عمرو بن جناده انصاری: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{جعبه اطلاعات افراد | ||
| | | نام = عمرو بن جناده انصاری | ||
| | | نام_تصویر = Moharram(173)-shohada.jpg | ||
| | | جایگزین تصویر = نمایی از ضریحی در حرم امام حسین که به محل دفن کشتگان نبرد کربلا اختصاص دارد | ||
| | | توضیح_تصویر = ضریح [[کشتگان نبرد کربلا]] نصب شده در [[حرم امام حسین]] که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است. | ||
| | | نامهای دیگر = عمر بن جناده | ||
| | | تاریخ_مرگ = ۱۰ محرم ۶۱ ه.ق | ||
| | | محل_مرگ = [[کربلا]]، [[عراق]] | ||
| | | آرامگاه = [[حرم امام حسین]] | ||
| | | مادر = بحریه بنت مسعود خزرجی | ||
| پدر = [[جنادة بن حارث انصاری]] | |||
| دین = [[اسلام]] | |||
| denomination = [[شیعه]] | |||
}} | }} | ||
'''عَمرو بن جُناده انصاری''' که با نام '''عمر بن جنادة''' نیز شناخته میشود، از یاران [[حسین بن علی]] بود که به همراه پدر و مادرش در [[نبرد کربلا]] حضور داشت و در این روز [[عاشورا]] کشته شد. نام او در زیارتنامههای مربوط به [[کشتگان سپاه حسین در نبرد کربلا|کشتگان کربلا]] نیامده است، اما [[رجز|رجزهایی]] را به او نسبت دادهاند. | |||
گزارش شده است که پس از مرگ پدرش به میدان نبرد رفت و پس از کشته شدنش، مادرش به انتقام او، دو تن از سپاهیان [[عمر بن سعد]] را به قتل رسانید. پدر او در منابع مختلف با نامهای [[جنادة بن حارث سلمانی|جنادة بن حارث]]، جنادة بن حرث و حباب یا حسان بن حارث نیز یاد شدهاست. | |||
عمرو | == نام و تبار == | ||
نام او را عمرو بن جناده انصاری و در برخی منابع عمر بن جناده گزارش کردهاند. پدرش جنادة بن حرث است که یکی از [[صحابه|صحابه پیامبر اسلام]] بود و از [[شیعیان]] [[علی بن ابیطالب]] بود که در [[جنگ صفین]] حضور داشت و در [[نبرد کربلا]] کشته شد.<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۷۸ و ۷۵۲|ج=۲}}</ref><ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۱}}</ref> پدرش را با نامهای دیگری چون حسان، حیان، جابر، عباده، حیاة، حباب، جبار، جباد و نام پدربزرگش را حارث یا حرث نیز آوردهاند. از پدرش با عبارت «حباب بن حارث سلمانی» در ''[[زیارت ناحیه مقدسه]]'' و در ''[[زیارت رجبیه]]'' با عبارت «حسان بن حارث» یاد شده است.<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۷۸|ج=۲}}</ref> مادر او را بحریه بنت مسعود خزرجی دانستهاند که او نیز به همراه همسر و پسرش در کربلا حضور داشته است.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۱}}</ref> نسب و تیره او، به قبیله سلمان تیرهای از قبیله مراد میرسد که خود از تیره بزرگتری به نام مذحج بودند.<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۷۸|ج=۲}}</ref> | |||
== سرگذشت == | |||
عمرو را از اهالی [[مدینه]] برشمردند.<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> بر اساس گزارشهای ''[[تنقیح المقال]]''، عمرو بن جناده به همراه پدر و مادرش در نبرد کربلا حضور داشتند. بر اساس گزارش ''[[ابصار العین]]''، او به همراه پدر و مادرش در [[مکه]] به سپاه حسین ملحق شدند.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۱}}</ref> | |||
در کتاب ''[[ذخیرةالدارین]]'' آمده است که پس از کشته شدن پدرش در نبرد کربلا، توسط مادرش به حضور در میدان نبرد و کمک به حسین بن علی ترغیب شد و سرآخر به نبرد پرداخت و کشته شد.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۲}}</ref> پدر او در حمله نخستین کشته شد.<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> سن او به هنگام حضورش در نبرد کربلا، با اختلاف مورخان، بین ۹، ۱۱ و ۲۱ گزارش شده است.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۱}}</ref><ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> | |||
[[موفق بن احمد خوارزمی|خوارزمی]] در کتاب ''[[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین]]'' گزارش میکند که مالک بن نسر بدی، سر از تن او جدا کرد و سرش را به سمت سپاه حسین پرتاب کرد. پس از آن مادرش سر فرزندش را برداشت، دعایی برای او کرد و سر را به سمت مالک پرتاب کرد که منجر به مرگ مالک شد. خوارزمی همچنین گزارش میکند که مادرش پس از مرگ فرزند، با ستون خیمه به سمت سپاهیان [[عمر بن سعد]] حمله برد و ۲ تن از آنان را به قتل رسانید و به دستور حسین بن علی بازگردانده شد.<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۳}}</ref><ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> | |||
{| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|} | |||
او | در زیارتنامههای مربوط به کشتگان کربلا، از او نام برده نشده است<ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> اما در منابع دیگر، رجزهایی به او نسبت داده شده است. در کتاب ''[[ذخیرة الدارین]]'' رجز منسوب به او چنین است:<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۳}}</ref><ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|اَمیری حُسَینٌ وَ نِعْمَ اْلاَمیر|سُرُورُ فُوأدِ الْبَشیرِ الْنَّذیر}} | |||
{{ب|عَلِیٌّ وَ فاطِمَةُ والِداهُ|وَ هَلْ تَعْلَمُونَ لَهُ مِنْ نَظیرٍ}} | |||
{{ب|لَهُ طَلْعَةٌ مِثْلُ شَمسِ الضُّحی'|لَهُ غُرَّةٌ مِثلُ بَدرٍ مُنیرٍ}} | |||
{{پایان شعر}}در ''[[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین]]'' اما رجز منسوب به او چنین است:<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۳}}</ref><ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|اضِقُ الخِناقَ مِنَ ابْنِ هِنْدٍ وَ ارْمِهِ|فی عَتْرِهِ بِفَوارِسِ الانْصارِ}} | |||
{{ب|و مُهاجرینَ مُخَضِّبینَ رِماحَهُمْ|تَحْتَ الْعِجاجَةِ مِنْ دَمِ الْکفَّارِ}} | |||
{{ب|خُضِبَتْ عَلی عَهْدِ النَّبِی محمّدٍ|فَالْیومَ تُخْضَبُ مِنْ دَمِ الْفُجّارِ}} | |||
{{ب|وَالْیوْمَ تُخْضَبُ مِنْ دِماء مَعاشِرٍ|رَفَضُوا الْقُرآنَ لِنُصْرَةِ الاشْرارِ}} | |||
{{ب|طَلَبُوا بِثارِهِمْ بِبَدرٍ وَانْثَنُوا|بِالْمُرْهِفاتِ وَبالْقَنَا الْخَطّارِ}} | |||
{{ب|وَالله رَبّی لا ازالُ مُضارباً|لِلْفاسقینَ بِمُرْهَفٍ بَتَّارِ}} | |||
{{ب|هذا عَلی الْیوْمَ حَقَّ واجِبٌ|فی کلِّ یوْمٍ تعانُقٌ وَحَوارِ}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
در ''[[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین]]''، رجزی نیز به مادر او نسبت داده شده است که به هنگام انتقام از خون پسرش چنین میگفت:<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۸۳}}</ref><ref>{{پک|1=سنگری|2=۱۳۸۶|ک=آینهداران آفتاب|ص=۷۵۲|ج=۲}}</ref> | |||
{{شعر}} | |||
{| | {{ب|انَا عَجُوزٌ فِی النِّساء ضَعیفَةٌ|بالِیةٌ خاویةٌ نَحیفَةٌ}} | ||
{{ب|ضْرِبُکمْ بِضَرْبَةٍ عَنیفَةٍ|دُونَ بَنی فاطِمَةِ الشَّریفَةِ}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
| | |||
| | |||
| | |||
=== | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | |||
{| | {{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | ||
=== منابع === | |||
{{آغاز پانویس|35em}} | |||
* {{یادکرد کتاب|عنوان=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|سال=۱۳۸۵|مکان=قم|ناشر=زمزم هدایت|پیوند=https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14773|نام خانوادگی۱=بینش|نام خانوادگی۵=شاکر|نام خانوادگی۴=جمشیدی|نام خانوادگی۳=رحمتی|نام خانوادگی۲=مقیمی فرد|نام۴=سعید|نام۵=ابوالقاسم|نام۳=رضا|نام۲=سیدعلی|نام۱=عبدالحسین}} | |||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=سنگری|نام=محمدرضا|عنوان=آیینهداران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام|سال=۱۳۸۶|مکان=تهران|ناشر=سازمان تبلیغات اسلامی|پیوند نویسنده=محمدرضا سنگری|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/34620/آینه-داران-آفتاب?pageNumber=0&viewType=pdf|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶}} | |||
{{پایان پانویس}} | |||
{{واقعه کربلا}} | {{واقعه کربلا}} | ||
{{درجهبندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=خیر|نیازمند تصویر=خیر|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامهها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:آزاردیدگان توسط مسلمانان]] | |||
[[رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازدهامامی]] | |||
[[رده:اهالی مدینه]] | |||
[[رده: | |||
[[رده: | |||
[[رده: | |||
[[رده:درگذشتگان ۶۱ (قمری)]] | [[رده:درگذشتگان ۶۱ (قمری)]] | ||
[[رده:درگذشتگان ۶۸۰ (میلادی)]] | [[رده:درگذشتگان ۶۸۰ (میلادی)]] | ||
[[رده: | [[رده:کشتگان با سلاح برنده]] | ||
[[رده:کشتگان نبرد کربلا]] | |||
[[رده:مدفونان در حرم امام حسین]] | |||
[[رده:یاران حسین بن علی]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۱۳
عمرو بن جناده انصاری | |
---|---|
وفات | ۱۰ محرم ۶۱ ه.ق کربلا، عراق |
آرامگاه | حرم امام حسین |
دیگر نامها | عمر بن جناده |
دین | اسلام |
مذهب | شیعه |
والدین |
|
عَمرو بن جُناده انصاری که با نام عمر بن جنادة نیز شناخته میشود، از یاران حسین بن علی بود که به همراه پدر و مادرش در نبرد کربلا حضور داشت و در این روز عاشورا کشته شد. نام او در زیارتنامههای مربوط به کشتگان کربلا نیامده است، اما رجزهایی را به او نسبت دادهاند.
گزارش شده است که پس از مرگ پدرش به میدان نبرد رفت و پس از کشته شدنش، مادرش به انتقام او، دو تن از سپاهیان عمر بن سعد را به قتل رسانید. پدر او در منابع مختلف با نامهای جنادة بن حارث، جنادة بن حرث و حباب یا حسان بن حارث نیز یاد شدهاست.
نام و تبار
نام او را عمرو بن جناده انصاری و در برخی منابع عمر بن جناده گزارش کردهاند. پدرش جنادة بن حرث است که یکی از صحابه پیامبر اسلام بود و از شیعیان علی بن ابیطالب بود که در جنگ صفین حضور داشت و در نبرد کربلا کشته شد.[۱][۲] پدرش را با نامهای دیگری چون حسان، حیان، جابر، عباده، حیاة، حباب، جبار، جباد و نام پدربزرگش را حارث یا حرث نیز آوردهاند. از پدرش با عبارت «حباب بن حارث سلمانی» در زیارت ناحیه مقدسه و در زیارت رجبیه با عبارت «حسان بن حارث» یاد شده است.[۳] مادر او را بحریه بنت مسعود خزرجی دانستهاند که او نیز به همراه همسر و پسرش در کربلا حضور داشته است.[۴] نسب و تیره او، به قبیله سلمان تیرهای از قبیله مراد میرسد که خود از تیره بزرگتری به نام مذحج بودند.[۵]
سرگذشت
عمرو را از اهالی مدینه برشمردند.[۶] بر اساس گزارشهای تنقیح المقال، عمرو بن جناده به همراه پدر و مادرش در نبرد کربلا حضور داشتند. بر اساس گزارش ابصار العین، او به همراه پدر و مادرش در مکه به سپاه حسین ملحق شدند.[۷]
در کتاب ذخیرةالدارین آمده است که پس از کشته شدن پدرش در نبرد کربلا، توسط مادرش به حضور در میدان نبرد و کمک به حسین بن علی ترغیب شد و سرآخر به نبرد پرداخت و کشته شد.[۸] پدر او در حمله نخستین کشته شد.[۹] سن او به هنگام حضورش در نبرد کربلا، با اختلاف مورخان، بین ۹، ۱۱ و ۲۱ گزارش شده است.[۱۰][۱۱]
خوارزمی در کتاب مقتل الحسین گزارش میکند که مالک بن نسر بدی، سر از تن او جدا کرد و سرش را به سمت سپاه حسین پرتاب کرد. پس از آن مادرش سر فرزندش را برداشت، دعایی برای او کرد و سر را به سمت مالک پرتاب کرد که منجر به مرگ مالک شد. خوارزمی همچنین گزارش میکند که مادرش پس از مرگ فرزند، با ستون خیمه به سمت سپاهیان عمر بن سعد حمله برد و ۲ تن از آنان را به قتل رسانید و به دستور حسین بن علی بازگردانده شد.[۱۲][۱۳]
در زیارتنامههای مربوط به کشتگان کربلا، از او نام برده نشده است[۱۴] اما در منابع دیگر، رجزهایی به او نسبت داده شده است. در کتاب ذخیرة الدارین رجز منسوب به او چنین است:[۱۵][۱۶]
اَمیری حُسَینٌ وَ نِعْمَ اْلاَمیر | سُرُورُ فُوأدِ الْبَشیرِ الْنَّذیر | |
عَلِیٌّ وَ فاطِمَةُ والِداهُ | وَ هَلْ تَعْلَمُونَ لَهُ مِنْ نَظیرٍ | |
لَهُ طَلْعَةٌ مِثْلُ شَمسِ الضُّحی' | لَهُ غُرَّةٌ مِثلُ بَدرٍ مُنیرٍ |
در مقتل الحسین اما رجز منسوب به او چنین است:[۱۷][۱۸]
اضِقُ الخِناقَ مِنَ ابْنِ هِنْدٍ وَ ارْمِهِ | فی عَتْرِهِ بِفَوارِسِ الانْصارِ | |
و مُهاجرینَ مُخَضِّبینَ رِماحَهُمْ | تَحْتَ الْعِجاجَةِ مِنْ دَمِ الْکفَّارِ | |
خُضِبَتْ عَلی عَهْدِ النَّبِی محمّدٍ | فَالْیومَ تُخْضَبُ مِنْ دَمِ الْفُجّارِ | |
وَالْیوْمَ تُخْضَبُ مِنْ دِماء مَعاشِرٍ | رَفَضُوا الْقُرآنَ لِنُصْرَةِ الاشْرارِ | |
طَلَبُوا بِثارِهِمْ بِبَدرٍ وَانْثَنُوا | بِالْمُرْهِفاتِ وَبالْقَنَا الْخَطّارِ | |
وَالله رَبّی لا ازالُ مُضارباً | لِلْفاسقینَ بِمُرْهَفٍ بَتَّارِ | |
هذا عَلی الْیوْمَ حَقَّ واجِبٌ | فی کلِّ یوْمٍ تعانُقٌ وَحَوارِ |
در مقتل الحسین، رجزی نیز به مادر او نسبت داده شده است که به هنگام انتقام از خون پسرش چنین میگفت:[۱۹][۲۰]
انَا عَجُوزٌ فِی النِّساء ضَعیفَةٌ | بالِیةٌ خاویةٌ نَحیفَةٌ | |
ضْرِبُکمْ بِضَرْبَةٍ عَنیفَةٍ | دُونَ بَنی فاطِمَةِ الشَّریفَةِ |
پانویس
ارجاعات
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۷۸ و ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۱.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۷۸.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۱.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۷۸.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۱.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۲.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۱.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۳.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۳.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۳.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۸۳.
- ↑ سنگری، آینهداران آفتاب، ۲: ۷۵۲.
منابع
- بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
- سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینهداران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.