محمد لگنهاوزن: تفاوت میان نسخه‌ها
Seyed Ehsan (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
(ابرابزار) |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جدول اطلاعات دانشمند | {{جدول اطلاعات دانشمند | ||
|نام = محمد لگنهازن | |||
|نام بومی = Gary Carl Legenhausen | |||
|نام = | |||
|نام بومی = | |||
|تصویر = Gary Legenhausen.jpg | |تصویر = Gary Legenhausen.jpg | ||
|عرض تصویر = | |عرض تصویر = | ||
|پیوند = <!-- پیوند تصویر --> | |پیوند = <!-- پیوند تصویر --> | ||
|زیرنویس = | |زیرنویس = | ||
|تلفظ = | |تلفظ = | ||
|توضیح تلفظ = | |توضیح تلفظ = | ||
|منبع تلفظ = | |منبع تلفظ = | ||
|نام تولد = | |نام تولد = گری کارل لگنهازن | ||
|تاریخ تولد = ۱۹۵۳ | |تاریخ تولد = ۳ مه ۱۹۵۳ | ||
|زادگاه = نیویورک | |زادگاه = نیویورک | ||
|تاریخ مرگ = | |تاریخ مرگ = | ||
| خط ۲۳: | خط ۱۸: | ||
|مختصات آرامگاه = | |مختصات آرامگاه = | ||
|نام‌های دیگر = | |نام‌های دیگر = | ||
|محل زندگی = | |محل زندگی =ایران | ||
|عنوان = | |عنوان = | ||
|شهروند = | |شهروند = | ||
|ملیت = | |ملیت = | ||
|تحصیلات = | |تحصیلات = | ||
|فارغ‌التحصیل = | |فارغ‌التحصیل = دانشگاه تگزاس جنوبی، دانشگاه ایالت نیویورک | ||
|دلیل شهرت = | |دلیل شهرت = | ||
|شهر خانگی = | |شهر خانگی = | ||
|جوایز = | |جوایز = | ||
|همسر = | |همسر = نرجس جواندل | ||
|فرزندان = | |فرزندان = | ||
|امضا = | |امضا = | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۳: | ||
|وبگاه = | |وبگاه = | ||
|پانویس = | |پانویس = | ||
|رشته فعالیت = | |رشته فعالیت = فلسفه، اسلام‌شناسی | ||
|محل کار = | |محل کار = | ||
|پشتیبانان = | |پشتیبانان = | ||
|عنوان پایان‌نامه = <!-- در صورت استفاده از این پارامتر، دیگر نمی‌توانید از "|عنوان پایان‌نامه۱ =" "|عنوان پایان‌نامه۲ =" استفاده کنید. --> | |عنوان پایان‌نامه = <!-- در صورت استفاده از این پارامتر، دیگر نمی‌توانید از "|عنوان پایان‌نامه۱ =" "|عنوان پایان‌نامه۲ =" استفاده کنید. --> | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۶: | ||
|پودمان = | |پودمان = | ||
}} | }} | ||
'''گری کارل (محمد) لگنهازن''' {{انگلیسی|Gary Carl (Muhammad) Legenhausen}} (زاده ۳ مهٔ ۱۹۵۳، | '''گری کارل (محمد) لگنهازن''' {{انگلیسی|Gary Carl (Muhammad) Legenhausen}} (زاده ۳ مهٔ ۱۹۵۳، نیویورک) مدرک کارشناسی، ارشد و دکتری خود را در فلسفه از دانشگاه‌های ایالت نیویورک و رایس اخذ کرد. او پس از تحصیلات دانشگاهی، بورس فوق‌دکتری در مطالعات تطبیقی از دانشگاه هاوایی دریافت کرد. او پس از گرایش به [[اسلام]] [[شیعی]]، لگنهاوزن به دلیل مطالعه [[نهج‌البلاغه]] به این مذهب علاقه‌مند شد. او در سال ۱۹۸۹ به [[ایران]] مهاجرت کرد، در دانشگاه‌های مختلف تدریس کرد و به فعالیت‌های علمی گسترده‌ای پرداخت. | ||
لگنهاوزن در حوزه‌های [[متافیزیک]]، [[فلسفه دین]]، و [[اخلاق]] به پژوهش پرداخته و نظریه‌هایی مانند [[کثرت‌گرایی دینی|کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی]] را مطرح کرده است. او آثار متعددی را تألیف، ترجمه و ویرایش کرده و به تدریس در دانشگاه‌های ایران مشغول بوده است. | |||
== | == زندگی == | ||
=== سال‌های ابتدایی زندگی === | |||
گری کارل لگنهاوزن در ۳ مه ۱۹۵۳ میلادی<ref>{{پک/بن|می|ک=باشگاه خبرنگاران جوان|ف=تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم}}</ref> در خانواده‌ای [[مسیحیت|مسیحی]] [[کاتولیک]] ساکن در نیویورک متولد شد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref><ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۶}}</ref> لگنهاوزن تحصیلات دانشگاهی خود را در سال ۱۹۷۴ میلادی در دانشگاه ایالت نیویورک در آوبنه (مرکز اداری و دانشگاهی ایالت نیویورک) به اتمام رسانید و مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ فلسفه کسب کرد. او در ۱۹۷۸ و ۱۹۸۳ میلادی در مقاطع ارشد و دکتری در همین رشته از دانشگاه رایس ایالت تگزاس فارغ‌التحصیل شد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref><ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۶}}</ref> لگنهاوزن در سال ۱۹۸۴ موفق به دریافت بورس تحصیلی فوق دکتری در زمینه مطالعات تطبیقی از طرف دانشگاه هاوایی شد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
== | === تغییر دین و مذهب === | ||
لگنهاوزن در محیطی مذهبی پرورش یافت و با وجود تحصیل در مدارس کاتولیک و ارتباط نزدیک با فضاهای دینی، در دوران نوجوانی با پرسش‌ها و تردیدهایی دربارهٔ آموزه‌های [[مسیحیت]] مواجه شد. او در دوران دبیرستان، منکر [[الوهیت]] [[عیسی|مسیح]] و [[تثلیث]] شد. پس از ورود به دانشگاه ایالتی نیویورک در آلبنی، اعتقاد خود به مسیحیت را از دست داد و به بی‌دینی گرایش پیدا کرد. این وضعیت برای مدتی ادامه داشت تا اینکه برای تحصیلات تکمیلی به دانشگاه رایس در تگزاس راه یافت. در ادامه، او تدریس در دانشگاه تگزاس جنوبی را آغاز کرد و در آنجا با دانشجویان مسلمان از کشورهای مختلف، مانند [[ایران]]، [[لبنان]]، [[پاکستان]]، [[فلسطین]]، [[عربستان سعودی|عربستان]]، [[اردن]] و [[نیجریه]] آشنا شد. دیدگاه‌های دینی و آموزه‌های این دانشجویان توجه او را جلب کرد و او را به پژوهش عمیق‌تر دربارهٔ ادیان مختلف، به‌ویژه [[اسلام]]، ترغیب کرد. لگنهاوزن در این دوران، در انتخاب موضوع تدریس آزادی داشت و از این رو به تدریس «فلسفه دین» پرداخت و همزمان به مطالعه ادیان بزرگ از جمله اسلام مشغول شد. این فرایند سه سال به طول انجامید و سرانجام دین اسلام را به عنوان عقیده شخصی خود پذیرفت. لگنهاوزن از همان ابتدا، گرایش شیعی در اسلام را برگزید و خودش این گرایش را به واسطه مطالعه ''[[نهج‌البلاغه]]'' معرفی می‌کند که توسط یکی از شاگردان ایرانی‌اش به او هدیه شده بود.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref><ref>{{پک/بن|حوزه|ک=پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه|ف=فرصت‌هایی که بر باد رفت}}</ref> او سال پذیرش اسلامش را بین ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ میلادی اعلام می‌کند.<ref>{{پک/بن|حوزه|ک=پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه|ف=فرصت‌هایی که بر باد رفت}}</ref><ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۷}}</ref> | |||
== | لگنهاوزن پس از پذیرش اسلام، انجمن اسلامی دانشگاه تگزاس را با همکاری چند دانشجوی مسلمان دیگر تأسیس کرد. بعدها به واسطه اختلافاتی که در خصوص مدیریت دانشگاه تگزاس پدید آمد، لگنهاوزن تصمیم گرفت تا از استادی در این دانشگاه استعفا بدهد. در همین دوره، با تلاش‌های یکی از دانشجویان ایرانی‌اش، علاقه حضور در ایران برای مطالعات [[فلسفه اسلامی]] در او شکل می‌گیرد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | ||
=== حضور در ایران === | |||
لگنهاوزن پس از تصمیم برای حضور در ایران، از سوی [[انجمن حکمت و فلسفه]] و همین‌طور بنیاد باقرالعلوم که بعدها به [[مؤسسه امام خمینی]] تغییر نام یافت، مورد دعوت قرار گرفت. در نتیجه این دعوت‌ها که به کوشش [[کمال خرازی]] صورت می‌گرفت،<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> در نهایت لگنهاوزن به سال ۱۹۸۹ میلادی، راهی ایران می‌شود.<ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۶}}</ref> او در مدت حضورش در ایران، با خانمی به نام [[نرجس جواندل]]<ref>{{پک/بن|می|ک=باشگاه خبرنگاران جوان|ف=تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم}}</ref> آشنا و با وی ازدواج می‌کند.<ref>{{پک/بن|حوزه|ک=پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه|ف=فرصت‌هایی که بر باد رفت}}</ref> | |||
== فعالیت‌های علمی == | |||
لگنهاوزن در بین سال‌های ۱۹۷۹–۱۹۸۹ میلادی در دانشگاه تگزاس جنوبی به عنوان استاد حاضر بود. او بعدها با [[دانشگاه قم]]، [[دانشگاه ادیان و مذاهب]] و [[مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی]] همکاری علمی ایجاد کرد. او همچنین چندین اثر را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> او در دوران تدریس خود، دروسی چون مقدمه منطق، مقدمه فلسفه، زیبایی شناسی، فلسفه علم، علم اخلاق، فلسفه مذهب و متافیزیک را آموزش می‌داد.<ref>{{پک/بن|می|ک=باشگاه خبرنگاران جوان|ف=تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم}}</ref> از فعالیت‌های علمی او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: | |||
* عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
* تدریس در دانشگاه تربیت مدرس<ref>{{پک/بن|اندیشه۲|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد}}</ref> | |||
* تدریس در [[دانشگاه مفید]]<ref>{{پک/بن|اندیشه۲|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد}}</ref> | |||
* تدریس در [[دانشگاه باقرالعلوم]]<ref>{{پک/بن|اندیشه۲|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد}}</ref> | |||
* تدریس در مؤسسه امام خمینی<ref>{{پک/بن|اندیشه۲|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد}}</ref> | |||
== آثار == | == آثار == | ||
از مشهورترین آثار لگنهاوزن می‌توان به کتاب ''اسلام و کثرت‌گرایی دینی'' اشاره کرد. این کتاب توسط او در سال ۱۹۹۹ میلادی منتشر شد و بعدها به درخواست انتشارات طه در سال ۲۰۰۰ به فارسی ترجمه شد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref><ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۸}}</ref> این کتاب همچنین به عربی و اندونزی نیز ترجمه شده است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> این کتاب در دو بخش «لیبرالیسم و کثرت‌گرایی» و «کثرت‌گرایی دینی غیر فروکاهش اسلام» نوشته شده است.<ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۸}}</ref> کتاب دیگر او با عنوان «سیاحت اندیشه در سپهر دین» در سه بخش «حقوق و سیاست»، «دین و اخلاق» و «فلسفه دین» به موضوع دین‌گرایی پرداخته است. این اثر در سال ۱۳۸۳ ه.ش توسط مترجمان مؤسسه امام خمینی به فارسی برگردان و منتشر شده است.<ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۸}}</ref> ''مسائل معاصر اندیشه اسلامی'' دیگر اثر اوست که در مقام مؤلف، آن را نوشته است.<ref>{{پک|محمد لگنهاوزن|۲۰۰۹|ک=مسائل معاصر تفکر اسلامی|ص=۱}}</ref> | |||
لگنهاوزن علاوه بر کتاب، مقالات متعددی را نیز به نگارش درآورده است که مهم‌ترین آنها مقاله‌ای با عنوان ''در کثرت کثرت‌گرایی دینی'' بوده است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> سلسله مقالات «احیای فلسفه دین در ایالات متحده در عصر حاضر» از جمله مقالات اوست که در مجله التوحید منتشر شده‌اند.<ref>{{پک|نورمحمدی|۱۳۹۴|ک=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع|ص=۳۲۸}}</ref> | |||
* روح: نگاهی | |||
* ادله وجود خدا: مفهوم، ساختار و | === ویرایش === | ||
* ذات و خصوصیات: گفتگوی سنت‌های مسیحی و | لگنهاوزن علاوه بر تألیف، آثاری را نیز تحقیق و ویرایش کرده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* | * ''روح: نگاهی تطبیقی<ref>{{پک/بن|پروفسور|ک=پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی|ف=پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا}}</ref>'' | ||
* ''ادله وجود خدا: مفهوم، ساختار و ارتباط<ref>{{پک/بن|پروفسور|ک=پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی|ف=پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا}}</ref>'' | |||
* اصول اخلاقی زیارت حرم امام | * ''ذات و خصوصیات: گفتگوی سنت‌های مسیحی و اسلامی<ref>{{پک/بن|پروفسور|ک=پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی|ف=پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا}}</ref>'' | ||
* ''جهاد و شهادت: تقلا و شهادت در اسلام'' | |||
* والاترین جهاد: جهاد با | |||
=== ترجمه === | |||
* سبویی از عشق: گزیده‌ای از غزل‌های عرفانی مشهور امام | لگنهاوزن همچنین آثاری را ترجمه نموده است که می‌توان از این میان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* شراب عشق: اشعار عرفانی امام | * ''اصول اخلاقی زیارت حرم امام رضا'' | ||
* | * ''والاترین جهاد: جهاد با نفس'' | ||
* ''سبویی از عشق: گزیده‌ای از غزل‌های عرفانی مشهور امام خمینی<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref>'' | |||
* ''شراب عشق: اشعار عرفانی امام خمینی<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref>'' | |||
* ''دستورات فلسفی: مقدمه ای بر فلسفه اسلامی معاصر<ref>{{پک/بن|پروفسور|ک=پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی|ف=پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا}}</ref>'' | |||
* ''عیسی از نگاه قرآن و احادیث شیعه<ref>{{پک/بن|پروفسور|ک=پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی|ف=پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا}}</ref>'' | |||
* ''آموزش فلسفه آیت‌الله مصباح یزدی'' | |||
== | == اندیشه و باورها == | ||
=== ماوراءالطبیعه === | |||
لگنهاوزن رسالهٔ دکتری خود را به موضوع «جوهر» در متافیزیک اختصاص داده و این مسئله همواره یکی از دغدغه‌های فکری او بوده است. او بر این باور است که برای تبیین بهتر نظریه‌های متافیزیکی، باید به سایر شاخه‌های فلسفه، مانند منطق موجهات و پیشرفت‌های علمی، توجه داشت و [[متافیزیک]] را نه بنیادین، بلکه توضیحی و روشنگرانه دانست. وی آموزه‌های «تشکیک وجود» و «حرکت جوهری» [[ملاصدرا]] را در تاریخ فلسفه بی‌نظیر و بسیار مؤثر در توضیح مسائل دینی و عرفانی می‌داند.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
=== معرفت‌شناختی === | |||
لگنهاوزن در پژوهش‌های معرفت‌شناختی خود بر فلسفه علم و آثار فیلسوفانی نظیر پیرس، کواین و سلارز تمرکز داشته است. وی با بررسی مباحث مطرح‌شده توسط این اندیشمندان، به نقد رویکردهای مبناگرایانه در معرفت‌شناسی پرداخته و تأکید دارد که توجیه باورها و ادعاها بیشتر به هنجارهای معرفتی وابسته است تا اصول مطلق. او بر این باور است که توجیه معرفتی امری اجتماعی است که بر اساس معیارهای خاص هر قلمرو علمی تعیین می‌شود. این معیارها در رشته‌های مختلف، نظیر ریاضیات، شیمی یا جامعه‌شناسی، متفاوت بوده و بر اساس گفتمان اجتماعی آن حوزه شکل می‌گیرند.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
لگنهاوزن معتقد است که روش‌های مرسوم در علوم مختلف، برخلاف معرفت‌شناسی سنتی که بر یقین و بدیهیات تأکید دارد، بیشتر مبتنی بر استنتاج بهترین تبیین و استقراء هستند. او بر این نکته تأکید دارد که این رویکردها، هرچند نتایج احتمالی و ظنی به همراه دارند، مانع رشد علمی یا گفتمان تخصصی نمی‌شوند. به عنوان مثال، در تاریخ‌نگاری، تکیه بر گزارش‌ها و قراین، هرچند یقین‌آور نیست، همچنان اصلی‌ترین ابزار مورخان است و روند علمی آنها را مختل نمی‌کند. این دیدگاه نشان می‌دهد که مبناگرایی نمی‌تواند پایه‌ای برای توجیه علمی در رشته‌های مختلف باشد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
لگنهاوزن استدلال می‌کند که در علوم مختلف، هدف اصلی فهم و تفسیر موضوعات علمی است، نه حصول یقین مطلق. وی پیشنهاد می‌دهد که باید روش‌های علمی متداول در هر حوزه را مبنا قرار داد، چرا که این روش‌ها با وجود تأکید بر نتایج احتمالی، درک عمیق‌تری از مسائل ارائه می‌دهند. از این منظر، فهم علمی بر جستجوی یقین ترجیح دارد و باید هنجارهای معرفتی هر رشته علمی را به جای اصول سنتی مبناگرایانه مدنظر قرار داد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
=== باورهای دینی === | |||
لگنهاوزن باورهای دینی خود را بر مبنای عقل‌گرایی با برداشتی گسترده از هنجارهای عقلانیت تعریف می‌کند. او معتقد است که یافتن مجموعه‌ای واحد از هنجارهای عقلی که بر استدلال‌های ریاضی، علمی، اخلاقی و دینی حاکم باشد، ضروری است. وی بر این اساس تأکید دارد که دیدگاه‌های انسان‌انگارانه (تشبیهی) نسبت به الوهیت باید در سطح فلسفی، با بهره‌گیری از سنت فلسفه اسلامی، حذف شوند. این رویکرد امکان ارائه دفاعی فلسفی و جامع‌تر نسبت به الهیات سنتی را فراهم می‌کند.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
یکی از مهم‌ترین نظریات لگنهاوزن در فلسفه دین، کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی است. این دیدگاه به عنوان چارچوبی برای پرداختن به مسائل گفتگوی دینی، معنویت، معرفت‌شناسی دینی، و پژوهش‌های علمی متأثر از دین مطرح شده است. او پیشنهاد کرده که این نظریه می‌تواند مبنای فلسفه دین اسلامی و شیعی قرار گیرد. یکی از دستاوردهای برجسته وی، تفکیک میان انواع کثرت‌گرایی دینی است که به‌ویژه در مقالهٔ «کثرتِ کثرت‌گرایی» به آن پرداخته است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> لگنهاوزن اذعان دارد که نظریه کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی خود را با الهام از آثار استاد مطهری پرورانده است. وی در گفتمان دینی بر اهمیت فهم دوجانبه میان ادیان تأکید دارد، نکته‌ای که به معرفت‌شناسی او نیز مرتبط است. این تأکید بر تعامل دوطرفه، به ویژه در فلسفه دین، نشان‌دهنده تلاش وی برای ایجاد فضای مفاهمه و درک مشترک میان سنت‌های دینی و فلسفی است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
=== فلسفه اخلاق === | |||
لگنهاوزن در فلسفهٔ اخلاق تلاش دارد میان دیدگاه‌های ارسطویی، کانتی، و تقریرهای هگلی تلفیق ایجاد کند. او بر سازگاری رویکردهای ارسطویی در فلسفهٔ اسلامی با برساخت‌گرایی کانتی تأکید دارد و معتقد است که اصول اخلاقی، هرچند درونی و برساختی‌اند، از منشأ عقل بین‌الاذهانی برخوردار بوده و بنابراین نسبی یا دلبخواهانه نیستند. آثار کریستین کورسگارد در این زمینه الهام‌بخش او بوده و مقالهٔ «عناصر برساختی در فلسفهٔ اخلاق ملاصدرا» را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های خود ارائه کرده است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
لگنهاوزن استدلال‌های رایج در دفاع از نسبی‌گرایی افراطی اخلاقی را ناموفق می‌داند، اما معتقد است که در برخی موارد خاص، همچون دیدگاه‌های جان مک‌فارلین و ماکس کولبل، می‌توان تسامح نشان داد. دیدگاه او در این زمینه با نظریهٔ «کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی» مرتبط است. او در مقالاتی نظیر «پارادوکس و نسبی‌گرایی» و «حساسیتِ ارزیابیِ زبان دین» به تحلیل این مباحث پرداخته است. پژوهش وی دربارهٔ زبان دین، علاوه بر بازگشت به فلسفهٔ دین، راه‌حلی برای مسئلهٔ «تخطی و تصویب» در کلام اسلامی ارائه داده و به توضیح رویکرد خاص او در فلسفهٔ دین کمک کرده است.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
== تجلیل و افتخارات == | |||
لگنهاوزن به خاطر تألیف کتاب ''اسلام و کثرت‌گرایی دینی'' در نخستین دوره [[جشنواره بین‌المللی فارابی]] (۲۰۰۷ میلادی) مورد تقدیر قرار گرفت.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> در سال ۲۰۰۹ میلادی مقاله ''در کثرت کثرت‌گرایی دینی'' اثر او در پنجمین دوره [[جشنواره علامه طباطبایی]] به عنوان مقاله برگزیده [[مجله بین‌المللی حکمت]] معرفی شد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> وی در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰ میلادی) به عنوان [[چهره ماندگار]]<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> در موضوع [[فلسفه]] انتخاب گردید.<ref>{{پک/بن|می|ک=باشگاه خبرنگاران جوان|ف=تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم}}</ref> او همچنین در سال ۱۳۹۴ ه.ش به عنوان پژوهشگر برتر [[سی و سومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران|سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] معرفی شد.<ref>{{پک/بن|اندیشه|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آشنایی با محمد لگنهاوزن}}</ref> | |||
از لگنهاوزن در فرودین ۱۳۹۸ ه.ش در شهر [[قم]]، توسط [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]]، طی مراسمی تقدیر و تجلیل به عمل آمد.<ref>{{پک/بن|اندیشه۲|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد}}</ref> همچنین این پژوهشگاه در سال ۱۴۰۰ ه. ش، کتابی با عنوان ''فیلسوف فروتن: مجموعه مقالات و مصاحبه‌های نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن'' را که به کوشش [[حمید امیرچقماقی]] تدوین شده بود، منتشر کرد. در این اثر ۱۳ مقاله در معرفی لگنهاوزن و اندیشه‌های او جمع‌آوری شده بود.<ref>{{پک/بن|اندیشه۳|ک=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|ف=مجموعه مقالات و مصاحبه‌های نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن منتشر شد}}</ref> | |||
== پانویس == | |||
=== ارجاعات === | |||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
=== منابع === | |||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع در پنجاه سال اخیر|سال=۱۳۹۴|پیوند=https://noorlib.ir/book/info/57330/بررسی-علل-گرایش-مستبصرین-به-تشیع-در-پنجاه-سال-اخیر-(1390-1340-ه-ش)|نام=محسن|نام خانوادگی=نورمحمدی|پیوند نویسنده=|ناشر=دارالتهذیب|مکان=قم|کوشش=مجمع جهانی شیعه‌شناسی|مترجم=}} | |||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=مسائل معاصر تفکر اسلامی|سال=۲۰۰۹|پیوند=|نام=محمد|نام خانوادگی=لگنهاوزن|پیوند نویسنده=|ناشر=دیک|مکان=مسکو|کوشش=تاراس چرنینکو و یانیتس اشوتس|مترجم=}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با ابعاد شخصیت علمی پروفسور محمد لگنهاوزن|نشانی=https://iict.ac.ir/1398/01/legenhosen-2/|تاریخ=۲۷ فروردین ۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۱۵ آذر ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|اندیشه}}|نویسنده=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|کد زبان=|وبگاه=iict.ac.ir}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد|نشانی=https://iict.ac.ir/1398/01/legenhosen-3/|تاریخ=۲۹ فروردین ۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۱۵ آذر ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|اندیشه۲}}|نویسنده=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|کد زبان=|وبگاه=iict.ac.ir}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=مجموعه مقالات و مصاحبه‌های نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن منتشر شد|نشانی=https://iict.ac.ir/1400/07/phavzen/|تاریخ=۱۰ مهر ۱۴۰۰|تاریخ بازبینی=۱۵ آذر ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|اندیشه۳}}|نویسنده=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|کد زبان=|وبگاه=iict.ac.ir}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=فرصت‌هایی که بر باد رفت؛ گفتگو با پروفسور محمد لگنهاوزن|نشانی=https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4227/5722/56814/فرصت_هایی_که_بر_باد_رفت_;_گفتگو_با_پروفسور_محمد_لگنهاوزن|تاریخ=۸ آبان ۱۳۹۰|تاریخ بازبینی=۱۵ آذر ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|حوزه}}|نویسنده=پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه|کد زبان=|وبگاه=hawzah.net}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/6903435/تجلیل-از-خدمات-علمی-پروفسور-لنگهاوزن-در-قم|تاریخ=۲۹ فروردین ۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۱۵ آذر ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|می}}|نویسنده=باشگاه خبرنگاران جوان|کد زبان=|وبگاه=yjc.ir}} | |||
* {{یادکرد وب|عنوان=پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا|نشانی=https://iscs.ac.ir/content/16327/پروفسور-محمد-لگنهاوزن؛-فیلسوفی-معناگرا|تاریخ=۲۹ مهر ۱۴۰۲|تاریخ بازبینی=۱۵ آذر ۱۴۰۳|شناسه={{شناسه یادکرد|پروفسور}}|نویسنده=پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی|کد زبان=|وبگاه=iscs.ac.ir}} | |||
== پیوندهای بیرونی == | == پیوندهای بیرونی == | ||
* [ | * [https://www.isna.ir/news/8804-05570.99775/شهيدي-كه-يك-استاد-دانشگاه-آمريكا-را-مسلمان-كرد-گفت-وگو-با-پروفسور گفت‌وگو خبرگزاری ایسنا با پروفسور محمد لگنهاوسن] | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
{{ترتیب‌پیش‌فرض:لگنهازن، محمد}} | {{ترتیب‌پیش‌فرض:لگنهازن، محمد}} | ||
[[رده:اخلاق‌گرایان اهل ایالات متحده آمریکا]] | [[رده:اخلاق‌گرایان اهل ایالات متحده آمریکا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۳۲
| محمد لگنهازن | |
|---|---|
| Gary Carl Legenhausen | |
 | |
| نام بومی | Gary Carl Legenhausen |
| نام در زمان تولد | گری کارل لگنهازن |
| متولد | ۳ مه ۱۹۵۳ نیویورک |
| محل زندگی | ایران |
| محل تحصیل | دانشگاه تگزاس جنوبی، دانشگاه ایالت نیویورک |
| همسر(ها) | نرجس جواندل |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | فلسفه، اسلام‌شناسی |
گری کارل (محمد) لگنهازن (به انگلیسی: Gary Carl (Muhammad) Legenhausen) (زاده ۳ مهٔ ۱۹۵۳، نیویورک) مدرک کارشناسی، ارشد و دکتری خود را در فلسفه از دانشگاه‌های ایالت نیویورک و رایس اخذ کرد. او پس از تحصیلات دانشگاهی، بورس فوق‌دکتری در مطالعات تطبیقی از دانشگاه هاوایی دریافت کرد. او پس از گرایش به اسلام شیعی، لگنهاوزن به دلیل مطالعه نهج‌البلاغه به این مذهب علاقه‌مند شد. او در سال ۱۹۸۹ به ایران مهاجرت کرد، در دانشگاه‌های مختلف تدریس کرد و به فعالیت‌های علمی گسترده‌ای پرداخت.
لگنهاوزن در حوزه‌های متافیزیک، فلسفه دین، و اخلاق به پژوهش پرداخته و نظریه‌هایی مانند کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی را مطرح کرده است. او آثار متعددی را تألیف، ترجمه و ویرایش کرده و به تدریس در دانشگاه‌های ایران مشغول بوده است.
زندگی
سال‌های ابتدایی زندگی
گری کارل لگنهاوزن در ۳ مه ۱۹۵۳ میلادی[۱] در خانواده‌ای مسیحی کاتولیک ساکن در نیویورک متولد شد.[۲][۳] لگنهاوزن تحصیلات دانشگاهی خود را در سال ۱۹۷۴ میلادی در دانشگاه ایالت نیویورک در آوبنه (مرکز اداری و دانشگاهی ایالت نیویورک) به اتمام رسانید و مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ فلسفه کسب کرد. او در ۱۹۷۸ و ۱۹۸۳ میلادی در مقاطع ارشد و دکتری در همین رشته از دانشگاه رایس ایالت تگزاس فارغ‌التحصیل شد.[۴][۵] لگنهاوزن در سال ۱۹۸۴ موفق به دریافت بورس تحصیلی فوق دکتری در زمینه مطالعات تطبیقی از طرف دانشگاه هاوایی شد.[۶]
تغییر دین و مذهب
لگنهاوزن در محیطی مذهبی پرورش یافت و با وجود تحصیل در مدارس کاتولیک و ارتباط نزدیک با فضاهای دینی، در دوران نوجوانی با پرسش‌ها و تردیدهایی دربارهٔ آموزه‌های مسیحیت مواجه شد. او در دوران دبیرستان، منکر الوهیت مسیح و تثلیث شد. پس از ورود به دانشگاه ایالتی نیویورک در آلبنی، اعتقاد خود به مسیحیت را از دست داد و به بی‌دینی گرایش پیدا کرد. این وضعیت برای مدتی ادامه داشت تا اینکه برای تحصیلات تکمیلی به دانشگاه رایس در تگزاس راه یافت. در ادامه، او تدریس در دانشگاه تگزاس جنوبی را آغاز کرد و در آنجا با دانشجویان مسلمان از کشورهای مختلف، مانند ایران، لبنان، پاکستان، فلسطین، عربستان، اردن و نیجریه آشنا شد. دیدگاه‌های دینی و آموزه‌های این دانشجویان توجه او را جلب کرد و او را به پژوهش عمیق‌تر دربارهٔ ادیان مختلف، به‌ویژه اسلام، ترغیب کرد. لگنهاوزن در این دوران، در انتخاب موضوع تدریس آزادی داشت و از این رو به تدریس «فلسفه دین» پرداخت و همزمان به مطالعه ادیان بزرگ از جمله اسلام مشغول شد. این فرایند سه سال به طول انجامید و سرانجام دین اسلام را به عنوان عقیده شخصی خود پذیرفت. لگنهاوزن از همان ابتدا، گرایش شیعی در اسلام را برگزید و خودش این گرایش را به واسطه مطالعه نهج‌البلاغه معرفی می‌کند که توسط یکی از شاگردان ایرانی‌اش به او هدیه شده بود.[۷][۸] او سال پذیرش اسلامش را بین ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ میلادی اعلام می‌کند.[۹][۱۰]
لگنهاوزن پس از پذیرش اسلام، انجمن اسلامی دانشگاه تگزاس را با همکاری چند دانشجوی مسلمان دیگر تأسیس کرد. بعدها به واسطه اختلافاتی که در خصوص مدیریت دانشگاه تگزاس پدید آمد، لگنهاوزن تصمیم گرفت تا از استادی در این دانشگاه استعفا بدهد. در همین دوره، با تلاش‌های یکی از دانشجویان ایرانی‌اش، علاقه حضور در ایران برای مطالعات فلسفه اسلامی در او شکل می‌گیرد.[۱۱]
حضور در ایران
لگنهاوزن پس از تصمیم برای حضور در ایران، از سوی انجمن حکمت و فلسفه و همین‌طور بنیاد باقرالعلوم که بعدها به مؤسسه امام خمینی تغییر نام یافت، مورد دعوت قرار گرفت. در نتیجه این دعوت‌ها که به کوشش کمال خرازی صورت می‌گرفت،[۱۲] در نهایت لگنهاوزن به سال ۱۹۸۹ میلادی، راهی ایران می‌شود.[۱۳] او در مدت حضورش در ایران، با خانمی به نام نرجس جواندل[۱۴] آشنا و با وی ازدواج می‌کند.[۱۵]
فعالیت‌های علمی
لگنهاوزن در بین سال‌های ۱۹۷۹–۱۹۸۹ میلادی در دانشگاه تگزاس جنوبی به عنوان استاد حاضر بود. او بعدها با دانشگاه قم، دانشگاه ادیان و مذاهب و مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی همکاری علمی ایجاد کرد. او همچنین چندین اثر را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است.[۱۶] او در دوران تدریس خود، دروسی چون مقدمه منطق، مقدمه فلسفه، زیبایی شناسی، فلسفه علم، علم اخلاق، فلسفه مذهب و متافیزیک را آموزش می‌داد.[۱۷] از فعالیت‌های علمی او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی- پژوهشی امام خمینی[۱۸]
- تدریس در دانشگاه تربیت مدرس[۱۹]
- تدریس در دانشگاه مفید[۲۰]
- تدریس در دانشگاه باقرالعلوم[۲۱]
- تدریس در مؤسسه امام خمینی[۲۲]
آثار
از مشهورترین آثار لگنهاوزن می‌توان به کتاب اسلام و کثرت‌گرایی دینی اشاره کرد. این کتاب توسط او در سال ۱۹۹۹ میلادی منتشر شد و بعدها به درخواست انتشارات طه در سال ۲۰۰۰ به فارسی ترجمه شد.[۲۳][۲۴] این کتاب همچنین به عربی و اندونزی نیز ترجمه شده است.[۲۵] این کتاب در دو بخش «لیبرالیسم و کثرت‌گرایی» و «کثرت‌گرایی دینی غیر فروکاهش اسلام» نوشته شده است.[۲۶] کتاب دیگر او با عنوان «سیاحت اندیشه در سپهر دین» در سه بخش «حقوق و سیاست»، «دین و اخلاق» و «فلسفه دین» به موضوع دین‌گرایی پرداخته است. این اثر در سال ۱۳۸۳ ه.ش توسط مترجمان مؤسسه امام خمینی به فارسی برگردان و منتشر شده است.[۲۷] مسائل معاصر اندیشه اسلامی دیگر اثر اوست که در مقام مؤلف، آن را نوشته است.[۲۸]
لگنهاوزن علاوه بر کتاب، مقالات متعددی را نیز به نگارش درآورده است که مهم‌ترین آنها مقاله‌ای با عنوان در کثرت کثرت‌گرایی دینی بوده است.[۲۹] سلسله مقالات «احیای فلسفه دین در ایالات متحده در عصر حاضر» از جمله مقالات اوست که در مجله التوحید منتشر شده‌اند.[۳۰]
ویرایش
لگنهاوزن علاوه بر تألیف، آثاری را نیز تحقیق و ویرایش کرده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روح: نگاهی تطبیقی[۳۱]
- ادله وجود خدا: مفهوم، ساختار و ارتباط[۳۲]
- ذات و خصوصیات: گفتگوی سنت‌های مسیحی و اسلامی[۳۳]
- جهاد و شهادت: تقلا و شهادت در اسلام
ترجمه
لگنهاوزن همچنین آثاری را ترجمه نموده است که می‌توان از این میان به موارد زیر اشاره کرد:
- اصول اخلاقی زیارت حرم امام رضا
- والاترین جهاد: جهاد با نفس
- سبویی از عشق: گزیده‌ای از غزل‌های عرفانی مشهور امام خمینی[۳۴]
- شراب عشق: اشعار عرفانی امام خمینی[۳۵]
- دستورات فلسفی: مقدمه ای بر فلسفه اسلامی معاصر[۳۶]
- عیسی از نگاه قرآن و احادیث شیعه[۳۷]
- آموزش فلسفه آیت‌الله مصباح یزدی
اندیشه و باورها
ماوراءالطبیعه
لگنهاوزن رسالهٔ دکتری خود را به موضوع «جوهر» در متافیزیک اختصاص داده و این مسئله همواره یکی از دغدغه‌های فکری او بوده است. او بر این باور است که برای تبیین بهتر نظریه‌های متافیزیکی، باید به سایر شاخه‌های فلسفه، مانند منطق موجهات و پیشرفت‌های علمی، توجه داشت و متافیزیک را نه بنیادین، بلکه توضیحی و روشنگرانه دانست. وی آموزه‌های «تشکیک وجود» و «حرکت جوهری» ملاصدرا را در تاریخ فلسفه بی‌نظیر و بسیار مؤثر در توضیح مسائل دینی و عرفانی می‌داند.[۳۸]
معرفت‌شناختی
لگنهاوزن در پژوهش‌های معرفت‌شناختی خود بر فلسفه علم و آثار فیلسوفانی نظیر پیرس، کواین و سلارز تمرکز داشته است. وی با بررسی مباحث مطرح‌شده توسط این اندیشمندان، به نقد رویکردهای مبناگرایانه در معرفت‌شناسی پرداخته و تأکید دارد که توجیه باورها و ادعاها بیشتر به هنجارهای معرفتی وابسته است تا اصول مطلق. او بر این باور است که توجیه معرفتی امری اجتماعی است که بر اساس معیارهای خاص هر قلمرو علمی تعیین می‌شود. این معیارها در رشته‌های مختلف، نظیر ریاضیات، شیمی یا جامعه‌شناسی، متفاوت بوده و بر اساس گفتمان اجتماعی آن حوزه شکل می‌گیرند.[۳۹]
لگنهاوزن معتقد است که روش‌های مرسوم در علوم مختلف، برخلاف معرفت‌شناسی سنتی که بر یقین و بدیهیات تأکید دارد، بیشتر مبتنی بر استنتاج بهترین تبیین و استقراء هستند. او بر این نکته تأکید دارد که این رویکردها، هرچند نتایج احتمالی و ظنی به همراه دارند، مانع رشد علمی یا گفتمان تخصصی نمی‌شوند. به عنوان مثال، در تاریخ‌نگاری، تکیه بر گزارش‌ها و قراین، هرچند یقین‌آور نیست، همچنان اصلی‌ترین ابزار مورخان است و روند علمی آنها را مختل نمی‌کند. این دیدگاه نشان می‌دهد که مبناگرایی نمی‌تواند پایه‌ای برای توجیه علمی در رشته‌های مختلف باشد.[۴۰]
لگنهاوزن استدلال می‌کند که در علوم مختلف، هدف اصلی فهم و تفسیر موضوعات علمی است، نه حصول یقین مطلق. وی پیشنهاد می‌دهد که باید روش‌های علمی متداول در هر حوزه را مبنا قرار داد، چرا که این روش‌ها با وجود تأکید بر نتایج احتمالی، درک عمیق‌تری از مسائل ارائه می‌دهند. از این منظر، فهم علمی بر جستجوی یقین ترجیح دارد و باید هنجارهای معرفتی هر رشته علمی را به جای اصول سنتی مبناگرایانه مدنظر قرار داد.[۴۱]
باورهای دینی
لگنهاوزن باورهای دینی خود را بر مبنای عقل‌گرایی با برداشتی گسترده از هنجارهای عقلانیت تعریف می‌کند. او معتقد است که یافتن مجموعه‌ای واحد از هنجارهای عقلی که بر استدلال‌های ریاضی، علمی، اخلاقی و دینی حاکم باشد، ضروری است. وی بر این اساس تأکید دارد که دیدگاه‌های انسان‌انگارانه (تشبیهی) نسبت به الوهیت باید در سطح فلسفی، با بهره‌گیری از سنت فلسفه اسلامی، حذف شوند. این رویکرد امکان ارائه دفاعی فلسفی و جامع‌تر نسبت به الهیات سنتی را فراهم می‌کند.[۴۲]
یکی از مهم‌ترین نظریات لگنهاوزن در فلسفه دین، کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی است. این دیدگاه به عنوان چارچوبی برای پرداختن به مسائل گفتگوی دینی، معنویت، معرفت‌شناسی دینی، و پژوهش‌های علمی متأثر از دین مطرح شده است. او پیشنهاد کرده که این نظریه می‌تواند مبنای فلسفه دین اسلامی و شیعی قرار گیرد. یکی از دستاوردهای برجسته وی، تفکیک میان انواع کثرت‌گرایی دینی است که به‌ویژه در مقالهٔ «کثرتِ کثرت‌گرایی» به آن پرداخته است.[۴۳] لگنهاوزن اذعان دارد که نظریه کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی خود را با الهام از آثار استاد مطهری پرورانده است. وی در گفتمان دینی بر اهمیت فهم دوجانبه میان ادیان تأکید دارد، نکته‌ای که به معرفت‌شناسی او نیز مرتبط است. این تأکید بر تعامل دوطرفه، به ویژه در فلسفه دین، نشان‌دهنده تلاش وی برای ایجاد فضای مفاهمه و درک مشترک میان سنت‌های دینی و فلسفی است.[۴۴]
فلسفه اخلاق
لگنهاوزن در فلسفهٔ اخلاق تلاش دارد میان دیدگاه‌های ارسطویی، کانتی، و تقریرهای هگلی تلفیق ایجاد کند. او بر سازگاری رویکردهای ارسطویی در فلسفهٔ اسلامی با برساخت‌گرایی کانتی تأکید دارد و معتقد است که اصول اخلاقی، هرچند درونی و برساختی‌اند، از منشأ عقل بین‌الاذهانی برخوردار بوده و بنابراین نسبی یا دلبخواهانه نیستند. آثار کریستین کورسگارد در این زمینه الهام‌بخش او بوده و مقالهٔ «عناصر برساختی در فلسفهٔ اخلاق ملاصدرا» را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های خود ارائه کرده است.[۴۵]
لگنهاوزن استدلال‌های رایج در دفاع از نسبی‌گرایی افراطی اخلاقی را ناموفق می‌داند، اما معتقد است که در برخی موارد خاص، همچون دیدگاه‌های جان مک‌فارلین و ماکس کولبل، می‌توان تسامح نشان داد. دیدگاه او در این زمینه با نظریهٔ «کثرت‌گرایی دینی غیرفروکاهشی» مرتبط است. او در مقالاتی نظیر «پارادوکس و نسبی‌گرایی» و «حساسیتِ ارزیابیِ زبان دین» به تحلیل این مباحث پرداخته است. پژوهش وی دربارهٔ زبان دین، علاوه بر بازگشت به فلسفهٔ دین، راه‌حلی برای مسئلهٔ «تخطی و تصویب» در کلام اسلامی ارائه داده و به توضیح رویکرد خاص او در فلسفهٔ دین کمک کرده است.[۴۶]
تجلیل و افتخارات
لگنهاوزن به خاطر تألیف کتاب اسلام و کثرت‌گرایی دینی در نخستین دوره جشنواره بین‌المللی فارابی (۲۰۰۷ میلادی) مورد تقدیر قرار گرفت.[۴۷] در سال ۲۰۰۹ میلادی مقاله در کثرت کثرت‌گرایی دینی اثر او در پنجمین دوره جشنواره علامه طباطبایی به عنوان مقاله برگزیده مجله بین‌المللی حکمت معرفی شد.[۴۸] وی در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰ میلادی) به عنوان چهره ماندگار[۴۹] در موضوع فلسفه انتخاب گردید.[۵۰] او همچنین در سال ۱۳۹۴ ه.ش به عنوان پژوهشگر برتر سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.[۵۱]
از لگنهاوزن در فرودین ۱۳۹۸ ه.ش در شهر قم، توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، طی مراسمی تقدیر و تجلیل به عمل آمد.[۵۲] همچنین این پژوهشگاه در سال ۱۴۰۰ ه. ش، کتابی با عنوان فیلسوف فروتن: مجموعه مقالات و مصاحبه‌های نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن را که به کوشش حمید امیرچقماقی تدوین شده بود، منتشر کرد. در این اثر ۱۳ مقاله در معرفی لگنهاوزن و اندیشه‌های او جمع‌آوری شده بود.[۵۳]
پانویس
ارجاعات
- ↑ «تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۶.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۶.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «فرصت‌هایی که بر باد رفت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ «فرصت‌هایی که بر باد رفت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۷.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۶.
- ↑ «تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «فرصت‌هایی که بر باد رفت»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۸.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۸.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۸.
- ↑ محمد لگنهاوزن، مسائل معاصر تفکر اسلامی، ۱.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ نورمحمدی، بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع، ۳۲۸.
- ↑ «پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا»، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی.
- ↑ «پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا»، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی.
- ↑ «پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا»، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا»، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی.
- ↑ «پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا»، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم»، باشگاه خبرنگاران جوان.
- ↑ «آشنایی با محمد لگنهاوزن»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- ↑ «مجموعه مقالات و مصاحبه‌های نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن منتشر شد»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
منابع
- نورمحمدی، محسن (۱۳۹۴). بررسی علل گرایش مستبصرین به تشیع در پنجاه سال اخیر. به کوشش مجمع جهانی شیعه‌شناسی. قم: دارالتهذیب.
- لگنهاوزن، محمد (۲۰۰۹). مسائل معاصر تفکر اسلامی. به کوشش تاراس چرنینکو و یانیتس اشوتس. مسکو: دیک.
- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (۲۷ فروردین ۱۳۹۸). «آشنایی با ابعاد شخصیت علمی پروفسور محمد لگنهاوزن». iict.ac.ir. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۳.
- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (۲۹ فروردین ۱۳۹۸). «آیین نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن برگزار شد». iict.ac.ir. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۳.
- پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (۱۰ مهر ۱۴۰۰). «مجموعه مقالات و مصاحبه‌های نکوداشت پروفسور محمد لگنهاوزن منتشر شد». iict.ac.ir. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۳.
- پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه (۸ آبان ۱۳۹۰). «فرصت‌هایی که بر باد رفت؛ گفتگو با پروفسور محمد لگنهاوزن». hawzah.net. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۳.
- باشگاه خبرنگاران جوان (۲۹ فروردین ۱۳۹۸). «تجلیل از خدمات علمی پروفسور لنگهاوزن در قم». yjc.ir. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۳.
- پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (۲۹ مهر ۱۴۰۲). «پروفسور محمد لگنهاوزن؛ فیلسوفی معناگرا». iscs.ac.ir. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۳.
پیوندهای بیرونی
- اخلاق‌گرایان اهل ایالات متحده آمریکا
- افراد زنده
- اهالی نیویورک
- برگزیدگان جشنواره فارابی
- برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در فلسفه
- دانشآموختگان دانشگاه ایالتی نیویورک در آلبانی
- دانشآموختگان دانشگاه رایس
- دور از وطنهای اهل ایالات متحده آمریکا در ایران
- زادگان ۱۹۵۳ (میلادی)
- شناختشناسان
- شیعیان اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان دین
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)
- فیلسوفان سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان سده ۲۱ (میلادی)
- نوکیشان شیعه از کلیسای کاتولیک
- نویسندگان مرد اهل ایالات متحده آمریکا