قرآن کریم (ترجمه الهی قمشه‌ای)

ترجمه قرآن

برگرداننده(ها)	مهدی الهی قمشه‌ای
کشور	مکان ناشر فارسی: قم، ایران
زبان	فارسی
موضوع(ها)	مذهبی
ناشر	ناشر فارسی: فاطمه الزهراء
تاریخ نشر	تاریخ نشر فارسی: -
گونه رسانه	چاپی

قرآن کریم با ترجمهٔ مهدی الهی قمشه‌ای، ترجمه فارسی روان و سلیسی از قرآن است. انتشار این ترجمه در سال ۱۳۹۴ به دلیل وجود اشتباهات فراوان، از سوی وزارت ارشاد ممنوع اعلام شد.

ویژگی‌ها

از ویژگی‌های ترجمه قرآن کریم الهی قمشه‌ای می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• قلم روان و انشای سلیس که باعث سهولت در فهم عبارت می‌شود.
• دارای «خلاصة التفاسیر» است و توضیحات کوتاهی را در میان پرانتز و برای فهم مخاطب ذکر کرده‌است.

انتقادات

انتقاداتی به ترجمه الهی قمشه‌ای وارد شده‌است. مترجم گاهی اوقات در توجه به ضمایر از جهت مفرد، مثنی یا جمع بودن دچار بی‌توجهی شده‌است. یا گاهی نوع فعل از حیث معلوم بودن و مجهول بودن یا نوع خطاب فعل را به نادرستی ترجمه کرده‌است؛ مثلاً در آیه ۵۱ سوره عنکبوت، فعل «یُتلَی» را که یک فعل مضارع مجهول است به صورت معلوم ترجمه کرده‌است. از دیگر انتقاداتی که به این ترجمه وارد شده، ترجمه به صورت «نقل به معنی» است. گاهی نیز در ترجمه افتادگی وجود داشته که باعث نقصان در ترجمه شده‌است؛ مثلاً در آیه ۳۳ سوره لقمان، ضمیر «کُم» در «رَبَّکُم» ترجمه نشده‌است. بهاءالدین خرمشاهی ضمن انتشار مقاله‌ای که در آن به بیان انتقاداتی به نحوه ترجمه الهی قمشه‌ای می‌پردازد، دربارهٔ این ترجمه چنین می‌نویسد:

شاید برای اهل نظر و قرآن پژوهان تعجب آور باشد که عرض کنم ترجمه مرحوم قمشه‌ای در عین آنکه مقبولترین ترجمه قرآن در عصر جدید بوده‌است، چه بسا پُر اشتباهترین ترجمه هم بوده‌است.

البته احمد بهشتی در دفاع از مهدی الهی قمشه‌ای و در مقاله‌ای تحت عنوان «دربارهٔ نقد ترجمه شادروان الهی قمشه ای از قرآن کریم» به پاسخ دادن به برخی از انتقاداتِ وارد شده از جانب بهاءالدین خرمشاهی پرداخته‌است.

اصلاحات

حسین الهی قمشه‌ای، فرزند مهدی الهی قمشه‌ای، اصلاحاتی را بر روی این ترجمه اعمال کرده که توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است. البته این اصلاحات بیشتر در حد جابجا کردن برخی افعال و اصلاح بعضی الفاظ و غلط‌های خیلی مشهور بوده و ویرایش اساسی نیست.

ممنوعیت چاپ

در سال ۱۳۹۴ خورشیدی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چاپ قرآن کریم با ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای را به دلایلی نظیر وجود غلط‌های فراوان ممنوع اعلام کرد. این کار باعث ایجاد واکنش‌های منفی به تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.