احمدیه (شاه‌چراغ): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''احمدیه'''، از فرقه‌های منشعب شده از شیعیان امامیه | {{جعبه اطلاعات فرقه‌های اسلامی | ||
|زیرشاخه=شیعیان امامیه | |||
|سال تاسیس=قرن سوم ه.ق (پس از درگذشت علی بن موسی الرضا) | |||
|وضعیت=منقرض شده | |||
|تصویر=Ahmadieh.jpg | |||
|منشعب شده از=امامیه | |||
|فرقه‌های زیرشاخه=ندارد | |||
|دین اصلی=اسلام | |||
}} | |||
'''احمدیه'''، از فرقه‌های منشعب شده از شیعیان [[امامیه]] است. این گروه به [[امامت]] دو برادر پس از یکدیگر قائل بودند و پس از درگذشت [[علی بن موسی الرضا]]، به امامت [[احمد بن موسی کاظم]]، مشهور به شاه‌چراغ باور پیدا کردند. منابع از این فرقه اطلاعات اندکی گزارش کرده‌اند و به گزارش برخی منابع، پس از مدتی، از امامت احمد بن موسی، به امامت [[محمد تقی]] تغییر عقیده دادند. علت گرایش این گروه به احمد بن موسی، کم سن بودن محمدتقی بود. در منابع شیعی، از گروهی یاد شده است که پس از درگذشت موسی کاظم نیز به امامت احمد بن موسی باور پیدا کردند که با انکار خود او، به امامت علی بن موسی الرضا، گرایش پیدا کردند. | |||
== مشخصات فرقه == | == مشخصات فرقه == | ||
مشکور به نقل از نوبختی، احمدیه را یکی از فرقه‌های منشعب شده از شیعیان امامیه می‌داند که پس از مرگ علی بن موسی الرضا، به وجود | مشکور به نقل از نوبختی، احمدیه را یکی از فرقه‌های منشعب شده از شیعیان امامیه می‌داند که پس از مرگ علی بن موسی الرضا، به وجود آمدند.<ref>{{پک|1=مشکور|2=۱۳۷۲|ک=فرهنگ فرق اسلامی|ص=۳۶}}</ref><ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایره‌المعارف جامع اسلامی|ف=احمدیه}}</ref> به گزارش آریا در ''[[تاریخ فرق اسلامی]]''، این فرقه کمی بعد، به امامت محمدتقی باور پیدا کرده و از عقیده خود برگشتند.<ref>{{پک|1=آریا|2=۱۳۸۲|ک=تاریخ فرق اسلامی|ص=۱۳۵}}</ref> با این وجود در ''[[تاریخ اسماعیلیه]]'' آمده است که بعد از درگذشت موسی کاظم، گروهی به امامت [[احمد بن موسی]] باور پیدا کردند.<ref>{{پک|1=خراسانی|2=سیمونوف|ک=تاریخ اسماعیلیه|ص=۱۰|3=۱۳۷۳}}</ref><ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایره‌المعارف جامع اسلامی|ف=احمدیه}}</ref> بر اساس گزارش منابع تاریخی، وقتی مردم پس از درگذشت [[موسی کاظم]] به خانه احمد بن موسی آمده و با او [[بیعت]] کردند، او به [[منبر]] رفت و مردم را به اطاعت و امامت برادرش علی بن موسی الرضا فراخواند.<ref>{{پک|1=شاهرودی|2=آدینه|ک=رهیافت فرهنگ دینی|ف=بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی|3=۱۳۹۷}}</ref> گفته شده که این فرقه با درگذشت احمد بن موسی در [[شیراز]]، از میان رفت.<ref>{{پک|1=اختری|2=۱۳۹۰|ک=دایره‌المعارف جامع اسلامی|ف=احمدیه}}</ref> | ||
=== رهبر فرقه === | === رهبر فرقه === | ||
این فرقه، احمد بن موسی مشهور به شاه‌چراغ را امام خود | این فرقه، [[احمد بن موسی کاظم|احمد بن موسی]] مشهور به شاه‌چراغ را امام خود دانسته‌اند. که در منابع شیعی، شخصی جوانمرد، پرهیزگار و خیّر عنوان شده است.<ref>{{پک|1=مشکور|2=۱۳۷۲|ک=فرهنگ فرق اسلامی|ص=۳۶}}</ref> وی از فرزندان موسی کاظم بود که از مادری به نام [[ام‌احمد]] به دنیا آمد. او از محدثان و مورخان و مؤلفان زمان خود بود و جایگاه ویژه‌ای نزد مردم داشت.<ref>{{پک|1=شاهرودی|2=آدینه|3=۱۳۹۷|ک=رهیافت فرهنگ دینی|ف=بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی}}</ref> به گزارش امین در ''[[فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی]]''، چون خبر درگذشت علی بن موسی الرضا به برادرش احمد رسید، وی در [[شیراز]] حاضر بود و قصد [[خراسان]] کرد که توسط حاکم شیراز از سفر منع شد و پس از درگیری میان او حاکم شیراز، ابتدا نزدیکانش و پس از آن خود او به قتل رسید.<ref>{{پک|1=الامین|2=۱۳۸۷|ک=فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی|ص=۳۷}}</ref> | ||
=== عقاید === | === عقاید === | ||
این گروه شیعه، بر این باور بودند که امامت دو برادر پس از یکدیگر جایز | این گروه شیعه، بر این باور بودند که امامت دو برادر پس از یکدیگر جایز است؛ بنابراین، پس از مرگ علی بن موسی الرضا، به امامت برادرش احمد بن موسی معروف به شاه‌چراغ باورمند شدند. این گروه چون محمد تقی را کودکی خردسال یافتند، امامتش را نپذیرفتند. سران فرقه پس از درگذشت علی بن موسی الرضا، یکی از شرایط امام را [[بلوغ]] معرفی کردند و امامت کودک نابالغ را، به منزله مکلف کردن کودک نابالع به [[تکلیف]] از جانب [[خدا]] دانستند که درست نمی‌دانستند. آنان بر این باور بودند که کودک خردسال، نمی‌تواند بین مردم داوری کند و فهم احکام پیچیده دین را ندارد و از این رو محمد تقی را شایسته امامت ندانستند.<ref>{{پک|1=مشکور|2=۱۳۷۲|ک=فرهنگ فرق اسلامی|ص=۳۶}}</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | === ارجاعات === | ||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | |||
=== منابع === | === منابع === | ||
{{آغاز پانویس|۴۵em}} | |||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=اختری|نام=عباسعلی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=احمدیه|دانشنامه=[[دایره‌المعارف جامع اسلامی]]|عنوان جلد=دایره‌المعارف جامع اسلامی|سال=۱۳۹۰|ناشر=آرایه|مکان=تهران}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=آریا|نام=غلامعلی|عنوان=تاریخ فرق اسلامی و مذاهب کلامی|سال=۱۳۸۲|مکان=تهران|ناشر=پایا|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/65946?pageNumber=4&viewType=pdf|شابک=964-6748-40-6}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=الامین|نام=شریف یحیی|عنوان=فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی|سال=۱۳۸۷|مکان=تهران|ناشر=باز|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/62566?pageNumber=2&viewType=pdf|شابک=964-99780-1-5|مترجم=موحدی، محمدرضا|شابک نادرست=بله}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=خراسانی|نام=محمد|عنوان=تاریخ اسماعیلیه|سال=۱۳۷۳|مکان=بی‌جا|ناشر=اساطیر|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/14766|نام۲=الکساندر|نام خانوادگی۲=سیمونوف}} | |||
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=شاهرودی|نام=سمانه|نام خانوادگی۲=آدینه|نام۲=روح‌الله|عنوان=بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی الکاظم شاه‌چراغ (ع)|ژورنال=رهیافت فرهنگ دینی|مکان=شیراز|شماره=۱|تاریخ=۱۳۹۷|صفحه=۳۳_۴۷|پیوند=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1415995|دسترسی پیوند=آبونمان|توسط=[[نورمگز]]}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مشکور|نام=محمدجواد|عنوان=فرهنگ فرق اسلامی|سال=۱۳۷۲|مکان=مشهد|ناشر=بنیاد پژوهش‌های اسلامی|کوشش=مدیرشانه‌چی، کاظم|ویراستار=حسینی، محمدجواد|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/1272/فرهنگ-فرق-اسلامی?pageNumber=4&viewType=pdf}} | |||
{{پایان پانویس}} | |||
ٰٰ{{علی بن موسی الرضا}} | |||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:فرقه‌های اسلامی منقرض شده]] | |||
[[رده:مذاهب زیرشاخه تشیع]] | |||
[[رده:مذاهب زیرشاخه شیعه دوازده‌امامی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۴۳
 | |
| سال تاسیس | قرن سوم ه.ق (پس از درگذشت علی بن موسی الرضا) |
|---|---|
| وضعیت | منقرض شده |
| منشعب شده از | امامیه |
| فرقه‌های زیرشاخه | ندارد |
| دین اصلی | اسلام |
احمدیه، از فرقه‌های منشعب شده از شیعیان امامیه است. این گروه به امامت دو برادر پس از یکدیگر قائل بودند و پس از درگذشت علی بن موسی الرضا، به امامت احمد بن موسی کاظم، مشهور به شاه‌چراغ باور پیدا کردند. منابع از این فرقه اطلاعات اندکی گزارش کرده‌اند و به گزارش برخی منابع، پس از مدتی، از امامت احمد بن موسی، به امامت محمد تقی تغییر عقیده دادند. علت گرایش این گروه به احمد بن موسی، کم سن بودن محمدتقی بود. در منابع شیعی، از گروهی یاد شده است که پس از درگذشت موسی کاظم نیز به امامت احمد بن موسی باور پیدا کردند که با انکار خود او، به امامت علی بن موسی الرضا، گرایش پیدا کردند.
مشخصات فرقه
مشکور به نقل از نوبختی، احمدیه را یکی از فرقه‌های منشعب شده از شیعیان امامیه می‌داند که پس از مرگ علی بن موسی الرضا، به وجود آمدند.[۱][۲] به گزارش آریا در تاریخ فرق اسلامی، این فرقه کمی بعد، به امامت محمدتقی باور پیدا کرده و از عقیده خود برگشتند.[۳] با این وجود در تاریخ اسماعیلیه آمده است که بعد از درگذشت موسی کاظم، گروهی به امامت احمد بن موسی باور پیدا کردند.[۴][۵] بر اساس گزارش منابع تاریخی، وقتی مردم پس از درگذشت موسی کاظم به خانه احمد بن موسی آمده و با او بیعت کردند، او به منبر رفت و مردم را به اطاعت و امامت برادرش علی بن موسی الرضا فراخواند.[۶] گفته شده که این فرقه با درگذشت احمد بن موسی در شیراز، از میان رفت.[۷]
رهبر فرقه
این فرقه، احمد بن موسی مشهور به شاه‌چراغ را امام خود دانسته‌اند. که در منابع شیعی، شخصی جوانمرد، پرهیزگار و خیّر عنوان شده است.[۸] وی از فرزندان موسی کاظم بود که از مادری به نام ام‌احمد به دنیا آمد. او از محدثان و مورخان و مؤلفان زمان خود بود و جایگاه ویژه‌ای نزد مردم داشت.[۹] به گزارش امین در فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی، چون خبر درگذشت علی بن موسی الرضا به برادرش احمد رسید، وی در شیراز حاضر بود و قصد خراسان کرد که توسط حاکم شیراز از سفر منع شد و پس از درگیری میان او حاکم شیراز، ابتدا نزدیکانش و پس از آن خود او به قتل رسید.[۱۰]
عقاید
این گروه شیعه، بر این باور بودند که امامت دو برادر پس از یکدیگر جایز است؛ بنابراین، پس از مرگ علی بن موسی الرضا، به امامت برادرش احمد بن موسی معروف به شاه‌چراغ باورمند شدند. این گروه چون محمد تقی را کودکی خردسال یافتند، امامتش را نپذیرفتند. سران فرقه پس از درگذشت علی بن موسی الرضا، یکی از شرایط امام را بلوغ معرفی کردند و امامت کودک نابالغ را، به منزله مکلف کردن کودک نابالع به تکلیف از جانب خدا دانستند که درست نمی‌دانستند. آنان بر این باور بودند که کودک خردسال، نمی‌تواند بین مردم داوری کند و فهم احکام پیچیده دین را ندارد و از این رو محمد تقی را شایسته امامت ندانستند.[۱۱]
پانویس
ارجاعات
- ↑ مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۳۶.
- ↑ اختری، «احمدیه»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ آریا، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۵.
- ↑ خراسانی و سیمونوف، تاریخ اسماعیلیه، ۱۰.
- ↑ اختری، «احمدیه»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ شاهرودی و آدینه، «بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی»، رهیافت فرهنگ دینی.
- ↑ اختری، «احمدیه»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۳۶.
- ↑ شاهرودی و آدینه، «بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی»، رهیافت فرهنگ دینی.
- ↑ الامین، فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی، ۳۷.
- ↑ مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۳۶.
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «احمدیه». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- آریا، غلامعلی (۱۳۸۲). تاریخ فرق اسلامی و مذاهب کلامی. تهران: پایا. شابک ۹۶۴-۶۷۴۸-۴۰-۶.
- الامین، شریف یحیی (۱۳۸۷). فرهنگنامه فرقه‌های اسلامی. ترجمهٔ موحدی، محمدرضا. تهران: باز. شابک ۹۶۴-۹۹۷۸۰-۱-۵.
- خراسانی، محمد؛ سیمونوف، الکساندر (۱۳۷۳). تاریخ اسماعیلیه. بی‌جا: اساطیر.
- شاهرودی، سمانه؛ آدینه، روح‌الله (۱۳۹۷). «بررسی و شناخت ابعاد شخصیتی احمدبن موسی الکاظم شاه‌چراغ (ع)». رهیافت فرهنگ دینی. شیراز (۱): ۳۳_۴۷ – به واسطهٔ نورمگز.
- مشکور، محمدجواد (۱۳۷۲). حسینی، محمدجواد، ویراستار. فرهنگ فرق اسلامی. به کوشش مدیرشانه‌چی، کاظم. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
ٰٰ