عبدالله بن حسین بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بصریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
منابع نام او را عبدالله بن حسین بن علی گزارش کرده‌اند. منابع همچنین از وی با عنوان عبدالله رضیع (به معنای عبدالله شیرخوار) یاد کرده‌اند۔ پدر او [[حسین بن علی]] است و بنابراین از کشتگان [[بنی‌هاشم]] در این [[نبرد کربلا]] به حساب رفته است۔<ref>{{پک|بینش|مقیمی فرد|رحمتی|جمشیدی|۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۳۴–۲۳۵}}</ref>
منابع نام او را عبدالله بن حسین بن علی گزارش کرده‌اند. منابع همچنین از وی با عنوان عبدالله رضیع (به معنای عبدالله شیرخوار) یاد کرده‌اند۔ پدر او [[حسین بن علی]] است و بنابراین از کشتگان [[بنی‌هاشم]] در این [[نبرد کربلا]] به حساب رفته است۔<ref>{{پک|بینش|مقیمی فرد|رحمتی|جمشیدی|۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۳۴–۲۳۵}}</ref>


پدرش، فرزند [[فاطمه زهرا]] دختر [[محمد]] و [[علی بن ابی‌طالب]] — خلیفه چهارم از [[خلفای راشدین]] — است. حسین امام سوم [[شیعه دوازده‌امامی|شیعیان دوازده‌امامی]] است که به سال ۶۱ ه‍.ق در [[نبرد کربلا]]، به دست سپاهیان [[عمر بن سعد|عمر سعد]] و به فرمان [[یزید]]، کشته شد.<ref name="ReferenceB">{{پک|بلوکباشی|بهرامیان|ف=حسین (ع)، امام|ک=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۷۸|پاکتچی|حاج‌منوچهری|مسعودی آرانی|۱۳۹۲}}</ref> به‌نوشتهٔ [[ویلفرد مادلونگ]]، حسین بن علی در ضمن خاندان محمد که با عنوان [[اهل بیت|اهل‌بیت]] شناخته می‌شوند، مکرراً از سوی محمّد ستایش می‌شد. محمّد در واقعه‌هایی مانند رویداد [[مباهله|مُباهِله]] و [[حدیث کسا|حدیث آل‌عبا]] از این خانواده یاد کرده است. در [[قرآن]] نیز در موارد متعددی مانند [[آیه تطهیر|آیهٔ تَطهیر]]، از [[اهل بیت|اهل‌بیت]] به بزرگی یاد شده است.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=14–15}}</ref> [[حسن مجتبی|حسن]] و حسین تنها نوادگان مرد پیامبر اسلام بودند که نسل‌های بعدی از آن‌ها به‌وجود آمدند. ازاین‌رو، هر شخصی که می‌گوید نسب او به پیامبر می‌رسد، یا با حسن نسبت دارد یا با حسین. حسن و حسین از این نظر با برادرخوانده‌های خود، نظیر [[محمد حنفیه|محمدِ حَنَفیّه]]، هم تفاوت دارند.<ref dir=ltr>{{پک|Haider|2016|ف=al-Ḥusayn b. ʿAlī b. Abī Ṭālib|ک=EI3|زبان=en}}</ref> افزون بر [[دوازده امام|امامان شیعهٔ دوازده‌امامی]]، همهٔ [[فهرست امامان اسماعیلیه|امامان اسماعیلیه]] نیز به‌واسطهٔ [[جعفر صادق]]، از نسل حسین بن علی هستند.<ref>{{پک|دفتری|۱۳۷۷|ف=اسماعیلیه|ک=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۸۱–۶۸۶|رف=دائرةالمعارف}}</ref>
پدرش، فرزند [[فاطمه زهرا]] دختر [[محمد]] و [[علی بن ابی‌طالب]] — خلیفه چهارم از [[خلفای راشدین]] — است. حسین امام سوم [[شیعه دوازده‌امامی|شیعیان دوازده‌امامی]] است که به سال ۶۱ ه‍.ق در [[نبرد کربلا]]، به دست سپاهیان [[عمر بن سعد|عمر سعد]] و به فرمان [[یزید]]، کشته شد.<ref name="ReferenceB">{{پک|بلوکباشی|بهرامیان|ف=حسین (ع)، امام|ک=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۷۸|پاکتچی|حاج‌منوچهری|مسعودی آرانی|۱۳۹۲|رف=دائرةالمعارف}}</ref> به‌نوشتهٔ [[ویلفرد مادلونگ]]، حسین بن علی در ضمن خاندان محمد که با عنوان [[اهل بیت|اهل‌بیت]] شناخته می‌شوند، مکرراً از سوی محمّد ستایش می‌شد. محمّد در واقعه‌هایی مانند رویداد [[مباهله|مُباهِله]] و [[حدیث کسا|حدیث آل‌عبا]] از این خانواده یاد کرده است. در [[قرآن]] نیز در موارد متعددی مانند [[آیه تطهیر|آیهٔ تَطهیر]]، از [[اهل بیت|اهل‌بیت]] به بزرگی یاد شده است.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=14–15}}</ref> [[حسن مجتبی|حسن]] و حسین تنها نوادگان مرد پیامبر اسلام بودند که نسل‌های بعدی از آن‌ها به‌وجود آمدند. ازاین‌رو، هر شخصی که می‌گوید نسب او به پیامبر می‌رسد، یا با حسن نسبت دارد یا با حسین. حسن و حسین از این نظر با برادرخوانده‌های خود، نظیر [[محمد حنفیه|محمدِ حَنَفیّه]]، هم تفاوت دارند.<ref dir=ltr>{{پک|Haider|2016|ف=al-Ḥusayn b. ʿAlī b. Abī Ṭālib|ک=EI3|زبان=en}}</ref> افزون بر [[دوازده امام|امامان شیعهٔ دوازده‌امامی]]، همهٔ [[فهرست امامان اسماعیلیه|امامان اسماعیلیه]] نیز به‌واسطهٔ [[جعفر صادق]]، از نسل حسین بن علی هستند.<ref>{{پک|دفتری|۱۳۷۷|ف=اسماعیلیه|ک=دائرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۸۱–۶۸۶}}</ref>


در گزارش نام مادر او، منابع دچار اختلافند؛ مادر عبدالله را [[ام‌اسحاق]] فرزند [[طلحه بن عبیدالله]] گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۳۴–۲۳۵}}</ref> ام‌اسحاق پیشتر همسر [[حسن مجتبی]] بود که پس از کشته شدن حسن، به عقد حسین بن علی درآمد۔ اُم‌ّاسحاق دختر طَلحه — [[صحابه|صحابی]] مشهور [[محمد|پیامبر اسلام]] — بود و به گزارش برخی منابع تاریخی، از حسین، صاحب دختری به‌نام [[فاطمه بنت حسین|فاطمه]] شد.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥosayn b. ʿAli i. Life|ک=Iranica|زبان=en}}</ref> برخی منابع فاطمه را همان دختر خردسال مشهور حسین بن علی، [[رقیه بنت حسین|رقیه]] می‌دانند که کمی بعد از نبرد کربلا، در [[شام]] درگذشت۔<ref>{{پک|وکیلی|۱۳۹۲|ف=رقیه بنت الحسین|ک=دانشنامه جهان اسلام|ص=۲۴۴–۲۴۵|ج=۲۰}}</ref> گروهی دیگر از منابع، نام مادر او را [[رباب بنت امرءالقیس|رباب فرزند امرءالقیس]] می‌دانند۔ نسب کامل مادرش، رباب بن [[امرءالقیس بن عدی]] بن جابر بن کعب بن علیم بن جناب بن کلب عنوان شده است۔<ref>{{پک|سنگری|۱۳۸۶|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۱۳۶۹|ج=۲}}</ref>{{شجره‌نامه حسین بن علی}}
در گزارش نام مادر او، منابع دچار اختلافند؛ مادر عبدالله را [[ام‌اسحاق]] فرزند [[طلحه بن عبیدالله]] گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=بینش|2=مقیمی فرد|3=رحمتی|4=جمشیدی|5=۱۳۸۵|ک=پژوهشی پیرامون شهدای کربلا|ص=۲۳۴–۲۳۵}}</ref> ام‌اسحاق پیشتر همسر [[حسن مجتبی]] بود که پس از کشته شدن حسن، به عقد حسین بن علی درآمد۔ اُم‌ّاسحاق دختر طَلحه — [[صحابه|صحابی]] مشهور [[محمد|پیامبر اسلام]] — بود و به گزارش برخی منابع تاریخی، از حسین، صاحب دختری به‌نام [[فاطمه بنت حسین|فاطمه]] شد.<ref dir=ltr>{{پک|Madelung|2004|ف=Ḥosayn b. ʿAli i. Life|ک=Iranica|زبان=en}}</ref> برخی منابع فاطمه را همان دختر خردسال مشهور حسین بن علی، [[رقیه بنت حسین|رقیه]] می‌دانند که کمی بعد از نبرد کربلا، در [[شام]] درگذشت۔<ref>{{پک|وکیلی|۱۳۹۲|ف=رقیه بنت الحسین|ک=دانشنامه جهان اسلام|ص=۲۴۴–۲۴۵|ج=۲۰}}</ref> گروهی دیگر از منابع، نام مادر او را [[رباب بنت امرءالقیس|رباب فرزند امرءالقیس]] می‌دانند۔ نسب کامل مادرش، رباب بن [[امرءالقیس بن عدی]] بن جابر بن کعب بن علیم بن جناب بن کلب عنوان شده است۔<ref>{{پک|سنگری|۱۳۸۶|ک=آینه‌داران آفتاب|ص=۱۳۶۹|ج=۲}}</ref>{{شجره‌نامه حسین بن علی}}

نسخهٔ ‏۲۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۴:۰۸

عبدالله بن حسین
نمایی از ضریحی در حرم امام حسین که به محل دفن کشتگان نبرد کربلا اختصاص دارد
ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است.
وفات۱۰ محرم ۶۱ ه‍.ق
کربلا، عراق
آرامگاهحرم امام حسین
والدین

عبدالله بن حسین بن علی بن ابی‌طالب، که برخی او را عبدالله رضیع یاد کرده‌اند، یکی از فرزندان حسین بن علی است که در به گزارش برخی منابع، در روز عاشورا کمی پیش از نبرد کربلا به دنیا آمد و کمی بعد از تولد، بر اثر اصابت تیر کشته شد۔

منابع نام مادر او را ام اسحاق دختر طلحه یا رباب دختر امرء القیس گزارش کرده‌اند. به جهت اختلاف در سن، نام مادر، نام خودش و نام قاتل او، این احتمال که او همان علی‌اصغر باشد مردود دانسته شده‌است، با این وجود برخی او را همان علی‌اصغر می‌دانند۔

نام و تبار

منابع نام او را عبدالله بن حسین بن علی گزارش کرده‌اند. منابع همچنین از وی با عنوان عبدالله رضیع (به معنای عبدالله شیرخوار) یاد کرده‌اند۔ پدر او حسین بن علی است و بنابراین از کشتگان بنی‌هاشم در این نبرد کربلا به حساب رفته است۔[۱]

پدرش، فرزند فاطمه زهرا دختر محمد و علی بن ابی‌طالب — خلیفه چهارم از خلفای راشدین — است. حسین امام سوم شیعیان دوازده‌امامی است که به سال ۶۱ ه‍.ق در نبرد کربلا، به دست سپاهیان عمر سعد و به فرمان یزید، کشته شد.[۲] به‌نوشتهٔ ویلفرد مادلونگ، حسین بن علی در ضمن خاندان محمد که با عنوان اهل‌بیت شناخته می‌شوند، مکرراً از سوی محمّد ستایش می‌شد. محمّد در واقعه‌هایی مانند رویداد مُباهِله و حدیث آل‌عبا از این خانواده یاد کرده است. در قرآن نیز در موارد متعددی مانند آیهٔ تَطهیر، از اهل‌بیت به بزرگی یاد شده است.[۳] حسن و حسین تنها نوادگان مرد پیامبر اسلام بودند که نسل‌های بعدی از آن‌ها به‌وجود آمدند. ازاین‌رو، هر شخصی که می‌گوید نسب او به پیامبر می‌رسد، یا با حسن نسبت دارد یا با حسین. حسن و حسین از این نظر با برادرخوانده‌های خود، نظیر محمدِ حَنَفیّه، هم تفاوت دارند.[۴] افزون بر امامان شیعهٔ دوازده‌امامی، همهٔ امامان اسماعیلیه نیز به‌واسطهٔ جعفر صادق، از نسل حسین بن علی هستند.[۵]

در گزارش نام مادر او، منابع دچار اختلافند؛ مادر عبدالله را ام‌اسحاق فرزند طلحه بن عبیدالله گزارش کرده‌اند۔[۶] ام‌اسحاق پیشتر همسر حسن مجتبی بود که پس از کشته شدن حسن، به عقد حسین بن علی درآمد۔ اُم‌ّاسحاق دختر طَلحه — صحابی مشهور پیامبر اسلام — بود و به گزارش برخی منابع تاریخی، از حسین، صاحب دختری به‌نام فاطمه شد.[۷] برخی منابع فاطمه را همان دختر خردسال مشهور حسین بن علی، رقیه می‌دانند که کمی بعد از نبرد کربلا، در شام درگذشت۔[۸] گروهی دیگر از منابع، نام مادر او را رباب فرزند امرءالقیس می‌دانند۔ نسب کامل مادرش، رباب بن امرءالقیس بن عدی بن جابر بن کعب بن علیم بن جناب بن کلب عنوان شده است۔[۹]

سرگذشت

گفته می‌شود که عبدالله در هنگام نماز ظهر روز عاشورا کمی پیش از آغاز نبرد کربلا در سال ۶۱ ه۔ق در ناحیه کربلا از عراق به دنیا آمده است۔[۱۰][۱۱] آثاری چون تاریخ یعقوبی، ذخیرةالدارین و اکلیل المصائب عبدالله را متولد شده در روز عاشورا دانسته‌اند۔[۱۲]

منابع شیعی گزارش می‌کنند که حسین بن علی، کودکش را در آغوش گرفت و نامش را عبدالله گذاشت در همین هنگام تیری به سمت کودک پرتاب شد و کودک کشته شد۔ منابع شیعی همچنین گزارش می‌کنند که حسین بن علی دست بر زیر گلوی کودک گرفت و خون‌های جاری شده از محل اصابت تیر را در دست خود جمع کرد و به آسمان پاشید۔[۱۳] قاتلان او را عبدالله بن عقبه غنوی، هانی بن ثبیب حضرمی و حرمله بن کاهل گزارش کرده‌اند.[۱۴]

او از کشتگان نبرد کربلاست که نام او در زیارت ناحیه مقدسه نیامده است۔[۱۵] این احتمال داده شده است که جسد عبدالله را به همراه جسد حسین بن علی در یکجا دفن کرده باشند۔[۱۶]

تشابه با علی‌اصغر

برخی منابع، با توجه به تشابه آنچه بر عبدالله و علی‌اصغر گذشته است، این دو را یک نفر در نظر گرفته‌اند۔ با این وجود کسانی چون مولف کتاب فرسان الهیجا بر این باورند که چون عبدالله کنیه و لقب نیست، نمی‌توان کسی که نامش عبدالله گزارش شده است، با کسی که نامش علی‌اصغر عنوان شده، یکی در نظر گرفته شود۔ عبدالحسین بینش نیز بر این باور است که وجه افتراق این دو کودک، متعدد است و می‌توان این دو را دو کودک متفاوت از هم در نظر گرفت۔ او این وجوه افتراق را نام کودک، نام مادر، محل تولد، سن و نام قاتل می‌داند۔[۱۷]

پانویس

ارجاعات

  1. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۳۴–۲۳۵.
  2. ↑ بلوکباشی و دیگران، «حسین (ع)، امام»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۶۷۸.
  3. ↑ Madelung, Succession to Muhammad, 14–15.
  4. ↑ Haider, “al-Ḥusayn b. ʿAlī b. Abī Ṭālib”, EI3.
  5. ↑ دفتری، «اسماعیلیه»، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۶۸۱–۶۸۶.
  6. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۳۴–۲۳۵.
  7. ↑ Madelung, “Ḥosayn b. ʿAli i. Life”, Iranica.
  8. ↑ وکیلی، «رقیه بنت الحسین»، دانشنامه جهان اسلام، ۲۰:‎ ۲۴۴–۲۴۵.
  9. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۱۳۶۹.
  10. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۱۳۶۹.
  11. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۳۴–۲۳۵.
  12. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۱۳۶۹.
  13. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۳۴–۲۳۵.
  14. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۱۳۶۹.
  15. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۳۴–۲۳۵.
  16. ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲:‎ ۱۳۶۹.
  17. ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۲۳۴–۲۳۵.

منابع

منابع فارسی

منابع انگلیسی

  • Haider, Najam I. (2016). "al-Ḥusayn b. ʿAlī b. Abī Ṭālib". In Fleet, K.; Krämer, G.; Matringe, D.; Nawas, J.; Rowson, E. (eds.). Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. 34 (3nd ed.). Brill.
  • Madelung, Wilferd (1997). The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate (به انگلیسی). Cambridge: Cambridge University Press.

Madelung, Wilfred (2004). "Ḥosayn b. ʿAli i. Life and Significance in Shiʿism". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica. Fasc. 5 (به انگلیسی). Vol. XII. New York: Bibliotheca Persica Press. pp. 493–498.

برگرفته از «https://www.islamical.org/w/index.php?title=عبدالله_بن_حسین_بن_علی&oldid=27581»