلافت عباسیان]] به سخاوتمندی و پرهیزکاری مشهور بود.<ref dir=ltr>{{پک|Qurashi|2005|ک=The Life of Imam Al-Jawad|ص=89|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref> | ||
|بنابر منابع شیعی، مسمومیت توسط همسر (دختر مأمون) در عراق، به‌دستور [[معتصم|ابواسحاق محمد مُعْتَصَم]].<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[کاظمین|حرم کاظمین]] در بغداد،{{سخ}}عراق.<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | |بنابر منابع شیعی، مسمومیت توسط همسر (دختر مأمون) در عراق، به‌دستور [[معتصم|ابواسحاق محمد مُعْتَصَم]].<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=207|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[کاظمین|حرم کاظمین]] در بغداد،{{سخ}}عراق.<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۱۰ | |۱۰ | ||
|[[پرونده:AliHadi.svg|100px]] | |[[پرونده:AliHadi.svg|100px]] | ||
|[[علی النقی|علی بن محمد]]<hr>{{سخ}}ابوالحسن ثالث<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | |[[علی النقی|علی بن محمد]]<hr>{{سخ}}ابوالحسن ثالث<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | ||
|اَلْهادی، اَلنَّقی{{سخ}}(''راهنما، پیراسته'')<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | |اَلْهادی، اَلنَّقی{{سخ}}(''راهنما، پیراسته'')<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | ||
|۲۱۲–۲۵۴<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref><hr> | |۲۱۲–۲۵۴<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref><hr> | ||
۸۲۷–۸۶۸<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | ۸۲۷–۸۶۸<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | ||
|۴۲ | |۴۲ | ||
|شبکهٔ وکلا را در جامعهٔ شیعه تقویت کرد. او وکلا را با سفارش‌ها و آموزش‌هایی می‌فرستاد و درعوض، سهم امام از [[خمس]] و وجوهات شرعی را دریافت می‌کرد.<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | |شبکهٔ وکلا را در جامعهٔ شیعه تقویت کرد. او وکلا را با سفارش‌ها و آموزش‌هایی می‌فرستاد و درعوض، سهم امام از [[خمس]] و وجوهات شرعی را دریافت می‌کرد.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=ʿAlī Al-Hādī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAlī Al-Hādī}}</ref> | ||
|مسمومیت به‌دستور [[ابوعبدالله محمد معتز|ابوعبدالله محمد مُعْتَزّ]] در [[سامرا|سامرا]].<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=208–209|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم عسکریین]] در [[سامرا]]،{{سخ}}عراق.<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | |مسمومیت به‌دستور [[ابوعبدالله محمد معتز|ابوعبدالله محمد مُعْتَزّ]] در [[سامرا|سامرا]].<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=208–209|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم عسکریین]] در [[سامرا]]،{{سخ}}عراق.<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۱۱ | |۱۱ | ||
|[[پرونده:HassanAskariSVG.svg|100px]] | |[[پرونده:HassanAskariSVG.svg|100px]] | ||
|[[حسن عسکری]]{{سخ}}الحسن بن علی<hr>{{سخ}}ابومحمد | |[[حسن عسکری]]{{سخ}}الحسن بن علی<hr>{{سخ}}ابومحمد | ||
|اَلْعَسکَری{{سخ}}(''ساکن پادگان نظامی'')<ref>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref> | |اَلْعَسکَری{{سخ}}(''ساکن پادگان نظامی'')<ref dir=ltr>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref> | ||
|۲۳۲–۲۶۰<ref>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref><hr> | |۲۳۲–۲۶۰<ref dir=ltr>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref><hr> | ||
۸۴۶–۸۷۴<ref>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref> | ۸۴۶–۸۷۴<ref dir=ltr>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref> | ||
|۲۸ | |۲۸ | ||
|پس از درگذشت پدرش، [[معتمد (خلیفه)|مُعتَمِد عباسی]] محدودیت‌هایی برای او در بیشتر دوران زندگی‌اش اعمال کرد. شیعیان به‌خاطر جمعیت و قدرت فزاینده‌شان به‌شدت سرکوب می‌شدند.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=209–210|زبان=en}}</ref> | |پس از درگذشت پدرش، [[معتمد (خلیفه)|مُعتَمِد عباسی]] محدودیت‌هایی برای او در بیشتر دوران زندگی‌اش اعمال کرد. شیعیان به‌خاطر جمعیت و قدرت فزاینده‌شان به‌شدت سرکوب می‌شدند.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=209–210|زبان=en}}</ref> | ||
|[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref> | |[[مدینه]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref dir=ltr>{{پک|Halm|2004|ف=ʿAskarī|ک=Iranica|زبان=en|رف=ʿAskarī}}</ref> | ||
|مسمومیت به‌دستور ابوعباس محمد معتمد در سامرا.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=209–210|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم عسکریین]] در سامرا،{{سخ}}عراق.<ref>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | |مسمومیت به‌دستور ابوعباس محمد معتمد در سامرا.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=209–210|زبان=en}}</ref><hr> مدفون در [[حرم عسکریین]] در سامرا،{{سخ}}عراق.<ref dir=ltr>{{پک|Chittick|1980|ک=A Shi'ite Anthology|ص=139|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|۱۲ | |۱۲ | ||
|[[پرونده:Mahdi.svg|100px]] | |[[پرونده:Mahdi.svg|100px]] | ||
|[[حجت بن الحسن]]{{سخ}}<hr>{{سخ}}ابوالْقاسم | |[[حجت بن الحسن]]{{سخ}}<hr>{{سخ}}ابوالْقاسم | ||
|[[مهدی|اَلْمَهدی]]، اَلْحُجَّة، اَلْاِمامُ الْغائِب{{سخ}}(''نشانه، ملاک و معیار'')<ref>{{پک|The Editors of Encyclopaedia Britannica|1998|ف=Mahdī|ک=britannica|زبان=en}}</ref> | |[[مهدی|اَلْمَهدی]]، اَلْحُجَّة، اَلْاِمامُ الْغائِب{{سخ}}(''نشانه، ملاک و معیار'')<ref dir=ltr>{{پک|The Editors of Encyclopaedia Britannica|1998|ف=Mahdī|ک=britannica|زبان=en}}</ref> | ||
|۲۵۵–تاکنون<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref><hr> | |۲۵۵–تاکنون<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref><hr> | ||
۸۶۸–تاکنون<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref> | ۸۶۸–تاکنون<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref> | ||
|{{سن به سال، ماه و روز|year=۸۶۹|month=۸|day=۲}} | |{{سن به سال، ماه و روز|year=۸۶۹|month=۸|day=۲}} | ||
|مطابق اعتقادات شیعیان دوازده امامی، صوفیان و مسلمانان سنی، او یک شخصیت تاریخی واقعی است.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=211–214|زبان=en}}</ref> | |مطابق اعتقادات شیعیان دوازده امامی، صوفیان و مسلمانان سنی، او یک شخصیت تاریخی واقعی است.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=211–214|زبان=en}}</ref> | ||
|[[سامرا]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref> | |[[سامرا]]،{{سخ}}[[خلافت عباسی]]<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref> | ||
|بنابر اعتقادات شیعه ([[مهدویت]]) او از سال ۲۶۰ ه.ق زنده است و در [[غیبت امام زمان|غیبت]] به‌سرمی‌برد و این غیبت تا زمانی که خدا بخواهد ادامه دارد.<ref>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref> | |بنابر اعتقادات شیعه ([[مهدویت]]) او از سال ۲۶۰ ه.ق زنده است و در [[غیبت امام زمان|غیبت]] به‌سرمی‌برد و این غیبت تا زمانی که خدا بخواهد ادامه دارد.<ref dir=ltr>{{پک|Tabatabaee|1979|ک=Shi'ite Islam|ص=210–211|زبان=en}}</ref> | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۶۰: | ||
{{سال‌شمار امامت امامان دوازده‌گانه شیعه}} | {{سال‌شمار امامت امامان دوازده‌گانه شیعه}} | ||
== یادداشت‌ها == | == پانویس == | ||
=== یادداشت‌ها === | |||
{{پانویس|گروه=یادداشت|اندازه=کوچک|۲}} | {{پانویس|گروه=یادداشت|اندازه=کوچک|۲}} | ||
== | === ارجاعات === | ||
{{پانویس|۳|چپ‌چین=بله}} | {{پانویس|۳|چپ‌چین=بله}} | ||
== منابع == | === منابع === | ||
{{ | {{آغاز پانویس|35em}} | ||
*{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Corbin | نام = Henry | پیوند نویسنده = هانری کربن | عنوان = History Of Islamic Philosophy , Translated by Liadain Sherrard, Philip Sherrard | سال = 2014 | سال اصلی = 1964 | ناشر = Routledge | شابک = 978-1-135-19889-3 | زبان = en}} | *{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Corbin | نام = Henry | پیوند نویسنده = هانری کربن | عنوان = History Of Islamic Philosophy , Translated by Liadain Sherrard, Philip Sherrard | سال = 2014 | سال اصلی = 1964 | ناشر = Routledge | شابک = 978-1-135-19889-3 | زبان = en}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = Gleave | نام = Robert | پیوند نویسنده = | مقاله = Imamate | دانشنامه = Encyclopedia of Islam and the Muslim World | جلد = 1 | سال = 2003 | ناشر = Intishārāt-i Bārs̲āvā | زبان = en}} | * {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = Gleave | نام = Robert | پیوند نویسنده = | مقاله = Imamate | دانشنامه = Encyclopedia of Islam and the Muslim World | جلد = 1 | سال = 2003 | ناشر = Intishārāt-i Bārs̲āvā | زبان = en}} | ||
| خط ۱۸۷: | خط ۱۸۹: | ||
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=Tabatabaee |نام=Sayyid Mohammad Hosayn |پیوند نویسنده=سید محمدحسین طباطبایی |مترجم=[[سید حسین نصر|Seyyed Hossein Nasr]] |عنوان=Shi'ite Islam |ناشر=SUNY press |مکان=Albany |سال=1979 |شابک=0-87395-272-3 |زبان=en}} | * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=Tabatabaee |نام=Sayyid Mohammad Hosayn |پیوند نویسنده=سید محمدحسین طباطبایی |مترجم=[[سید حسین نصر|Seyyed Hossein Nasr]] |عنوان=Shi'ite Islam |ناشر=SUNY press |مکان=Albany |سال=1979 |شابک=0-87395-272-3 |زبان=en}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = The Editors of Encyclopaedia Britannica | نام = | پیوند نویسنده = | مدخل = Mahdī | دانشنامه = [[دانشنامه بریتانیکا|Encyclopædia Britannica Online]] | سال = 1998 | پیوند مدخل = https://www.britannica.com/topic/mahdi | تاریخ بازبینی = 5 October 2019 | زبان = en}} | * {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = The Editors of Encyclopaedia Britannica | نام = | پیوند نویسنده = | مدخل = Mahdī | دانشنامه = [[دانشنامه بریتانیکا|Encyclopædia Britannica Online]] | سال = 1998 | پیوند مدخل = https://www.britannica.com/topic/mahdi | تاریخ بازبینی = 5 October 2019 | زبان = en}} | ||
{{پایان | {{پایان پانویس}} | ||
{{شیعه دوازده‌امامی-افقی}} | |||
{{امامان شیعه}} | {{امامان شیعه}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:امامان شیعه|*]] | [[رده:امامان شیعه|*]] | ||
[[رده:مقاله‌های مربوط به چندین نفر]] | [[رده:مقاله‌های مربوط به چندین نفر]] | ||
[[رده:فهرست‌های مرتبط با شیعه دوازده‌امامی]] | [[رده:فهرست‌های مرتبط با شیعه دوازده‌امامی]] | ||
[[رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۳۳
| چهارده معصوم | |||
|---|---|---|---|
|
|||
| اصول | |||
| سایر باورها | |||
| اعمال عبادی | |||
| شهرهای مقدس | |||
| فرقهها | |||
|
|
|||
| علوم دینی | |||
| مجموعه احادیث | |||
| موضوعات مرتبط | |||
| درگاههای وابسته | |||
دوازده امام (به عربی: الأئمة الاثنا عشر) جانشینان معنوی و سیاسیِ محمد، پیامبر اسلام، در اسلام شیعهٔ دوازده امامی هستند. این باور شامل عَلَویان سوریه و ترکیه نیز می‌شود.[۱] بنابر اصول شیعه، جانشین محمد انسانِ معصومی است که نه فقط با عدالت بر جامعه حکومت می‌کند، بلکه قانون الهی را حفظ و معنای تأویلیِ آن را بیان می‌کند. گفتار و کردار پیامبر و ائمه راهنما و الگویی برای جامعه است تا از آن پیروی کنند؛ در نتیجه آنان باید از گناه و اشتباه به‌دور باشند (عصمت) و براساس دستور الهی، یا نصّ، از طریق پیامبر برگزیده شوند.[۲][۳]
بنابر نظرِ شیعیان اَثنی‌ٰعَشَری، عقل یا خِرَدِ الهی، سرچشمهٔ روحِ پیامبران و امامان است و به آن‌ها دانشی باطنی به‌نام حکمت می‌دهد.[۴][۵] گرچه امام دریافت‌کنندهٔ وحی نیست، اما ارتباط نزدیکی با خدا دارد و بدین طریق خدا او را و امام هم به‌نوبهٔ خود مردم را راهنمایی می‌کند. نیز متون مقدسِ نزد امام او را در این کار کمک می‌کنند. امامت یا باور به راهنمایی الهی، باور بنیادین شاخه‌های اثنی‌عشری و اسماعیلیِ شیعه بوده، و مبتنی بر این مفهوم است که خداوند بشریت را بدون دسترسی به راهنمایی الهی رها نمی‌کند.[۶]
بنابر نظر شیعهٔ دوازده امامی، در هر عصری همواره امامی هست که متصدی همهٔ امورِ دین و شریعت در جامعهٔ مسلمان است. در نظر شیعیانِ دوازده امامی و صوفیان، علی اولین امام و جانشین محمد است و فرزندان وی از نسل فاطمهٔ زهرا، دختر پیامبر، امامان بعدی هستند. هر امام فرزندِ امام قبلی است، جز حسین بن علی که برادر حسن مجتبی است. آخرین امام حجت بن الحسن، کسی است که در نظر شیعیان هنوز زنده پنداشته می‌شود و به‌اعتقاد آنان در غیبت است و سرانجام روزی برای ایجاد عدل در جهان بازخواهد گشت.[۷] نیز بنابر باور شیعیان دوازده امامی و علوی، از پیش در حدیث دوازده خلیفه وجود امامان دوازده‌گانه پیش‌گویی شده‌است.[۸]
در هستی‌شناسیِ شیعیانِ علوی، خدا را «اَلْحَقّ (حقیقت)» نیز می‌نامند[۹] یا از او به‌عنوان «اَللّٰه» یاد می‌شود. خداوند زندگی (امکان) را آفریده و بخشی از خویش به‌نام روح را در آن قرار داده است؛ بنابراین جهانِ آفریده می‌تواند وجود او را منعکس کند.[۱۰] علویان به وحدتِ خداوند، محمد و علی اعتقاد دارند، اما این تثلیثی مُرَّکَب از خدا و شخصیت‌های تاریخیِ محمد و علی نیست؛ بلکه، محمد و علی نمایانگرِ نورِ خدا هستند، و نه خودِ خدا؛ نه از خدا مستقل هستند و نه ویژگی‌های جداگانه‌ای از او دارند.[۱۱]
فهرست
| شماره | تصویر خطاطی | نام کامل کنیه |
عنوان |
تاریخ ولادت و درگذشت ه.ق م |
طول عمر | اهمیت | زادگاه | علت و محل درگذشت و محل به خاک‌سپاری |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | 
|
علی بن ابی‌طالب اَبُوالْحَسَن |
|
۲۳ (پیش از هجرت) – ۴۰ (پس از هجرت)[۱۶] ۶۰۰–۶۶۱[۱۷] |
۶۱ | پسرعمو و داماد محمد. شیعیان او را جانشینِ راستینِ پیامبر، و اهل سنت او را خلیفهٔ چهارم می‌دانند. او تقریباً در همهٔ طریقت‌های تصوف جایگاه والایی دارد و اعضای این طریقت‌ها ارتباط‌شان با محمد را از طریق او به‌دست می‌آورند.[۱۸] | مکه، حجاز[۱۹] |
توسط ابن ملجم مرادی، از خوارج، در کوفه ترور شد. ابن ملجم وی را با شمشیری زهرآلود در هنگام نماز، مورد ضربت قرار داد.[۲۰][۲۱] مدفون در حرم علی بن ابی‌طالب در نجف، عراق.[۲۲] |
| ۲ | 
|
حسن مجتبی ابومحمد |
اَلْمُجتَبیٰ (برگزیده)[۲۳] |
۳–۵۰[۲۴] ۶۲۴–۶۷۰[۲۵] |
۴۷ | او بزرگ‌ترین نوهٔ زندهٔ محمد، از طریق دخترش فاطمه زهرا بود. حسن در کوفه، به‌عنوان خلیفه جانشین پدرش شد و براساس پیمان صلح با معاویة بن ابی‌سفیان، پس از تنها هفت ماه خلافت، کنترل بر عراق را واگذار کرد.[۲۶] | مدینه، حکومتِ محمد[۲۷] |
به‌باور شیعه توسط همسرش و به‌دستور معاویه مسموم شد.[۲۸] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۲۹] |
| ۳ | 
|
حسین بن علی ابوعَبدِالله |
سَیِّدُالشُّهَداء (سَرورِ شهیدان)[۳۰] |
۴–۶۱[۳۱] ۶۲۶–۶۸۰[۳۲] |
۵۷ | او نوهٔ محمد و برادر حسن مجتبی بود. حسین اعتبار خلافتِ یزید را زیر سؤال برد. نتیجتاً او و خانواده‌اش در نبرد کربلا توسط لشکریانِ یزید کشته شدند. پس از این واقعه، سوگواری محرم مراسمی کلیدی در هویت شیعیان شد.[۳۳][۳۴] | مدینه، حکومتِ محمد[۳۵] |
کشته و سربریده‌شده در نبرد کربلا.[۳۶] مدفون در حرم حسین بن علی در کربلا، عراق.[۳۷] |
| ۴ | 
|
علی بن الحسین ابومحمد |
سَجّاد، زَیْن‌ُالْعابِدین (کسی که دائماً سجده می‌کند، زینتِ عبادت‌کنندگان)[۳۸] |
۳۸[۳۹]–۹۵[۴۰] |
۵۷ | نویسندهٔ ادعیهٔ صَحیفهٔ سَجّادیه، که به‌عنوان «زبور آل محمد» مشهور است.[۴۳] | مدینه، خلافت راشدین[۴۴] |
بنابر نظر بیشتر علمای شیعه، او به‌دستور وَلید بن عَبدُالْمَلِک در مدینه مسموم شد.[۴۵] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۴۶] |
| ۵ | 
|
محمد بن علی ابوجعفر |
باقِرُالْعُلوم (شکافندهٔ دانش‌ها)[۴۷] |
۵۷–۱۱۴[۴۸] ۶۷۷–۷۳۲[۴۹] |
۵۷ | منابعِ سنی و شیعه هردو او را از اولین و برجسته‌ترین فقها توصیف می‌کنند، که در دوره‌اش شاگردان بسیاری تربیت شده‌اند.[۵۰][۵۱] | مدینه، خلافت اموی[۵۲] |
بنابر قول برخی از علمای شیعه، او به‌وسیلهٔ ابراهیم بن ولید در مدینه به‌دستور هشام بن عبدالملک مسموم شد.[۵۳] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۵۴] |
| ۶ | 
|
جعفر بن محمد ابوعبدالله |
اَلصّادِق (راستگو)[۵۵] |
۸۳–۱۴۸[۵۶] ۷۰۲–۷۶۵[۵۷] |
۶۵ | فقه جعفری را تأسیس کرد و کلام شیعه را توسعه داد. او علمای بسیاری را در زمینه‌های گوناگون تربیت کرد.[۵۸] | مدینه، خلافت اموی[۵۹] |
بنابر قول منابع شیعه، او در مدینه به‌دستور ابوجعفر عبدالله منصور مسموم شد.[۶۰] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۶۱] |
| ۷ | 
|
موسی بن جعفر ابوالحسن اوّل[۶۲] |
اَلْکاظِم (آرام)[۶۳] |
۱۲۸–۱۸۳[۶۴] ۷۴۴–۷۹۹[۶۵] |
۵۵ | رهبر جمعیت شیعی در دورهٔ انشعابِ اسماعیلیان و دیگر شاخه‌ها، پس از درگذشت جعفر صادق.[۶۶] او شبکه‌ای از وکلا را ایجاد کرد که خُمس را از جمعیت‌های شیعی در خاورمیانه و خراسان جمع‌آوری می‌کردند.[۶۷] | مدینه، خلافت اموی[۶۸] |
وی در بغداد به‌دستور هارون‌الرشید زندانی و مسموم شد.[۶۹] مدفون در حرم کاظمین در بغداد، عراق.[۷۰][۷۱] |
| ۸ | 
|
علی بن موسی ابوالحسن ثانی[۷۲] |
اَلرِّضا (پسندیده)[۷۳] |
۱۴۸–۲۰۳[۷۴] ۷۶۵–۸۱۷[۷۵] |
۵۵ | ولیعهدِ مأمون شد، به‌خاطر مباحثاتش با علمای مسلمان و غیرمسلمان معروف است.[۷۶] | مدینه، خلافت عباسی[۷۷] |
بنابر منابع شیعی، او در طوس (مشهد امروزی) به‌دستور مأمون مسموم شد.[۷۸] مدفون در حرم علی بن موسیَ الرِّضا در مشهد، ایران.[۷۹] |
| ۹ | 
|
محمد بن علی ابوجعفر |
اَلْجَواد، اَلتَّقی (سخاوتمند، پرهیزکار)[۸۰] |
۱۹۵–۲۲۰[۸۱] ۸۱۰–۸۳۵[۸۲] |
۲۵ | در مواجه با خلافت عباسیان به سخاوتمندی و پرهیزکاری مشهور بود.[۸۳] | مدینه، خلافت عباسی[۸۴] |
بنابر منابع شیعی، مسمومیت توسط همسر (دختر مأمون) در عراق، به‌دستور ابواسحاق محمد مُعْتَصَم.[۸۵] مدفون در حرم کاظمین در بغداد، عراق.[۸۶] |
| ۱۰ | 
|
علی بن محمد ابوالحسن ثالث[۸۷] |
اَلْهادی، اَلنَّقی (راهنما، پیراسته)[۸۸] |
۲۱۲–۲۵۴[۸۹] ۸۲۷–۸۶۸[۹۰] |
۴۲ | شبکهٔ وکلا را در جامعهٔ شیعه تقویت کرد. او وکلا را با سفارش‌ها و آموزش‌هایی می‌فرستاد و درعوض، سهم امام از خمس و وجوهات شرعی را دریافت می‌کرد.[۹۱] | مدینه، خلافت عباسی[۹۲] |
مسمومیت به‌دستور ابوعبدالله محمد مُعْتَزّ در سامرا.[۹۳] مدفون در حرم عسکریین در سامرا، عراق.[۹۴] |
| ۱۱ | 
|
حسن عسکری الحسن بن علی ابومحمد |
اَلْعَسکَری (ساکن پادگان نظامی)[۹۵] |
۲۳۲–۲۶۰[۹۶] ۸۴۶–۸۷۴[۹۷] |
۲۸ | پس از درگذشت پدرش، مُعتَمِد عباسی محدودیت‌هایی برای او در بیشتر دوران زندگی‌اش اعمال کرد. شیعیان به‌خاطر جمعیت و قدرت فزاینده‌شان به‌شدت سرکوب می‌شدند.[۹۸] | مدینه، خلافت عباسی[۹۹] |
مسمومیت به‌دستور ابوعباس محمد معتمد در سامرا.[۱۰۰] مدفون در حرم عسکریین در سامرا، عراق.[۱۰۱] |
| ۱۲ | 
|
حجت بن الحسن ابوالْقاسم |
اَلْمَهدی، اَلْحُجَّة، اَلْاِمامُ الْغائِب (نشانه، ملاک و معیار)[۱۰۲] |
۲۵۵–تاکنون[۱۰۳] ۸۶۸–تاکنون[۱۰۴] |
۱٬۱۵۵ سال، ۴ ماه و ۱ روز | مطابق اعتقادات شیعیان دوازده امامی، صوفیان و مسلمانان سنی، او یک شخصیت تاریخی واقعی است.[۱۰۵] | سامرا، خلافت عباسی[۱۰۶] |
بنابر اعتقادات شیعه (مهدویت) او از سال ۲۶۰ ه.ق زنده است و در غیبت به‌سرمی‌برد و این غیبت تا زمانی که خدا بخواهد ادامه دارد.[۱۰۷] |
سال‌شمار
|
۶۳۲
|
۶۵۲
|
۶۷۲
|
۶۹۲
|
۷۱۲
|
۷۳۲
|
۷۵۲
|
۷۷۲
|
۷۹۲
|
۸۱۲
|
۸۳۲
|
۸۵۲
|
۸۷۲
سال میلادی
|
۸۷۴
|
۹۸۸
|
۱۱۰۲
|
۱۲۱۶
|
۱۳۳۰
|
۱۴۴۴
|
۱۵۵۸
|
۱۶۷۲
|
۱۷۸۶
|
۱۹۰۰
|
۲۰۱۴
سال میلادی
(۱) علی بن ابی‌طالب، از ۶۳۲ تا ۶۶۱ (۲۹ سال)
(۲) حسن مجتبی، از ۶۶۱ تا ۶۷۰ (۹ سال)
(۳) حسین بن علی، از ۶۷۰ تا ۶۸۰ (۱۰ سال)
(۴) سجاد، از ۶۸۰ تا ۷۱۲ (۳۲ سال)
(۵) محمد باقر، از ۷۱۲ تا ۷۳۲ (۲۰ سال)
(۶) جعفر صادق، از ۷۳۲ تا ۷۶۵ (۳۳ سال)
(۷) موسی کاظم، از ۷۶۵ تا ۷۹۹ (۳۴ سال)
(۸) علی بن موسی الرضا، از ۷۹۹ تا ۸۱۷ (۱۸ سال)
(۹) محمد تقی، از ۸۱۷ تا ۸۳۵ (۱۸ سال)
(۱۰) علی النقی، از ۸۳۵ تا ۸۶۸ (۳۳ سال)
(۱۱) حسن عسکری، از ۸۶۷ تا ۸۷۴ (۷ سال)
(۱۲) حجت بن الحسن، از ۸۷۴ تا زمان حال (تاکنون ۱۱۵۰ سال)
- توضیحات
- این الگو بر مبنای اندیشهٔ شیعه است.
- در اندیشهٔ شیعی دورهٔ امامت و خلافت الهی علی بن ابی‌طالب از درگذشت پیامبر اسلام آغاز شده‌است. دورهٔ زمامداری وی بر مسلمین پس از کشته شدن عثمان بن عفان آغاز شد.
- آغاز امامت هر امام مصادف با درگذشت امام پیشین است.
- دورهٔ امامت حجت بن حسن از لحظهٔ درگذشت امام پیشین خود آغاز شده‌است و چون به عقیدهٔ شیعیان دوازده امامی وی زنده و از نظرها پنهان است؛ بنابراین، امامت حجت بن حسن تا زمان ظهور وی و پس از آن تا زمان از دنیا رفتن او ادامه دارد.
- مقیاس نمودار در ردیف نخست با مقیاس ردیف دوم (مرتبط با حجت المهدی) یکسان نیست.
پانویس
یادداشت‌ها
- ↑ «م» نشانگر گاه‌شماری عصر حاضر (یا میلادی) و «ه. ق» علامت اختصاری گاه‌شماری هجری قمری است.
- ↑ محاسبهٔ سن در آغاز امامت، طول عمر و مدت امامت، بر اساسِ سال شمسی (۳۶۵ روزه) است، و نه سال قمری.
- ↑ به‌جز امام دوازدهم.
ارجاعات
- ↑ et al, Alevi Identity, 65.
- ↑ Momen, An Introduction to Shi`i Islam, 174.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 10.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 15.
- ↑ Corbin, History Of Islamic Philosophy, 45–51.
- ↑ Gleave, “Imamate”, Islam and the Muslim world.
- ↑ Gleave, “Imamate”, Islam and the Muslim world.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 164.
- ↑ Sözer, Managing Invisibility, 114.
- ↑ Olsson, Ozdalga and Raudvere, Alevi Identity, 25.
- ↑ Sözer, Managing Invisibility, 114.
- ↑ Nasr, “ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Nasr, “ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Poonawala, “ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Poonawala, “ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 190–192.
- ↑ Nasr, “ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Nasr, “ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Nasr, “ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Nasr, “ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 192.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 137.
- ↑ Corbin, History of Islamic Philosophy, 50.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 194–195.
- ↑ Nasr, “Ḥasan”, Britannica.
- ↑ Madelung, “Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Nasr, “Ḥasan”, Britannica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 195.
- ↑ Madelung, “Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Calmard, Ḥosayn b. ʿAli ii. in Popular Shiʿism.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 196–199.
- ↑ Nasr, “Al-Ḥusayn ibn ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Nasr, “Al-Ḥusayn ibn ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Madelung, “Ḥosayn b. ʿAli”, Iranica.
- ↑ Nasr, “Al-Ḥusayn ibn ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Nasr, “Al-Ḥusayn ibn ʿAlī”, Britannica.
- ↑ Madelung, “Ḥosayn b. ʿAli”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 202.
- ↑ Madelung, “ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 202.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 202.
- ↑ Madelung, “ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 202.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 138.
- ↑ Madelung, “Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad”, Iranica.
- ↑ Madelung, “Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad”, Iranica.
- ↑ Madelung, “Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad”, Iranica.
- ↑ Madelung, “Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203.
- ↑ Madelung, “Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 202.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 138.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203–204.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203–204.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203–204.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203–204.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203–204.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 203–204.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 138.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 205.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 205.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 205.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 78.
- ↑ Sachedina, The Just Ruler, 53–54.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 205.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 205.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 138.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 181.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 205–207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 139.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Qurashi, The Life of Imam Al-Jawad, 89.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 207.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 139.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Hādī”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Hādī”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Hādī”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Hādī”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Hādī”, Iranica.
- ↑ Madelung, “ʿAlī Al-Hādī”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 208–209.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 139.
- ↑ Halm, “ʿAskarī”, Iranica.
- ↑ Halm, “ʿAskarī”, Iranica.
- ↑ Halm, “ʿAskarī”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 209–210.
- ↑ Halm, “ʿAskarī”, Iranica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 209–210.
- ↑ Chittick, A Shi'ite Anthology, 139.
- ↑ The Editors of Encyclopaedia Britannica, “Mahdī”, britannica.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 210–211.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 210–211.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 211–214.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 210–211.
- ↑ Tabatabaee, Shi'ite Islam, 210–211.
منابع
- Corbin, Henry (2014) [1964]. History Of Islamic Philosophy , Translated by Liadain Sherrard, Philip Sherrard (به انگلیسی). Routledge.
- Gleave, Robert (2003). "Imamate". Encyclopedia of Islam and the Muslim World (به انگلیسی). Vol. 1. Intishārāt-i Bārs̲āvā.
- Halm, Heinz (1985). "ʿAskarī". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Madelung, Wilfred (1985). "ʿAlī Al-Hādī". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Madelung, Wilfred (1985). "ʿAlī Al-Reżā". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Madelung, Wilfred (1985). "ʿAlī b. Ḥosayn b. ʿAlī b. Abī Ṭāleb". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Madelung, Wilfred (1988). "Bāqer, Abū Jaʿfar Moḥammad". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Madelung, Wilfred (2003). "Ḥasan b. ʿAli b. Abi Ṭāleb". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Madelung, Wilfred (2004). "Ḥosayn b. ʿAli i. Life and Significance in Shiʿism". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Momen, Moojan (1985). An Introduction to Shi`i Islam: The History and Doctrines of Twelve (به انگلیسی). Yale University Press.
- Nasr, Seyyed Hossein (2012). "ʿAlī". Encyclopædia Britanica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Nasr, Seyyed Hossein (2007). "Ḥasan". Encyclopædia Britanica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Nasr, Seyyed Hossein (2007). "Al-Ḥusayn ibn ʿAlī". Encyclopædia Britanica (به انگلیسی). Retrieved 1 October 2019.
- Olsson, Tord; Ozdalga, Elisabeth; Raudvere, Catharina (2005). Alevi Identity: Cultural, Religious and Social Perspectives (به انگلیسی). Routledge.
- Qurashi, Baqer Sharif (2005). The Life of Imam Muhammad Al-Jawad (به انگلیسی). Ansariyan Publications.
- Sachedina, Abdulaziz Abdulhussein (1988). The Just Ruler (al-sultān Al-ʻādil) in Shīʻite Islam: The Comprehensive Authority of the Jurist in Imamite Jurisprudence (به انگلیسی). Oxford University Press US.
- Sözer, Hande (2014). Managing Invisibility: Dissimulation and Identity Maintenance among Alevi Bulgarian Turks (به انگلیسی). Boston: BRILL.
- Tabatabaee, Sayyid Mohammad Hosayn (1979). Shi'ite Islam (به انگلیسی). Translated by Seyyed Hossein Nasr. Albany: SUNY press.
- The Editors of Encyclopaedia Britannica (1998). "Mahdī". Encyclopædia Britannica Online (به انگلیسی). Retrieved 5 October 2019.
{{cite encyclopedia}}:|نام خانوادگی=has generic name (help)
