سوره حشر: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(+ رده:سوره حشر (هاتکت)) |
|||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات سوره|نام=سوره حشر|نزول=مدینه|شماره نزول= | {{جعبه اطلاعات سوره|نام=سوره حشر|نزول=مدینه|شماره نزول=۱۰۱|جزء=۲۸|حزب=۵۵|آیه=۲۴|کلمه=۴۴۵|حرف=۱۹۱۳|نام‌های دیگر=بنی نضیر|تصویر=https://commons.wikishia.net/w/images/f/fb/سوره_حشر.jpg|image=}} | ||
'''سوره حشر'''، پنجاه و نهمین [[سوره]] از [[قرآن]] است، در لغت به معنای | '''سوره حشر'''، پنجاه و نهمین [[سوره]] از [[قرآن]] است، در لغت به معنای «گردآوردن همراه با راندن» و «انجام کار جمعی» است که در اینجا به بیرون راندن یهودیان قبیله [[بنی‌نضیر]] از مدینه اشاره دارد.<ref name=":3">{{پک| بنیاد دائرة المعارف اسلامی|ک=دانشنامه جهان اسلام|ج=1|ص=6265}}</ref> کلمه حشر در دو جا به کار رفته است، [[سوره ق]] و آیه ۲ سوره حشر. این سوره از یک واقعه برداشت شده است، از برجسته‌ترین آیه‌های این سوره می‌توان به هفت آیه آخر آن اشاره کرد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=فرهنگ نامه علوم قرآن|سال=1394|مکان=|ناشر=پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی|پیوند=https://lib.eshia.ir/26683/1/2822/سوره_حشر|کوشش=|نام۱=|نام۲=|نام خانوادگی۱=دفتر تبلیغات اسلامی|نام خانوادگی۲=|پیوند نویسنده۲=|پیوند نویسنده۱=|فصل=سوره حشر}}</ref> که مؤمنان را به پارسایی و توشه‌گیری برای روز قیامت و تعقل و تفکر دربارهٔ آن دعوت شده‌اند و به آنان هشدار داده شده است که مبادا خدا را فراموش کنند، چرا که خدا فراموشی به خودْفراموشی منجر می‌شود.<ref name=":3"/> سوره حشر یکی از [[مسبحات]] (با تسبیح آغاز می‌شوند) است، و دیگر مسبحات شامل سوره‌های: [[سوره صف|صف]]، [[سوره حدید|حدید]]، [[سوره اعلی|اعلی]]، [[سوره تغابن|تغابن]]، [[سوره جمعه|جمعه]] می‌باشد، که به مسبحات شش‌گانه معروف هستند.<ref name=":2">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی۱=جوادی آملی|نام۱=مرتضی|تاریخ=1376|عنوان=تفسیر سوره حشر|پیوند=https://ensani.ir/fa/article/137529/تفسیر-سوره-حشر#:~:text=پیام%20اصلی%20این%20سوره%20هم،%20و%20نه%20به%20فکر%20کفار|ژورنال=نشریه پاسدار اسلام|شماره=صدو هشتاد و سه و صد و هشتاد و چهار|صفحات=۲۱۵–۲۳۳}}</ref> | ||
==علت نام گذاری== | == علت نام گذاری == | ||
این سوره از یک واقعه برداشت شده است، در واقع پس از خیانت و نقض پیمان | این سوره از یک واقعه تاریخی برداشت شده است، در واقع پس از خیانت و نقض پیمان بنی‌نضیر، که [[مسلمان|مسلمانان]] آنها را از اطراف [[مدینه]] بیرون راندند؛ لذا نام دیگر این سوره «بنی‌نضیر» است.<ref name=":0"/> | ||
== ترتیب و محل نزول== | == ترتیب و محل نزول == | ||
سوره پنجاه و نهمین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف و یکصد و یکمین سوره در ترتیب نزول می‌باشد،<ref name=":3"/> دارای بیست و چهار آیه،<ref name=":1">{{یادکرد دانشنامه|مدخل=سوره حشر|دانشنامه=دانشنامه اسلام|سال=1388|پیوند مدخل=https://wiki.ahlolbait.com/سوره_حشر}}</ref>و صدو چهل و پنج کلمه و هزار و نهصد و سیزده حرف است و در شهر مدینه نازل شده است.<ref name=":1"/> | |||
== فضایل == | == فضایل == | ||
پیامبر اکرم (ص) | [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] (ص) می‌فرمایند: «هر کس سوره حشر را بخواند تمام [[بهشت]] و [[دوزخ]] و عرش و کرسی و حجاب و آسمان‌ها و زمین‌های هفتگانه و حشرات و بادها و پرندگان و درختان و جنبندگان و خورشید و ماه و [[فرشتگان]] همگی بر او رحمت می‌فرستند، و برای او [[استغفار]] می‌کنند، و اگر در آن روز یا در آن شب بمیرد [[شهید]] مرده است».<ref>{{پک|ناصر|مکارم شیرازی|ک=تفسیر نمونه ط-دار الکتب الاسلامیه|ص=481|۱۳۵۳|ج=23}}</ref> و فضیلت دیگر آن، هر کس یکی از سوره‌های [[مسبحات]] را قبل از غیبت قرائت کند، [[امام زمان|امام زمان (ع)]] را قبل از مرگ زیارت می‌کند.<ref name=":2"/> | ||
== محتوای سوره == | |||
* در بخش ابتدایی سوره مقدمه ای برای مباحث مختلف است و در ادامه سخن از [[تسبیح]] و تنزیه عمومی موجودات، در برابر خداوند عظیم و حکیم است. | |||
* در بخش دوم که از آیه دوم تا آیه دهم (مجموعا نه آیه) است ماجرای نزاع بین مسلمان را با یهود پیمان‌شکن مدینه بازگو می‌کند. | |||
* در بخش سوم که از آیه یازدهم تا هفدهم (مجموعاً هفت آیه) را تشکیل می‌دهد داستان منافقان مدینه آمده است که با یهود در این برنامه همکاری نزدیک داشتند. | |||
* بخش چهارم شامل اندرزها و نصایح کلی نسبت به عموم مسلمانان است و در واقع نتیجه‌گیری از آیات فوق می‌باشد. | |||
* بخش پنجم که فقط یک آیه است (آیه بیست‌ویکم) توصیف است از قرآن کریم و بیان آثار آن در پاکسازی روح و جان. | |||
* بخش ششم که از آیه بیست‌ودوم تا آیه بیست‌وچهارم، به توصیف جمال و جلال و اسماء حسنای خداوند می‌پردازد که به انسان در طریق معرفة اللَّه کمک بسزایی می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://quran.inoor.ir/fa/surah/59/|عنوان=کتاب‌خانه نور}}</ref> | |||
== پیام اصلی == | == پیام اصلی == | ||
هر شخصی با نظام | هر شخصی با نظام اسلامی به نزاع و ستیز برخیزد، ولی مسلمین همه امکانات و راه‌های صلح و سازش را با او در میان می‌گذارد، و اگر سودی نکرد، موظف است برای حفظ نظام اسلامی تلاش کند، آن گاه آثار قدرت غیبی آشکار می‌شود، به گونه ای که نه به فکر مسلمانان پیروز خطور می‌کرد، که این قدرت نصیب آنها می‌شد، و نه به فکر [[کفار]] شکست خورده می‌آمد، که این چنین شکست نصیبشان شود.<ref name=":2"/> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{ | {{ترتیب‌پیش‌فرض:سوره‌های مدنی}} | ||
[[رده: | [[رده:سوره‌های جزء ۲۸ قرآن]] | ||
[[رده: | [[رده:سوره‌های حزب ۱۰۹ قرآن]] | ||
[[رده: | [[رده:سوره‌های حزب ۱۱۰ قرآن]] | ||
[[رده: | [[رده:سوره‌های دارای داستان تاریخی]] | ||
[[رده: | [[رده:سوره‌های مدنی قرآن]] | ||
[[رده:سوره | [[رده:سوره‌های مسبحات]] | ||
[[رده:سوره‌های مفصلات]] | |||
[[رده:سوره‌های ممتحنات]] | |||
[[رده:سوره حشر]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۴
| سوره حشر | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| دسته‌بندی | مدنی | ||||
| نام‌های دیگر | بنی نضیر | ||||
| اطلاعات آماری | |||||
| شمارهٔ نزول | ۱۰۱ | ||||
| جزء | ۲۸ | ||||
| حزب | ۵۵ | ||||
| شمار آیه‌ها | ۲۴ | ||||
| شمار واژه‌ها | ۴۴۵ | ||||
| شمار حرف‌ها | ۱۹۱۳ | ||||
| متن سوره | |||||
 | |||||
|
|
||||
سوره حشر، پنجاه و نهمین سوره از قرآن است، در لغت به معنای «گردآوردن همراه با راندن» و «انجام کار جمعی» است که در اینجا به بیرون راندن یهودیان قبیله بنی‌نضیر از مدینه اشاره دارد.[۱] کلمه حشر در دو جا به کار رفته است، سوره ق و آیه ۲ سوره حشر. این سوره از یک واقعه برداشت شده است، از برجسته‌ترین آیه‌های این سوره می‌توان به هفت آیه آخر آن اشاره کرد.[۲] که مؤمنان را به پارسایی و توشه‌گیری برای روز قیامت و تعقل و تفکر دربارهٔ آن دعوت شده‌اند و به آنان هشدار داده شده است که مبادا خدا را فراموش کنند، چرا که خدا فراموشی به خودْفراموشی منجر می‌شود.[۱] سوره حشر یکی از مسبحات (با تسبیح آغاز می‌شوند) است، و دیگر مسبحات شامل سوره‌های: صف، حدید، اعلی، تغابن، جمعه می‌باشد، که به مسبحات شش‌گانه معروف هستند.[۳]
علت نام گذاری
این سوره از یک واقعه تاریخی برداشت شده است، در واقع پس از خیانت و نقض پیمان بنی‌نضیر، که مسلمانان آنها را از اطراف مدینه بیرون راندند؛ لذا نام دیگر این سوره «بنی‌نضیر» است.[۲]
ترتیب و محل نزول
سوره پنجاه و نهمین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف و یکصد و یکمین سوره در ترتیب نزول می‌باشد،[۱] دارای بیست و چهار آیه،[۴]و صدو چهل و پنج کلمه و هزار و نهصد و سیزده حرف است و در شهر مدینه نازل شده است.[۴]
فضایل
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «هر کس سوره حشر را بخواند تمام بهشت و دوزخ و عرش و کرسی و حجاب و آسمان‌ها و زمین‌های هفتگانه و حشرات و بادها و پرندگان و درختان و جنبندگان و خورشید و ماه و فرشتگان همگی بر او رحمت می‌فرستند، و برای او استغفار می‌کنند، و اگر در آن روز یا در آن شب بمیرد شهید مرده است».[۵] و فضیلت دیگر آن، هر کس یکی از سوره‌های مسبحات را قبل از غیبت قرائت کند، امام زمان (ع) را قبل از مرگ زیارت می‌کند.[۳]
محتوای سوره
- در بخش ابتدایی سوره مقدمه ای برای مباحث مختلف است و در ادامه سخن از تسبیح و تنزیه عمومی موجودات، در برابر خداوند عظیم و حکیم است.
- در بخش دوم که از آیه دوم تا آیه دهم (مجموعا نه آیه) است ماجرای نزاع بین مسلمان را با یهود پیمان‌شکن مدینه بازگو می‌کند.
- در بخش سوم که از آیه یازدهم تا هفدهم (مجموعاً هفت آیه) را تشکیل می‌دهد داستان منافقان مدینه آمده است که با یهود در این برنامه همکاری نزدیک داشتند.
- بخش چهارم شامل اندرزها و نصایح کلی نسبت به عموم مسلمانان است و در واقع نتیجه‌گیری از آیات فوق می‌باشد.
- بخش پنجم که فقط یک آیه است (آیه بیست‌ویکم) توصیف است از قرآن کریم و بیان آثار آن در پاکسازی روح و جان.
- بخش ششم که از آیه بیست‌ودوم تا آیه بیست‌وچهارم، به توصیف جمال و جلال و اسماء حسنای خداوند می‌پردازد که به انسان در طریق معرفة اللَّه کمک بسزایی می‌کند.[۶]
پیام اصلی
هر شخصی با نظام اسلامی به نزاع و ستیز برخیزد، ولی مسلمین همه امکانات و راه‌های صلح و سازش را با او در میان می‌گذارد، و اگر سودی نکرد، موظف است برای حفظ نظام اسلامی تلاش کند، آن گاه آثار قدرت غیبی آشکار می‌شود، به گونه ای که نه به فکر مسلمانان پیروز خطور می‌کرد، که این قدرت نصیب آنها می‌شد، و نه به فکر کفار شکست خورده می‌آمد، که این چنین شکست نصیبشان شود.[۳]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ بنیاد دائرة المعارف اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، ۱: ۶۲۶۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۹۴). «سوره حشر». فرهنگ نامه علوم قرآن. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ جوادی آملی، مرتضی (۱۳۷۶). «تفسیر سوره حشر». نشریه پاسدار اسلام (صدو هشتاد و سه و صد و هشتاد و چهار): ۲۱۵–۲۳۳.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «سوره حشر». دانشنامه اسلام. ۱۳۸۸.
- ↑ ناصر و مکارم شیرازی، تفسیر نمونه ط-دار الکتب الاسلامیه، ۲۳: ۴۸۱.
- ↑ «کتاب‌خانه نور».