کاربر:Aboammar/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
(صفحه را خالی کرد) برچسبها: خالی کردن واگردانی دستی ویرایشگر بصری: به ویرایشگر متنی تغییر داده شده |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر بصری |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نحش}} | |||
{{سیاستهای اسلامیکال|پال:نیست}} | |||
{{این سیاست در یک نگاه| | |||
# در عمل محدودیتی برای حجم اطلاعات قرار داده شده در اسلامیکال وجود ندارد، ولی اسلامیکال یک دانشنامهٔ دیجیتال است و در نتیجه هدفش دربر گرفتن همهٔ اطلاعاتی که همه جا یافت میشود نیست. | |||
# با وجود اینکه هر کسی میتواند ویرایشگر اسلامیکال باشد، سازوکارها و استانداردهای اسلامیکال نه آنارشیست، نه دموکراسی و نه بروکراسی. | |||
# اسلامیکال نه مکانی برای ترویج چیزها یا انتشار اندیشههای شماست، نه وبگاهی برای ارتباطات شخصی، نه مخزن رسانهای با مجوز آزاد، و نه جایی برای انتشار مطالب سانسور شده}} | |||
{{فهرست سیاستهای محتوایی}} | |||
[[اسلامیکال]] یک دانشنامه آزاد با موضوع اسلام است که به صورت آنلاین اداره میشود. با توجه به قوانین در نظر گرفته شده در این دانشنامه، اسلامیکال نمیتواند چیزی غیر از خودش باشد؛ پس باید بدانید که اسلامیکال جای چه چیزی نیست... | |||
==سبک و قالب== | |||
===اسلامیکال دانشنامه روی کاغذ نیست=== | |||
{{میانبر|پال:کاغذ}} | |||
اسلامیکال، دانشنامه روی کاغذ نیست، بلکه پروژهٔ دانشنامهای دیجیتال است. بهجز اثباتپذیری و نکات دیگری که در این صفحه ذکر شده، عملاً هیچ محدودیتی در تعداد موضوعاتی که میتوان در این دانشنامه نوشت یا کل حجم مطالب وجود ندارد. با این وجود تفاوت مهمیست میان آنچه میتوان کرد و آنچه باید کرد، که این پایین در بخش [[#محتوای دانشنامهای|محتوای دانشنامهای]] راجع به آن بحث شده. در نتیجه نامحدود بودن اسلامیکال مجوزی برای جادادن هر چیزی در آن نیست: نوشتارها باید به سیاستهای محتوایی، علیالخصوص [[پال:اصول اساسی اسلامیکال|اصول اساسی اسلامیکال]]، پایبند باشند. | |||
به منظور دسترسی بهتر به محتوای اسلامیکال، خصوصاً از طریق اینترنت دایلآپ یا مرورگر همراه، نگه داشتن نوشتارها در حجمی معقول اهمیت دارد؛ بنابراین [[اسلامیکال:اندازه مقاله|استاندارد اندازه مقاله]] تعریف شدهاست. شکستن نوشتارهای طولانی و جایگزینی آن با چکیدهای مناسب بخشی طبیعی از رشد یک موضوع است. توصیه میشود [[اسلامیکال:شیوه خلاصهنویسی|شیوههای خلاصهنویسی]] را ببینید. | |||
==محتوای دانشنامهای== | |||
{{میانبر|پال:نه همه چیز}} | |||
اطلاعات نباید به صرف اینکه حقیقت دارند یا مفید هستند، در دانشنامه قرار گیرند. یک مقالهٔ اسلامیکال نباید نمایشگاهی کامل از تمامی جزئیات موجود باشد؛ بلکه باید خلاصهای از دانش مورد تأیید در مورد موضوع ارائه کند. عبارات تأییدپذیر و دارای منبع باید با توجه به [[اسلامیکال:وزن|وزنشان]] مورد استفاده قرار گیرند. با وجود اینکه بحثهایی دربارهٔ ارزش دانشنامهای انواع مختلفی از مداخل وجود دارد، اجماع بر این است که آنچه در پی میآید نمونههایی از آن چیزهاییست که اسلامیکال نیست. مثالهایی که در هر بخش آمده لزوماً در بر گیرندهٔ همهٔ موارد ممکن نیست. | |||
===اسلامیکال فرهنگ لغت نیست=== | |||
{{اصلی|اسلامیکال:اسلامیکال واژهنامه نیست}} | |||
{{میانبر|پال:فرهنگ لغت|پال:ویکیواژه|پال:فرهنگ|پال:لغتنامه}} | |||
اسلامیکال یک فرهنگ لغت یا راهنمای اصطلاحات فنی نیست. مقالههای اسلامیکال نباید شامل موارد زیر باشند: | |||
#'''تعریف واژهها'''. مقالهها باید با تعریفی خوب آغاز شوند، اما مقالههایی که چیزی بیش از تعریف معنای یک واژه نیستند، باید با افزودن محتوای دانشنامهای گسترش یابند. اگر نمیشود آنها را به بیش از یک تعریف واژهنامهای گسترش داد نشانهای از این است که اسلامیکال جایشان نیست. گاه اما تعریف یک کلمه خود میتواند نوشتاری باشد، مانند [[تعریف سیاره]]. برای ویکیای که واژهنامه است، [[wikt:صفحه اصلی|ویکیواژه]] که یکی از پروژههای خواهر اسلامیکال است را ببینید.<!-- Dictionary definitions should be [[m:Help:Transwiki|transwikied]] there --> | |||
#'''مداخل لغتنامهای'''. نوشتارهای دانشنامه دربارهٔ افراد، گروهها، مکانها، اشیاء، رویدادها،... باشد. گاه یک کلمه یا عبارت خود میتواند موضوع یک نوشتار باشد، مانند {{نیازمند نمونه}}. با این وجود نوشتارها ندرتاً (و یا هرگز) حاوی بیش از یک تعریف مجزا یا کاربرد عنوان نوشتار است. مقالههایی دربارهٔ اهمیت فرهنگی یا ریاضیاتی یک عدد قابل قبول هستند. | |||
#'''راهنمای استفاده یا فرهنگ امثال و اصطلاحات عامیانه'''. نوشتارهای توصیفی دربارهٔ زبانها، گویشها یا انواع اصطلاحات عامیانه (مانند [[زبان اسپانیایی]]، [[گویش اردلانی]] و [[لهجه مشهدی]]) مورد پذیرش هستند، ولی راهنمای آموزشی این زبانها برای زباناموزان نه. <!-- فلان بخش را در ادامه ببینید. --> برای ویکیای که مجموعهای از متن کتابها ''هست'' پروژهٔ خواهر [[b:|ویکیکتاب]] را ببینید. | |||
===اسلامیکال جای انتشار تحقیقات دست اول نیست=== | |||
{{میانبر|پال:جای اختراع شخصی نیست|پال:تالار گفتگو|پال:فروم|پال:انجمن نیست|پال:تألیف نیست}} | |||
اسلامیکال جای نشر افکار و تحلیلهای شخصی یا انتشار اطلاعات جدید نیست. طبق [[اسلامیکال:تحقیق دستاول ممنوع|سیاستهای ما در مورد تحقیق دست اول]]، لطفاً از اسلامیکال برای هیچکدام از موارد زیر استفاده نکنید: | |||
#'''نتیجهٔ تحقیقات''' مانند ارائهٔ نظریات یا راهحلهای جدید، نظریات ابتکاری، اصطلاحات جدید، ساخت واژهٔ جدید و از این دست. اگر به تحقیقاتی جدید دست زدهاید نتایج آن باید در جاهای دیگر، از قبیل نشریات دارای امکان ارزیابی علمی، دیگر رسانههای چاپی، [[پژوهش باز]] یا وبگاههای مرتبط منتشر شود. کار شما پس از انتشار و تبدیل شدن به بخشی از دانشِ پذیرفته شده میتواند در اسلامیکال انتشار یابد، با این وجود [[اسلامیکال:شیوه ارجاع به منابع|ارجاع]] به [[اسلامیکال:منابع معتبر|منابع معتبر]] برای نشان دادن اینکه محتوی [[اسلامیکال:تأییدپذیری|تأییدپذیر]] است و [[اسلامیکال:دیدگاه بیطرف|نظر شخصی]] ویرایشگر نیست لازم است. | |||
#'''اختراعات شخصی'''. اگر شما یا رفیقتان یک بازی نوشتهاید یا حرکتی جدید در رقص یا کلمهای جدید اختراع کردهاید، به اندازهٔ کافی [[اسلامیکال:سرشناسی|سرشناس]] نیست که نوشتاری داشته باشد، تا زمانی که چندین منبع دست دوم مستقل معتبر دربارهاش بنویسند. | |||
#{{لنگر|تألیف نیست}}'''تألیفات شخصی''' که بیان کننده نظرات شخصی شما (و نه متخصصان) راجع به موضوعی خاص هستند. گرچه وظیفهٔ اسلامیکال گردآوری دانش بشری است، ابزاری برای تبدیل نظرات شخصی به دانش بشری نیست. در شرایط خاصی که نظرات یک شخص به حدی مهم باشند که قابل بحث به نظر برسند، بهتر است دیگران چیزی دربارهٔ آن بنویسند. (یادداشتهای شخصی مرتبط با اسلامیکال را میتوانید در فضای نام کاربری خود بگذارید.) | |||
#'''تالار گفتگو'''. لطفاً تلاش کنید تا در مسیر دانشنامهنویسی باقی بمانید. میتوانید در مورد موضوعات مرتبط با اسلامیکال با کاربران دیگر در صفحهٔ بحثشان گفتگو کنید، نیز باید مشکلات مربوط به یک مقاله را هم در صفحهٔ بحث همان مقاله پیگیری کنید، ولی لطفاً بحثها را به داخل صفحهٔ اصلی مقالهها نکشانید. علاوه بر این در خاطر داشته باشید که صفحهٔ بحث نوشتار تنها برای بحث در مورد بهبود محتوای نوشتار است، نه برای بحثهای عمومی دربارهٔ موضوع نوشتار، و نه صفحهٔ کمکخواهی برای دریافت دستورالعملها یا کمکهای فنی. مطالب نامرتبط با صفحههای بحث ممکن است بر اساس [[اسلامیکال:رهنمودهای صفحه بحث]] حذف شود. اگر پرسشی خاص در موضوعی دارید آن را در [[اسلامیکال:درخواست راهنمایی]] مطرح کنید، نه صفحههای بحث نوشتارها. | |||
===اسلامیکال منبر یا محل تبلیغات نیست=== | |||
{{میانبر|پال:منبر|پال:تبلیغ|پال:تبلیغ مکنید}} | |||
اسلامیکال تریبون سخنرانی، میدان نبرد یا ابزاری برای پروپاگاندا، تبلیغات یا بهاشتراکگذاری نیست. این قاعده شامل نام کاربری، مقالهها، صفحههای تمرین، ردهها، پروندهها، صفحههای بحث، الگوها و صفحههای کاربری میشود. از این رو، مطالب قراردادهشده در اسلامیکال برای مقاصد زیر نیست: | |||
#'''هواداری، پروپاگاندا یا استخدام''' از هر نوع: تجاری، سیاسی، علمی، دینی، ملی، ورزشی یا هر چیز دیگر. ولی یک مقاله میتواند بهطور [[اسلامیکال:دیدگاه بیطرفانه|بیطرفانه]] راجع به این موضوعات نوشته شود. برای متقاعد کردن خلایق به درستیِ عقاید خود از [[وبلاگ]] یا [[تالار گفتگو]] استفاده کنید. | |||
#'''نقطهنظرها''' اگرچه برخی از موضوعات، به ویژه آنهایی که مربوط به امور جاری و سیاست هستند، ممکن است احساسات را تحریک کرده و مردم را بر آن داشته باشند که [[اسلامیکال:تریبون سخنرانی|بالای تریبون بروند]]، اسلامیکال وسیلهای برای این کار نیست. محتوای نوشتار باید بهطور متعادل، با [[اسلامیکال:دیدگاه بیطرف|دیدگاهی بیطرف]] و با چشماندازی موجه نوشته شود، به خصوص برای [[درگاه:رویدادهای کنونی|رویدادهای فعلی]]. علاوه بر این، ویرایشگران اسلامیکال باید تلاش کنند مقالاتی بنویسند که به سرعت منسوخ نشوند. با این حال، پروژهٔ خواهر اسلامیکال [[wikn:صفحه اصلی|ویکیخبر]] کامنتگذاری روی خبرها را اجازه میدهد. | |||
#'''شایعهسازی'''، ترویج موضوعاتی که از طریق شایعات کوچه و بازار شنیده میشوند. مطالب و محتوای موجود در مورد [[اسلامیکال:زندگینامه زندگان|زندگی افراد]] بهطور خاص باید استاندارد بالایی داشته باشند، چرا که در غیر این صورت میتوانند [[اسلامیکال:تهمت|تهمتآلود]] یا تهدید کنندهٔ حریم خصوصی باشند. نوشتارها نباید صرفاً برای [[اسلامیکال:صفحه حمله|حمله]] به اعتبار یک شخص نوشته شوند. | |||
#'''تبلیغ برای خود'''. نوشتن دربارهٔ خود یا در مورد کارهایی که در آن فعالیت جدی دارید، میتواند وسوسهبرانگیز باشد اما به یاد داشته باشید که استانداردهای اسلامیکال روی مقالهٔ شما اعمال میشوند، همچنانکه در مورد هر مقالهٔ دیگری. از جملهٔ این استانداردها باقی ماندن بر [[اسلامیکال:دیدگاه بیطرفانه|دیدگاه بیطرفانه]] است وقتی در مورد خود یا مسایل مربوط به خود مینویسید رعایتش میتواند دشوار باشد. پیوند و ارجاع دادن افراطی به خودزیستنامهها (اتوبیوگرافیها) قابل قبول نیست. [[اسلامیکال:خودزندگینامه]]، [[اسلامیکال:تعارض منافع]] و [[اسلامیکال:سرشناسی]] را ببینید. | |||
#'''تبلیغات، بازاریابی یا روابط عمومی'''. مقالههایی که دربارهٔ شرکتها و محصولات هستند باید از [[پال:دبط|دیدگاه بیطرفانه و به دور از تعصب]] نوشته شوند و بدور از [[اسلامیکال:تکلف|تکلف]] باشند. نام این گونه مقالهها باید با منابع مستقل [[اسلامیکال:تأییدپذیری|قابل اثبات]] باشند، در نتیجه مقالهای دربارهٔ دکان کوچک شما یا شرکتی محلی معمولاً قابل قبول نیست. نوشتارهای اسلامیکال دربارهٔ یک شرکت یا سازمان بسط یافتهٔ وبگاه آنها یا دیگر تلاشها برای [[بازاریابی با رسانههای اجتماعی]] نیست. [[اسلامیکال:پیوند به بیرون|پیوند بیرونی]] به سازمانهای تجاری در صورتی قابل قبول است که سازمان [[اسلامیکال:سرشناسی|سرشناسی]] مورد بحث نوشتار را معرفی کند. اسلامیکال در پی تأیید هیچ سازمانی نیست و وابستگیای به آنها ندارد. [[اسلامیکال:سرشناسی (سازمانها و شرکتها)]] را ببینید. اطلاعرسانیهایی چنان یا [[اعلان خدمات عمومی]] حتی در صورت غیرتجاری بودن باید از فرومهای دیگری بجز اسلامیکال استفاده کنند. ویرایشگران باید هر گونه [[اسلامیکال:فاشسازی مشارکت در برابر دستمزد|دریافت دستمزد در قبال مشارکت در اسلامیکال]] را فاشسازی کنند. [[اسلامیکال:تعارض منافع]] را ببینید. | |||
بحثهای غیرمخرب در مورد سیاستهای داخلی اسلامیکال میتوانند در صفحههای کاربری یا [[اسلامیکال:فضای نام اسلامیکال|فضای نام اسلامیکال]] مطرح شوند، چرا که به عملکرد فعلی و آیندهٔ پروژه مربوط میشوند اما [[راهنما:صفحه بحث|صفحهٔ بحث]] نوشتارها نباید به عنوان فضایی برای بیان نظرات شخصی کاربران در مورد موضوع نوشتار استفاده شوند. اسلامیکال:رهنمودهای صفحه بحث را ببینید. | |||
===اسلامیکال یک وبگاه آینه یا انباری برای پیوندها، تصاویر و پروندههای صوتی-تصویری نیست=== | |||
{{میانبر|پال:انبار پیوند|پال:گالری نیست}} | |||
اسلامیکال یک [[وبگاه آینهای]] یا [[کتابخانه دیجیتال|انباری]] برای پیوندها، تصاویر و پروندههای صوتی-تصویری نیست. مقالههای اسلامیکال نباید صرفاً شامل موارد زیر باشند: | |||
#'''پیوندهای بیرونی''' یا '''[[فهرست وب]]'''. اضافه کردن یک یا چند پیوند بیرونی مفید و مرتبط با مطلب مقاله به بخش پیوندهای بیرونی یک نوشتار هیچ ایرادی ندارد، اما ایجاد فهرستهای طولانی از این گونه پیوندها باعث میشود که مقالهها کوتاه شده و از هدف اصلی اسلامیکال دور بیفتند. هنگام ویرایش مقالههایی دربارهٔ موضوعاتی که وبگاههای هواداری زیادی دارند، تنها به ذکر وبگاه اصلی هواداران اکتفا کنید. [[اسلامیکال:پیوند به بیرون]] را ببینید. | |||
#'''پیوندهای داخلی'''، بجز [[اسلامیکال:ابهامزدایی|صفحههای ابهامزدایی]] برای یک عنوان دارای ابهام و [[اسلامیکال:فهرست|فهرستهای ساختیافته]] که برای سازماندهی مقالهها به کار میروند. برای این آخری [[اسلامیکال:شیوهنامه/فهرستها]] و [[اسلامیکال:فهرستهای مستقل]] را ببینید. | |||
#'''مطالبی که از [[مالکیت عمومی|مالکیتهای عمومی]] و دیگر منابع گردآوری شدهاند'''، شامل: متن کامل یک کتاب یا کد منبع یک برنامه، اسناد تاریخی اصل، نامهها، قوانین، اعلامیهها و دیگر مطالب منبع که تنها در صورتی مفید هستند که در شکل اصلی و جملهبندی بدون تغییر ارائه شده باشند. هرگونه رونوشت از منابع مبدأ میتواند به [[ویکینبشته]] فرستاده شود، ولی جایش در اسلامیکال نیست. استفاده از مطالب منابعی که در قلمروی عمومی قرار دارند (مانند [[ویرایش یازدهم دانشنامه بریتانیکا]]) و اضافه کردن آنها به مقاله هیچ ایرادی ندارند. [[اسلامیکال:کپی مکنید]] را ببینید. | |||
#'''تصاویر یا پروندههای صوتی و تصویری''' که مقالهای برای آنها وجود ندارد. اگر میخواهید تصویری را به اسلامیکال اضافه کنید، لطفاً ابتدا مطالب دانشنامهای آن را فراهم کنید سپس تصویر را در آن بگنجانید، یا آن را به '''[[ویکیانبار]]''' بفرستید. | |||
===اسلامیکال وبلاگ، میزبان وب، شبکهٔ اجتماعی یا وبگاه خاطرهنویسی نیست=== | |||
{{میانبر|پال:فضای وب|پال:رزومه|پال:یادبود نیست|پال:میزبان وب نیست|پال:فیسبوک نیست}} | |||
اسلامیکال [[خدمات شبکههای اجتماعی]] مانند [[فیسبوک]] یا [[توییتر]] ارائه نمیدهد. نباید [[وبگاه]]، [[وبنوشت]]، [[ویکی]]، [[رزومه]] یا [[سرویس میزبانی فایل|فایل]] شخصیتان را بر روی اسلامیکال میزبانی کنید. صفحههای اسلامیکال، حتی زیرصفحههای کاربری، نباید شامل موارد زیر باشند: | |||
#'''صفحههای شخصی'''. هر [[اسلامیکال:اسلامیکالییها|اسلامیکالنویس]] دارای [[اسلامیکال:صفحه کاربری|صفحهٔ کاربری]] مخصوص به خود است، اما از این صفحهها تنها برای نمایش اطلاعات مربوط به کار در دانشنامه باید استفاده شود. [[اسلامیکال:کاربر هست|اندکی اطلاعات خودزندگینامهای مجاز است]]، منتها صفحههای کاربری نباید به عنوان وبگاه شخصی، وبلاگ، یا انباری حجم بزرگی از محتوای نامرتبط با مشارکت در اسلامیکال استفاده شوند. اگر قصد ساخت یک وبگاه شخصی یا ثبت رزومهٔ خود را دارید، از یکی از فراهمکنندههای رایگانی که در اینترنت وجود دارند، استفاده کنید. تمرکز صفحههای کاربری ''نباید'' برقراری [[ارتباط اجتماعی]] یا سرگرمی باشد؛ بلکه باید بنیانی برای [[همکاری علمی]] مؤثر با دیگران در جهت گسترش اسلامیکال باشد. [[:رده:طنز در اسلامیکال|صفحههای طنز]] مرتبط با اسلامیکال میتوانند در فضای نام مناسب ساخته شوند. صفحههای شخصی اغلب [[اسلامیکال:معیارهای حذف سریع|به سرعت حذف میشوند]]. نوشتارهای اسلامیکال به زبان فارسی رسمی (کتابی) نوشته میشوند؛ نه به روشهای مرسوم در شبکههای اجتماعی. | |||
#'''[[سرویس میزبانی فایل]]'''. لطفاً تنها پروندههایی را به اسلامیکال بار کنید که در مقالهها یا پروژههای دانشنامهای مورد استفاده قرار میگیرند (یا خواهند گرفت)؛ در غیر این صورت این پروندهها حذف خواهند شد. اگر تصاویر مرتبط دیگری دارید، آنها را به [[ویکیانبار]] بفرستید تا بتوان از طریق اسلامیکال به آنها پیوند زد. | |||
#'''[[قرار گذاشتن|تشکیلات دوستیابی]]'''. اسلامیکال محل مناسبی برای برقراری دوستی یا قرارمدار نیست. صفحههای کاربریای که بهطور افراطی جهتگیری جنسی داشته باشند غیرقابل قبول هستند. با این حال در پروسهٔ بهبود اسلامیکال میتوانید به خوبی روابط دوستانه برقرار کنید. | |||
#'''یادبودها'''. موضوع مقالهها حتماً باید [[اسلامیکال:سرشناسی (افراد)|معیارهای سرشناسی اسلامیکال]] را داشته باشند. اسلامیکال جایی برای ثبت یادبود برای دوستان، فامیل و آشنایان درگذشته و افراد دیگری که معیارهای گفتهشده را نداشته باشند، نیست. ([[اسلامیکال:اسلامیکالنویسان درگذشته]] از این قاعده مستثنیست) | |||
#'''محتوای پروژههای نامرتبط با اسلامیکال'''. محتوای نامرتبط با اسلامیکال را بارگذاری نکنید، حتی در صفحههای کاربری. [[اسلامیکال:کاربر نیست]] را ببینید. | |||
اگر میخواهید از فناوری [[ویکی]] برای پروژهٔ چندنفرهٔ دیگری استفاده کنید، حتی به اندازهٔ یک صفحه، وبگاههای بسیاری هستند که که فضای رایگان یا اجارهای فراهم میکنند. همچنین میتوانید نرمافزار ویکی را روی میزبان شخصی خود نصب کنید. [[mediawikiwiki:Manual:Installation_guide|Manual:Installation guide]] و اسلامیکال:برونروهای اسلامیکال را ببینید. | |||
صفحهٔ کاربری شما مال شما نیست. بخشی از اسلامیکالست و برای این وجود دارد که همکاری بین ویکینویسها را تسهیل کند، نه برای تبلیغ برای خود. | |||
===اسلامیکال کاتالوگ نیست=== | |||
{{anchor|کاتالوگ|دفترچه اطلاعات|بانک اطلاعاتی}} | |||
{{میانبر|پال:کاتالوگ|پال:بانک اطلاعاتی}} | |||
اسلامیکال فهرستهای زیادی شامل پیوند به نوشتارهای اسلامیکال را در بر میگیرد که برای مصارف داخلی یا به منظور توصیف یک موضوع سرشناس مورد استفاده قرار میگیرد. از این رو اسلامیکال نقش فهرستی از مطالب داخلی خود را بازی میکند. با این حال اسلامیکال فهرستی از هر چیزی در خلقت وجود دارد یا داشته نیست. [[اسلامیکال:برونروهای اسلامیکال]] را برای روشهای جایگزین ببینید. نوشتارهای اسلامیکال شامل موارد زیر نیست: | |||
#'''فهرست یا انبار موضوعات نامربوط به هم''' مانند (اما نه محدود به) نقل قولها، کلمات قصار یا اشخاص (حقیقی یا خیالی). اگر میخواهید فهرستی از نقلقولها را به وجود آورید، آن را در پروژهٔ خواهر اسلامیکال به نام [[ویکیگفتاورد]] قرار دهید. با اینحال داشتن فهرست برای مدخلهای مرتبط بلااشکال است، چرا که آنها با موضوع فهرست مرتبط و در آن اثرگذار هستند. همچنین در اسلامیکال جدولها و اطلاعات جدولبندیشده برای ارجاع سریع وجود دارند. گروه ادغامشدهای از نوشتارهای کوچک بر مبنای موضوعی محوری مجازند. [[اسلامیکال:فهرستهای مستقل]] را برای جزئیات بیشتر ببینید. | |||
#'''شجرهنامه'''. تاریخچهٔ خانوادگی تنها در صورتی مورد قبول است که به درک خواننده از یک موضوع سرشناس بینجامد. | |||
#'''دفتر تلفن'''. اطلاعات تماس شامل شمارهٔ تلفن، فکس یا ایمیل جایش در دانشنامه نیست. نیز صفحههای نام یا ابهامزدایی مانند [[محمد نوری (ابهامزدایی)]] یا [[حسن (نام کوچک)]] جایی برای فهرست کردن تمام افراد با این نام نیست، بلکه تنها سرشناسها. | |||
#'''کتاب راهنما، راهنمای برنامههای رادیو و تلویزیون یا محلی برای ادارهٔ کارهای تجاری'''. برای مثال مقالهای دربارهٔ یک ایستگاه رادیویی نباید شامل فهرست برنامهها یا رویدادهای آتی باشد، گرچه ذکر وقایع برجسته یا فهرست برنامههای به لحاظ تاریخی اثرگذار ممکن است قابل قبول باشد. به همین ترتیب نوشتاری دربارهٔ یک شرکت تجاری نباید شامل تمامی تولیدات آن شرکت باشد. وانگهی، صفحههای بحث مقالهها برای گفتگو دربارهٔ مقاله میباشد، نه برای بحث تجاری راجع به عنوان مقاله. | |||
#'''کاتالوگ فروش'''. یک نوشتار نباید شامل قیمت محصولات یا لیست موجودی باشد، مگر اینکه منبع مستقلی برای آن و دلیلی موجه برای افزودنش وجود داشته باشد. اگر منابع رسانهای مهم (و نه کامنت روی محصولات) بهجای تنها اشاره به آنها به این جزئیات پرداخته باشند، اهمیت دانشنامهای این موضوعات قابل ذکر میشود. اسلامیکال سرویسی برای مقایسهٔ قیمتهای محصولات رقیب یا مقایسهٔ قیمت یک کالا ارائه شده توسط فروشندههای مختلف نیست. | |||
#'''ردههای ترکیبی غیردانشنامهای'''، مانند «افراد دارای نژاد/قومیت/مذهب فلان استخدام شده توسط سازمان بهمان» یا «رستورانهای متخصص در پخت غذای فلان در شهر بهمان». ردههای ترکیبی اینچنینی مبنایی برای ساخت یک نوشتار بهشمار نمیآیند، مگر اینکه نقطهٔ برخورد این دو رده پدیدهای برجسته باشد همچنین [[اسلامیکال:بیشردهبندی]] را ببینید. | |||
#فهرستهای ساده، بدون شرح محتوی. مثالها شامل ولی نه محدود به: فهرست شرکتهای متحد، رقبا، کارمندان (بجز مدیر عامل اجرایی، مدیران یا رده بالاهایی از این دست)، تجهیزات، دفاتر، محل فروشگاهها، کالاها و خدمات، اسپانسرها، زیرمجموعهها و جاذبههای توریستی. | |||
===اسلامیکال راهنمای استفاده، راهنمای سفر، کتاب درسی یا مجلهٔ علمی نیست=== | |||
{{میانبر|پال:راهنما نیست|پال:کتاب درسی نیست}} | |||
اسلامیکال یک منبع دانشنامهایست، نه راهنمای استفاده، نه راهنمای سفر یا کتاب درسی. نوشتارهای اسلامیکال شامل موارد زیر نمیشود: | |||
#'''کتاب خودآموز یا راهنمای استفاده'''. در حالی که اسلامیکال مجموعهای از نوشتههای راجع به توصیف افراد، مکانها و چیزهای دیگر است، مقالههای آن نباید از نوع راهنمای استفاده از وسیلهای، یا کتاب آشپزی، یا ستون پرسش و پاسخ ([[اسلامیکال:تکذیبنامهٔ حقوقی|حقوقی]]، [[اسلامیکال:تکذیبنامهٔ پزشکی|پزشکی]] یا از این دست) یا صندوق پیشنهادها و انتقادات باشد. این منع شامل آموختارها (tutorial)، آموزشهای گامبهگام، کتابچههای دستورالعمل، راهنماهای بازیهای ویدئویی و دستورهای آشپزی میشود. توصیف اینکه افراد چطور کاری را انجام میدهند یا اشیاء چطور کار میکنند دانشنامهایست، آموزش خواننده با [[وجه امری|جملات امری]] به اینکه کاری را چطور انجام دهند نه. چنان راهنماهایی ممکن است در [[ویکیکتاب]] جایی داشته باشند. | |||
#'''راهنمای سفر'''. مقالهای دربارهٔ [[پاریس]] باید شامل موارد برجستهٔ این شهر نظیر [[برج ایفل]] و [[موزه لوور|موزهٔ لوور]] باشد و نه شماره تلفن یا نشانی هتل مورد علاقهٔ شما یا بهای ''شیرقهوه'' در [[شانزهلیزه]]. اسلامیکال جایی برای بازآفرینی محتواهایی که معمولاً در کتابهای راهنمای سفر، آشپزی یا از این قبیل یافت میشوند نیست. مکانهای سرشناس ممکن است واجد شرایط افزودن باشند، ولی نوشتار نهایی لزومی ندارد شامل تمامی جاذبههای توریستی، رستورانها، هتلها و از این دست باشد. گرچه راهنمای سفر یک شهر اغلب شامل جاذبههای توریستی در حوالی شهر هم میشود، نوشتار اسلامیکال دربارهٔ یک شهر باید فقط آنهایی که داخل شهر هستند را فهرست کند. اگر میخواهید راهنمای سفر بنویسید، [[voy:صفحهٔ اصلی|ویکیسفر]]، از پروژههای بنیاد ویکیمدیا و پروژهٔ خواهر اسلامیکال، برای همین کار است. | |||
#'''راهنمای استراتژی بازیهای ویدئویی'''. نوشتاری در مورد یک [[بازی ویدئویی]] باید داستان و فعالیتهای اصلی بازیکن را بهطور خلاصه شرح دهد، اما از فهرست کردن جنگافزارها، اشیاء و مفاهیم خودداری کنید، مگر اینکه طبق منابع ثانویه به خودی خود سرشناس باشند. آموزش گامبهگام یا پوشش جزئیات امتیازها، دستاوردها، محدودیت زمانی، دشمنان، حرکتهای شخصیت و غیره جایز نیستند. در صورتی که برای فهم بازی یا اهمیتش در صنعت ضروری باشد خلاصهای فشرده لازم میآید. | |||
#'''[[پرتال وب|راهنمای اینترنت]]'''. مقالههای اسلامیکال نباید '''صرفاً''' برای توضیح ماهیت، ظاهر و خدمات یک وبگاه بهوجود آمده باشند، بلکه باید آن وبگاه را به شکلی دانشنامهای توضیح دهند، موفقیتهای آن را ذکر کنند و تأثیرات یا برجستگی تاریخی آن را شرح دهند، که این موارد میتواند بیش از اغلب منابع بروز نگه داشته شوند، چرا که ویرایشگران میتوانند تغییرات جدید را به محض بروز اعمال کنند؛ مثلاً [[درگاه:رویدادهای کنونی]] را ببینید. | |||
#'''[[پرسشگان]]'''. مقالههای اسلامیکال نباید فهرستی از پرسشهای رایج باشند. به جای آن میتوان مطالب مربوط به پرسشها را به صورت جملههای خبری رایج در مقالهها و به صورت بیطرف نوشت. | |||
#'''کتاب درسی و متن توضیحی'''. اسلامیکال دانشنامه است، نه کتاب درسی. وظیفهٔ اسلامیکال توضیح واقعیتهاست، نه آموزش موضوعات. نوشتن یا ویرایش یک نوشتار بهصورت کتاب درسی و به دنبالش پرسش و پاسخ به عنوان مثال مناسب نیست. چنین چیزهایی به پروژههای خواهر [[ویکیکتاب]] [[ویکینبشته]] و [[ویکیدانشگاه]] مربوط است. مثالهایی با هدف اطلاع دادن و نه آموزش را میتوان در اسلامیکال جای داد. | |||
#'''[[ژورنال علمی]]''' نوشتار اسلامیکال نباید با این فرض نگاشته شود که خواننده کاملاً به زمینهٔ مورد نظر آگاه است. [[اسلامیکال:شیوهنامه/بخش آغازین|بخش آغازین]] (و گاه چند بخش اول) باید با کلمات و مفاهیمی ساده نگاشته شود تا برای هر خوانندهٔ دارای سواد و بدون دانش در آن زمینهٔ خاص قابل فهم باشد، و پس از آن میشود به جزئیات دقیقتری پرداخت. گرچه برای کلمات و مفاهیم دشوار در یک حیطهٔ خاص باید از پیوند داخلی استفاده کرد، متن نوشتار باید با این فرض نوشته شود که خواننده نخواهد یا نتواند این پیوندها را باز کند و بجایش تلاش کند تا معنیشان را از متن دریابد. [[اسلامیکال:شیوهنامه/پیونددهی]] را ببینید. | |||
#'''زبان آکادمیک'''. نوشتار باید برای عامهٔ مردم –و نه دانشگاهیان– نوشته شود. عنوان نوشتارها تا حد ممکن باید منعکس کنندهٔ [[پال:نام رایج|کاربردرایج]] آنها باشد، نه نام دانشگاهی. | |||
#'''موردپژوهی'''. بسیاری موضوعات مبنایشان رابطهٔ فاکتور الف با فاکتور ب است که به یک یا چند نوشتار منجر میشود. هنگامی که دو متغیر در کنار هم پدیدهٔ فرهنگی قابل توجهی ارائه کنند یا موضوع سرشناسی بسازند. اغلب به دلیل تفاوتهای عمده در دو سوی مرزهای بینالمللی، نوشتارهای مختلفی برای یک موضوع در کشورهای مختلف مورد نیاز است {{نیازمند نمونه}}. نوشتن نوشتار دربارهٔ [[درختهای چنار در مشکینشهر]] یا [[پراید آبی]] اما محتملاً به [[اسلامیکال:انشعاب محتوا]] یا [[اسلامیکال:تحقیق دستاول ممنوع|تحقیق دستاول]] خواهد انجامید و مسلماً جایی در دانشنامه نخواهد داشت. | |||
===اسلامیکال گوی بلورین نیست=== | |||
{{میانبر|پال:گوی|پال:آینده|پال:پیشگویی}} | |||
اسلامیکال مجموعهای از گفتهها و تفکرات [[اسلامیکال:تأییدپذیری|غیرقابل اثبات]] نیست. اسلامیکال آینده را پیشبینی نمیکند. | |||
تمام مقالههایی که واقعهای را پیشبینی میکنند باید قابل اثبات باشند و موضوع آنها باید به قدری مورد توجه باشد که در صورتی که در گذشته رخ داده بودند شایستگی داشتن یک نوشتار را داشتند. آوردن بحثها دربارهٔ چشمانداز موفقیت طرحها و پروژهها در آینده و اینکه آیا برخی پیشرفتها رخ خواهند داد در صورتی که بهخوبی منبعدهی شوند مناسب است. کاربران نباید باور یا [[اسلامیکال:تحقیق دستاول ممنوع|تحلیل شخصی خود]] را وارد نوشتارها کنند. پیشبینیها، گمانهزنیها و تئوریهای مطرح شده در منابع معتبر و متخصص و شناخته شده در زمینهٔ خود میتواند در نوشتار آورده شود، هرچند ویرایشگران باید مراقب بهوجود نیاوردن سوگیری به سمت هر یک از دیدگاهها باشند. برای نوشتارهایی در مورد محصولات منتشر نشده مانند فیلمها ([[پال:فیلم آینده]] را ببینید) و بازیها مراقبت مضاعف برای خودداری از تبلیغ و ادعاهای اثبات نشده لازم است. بهطور مشخص: | |||
#'''رویدادهای برنامهریزی شده یا مورد انتظار''' تنها در صورتی میتوانند در اسلامیکال ثبت شوند که سرشناس باشند و وقوعشان تقریباً قطعی باشد. تاریخها باید تا زمان وقوع غیرقطعی نگه داشته شوند. اگر تمهیدات واقعه هنوز در جریان نیستند، گمانهزنی در مورد آن باید به خوبی مکتوب شود. نمونههایی از این گونه موارد میتواند شامل [[انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا (۲۰۲۴)]] و [[بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۴]] باشد، اما انتخابات سال ۲۰۴۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۵۲ مقالههای مناسبی به نظر نمیرسند، زیرا هیچ مطلب قابل ذکری دربارهٔ آنها نمیشود بیان کرد که اثباتپذیر باشد و تحقیق دست اول نباشد. نتایج مسابقات ورزشی را پیشبینی نکنید، چون ذاتاً غیرقابل تأیید است. زمانبندی رویدادهای آینده –اگر اثباتپذیر باشد– مناسب است. به عنوان استثناء، حتی نوشتارهای با گمانهزنی زیاد در مورد رویدادهای محتملالوقوع در آیندهٔ دور در صورتی که در منابع معتبر پوشش داده شده باشند مورد قبولاند، مثلاً [[سرانجام کیهان]]. | |||
#مواردی از '''فهرستی از قبل پیشبینی شده یا یک الگوی سیستماتیک از نامها''' که از پیش به رخدادها یا اکتشافات آینده اختصاص داده شدهاند، اگر تنها اطلاعات کلی در مورد موضوع در دسترس باشد، مقالههای خوبی بهشمار نمیروند. [[نامگذاری توفند]] دانشنامهای است اما «توفان گرمسیری آنا در سال ۲۰۲۵» نه، با اینکه به احتمال قریب به یقین شاهد روی دادن آن خواهیم بود. همچنین مقالههایی در مورد '''واژههای پیشبینی شده برای نظام اعداد''' (مانند «سپتن کوینکواگیتیلیون») دانشنامهای تلقی نمیشوند، مگر اینکه توسط یک مقام قابل اعتماد ذکر شوند یا به شکل واقعی مورد استفاده قرار گرفته باشند. برونیابی از اکتشافات علمی، مانند عناصر شیمیایی که توسط [[اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی]] پیش از جداسازی در آزمایشگاه ثبت شدهاند، دانشنامهای تلقی میشوند، چرا که دانشمندان پیشبینیهای قطعیای در مورد خواص آنها انجام دادهاند. | |||
#مقالههایی که به '''برونیابی، پیشبینی و «تاریخ آینده»''' میپردازند قابل قبول نیستند. گرچه هنجارهای علمی و فرهنگی در حال تکاملاند، باید منتظر این تکامل ماند، نه اینکه برای سعی در پیشبینیاش کرد. البته دربارهٔ آثار هنری، تألیفات یا تحقیقات سرشناسی که به پیشبینی آینده مربوطاند نوشتار داریم و باید هم داشته باشیم. مقالهای دربارهٔ ''[[جنگ ستارگان]]'' درست است؛ اما مقالهای دربارهٔ «سلاحهای جنگ جهانی سوم» درست نیست. | |||
#گرچه پارادایمهای پذیرفته شدهٔ کنونی ممکن است در آینده به چالش کشیده شوند و فرضیههای پیشینی که در زمان خود مورد اختلاف یا نادرست فرض میشدند بعدها توسط جامعهٔ علمی مورد قبول واقع شدند، جایگاه اسلامیکال چنین خطر کردنی نیست. | |||
#'''اسلامیکال مجموعهای از اعلان محصولات یا شایعات نیست.''' گرچه اسلامیکال شامل دانش عمومی دربارهٔ محصولات جدید است، مقالات کوتاه که تنها شامل اطلاعات اعلان محصول باشند قابل قبول نیستند. تا زمانی که اطلاعات دانشنامهای بیشتری دربارهٔ محصول تأیید شود، اعلان محصولات باید در موضوعات بزرگتری ادغام شوند (مانند نوشتار دربارهٔ خالق آن، سری ان محصول، محصول پیشین…). | |||
===اسلامیکال روزنامه نیست=== | |||
{{میانبر|پال:روزنامه نیست}} | |||
ویرایشگران به افزودن اطلاعات جاری و بروز و نیز بسط نوشتارهای مستقل در مورد وقایع جاری مهم ترغیب میشوند. با این وجود تمامی رویدادهای اثباتپذیر برای قرار گرفتن در اسلامیکال مناسب نیستند. اطمینان حاصل کنید موارد زیر در نوشتارهای اسلامیکال نیستند: | |||
#'''گزارش دست اول''': اسلامیکال جای گزارشهای دست اول در مورد حوادث روز نیست. اسلامیکال جزو منابع دست اول نیست. با این وجود، پروژهٔ خواهر [[ویکینبشته]] و [[ویکیخبر]] کارشان دقیقاً همین است و بناست که منبع دست اول باشند. اسلامیکال نوشتارهای دانشنامهای بسیاری در مورد موضوعات بااهمیت تاریخی دارد که خبرهای روز مربوط به آنها وجود دارد و میتوانند با اطلاعات [[اسلامیکال:تأییدپذیری|تأییدشدهٔ]] جدید بروز شوند. | |||
#'''گزارش خبری'''. موقتی نبودن [[اسلامیکال:سرشناسی|سرشناسی]] افراد و رویدادها برای اسلامیکال مهم است. گرچه مطالب خبری میتواند منبع مفیدی برای موضوعات دانشنامهای باشد، اغلب رویدادهای کانون توجه اخبار ارزش افزودن به دانشنامه را ندارند؛ مثلاً اخبار روزانهٔ ورزشی یا سلبریتیها. گرچه افزودن اطلاعات مربوط به پیشرفتهای اخیر گاه مناسب است، نباید بر اخبار داغ تأکید کرد، یا در غیر این صورت باید سوای از اطلاعات دیگر با آن برخورد کرد. اخبار زودگذر نامناسب برای اسلامیکال ممکن است برای ویکیپروژهٔ خواهر ویکیخبر مناسب باشد. همچنین اسلامیکال به [[شیوه خبرنویسی]] نوشته نمیشود. | |||
#'''ناسرشناسی افراد'''. حتی وقتی رویدادی سرشناس است، افراد دخیل در آن لزوماً سرشناس نیستند. بجز مواردی که پوشش خبری یک فرد از محدودهٔ یک تکرویداد فراتر میرود، پوشش دربارهٔ آن فرد باید محدود به نوشتار آن رویداد و [[پال:وزن|متناسب]] با میزان اهمیت آن در قیاس با کل موضوع باشد. [[اسلامیکال:زندگینامه زندگان]] را برای اطلاعات بیشتر ببینید. | |||
{{میانبر|پال:دفتر خاطرات روزانه}} | |||
#'''دفتر خاطرات'''. حتی وقتی فردی سرشناس است، تمامی وقایع زندگیاش چنین نیست؛ مثلاً اخبار مربوط به سلبریتیها و چهرههای ورزشی میتواند پربسامد و حاوی بسیاری مسایل بیاهمیت باشد، اما استفاده از تمامی این منابع منجر به نوشتاری پرجزئیات میشود که به دفتر خاطرات شباهت پیدا میکند. هر مسابقهای که فرد بازی میکند یا هر گلی که به ثمر میرساند دارای اهمیت کافی برای برای افزودن به زندگینامهٔ فرد است. | |||
===اسلامیکال مجموعهای از اطلاعات درهم و برهم نیست=== | |||
{{میانبر|پال:درهم|پال:برهم}} | |||
برای احراز ارزش دانشنامهای، [[داده]]ها باید در متنی با توضیحات ارجاعدهنده به منابع معتبر قرار گیرند. همچنانکه در ابتدای بخش [[#محتوای دانشنامهای|محتوای دانشنامهای]] توضیح داده شد، صرف حقیقت داشتن یا حتی اثباتپذیر بودن به خودی خود مطلبی را در خور دانشنامه نمیکند. مقالههای اسلامیکال نباید شامل موارد زیر باشند: | |||
#'''خلاصهٔ صرف آثار'''. رویکرد اسلامیکال نسبت به [[اثر خلاقانه|آثار خلاقانه]] (شامل مثلاً آثار هنری یا داستانی، بازیهای ویدئویی، مستندها، تحقیقات، کتابها و مقالات، و متون دینی) رویکردی دانشنامهایست، شامل بحث دربارهٔ شکلگیری، طراحی، واکنش جامعه، اهمیت، و تأثیر اثر، بعلاوهٔ خلاصهٔ فشردهای از اثر. | |||
#'''متن ترانه'''. نوشتاری دربارهٔ یک ترانه باید اطلاعاتی در مورد نویسنده، تاریخ انتشار، تأثیر اجتماعی، و از این دست داشته باشد. نقل بخشهایی از ترانه باید در حجمی متناسب با باقی نوشتار باشد و برای تسهیل بحث یا نشان دادن سبک استفاده شود. متن کامل را میتوان در [[ویکینبشته]] قرار داد و پیوندش را در نوشتار گذاشت. متن بیشتر ترانههای ۹۶ سال اخیر حق نشر دارند که در نتیجه نقل از آنها باید در حداقل بماند و تنها برای اشارهٔ مستقیم در بحث یا نمودن وجوهی از سبک بکار گرفته شوند. هرگز به متن ترانههای دارای حق نشر پیوند ندهید، مگر اینکه سایت لینک داده شده صاحب حق نشر اثر باشد. [[اسلامیکال:کپی مکنید]] را ببینید. | |||
#'''فهرستی بلندبالا از {{لنگر نمایان|آمار}} توصیفنشده'''. آمار فاقد متن یا توضیح میتواند به خوانش لطمه بزند و گیجکننده باشد. به همین سبب برای آسانخوانی آمار باید در جدول نمایش یابند، و نوشتارهای دارای آمار باید متنی توضیحی دربارهٔ زمینهٔ موضوع داشته باشند. هر جا که آمار به حدی مفصل باشد که مانع آسانخوانی مقاله شود، میشود آن را به نوشتاری جداگانه [[اسلامیکال:تفکیک|شکست]] و [[اسلامیکال:شیوه خلاصهنویسی|خلاصهاش]] را در نوشتار حاضر قرار داد {{نیازمند نمونه}}. [[اسلامیکال:فهرستهای مستقل]] را ببینید. | |||
#'''فهرستی جامع از بهروزرسانیهای یک نرمافزار'''. در نوشتارهایی که به بهروزرسانیهای نرمافزارها میپردازند از [[اسلامیکال:منابع معتبر|منابع معتبر]] ثانویه (و نه [[اسلامیکال:اولیه|خودنوشته یا رسمی]]) برای توضیح نسخهها یا بحث در نوشتار استفاده کنید. چقدر به جزئیات بپردازیم؟ به عقل سلیم رجوع کنید. | |||
===اسلامیکال جای سانسور نیست=== | |||
{{میانبر|پال:سانسور}} | |||
{{Rquote|left|«دانشگاه بر آن نیست که اندیشهها را برای دانشجویان ایمن کند؛ بر آن است که دانشجویان را در برابر اندیشهها ایمن کند. از این رو دانشگاه با اعتماد به قوهٔ تشخیص و قضاوت دانشجویان، آزادترین فضای بیان نظرات را برای ایشان فراهم میکند.»|رئیس دانشگاه کالیفرنیا [http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2003/12/02_kerr.shtml Clark Kerr (1961)]}} | |||
[[اسلامیکال:تکذیبنامهٔ محتوا|ممکن است اسلامیکال دارای مطالبی باشد که برخی از خوانندگان آنها را –حتی گاه تا حدود زیادی– قابلاعتراض و توهینآمیز بدانند]]. تلاش برای قابل پذیرش کردن مقالات و تصاویر برای همهٔ خوانندگان، یا التزام به [[هنجار]]های کلی اجتماعی یا [[دینی]]، با مقاصد یک دانشنامه سازگار نیست. | |||
اگر محتوایی بر خلاف سیاستها و رهنمودهای اسلامیکال (خصوصاً [[اسلامیکال:زندگینامه زندگان|زندگینامه زندگان]] و [[اسلامیکال:تحقیق دستاول ممنوع|تحقیق دستاول]]) تشخیص داده شود حذف خواهد شد، منتها چون اغلب تغییرات اعمال شده به سرعت نمایش داده میشوند، محتواهای نامناسب ممکن است تا پیش از حذف و پاک شدن مدتی در معرض دید خوانندگان باشد. | |||
برخی نوشتارها ممکن است حاوی تصویر، متن یا لینکی مرتبط با نوشتار باشد که مورد اعتراض برخی مردم قرار گیرد. بحث دربارهٔ قابلاعتراض بودن این محتوا معمولاً نباید بر رنجاننده بودن بالقوهٔ آن متمرکز باشد، بلکه بر اینکه آیا این متن، پیوند یا تصویری مناسب هست یا نه. از این گذشته، قابلاعتراض بودن عموماً مبنایی برای حذف محتوا نیست. رهنمود [[اسلامیکال:محتوای رنجاننده]] میتواند راهنمای مناسبی برای اقدام در مورد محتوای رنجاننده باشد. [[اسلامیکال:نزاکت]]، [[راهنما:گزینه ندیدن یک عکس]] و [[سانسور]] را ببینید. | |||
==اجتماع اسلامیکال== | |||
===اسلامیکال میدان مبارزه نیست=== | |||
{{میانبر|پال:رزمگاه|پال:مبارزه}} | |||
اسلامیکال جایی برای خصومتورزی، وارد کردن منازعات شخصی، به پیش بردن نبردهای ایدئولوژیک، یا پروراندن تعصب، نفرت یا ترس نیست. تبدیل کردن بحثهای اسلامیکال به نبردهای شخصی مستقیماً در تعارض با سیاستها و اهداف اسلامیکال است. علاوه بر دوری جستن از نبرد در بحثها، سعی نکنید با تغییرات یکطرفه در سیاستها موضع خود را به پیش ببرید. [[اسلامیکال:برای بیان دیدگاه خود اخلالگری نکنید|برای بیان دیدگاه خود اخلالگری نکنید]]. | |||
از هر کاربری انتظار میرود که با دیگران [[اسلامیکال:نزاکت|مؤدبانه]]، با آرامش و همراه با روح همکاری رفتار کند. به کسانی که نظرات ناموافقی با شما دارند [[اسلامیکال:حملههای شخصی ممنوع|توهین]] نکنید، آنها را [[اسلامیکال:برای بیان دیدگاه خود اخلالگری نکنید|اذیت نکنید]] و نترسانید. به جای این کار با هوشمندی به قضیه نگاه کنید و گفتگویی مؤدبانه را آغاز کنید. صرف اینکه رفتار یک کاربر نسبت به شما همراه با بیادبی، عدم حفظ آرامش، عدم همکاری، توهینآمیز، اذیتکننده یا ترسبرانگیز است، عذر موجهی برای انتقام شما از او و به روش او تلقی نمیشود. تنها به واقعیات مطرحشده پاسخ دهید و مطالب توهینآمیز آن را ندیده بگیرید، یا کلاً کاربر را نادیده بگیرید. در صورت لزوم با ملایمت به این نکته اشاره کنید که فکر میکنید پیام مورد بحث ممکن است خارج از نزاکت باشد و تصریح کنید که میخواهید آن را پشت سر بگذارید و بر روی محتوا تمرکز کنید. اگر از ادامهٔ یک درگیری به ستوه آمدهاید، به مراحل [[اسلامیکال:حل اختلاف|حل اختلاف]] متمسک شوید. همیشه کاربرانی هستند که به میانجیگری و حل اختلافات بین دیگران علاقه دارند. | |||
در [[اسلامیکال:حل اختلاف|اختلافات بزرگ]]، در برابر وسوسه تبدیل کردن اسلامیکال به یک میدان نبرد بین جناحهای مختلف مقاومت کنید. [[اسلامیکال:فرض حسن نیت|فرض را بر حسن نیت بگذارید]] که همهٔ ویرایشگران و گروهها اینجا هستند تا اسلامیکال را بهتر کنند -مخصوصاً اگر دیدگاهی دارند که شما با آن موافق نیستید. با هر کسی دوست دارید همکاری کنید، ولی [[اسلامیکال:جارزنی|جناحی تشکیل ندهید]] تا در فرایند بنیادین تصمیمسازی اسلامیکال، که مبتنی بر [[اسلامیکال:اجماع|اجماعسازی]] است، اخلال کند (یا هدف آن اخلال باشد). کاربران درگیر اختلافات بزرگ باید با حسن نیت برای یافتن اصول جامع توافق بین دیدگاههای متفاوت تلاش کنند. | |||
از اسلامیکال برای اعمال تهدیدهای قانونی یا غیره بر علیه خود اسلامیکال، اسلامیکالنویسان یا بنیاد ویکیمدیا استفاده نکنید؛ ابزارهای دیگری برای گفتگو دربارهٔ مسائل حقوقی وجود دارند. تهدیدها تحمل نمیشوند [[اسلامیکال:سیاست طرد|و ممکن است به تحریم بینجامند]]. | |||
===اسلامیکال تمرین آنارشیسم نیست=== | |||
{{میانبر|پال:آنارشیسم}} | |||
محیط اسلامیکال باز و آزاد است اما در شرایطی که این آزادیها در جهت مخالف هدف اسلامیکال قرار گیرند، محدود میشوند. به همین دلیل اسلامیکال تالاری برای [[گفتگوی آزاد]] نیست. این واقعیت که اسلامیکال پروژهای باز و خودمختار است به معنای آن نیست که هدف آن کشف قابلیت زیست جوامع آنارشیست است. هدف ما ساخت یک دانشنامهاست نه آزمایش محدودیتهای [[آنارشیسم]]. ر.ک. [[m:Power structure|ساختار قدرت]] <small>(در وبگاه فراویکی به زبان انگلیسی)</small>. | |||
برای مشاهدهٔ دانشنامهای که به معنای واقع در حال تمرین آنارشیسم است به وبگاه [http://fa.anarchopedia.org/index.php/Main_Page آنارکوپدیا] بروید. | |||
===اسلامیکال دموکراسی نیست=== | |||
{{میانبر|پال:دموکراسی|پال:لشگرکشی}} | |||
{{نوشتار اصلی|اسلامیکال:رأیگیری جایگزین بحث نیست}} | |||
اسلامیکال تمرین [[دموکراسی]] یا هرگونه [[نظام سیاسی]] دیگر نیست. روش اصلی (هرچند نه انحصاری) تصمیمگیری در آن [[پال:سیاست ویرایش|ویرایش]] و [[راهنما:صفحه بحث|بحث]] برای رسیدن به [[اسلامیکال:اجماع|اجماع]] است، نه [[اسلامیکال:رأیگیری جایگزین بحث نیست|رأیگیری]] (از رأیگیری در برخی مواقع چون [[پال:انتخابات هیئت نظارت|انتخابات هیئت نظارت]] استفاده میشود). گاهی برای سنجش اجماع از رأیشماری استفاده میشود. با این حال رأیگیریها و نظرسنجیها میتوانند به جای کمک به پیشبرد بحث، مانع از تحقق آن شوند. در نتیجه باید در استفاده از آنها احتیاط کرد. | |||
برای تمرین دموکراسی میتوانید به [[wikia:c:democracy:Main_Page|ویکیدموکراسی]] <small>(به زبان انگلیسی)</small> بروید. | |||
===اسلامیکال دیوانسالاری نیست=== | |||
{{میانبر سیاست|پال:دیوانسالاری|پال:بوروکراسی}} | |||
{{همچنین ببینید|اسلامیکال:از همه قوانین چشمپوشی کنید}} | |||
{{تغییرمسیر|پال:دیوانسالاری|سطح دسترسی دیوانسالاری|پال:دیوانسالاران}} | |||
با وجود اینکه بسیاری از عناصر [[دیوانسالاری]] در اسلامیکال وجود دارند،<ref name="Jr.Lessig2010">{{cite book|author1=Joseph Michael Reagle, Jr.|author2=Lawrence Lessig|title=Good Faith Collaboration: The Culture of Wikipedia|url=http://books.google.com/books?id=ml7SlTq8XvIC&pg=PA90|accessdate=30 June 2011|date=30 September 2010|publisher=MIT Press|isbn=978-0-262-01447-2|pages=90–91}}</ref> اما اسلامیکال بر پایهٔ [[حقوق موضوعه|قوانین موضوعه]] اداره نمیشود. اسلامیکال [[دادگاه تمرینی]] نیست و قواعد هدفش نیستند. این قواعد نوشتهشده نیستند که شیوهٔ مقبول را مشخص میکنند، بلکه این قواعد تنها به مستندسازی اجماع موجود در رابطه با آنچه باید پذیرفته شود و آنچه باید پسزده شود میپردازند. | |||
با وجود اینکه [[اسلامیکال:سیاستها و رهنمودها|سیاستها و رهنمودها]]ی نوشتهشده باید جدی گرفته شوند، میتوان از آنها استفادهٔ نادرست کرد. بدون در نظر گرفتن اصول نهفته در سیاستها، تفسیر ''حرف به حرف'' آنها را سختگیرانه و بیش از حد دنبال مکنید. اگر قواعد واقعاً شما را از بهبود دادن اسلامیکال بازمیدارند، [[اسلامیکال:از همه قوانین چشمپوشی کنید|از آنها چشمپوشی کنید]]. اختلافها از راه گفتگوهای مبتنی بر [[اسلامیکال:اجماع|اجماع]] حل میشوند و نه دنبالکردن سفت و سخت قوانین و روالها. گذشته از اینها، [[اسلامیکال:سیاستها و رهنمودها|سیاستها و رهنمودها]] نیز ممکن است برای همخوانی یافتن با [[اسلامیکال:اجماع|اجماع اسلامیکال]] تغییر کنند. | |||
به وقوع پیوستن یک خطا در یک روال یا درخواست دلیل قانعکنندهای برای ردکردن آن پیشنهاد یا درخواست نیست. | |||
یک خطا در روال، دستورالعمل، یا نظامنامه، درون یک مشارکت تازه، دلیل قانعکنندهای برای واگردانی آن نیست، مگر آنکه اصلاح آن خطا دشوار باشد. | |||
===اسلامیکال تمرین ساخت قانون نیست=== | |||
{{میانبر|پال:قانونگذاری}} | |||
اسلامیکال جایی برای [[مباحثه حقوقی|مباحثهٔ حقوقی]] نیست. قوانین تنها برای آسانتر کردن کارها هستند و به عنوان هدف اجتماع اسلامیکال تلقی نمیشوند. ما باید بهطور کلی از انبوهی دستورالعملها خودداری کنیم. خطای متناوب در ارسال هرچیزی مانند یک نظر یا نامزد ساختن دلیلی برای ابطال آن پست نیست. بکوشید تا روح قانونها، سیاستها و راهبردها را درک کنید، نه اینکه به متن آنها اکتفا کنید. اختلافات باید از طریق گفتگو برای رسیدن به [[اسلامیکال:اجماع|اجماع]] حل شوند، نه با محکم چسبیدن به متن قوانین و سیاستها. | |||
<!--== اجتماع اسلامیکال چه چیزی نیست == | |||
=== اسلامیکال میدان جنگ نیست === | |||
{{میانبر|پال:میدان جنگ|پال:جنگ}} | |||
از هر کاربر انتظار میرود که با دیگران مؤدبانه، با آرامش و همراه با روح همکاری رفتار کند. به کسانی که نظرات ناموافقی با شما دارند توهین و اذیت نکنید و آنها را نترسانید. به جای این کار با هوشمندی به قضیه نزدیک شوید و وارد گفتگویی مؤدبانه شوید. صرف اینکه رفتار یک کاربر نسبت به شما همراه با بیادبی، عدم حفظ آرامش، عدم همکاری، توهینآمیز، اذیتکننده یا ترسبرانگیز بود، عذر موجهی برای انتقام شما از او و به روش او تلقی نمیشود. در این گونه موارد یکی از این دو کار را انجام دهید: ۱- تنها به واقعیات مطرحشده پاسخ دهید و مطالب توهینآمیز آن را ندیده بگیرید. ۲- کل پیغام توهینآمیز را نادیده انگارید. | |||
اگر ادامهٔ یک درگیری شما را به ستوه آوردهاست، به مراحل حل اختلاف متمسک شوید. همیشه کاربرانی هستند که به میانجیگری و حل اختلافات بین دیگران علاقه دارند. | |||
مقالهها را تنها برای اثبات یک نکته ساخته یا ویرایش نکنید. از اسلامیکال برای اعمال تهدیدهای قانونی یا غیره بر علیه خود اسلامیکال، اسلامیکالنویسان یا بنیاد ویکیمدیا استفاده نکنید؛ ابزارهای دیگری برای گفتگو دربارهٔ مسائل حقوقی وجو دارند. ما تهدیدها را تحمل نکرده و دسترسی متخلفان را خواهیم بست. | |||
--> | |||
==برای هنگامی که سرگردان شدید== | |||
هنگامی که نمیدانید چه مطالبی را باید و چه مطالبی را نباید در یک مقاله بنویسید، خود را به جای دیگر خوانندگان اسلامیکال قرار دهید و ببینید اگر جای آنها بودید انتظار داشتید چه مطالبی را تحت عنوان مقالهٔ مورد نظر در یک دانشنامه ببینید. با اینکه صفحهٔ [[اسلامیکال:نظرخواهی برای حذف]] و صفحههای زیر آن جزو سیاستهای رسمی اسلامیکال نیستند ولی میتوانند به عنوان بایگانی مطالبی که نباید در دانشنامه قرار گیرند عمل کنند. | |||
اگر فکر میکنید که در یک مورد خاص، یکی از قوانین بالا نقض شدهاست، یکی از کارهای زیر را انجام دهید: | |||
*تغییر مطالب مقاله (ویرایش عادی) | |||
*تغییر صفحه به یک بازگردان (با حفظ تاریخچه) | |||
*نامزد کردن صفحه برای [[اسلامیکال:نظرخواهی برای حذف|حذف]] به شرطی که طبق مفاد صفحهٔ [[اسلامیکال:سیاست حذف|سیاست حذف]] شرایط لازم برای این کار را داشته باشد. برای آگاهی از نوع مشارکتهایی که معمولاً در معرض حذف قرار میگیرند، بهطور منظم به این صفحه مراجعه کنید. | |||
*تغییر قوانین این صفحه پس از اینکه اسلامیکالنویسان بعد از گفتگوهای لازم در [[بحث اسلامیکال:اسلامیکال چه چیزی نیست|صفحهٔ بحث همین مقاله]] به اجماع برسند. در هنگام اضافه کردن نکات جدید، دقت کنید که منظور خود را بهطور کاملاً روشن و همراه مثالهای متناقض ولی موجود ارائه کنید. | |||
==صفحهٔ کاربری چه چیزی نیست== | |||
{{اصلی|اسلامیکال:صفحههای کاربری}} | |||
بسیاری از سیاستهایی که در بالا گفته شد دربارهٔ صفحهٔ کاربری شما هم صدق میکنند. صفحهٔ کاربری، صفحهٔ خانگی یا [[وبنوشت]] نیست. از همه مهمتر اینکه صفحهٔ کاربری شما '''برای شما نیست'''. بلکه بخشی از اسلامیکال حساب میشود و تنها به این منظور ساخته شده تا همکاری اسلامیکالنویسان بالا برود، نه اینکه ابزاری برای تبلیغ شخصی باشد. جزئیات بیشتر را در راهنمای [[اسلامیکال:صفحههای کاربری|صفحههای کاربری]] بخوانید. | |||
==جستارهای وابسته== | |||
*[[اسلامیکال:برونروهای اسلامیکال]] | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
{{سیاستها و رهنمودهای اسلامیکال}} |
نسخهٔ ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۶
این صفحه یکی از سیاستهای اسلامیکال فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آناند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد. |
این صفحه در یک نگاه:
|
سیاستهای اصلی محتوایی |
---|
سایر سیاستهای محتوایی |
اسلامیکال یک دانشنامه آزاد با موضوع اسلام است که به صورت آنلاین اداره میشود. با توجه به قوانین در نظر گرفته شده در این دانشنامه، اسلامیکال نمیتواند چیزی غیر از خودش باشد؛ پس باید بدانید که اسلامیکال جای چه چیزی نیست...
سبک و قالب
اسلامیکال دانشنامه روی کاغذ نیست
اسلامیکال، دانشنامه روی کاغذ نیست، بلکه پروژهٔ دانشنامهای دیجیتال است. بهجز اثباتپذیری و نکات دیگری که در این صفحه ذکر شده، عملاً هیچ محدودیتی در تعداد موضوعاتی که میتوان در این دانشنامه نوشت یا کل حجم مطالب وجود ندارد. با این وجود تفاوت مهمیست میان آنچه میتوان کرد و آنچه باید کرد، که این پایین در بخش محتوای دانشنامهای راجع به آن بحث شده. در نتیجه نامحدود بودن اسلامیکال مجوزی برای جادادن هر چیزی در آن نیست: نوشتارها باید به سیاستهای محتوایی، علیالخصوص اصول اساسی اسلامیکال، پایبند باشند.
به منظور دسترسی بهتر به محتوای اسلامیکال، خصوصاً از طریق اینترنت دایلآپ یا مرورگر همراه، نگه داشتن نوشتارها در حجمی معقول اهمیت دارد؛ بنابراین استاندارد اندازه مقاله تعریف شدهاست. شکستن نوشتارهای طولانی و جایگزینی آن با چکیدهای مناسب بخشی طبیعی از رشد یک موضوع است. توصیه میشود شیوههای خلاصهنویسی را ببینید.
محتوای دانشنامهای
اطلاعات نباید به صرف اینکه حقیقت دارند یا مفید هستند، در دانشنامه قرار گیرند. یک مقالهٔ اسلامیکال نباید نمایشگاهی کامل از تمامی جزئیات موجود باشد؛ بلکه باید خلاصهای از دانش مورد تأیید در مورد موضوع ارائه کند. عبارات تأییدپذیر و دارای منبع باید با توجه به وزنشان مورد استفاده قرار گیرند. با وجود اینکه بحثهایی دربارهٔ ارزش دانشنامهای انواع مختلفی از مداخل وجود دارد، اجماع بر این است که آنچه در پی میآید نمونههایی از آن چیزهاییست که اسلامیکال نیست. مثالهایی که در هر بخش آمده لزوماً در بر گیرندهٔ همهٔ موارد ممکن نیست.
اسلامیکال فرهنگ لغت نیست
اسلامیکال یک فرهنگ لغت یا راهنمای اصطلاحات فنی نیست. مقالههای اسلامیکال نباید شامل موارد زیر باشند:
- تعریف واژهها. مقالهها باید با تعریفی خوب آغاز شوند، اما مقالههایی که چیزی بیش از تعریف معنای یک واژه نیستند، باید با افزودن محتوای دانشنامهای گسترش یابند. اگر نمیشود آنها را به بیش از یک تعریف واژهنامهای گسترش داد نشانهای از این است که اسلامیکال جایشان نیست. گاه اما تعریف یک کلمه خود میتواند نوشتاری باشد، مانند تعریف سیاره. برای ویکیای که واژهنامه است، ویکیواژه که یکی از پروژههای خواهر اسلامیکال است را ببینید.
- مداخل لغتنامهای. نوشتارهای دانشنامه دربارهٔ افراد، گروهها، مکانها، اشیاء، رویدادها،... باشد. گاه یک کلمه یا عبارت خود میتواند موضوع یک نوشتار باشد، مانند [نیازمند نمونه]. با این وجود نوشتارها ندرتاً (و یا هرگز) حاوی بیش از یک تعریف مجزا یا کاربرد عنوان نوشتار است. مقالههایی دربارهٔ اهمیت فرهنگی یا ریاضیاتی یک عدد قابل قبول هستند.
- راهنمای استفاده یا فرهنگ امثال و اصطلاحات عامیانه. نوشتارهای توصیفی دربارهٔ زبانها، گویشها یا انواع اصطلاحات عامیانه (مانند زبان اسپانیایی، گویش اردلانی و لهجه مشهدی) مورد پذیرش هستند، ولی راهنمای آموزشی این زبانها برای زباناموزان نه. برای ویکیای که مجموعهای از متن کتابها هست پروژهٔ خواهر ویکیکتاب را ببینید.
اسلامیکال جای انتشار تحقیقات دست اول نیست
اسلامیکال جای نشر افکار و تحلیلهای شخصی یا انتشار اطلاعات جدید نیست. طبق سیاستهای ما در مورد تحقیق دست اول، لطفاً از اسلامیکال برای هیچکدام از موارد زیر استفاده نکنید:
- نتیجهٔ تحقیقات مانند ارائهٔ نظریات یا راهحلهای جدید، نظریات ابتکاری، اصطلاحات جدید، ساخت واژهٔ جدید و از این دست. اگر به تحقیقاتی جدید دست زدهاید نتایج آن باید در جاهای دیگر، از قبیل نشریات دارای امکان ارزیابی علمی، دیگر رسانههای چاپی، پژوهش باز یا وبگاههای مرتبط منتشر شود. کار شما پس از انتشار و تبدیل شدن به بخشی از دانشِ پذیرفته شده میتواند در اسلامیکال انتشار یابد، با این وجود ارجاع به منابع معتبر برای نشان دادن اینکه محتوی تأییدپذیر است و نظر شخصی ویرایشگر نیست لازم است.
- اختراعات شخصی. اگر شما یا رفیقتان یک بازی نوشتهاید یا حرکتی جدید در رقص یا کلمهای جدید اختراع کردهاید، به اندازهٔ کافی سرشناس نیست که نوشتاری داشته باشد، تا زمانی که چندین منبع دست دوم مستقل معتبر دربارهاش بنویسند.
- تألیفات شخصی که بیان کننده نظرات شخصی شما (و نه متخصصان) راجع به موضوعی خاص هستند. گرچه وظیفهٔ اسلامیکال گردآوری دانش بشری است، ابزاری برای تبدیل نظرات شخصی به دانش بشری نیست. در شرایط خاصی که نظرات یک شخص به حدی مهم باشند که قابل بحث به نظر برسند، بهتر است دیگران چیزی دربارهٔ آن بنویسند. (یادداشتهای شخصی مرتبط با اسلامیکال را میتوانید در فضای نام کاربری خود بگذارید.)
- تالار گفتگو. لطفاً تلاش کنید تا در مسیر دانشنامهنویسی باقی بمانید. میتوانید در مورد موضوعات مرتبط با اسلامیکال با کاربران دیگر در صفحهٔ بحثشان گفتگو کنید، نیز باید مشکلات مربوط به یک مقاله را هم در صفحهٔ بحث همان مقاله پیگیری کنید، ولی لطفاً بحثها را به داخل صفحهٔ اصلی مقالهها نکشانید. علاوه بر این در خاطر داشته باشید که صفحهٔ بحث نوشتار تنها برای بحث در مورد بهبود محتوای نوشتار است، نه برای بحثهای عمومی دربارهٔ موضوع نوشتار، و نه صفحهٔ کمکخواهی برای دریافت دستورالعملها یا کمکهای فنی. مطالب نامرتبط با صفحههای بحث ممکن است بر اساس اسلامیکال:رهنمودهای صفحه بحث حذف شود. اگر پرسشی خاص در موضوعی دارید آن را در اسلامیکال:درخواست راهنمایی مطرح کنید، نه صفحههای بحث نوشتارها.
اسلامیکال منبر یا محل تبلیغات نیست
اسلامیکال تریبون سخنرانی، میدان نبرد یا ابزاری برای پروپاگاندا، تبلیغات یا بهاشتراکگذاری نیست. این قاعده شامل نام کاربری، مقالهها، صفحههای تمرین، ردهها، پروندهها، صفحههای بحث، الگوها و صفحههای کاربری میشود. از این رو، مطالب قراردادهشده در اسلامیکال برای مقاصد زیر نیست:
- هواداری، پروپاگاندا یا استخدام از هر نوع: تجاری، سیاسی، علمی، دینی، ملی، ورزشی یا هر چیز دیگر. ولی یک مقاله میتواند بهطور بیطرفانه راجع به این موضوعات نوشته شود. برای متقاعد کردن خلایق به درستیِ عقاید خود از وبلاگ یا تالار گفتگو استفاده کنید.
- نقطهنظرها اگرچه برخی از موضوعات، به ویژه آنهایی که مربوط به امور جاری و سیاست هستند، ممکن است احساسات را تحریک کرده و مردم را بر آن داشته باشند که بالای تریبون بروند، اسلامیکال وسیلهای برای این کار نیست. محتوای نوشتار باید بهطور متعادل، با دیدگاهی بیطرف و با چشماندازی موجه نوشته شود، به خصوص برای رویدادهای فعلی. علاوه بر این، ویرایشگران اسلامیکال باید تلاش کنند مقالاتی بنویسند که به سرعت منسوخ نشوند. با این حال، پروژهٔ خواهر اسلامیکال ویکیخبر کامنتگذاری روی خبرها را اجازه میدهد.
- شایعهسازی، ترویج موضوعاتی که از طریق شایعات کوچه و بازار شنیده میشوند. مطالب و محتوای موجود در مورد زندگی افراد بهطور خاص باید استاندارد بالایی داشته باشند، چرا که در غیر این صورت میتوانند تهمتآلود یا تهدید کنندهٔ حریم خصوصی باشند. نوشتارها نباید صرفاً برای حمله به اعتبار یک شخص نوشته شوند.
- تبلیغ برای خود. نوشتن دربارهٔ خود یا در مورد کارهایی که در آن فعالیت جدی دارید، میتواند وسوسهبرانگیز باشد اما به یاد داشته باشید که استانداردهای اسلامیکال روی مقالهٔ شما اعمال میشوند، همچنانکه در مورد هر مقالهٔ دیگری. از جملهٔ این استانداردها باقی ماندن بر دیدگاه بیطرفانه است وقتی در مورد خود یا مسایل مربوط به خود مینویسید رعایتش میتواند دشوار باشد. پیوند و ارجاع دادن افراطی به خودزیستنامهها (اتوبیوگرافیها) قابل قبول نیست. اسلامیکال:خودزندگینامه، اسلامیکال:تعارض منافع و اسلامیکال:سرشناسی را ببینید.
- تبلیغات، بازاریابی یا روابط عمومی. مقالههایی که دربارهٔ شرکتها و محصولات هستند باید از دیدگاه بیطرفانه و به دور از تعصب نوشته شوند و بدور از تکلف باشند. نام این گونه مقالهها باید با منابع مستقل قابل اثبات باشند، در نتیجه مقالهای دربارهٔ دکان کوچک شما یا شرکتی محلی معمولاً قابل قبول نیست. نوشتارهای اسلامیکال دربارهٔ یک شرکت یا سازمان بسط یافتهٔ وبگاه آنها یا دیگر تلاشها برای بازاریابی با رسانههای اجتماعی نیست. پیوند بیرونی به سازمانهای تجاری در صورتی قابل قبول است که سازمان سرشناسی مورد بحث نوشتار را معرفی کند. اسلامیکال در پی تأیید هیچ سازمانی نیست و وابستگیای به آنها ندارد. اسلامیکال:سرشناسی (سازمانها و شرکتها) را ببینید. اطلاعرسانیهایی چنان یا اعلان خدمات عمومی حتی در صورت غیرتجاری بودن باید از فرومهای دیگری بجز اسلامیکال استفاده کنند. ویرایشگران باید هر گونه دریافت دستمزد در قبال مشارکت در اسلامیکال را فاشسازی کنند. اسلامیکال:تعارض منافع را ببینید.
بحثهای غیرمخرب در مورد سیاستهای داخلی اسلامیکال میتوانند در صفحههای کاربری یا فضای نام اسلامیکال مطرح شوند، چرا که به عملکرد فعلی و آیندهٔ پروژه مربوط میشوند اما صفحهٔ بحث نوشتارها نباید به عنوان فضایی برای بیان نظرات شخصی کاربران در مورد موضوع نوشتار استفاده شوند. اسلامیکال:رهنمودهای صفحه بحث را ببینید.
اسلامیکال یک وبگاه آینه یا انباری برای پیوندها، تصاویر و پروندههای صوتی-تصویری نیست
اسلامیکال یک وبگاه آینهای یا انباری برای پیوندها، تصاویر و پروندههای صوتی-تصویری نیست. مقالههای اسلامیکال نباید صرفاً شامل موارد زیر باشند:
- پیوندهای بیرونی یا فهرست وب. اضافه کردن یک یا چند پیوند بیرونی مفید و مرتبط با مطلب مقاله به بخش پیوندهای بیرونی یک نوشتار هیچ ایرادی ندارد، اما ایجاد فهرستهای طولانی از این گونه پیوندها باعث میشود که مقالهها کوتاه شده و از هدف اصلی اسلامیکال دور بیفتند. هنگام ویرایش مقالههایی دربارهٔ موضوعاتی که وبگاههای هواداری زیادی دارند، تنها به ذکر وبگاه اصلی هواداران اکتفا کنید. اسلامیکال:پیوند به بیرون را ببینید.
- پیوندهای داخلی، بجز صفحههای ابهامزدایی برای یک عنوان دارای ابهام و فهرستهای ساختیافته که برای سازماندهی مقالهها به کار میروند. برای این آخری اسلامیکال:شیوهنامه/فهرستها و اسلامیکال:فهرستهای مستقل را ببینید.
- مطالبی که از مالکیتهای عمومی و دیگر منابع گردآوری شدهاند، شامل: متن کامل یک کتاب یا کد منبع یک برنامه، اسناد تاریخی اصل، نامهها، قوانین، اعلامیهها و دیگر مطالب منبع که تنها در صورتی مفید هستند که در شکل اصلی و جملهبندی بدون تغییر ارائه شده باشند. هرگونه رونوشت از منابع مبدأ میتواند به ویکینبشته فرستاده شود، ولی جایش در اسلامیکال نیست. استفاده از مطالب منابعی که در قلمروی عمومی قرار دارند (مانند ویرایش یازدهم دانشنامه بریتانیکا) و اضافه کردن آنها به مقاله هیچ ایرادی ندارند. اسلامیکال:کپی مکنید را ببینید.
- تصاویر یا پروندههای صوتی و تصویری که مقالهای برای آنها وجود ندارد. اگر میخواهید تصویری را به اسلامیکال اضافه کنید، لطفاً ابتدا مطالب دانشنامهای آن را فراهم کنید سپس تصویر را در آن بگنجانید، یا آن را به ویکیانبار بفرستید.
اسلامیکال وبلاگ، میزبان وب، شبکهٔ اجتماعی یا وبگاه خاطرهنویسی نیست
اسلامیکال خدمات شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک یا توییتر ارائه نمیدهد. نباید وبگاه، وبنوشت، ویکی، رزومه یا فایل شخصیتان را بر روی اسلامیکال میزبانی کنید. صفحههای اسلامیکال، حتی زیرصفحههای کاربری، نباید شامل موارد زیر باشند:
- صفحههای شخصی. هر اسلامیکالنویس دارای صفحهٔ کاربری مخصوص به خود است، اما از این صفحهها تنها برای نمایش اطلاعات مربوط به کار در دانشنامه باید استفاده شود. اندکی اطلاعات خودزندگینامهای مجاز است، منتها صفحههای کاربری نباید به عنوان وبگاه شخصی، وبلاگ، یا انباری حجم بزرگی از محتوای نامرتبط با مشارکت در اسلامیکال استفاده شوند. اگر قصد ساخت یک وبگاه شخصی یا ثبت رزومهٔ خود را دارید، از یکی از فراهمکنندههای رایگانی که در اینترنت وجود دارند، استفاده کنید. تمرکز صفحههای کاربری نباید برقراری ارتباط اجتماعی یا سرگرمی باشد؛ بلکه باید بنیانی برای همکاری علمی مؤثر با دیگران در جهت گسترش اسلامیکال باشد. صفحههای طنز مرتبط با اسلامیکال میتوانند در فضای نام مناسب ساخته شوند. صفحههای شخصی اغلب به سرعت حذف میشوند. نوشتارهای اسلامیکال به زبان فارسی رسمی (کتابی) نوشته میشوند؛ نه به روشهای مرسوم در شبکههای اجتماعی.
- سرویس میزبانی فایل. لطفاً تنها پروندههایی را به اسلامیکال بار کنید که در مقالهها یا پروژههای دانشنامهای مورد استفاده قرار میگیرند (یا خواهند گرفت)؛ در غیر این صورت این پروندهها حذف خواهند شد. اگر تصاویر مرتبط دیگری دارید، آنها را به ویکیانبار بفرستید تا بتوان از طریق اسلامیکال به آنها پیوند زد.
- تشکیلات دوستیابی. اسلامیکال محل مناسبی برای برقراری دوستی یا قرارمدار نیست. صفحههای کاربریای که بهطور افراطی جهتگیری جنسی داشته باشند غیرقابل قبول هستند. با این حال در پروسهٔ بهبود اسلامیکال میتوانید به خوبی روابط دوستانه برقرار کنید.
- یادبودها. موضوع مقالهها حتماً باید معیارهای سرشناسی اسلامیکال را داشته باشند. اسلامیکال جایی برای ثبت یادبود برای دوستان، فامیل و آشنایان درگذشته و افراد دیگری که معیارهای گفتهشده را نداشته باشند، نیست. (اسلامیکال:اسلامیکالنویسان درگذشته از این قاعده مستثنیست)
- محتوای پروژههای نامرتبط با اسلامیکال. محتوای نامرتبط با اسلامیکال را بارگذاری نکنید، حتی در صفحههای کاربری. اسلامیکال:کاربر نیست را ببینید.
اگر میخواهید از فناوری ویکی برای پروژهٔ چندنفرهٔ دیگری استفاده کنید، حتی به اندازهٔ یک صفحه، وبگاههای بسیاری هستند که که فضای رایگان یا اجارهای فراهم میکنند. همچنین میتوانید نرمافزار ویکی را روی میزبان شخصی خود نصب کنید. Manual:Installation guide و اسلامیکال:برونروهای اسلامیکال را ببینید.
صفحهٔ کاربری شما مال شما نیست. بخشی از اسلامیکالست و برای این وجود دارد که همکاری بین ویکینویسها را تسهیل کند، نه برای تبلیغ برای خود.
اسلامیکال کاتالوگ نیست
اسلامیکال فهرستهای زیادی شامل پیوند به نوشتارهای اسلامیکال را در بر میگیرد که برای مصارف داخلی یا به منظور توصیف یک موضوع سرشناس مورد استفاده قرار میگیرد. از این رو اسلامیکال نقش فهرستی از مطالب داخلی خود را بازی میکند. با این حال اسلامیکال فهرستی از هر چیزی در خلقت وجود دارد یا داشته نیست. اسلامیکال:برونروهای اسلامیکال را برای روشهای جایگزین ببینید. نوشتارهای اسلامیکال شامل موارد زیر نیست:
- فهرست یا انبار موضوعات نامربوط به هم مانند (اما نه محدود به) نقل قولها، کلمات قصار یا اشخاص (حقیقی یا خیالی). اگر میخواهید فهرستی از نقلقولها را به وجود آورید، آن را در پروژهٔ خواهر اسلامیکال به نام ویکیگفتاورد قرار دهید. با اینحال داشتن فهرست برای مدخلهای مرتبط بلااشکال است، چرا که آنها با موضوع فهرست مرتبط و در آن اثرگذار هستند. همچنین در اسلامیکال جدولها و اطلاعات جدولبندیشده برای ارجاع سریع وجود دارند. گروه ادغامشدهای از نوشتارهای کوچک بر مبنای موضوعی محوری مجازند. اسلامیکال:فهرستهای مستقل را برای جزئیات بیشتر ببینید.
- شجرهنامه. تاریخچهٔ خانوادگی تنها در صورتی مورد قبول است که به درک خواننده از یک موضوع سرشناس بینجامد.
- دفتر تلفن. اطلاعات تماس شامل شمارهٔ تلفن، فکس یا ایمیل جایش در دانشنامه نیست. نیز صفحههای نام یا ابهامزدایی مانند محمد نوری (ابهامزدایی) یا حسن (نام کوچک) جایی برای فهرست کردن تمام افراد با این نام نیست، بلکه تنها سرشناسها.
- کتاب راهنما، راهنمای برنامههای رادیو و تلویزیون یا محلی برای ادارهٔ کارهای تجاری. برای مثال مقالهای دربارهٔ یک ایستگاه رادیویی نباید شامل فهرست برنامهها یا رویدادهای آتی باشد، گرچه ذکر وقایع برجسته یا فهرست برنامههای به لحاظ تاریخی اثرگذار ممکن است قابل قبول باشد. به همین ترتیب نوشتاری دربارهٔ یک شرکت تجاری نباید شامل تمامی تولیدات آن شرکت باشد. وانگهی، صفحههای بحث مقالهها برای گفتگو دربارهٔ مقاله میباشد، نه برای بحث تجاری راجع به عنوان مقاله.
- کاتالوگ فروش. یک نوشتار نباید شامل قیمت محصولات یا لیست موجودی باشد، مگر اینکه منبع مستقلی برای آن و دلیلی موجه برای افزودنش وجود داشته باشد. اگر منابع رسانهای مهم (و نه کامنت روی محصولات) بهجای تنها اشاره به آنها به این جزئیات پرداخته باشند، اهمیت دانشنامهای این موضوعات قابل ذکر میشود. اسلامیکال سرویسی برای مقایسهٔ قیمتهای محصولات رقیب یا مقایسهٔ قیمت یک کالا ارائه شده توسط فروشندههای مختلف نیست.
- ردههای ترکیبی غیردانشنامهای، مانند «افراد دارای نژاد/قومیت/مذهب فلان استخدام شده توسط سازمان بهمان» یا «رستورانهای متخصص در پخت غذای فلان در شهر بهمان». ردههای ترکیبی اینچنینی مبنایی برای ساخت یک نوشتار بهشمار نمیآیند، مگر اینکه نقطهٔ برخورد این دو رده پدیدهای برجسته باشد همچنین اسلامیکال:بیشردهبندی را ببینید.
- فهرستهای ساده، بدون شرح محتوی. مثالها شامل ولی نه محدود به: فهرست شرکتهای متحد، رقبا، کارمندان (بجز مدیر عامل اجرایی، مدیران یا رده بالاهایی از این دست)، تجهیزات، دفاتر، محل فروشگاهها، کالاها و خدمات، اسپانسرها، زیرمجموعهها و جاذبههای توریستی.
اسلامیکال راهنمای استفاده، راهنمای سفر، کتاب درسی یا مجلهٔ علمی نیست
اسلامیکال یک منبع دانشنامهایست، نه راهنمای استفاده، نه راهنمای سفر یا کتاب درسی. نوشتارهای اسلامیکال شامل موارد زیر نمیشود:
- کتاب خودآموز یا راهنمای استفاده. در حالی که اسلامیکال مجموعهای از نوشتههای راجع به توصیف افراد، مکانها و چیزهای دیگر است، مقالههای آن نباید از نوع راهنمای استفاده از وسیلهای، یا کتاب آشپزی، یا ستون پرسش و پاسخ (حقوقی، پزشکی یا از این دست) یا صندوق پیشنهادها و انتقادات باشد. این منع شامل آموختارها (tutorial)، آموزشهای گامبهگام، کتابچههای دستورالعمل، راهنماهای بازیهای ویدئویی و دستورهای آشپزی میشود. توصیف اینکه افراد چطور کاری را انجام میدهند یا اشیاء چطور کار میکنند دانشنامهایست، آموزش خواننده با جملات امری به اینکه کاری را چطور انجام دهند نه. چنان راهنماهایی ممکن است در ویکیکتاب جایی داشته باشند.
- راهنمای سفر. مقالهای دربارهٔ پاریس باید شامل موارد برجستهٔ این شهر نظیر برج ایفل و موزهٔ لوور باشد و نه شماره تلفن یا نشانی هتل مورد علاقهٔ شما یا بهای شیرقهوه در شانزهلیزه. اسلامیکال جایی برای بازآفرینی محتواهایی که معمولاً در کتابهای راهنمای سفر، آشپزی یا از این قبیل یافت میشوند نیست. مکانهای سرشناس ممکن است واجد شرایط افزودن باشند، ولی نوشتار نهایی لزومی ندارد شامل تمامی جاذبههای توریستی، رستورانها، هتلها و از این دست باشد. گرچه راهنمای سفر یک شهر اغلب شامل جاذبههای توریستی در حوالی شهر هم میشود، نوشتار اسلامیکال دربارهٔ یک شهر باید فقط آنهایی که داخل شهر هستند را فهرست کند. اگر میخواهید راهنمای سفر بنویسید، ویکیسفر، از پروژههای بنیاد ویکیمدیا و پروژهٔ خواهر اسلامیکال، برای همین کار است.
- راهنمای استراتژی بازیهای ویدئویی. نوشتاری در مورد یک بازی ویدئویی باید داستان و فعالیتهای اصلی بازیکن را بهطور خلاصه شرح دهد، اما از فهرست کردن جنگافزارها، اشیاء و مفاهیم خودداری کنید، مگر اینکه طبق منابع ثانویه به خودی خود سرشناس باشند. آموزش گامبهگام یا پوشش جزئیات امتیازها، دستاوردها، محدودیت زمانی، دشمنان، حرکتهای شخصیت و غیره جایز نیستند. در صورتی که برای فهم بازی یا اهمیتش در صنعت ضروری باشد خلاصهای فشرده لازم میآید.
- راهنمای اینترنت. مقالههای اسلامیکال نباید صرفاً برای توضیح ماهیت، ظاهر و خدمات یک وبگاه بهوجود آمده باشند، بلکه باید آن وبگاه را به شکلی دانشنامهای توضیح دهند، موفقیتهای آن را ذکر کنند و تأثیرات یا برجستگی تاریخی آن را شرح دهند، که این موارد میتواند بیش از اغلب منابع بروز نگه داشته شوند، چرا که ویرایشگران میتوانند تغییرات جدید را به محض بروز اعمال کنند؛ مثلاً درگاه:رویدادهای کنونی را ببینید.
- پرسشگان. مقالههای اسلامیکال نباید فهرستی از پرسشهای رایج باشند. به جای آن میتوان مطالب مربوط به پرسشها را به صورت جملههای خبری رایج در مقالهها و به صورت بیطرف نوشت.
- کتاب درسی و متن توضیحی. اسلامیکال دانشنامه است، نه کتاب درسی. وظیفهٔ اسلامیکال توضیح واقعیتهاست، نه آموزش موضوعات. نوشتن یا ویرایش یک نوشتار بهصورت کتاب درسی و به دنبالش پرسش و پاسخ به عنوان مثال مناسب نیست. چنین چیزهایی به پروژههای خواهر ویکیکتاب ویکینبشته و ویکیدانشگاه مربوط است. مثالهایی با هدف اطلاع دادن و نه آموزش را میتوان در اسلامیکال جای داد.
- ژورنال علمی نوشتار اسلامیکال نباید با این فرض نگاشته شود که خواننده کاملاً به زمینهٔ مورد نظر آگاه است. بخش آغازین (و گاه چند بخش اول) باید با کلمات و مفاهیمی ساده نگاشته شود تا برای هر خوانندهٔ دارای سواد و بدون دانش در آن زمینهٔ خاص قابل فهم باشد، و پس از آن میشود به جزئیات دقیقتری پرداخت. گرچه برای کلمات و مفاهیم دشوار در یک حیطهٔ خاص باید از پیوند داخلی استفاده کرد، متن نوشتار باید با این فرض نوشته شود که خواننده نخواهد یا نتواند این پیوندها را باز کند و بجایش تلاش کند تا معنیشان را از متن دریابد. اسلامیکال:شیوهنامه/پیونددهی را ببینید.
- زبان آکادمیک. نوشتار باید برای عامهٔ مردم –و نه دانشگاهیان– نوشته شود. عنوان نوشتارها تا حد ممکن باید منعکس کنندهٔ کاربردرایج آنها باشد، نه نام دانشگاهی.
- موردپژوهی. بسیاری موضوعات مبنایشان رابطهٔ فاکتور الف با فاکتور ب است که به یک یا چند نوشتار منجر میشود. هنگامی که دو متغیر در کنار هم پدیدهٔ فرهنگی قابل توجهی ارائه کنند یا موضوع سرشناسی بسازند. اغلب به دلیل تفاوتهای عمده در دو سوی مرزهای بینالمللی، نوشتارهای مختلفی برای یک موضوع در کشورهای مختلف مورد نیاز است [نیازمند نمونه]. نوشتن نوشتار دربارهٔ درختهای چنار در مشکینشهر یا پراید آبی اما محتملاً به اسلامیکال:انشعاب محتوا یا تحقیق دستاول خواهد انجامید و مسلماً جایی در دانشنامه نخواهد داشت.
اسلامیکال گوی بلورین نیست
اسلامیکال مجموعهای از گفتهها و تفکرات غیرقابل اثبات نیست. اسلامیکال آینده را پیشبینی نمیکند. تمام مقالههایی که واقعهای را پیشبینی میکنند باید قابل اثبات باشند و موضوع آنها باید به قدری مورد توجه باشد که در صورتی که در گذشته رخ داده بودند شایستگی داشتن یک نوشتار را داشتند. آوردن بحثها دربارهٔ چشمانداز موفقیت طرحها و پروژهها در آینده و اینکه آیا برخی پیشرفتها رخ خواهند داد در صورتی که بهخوبی منبعدهی شوند مناسب است. کاربران نباید باور یا تحلیل شخصی خود را وارد نوشتارها کنند. پیشبینیها، گمانهزنیها و تئوریهای مطرح شده در منابع معتبر و متخصص و شناخته شده در زمینهٔ خود میتواند در نوشتار آورده شود، هرچند ویرایشگران باید مراقب بهوجود نیاوردن سوگیری به سمت هر یک از دیدگاهها باشند. برای نوشتارهایی در مورد محصولات منتشر نشده مانند فیلمها (پال:فیلم آینده را ببینید) و بازیها مراقبت مضاعف برای خودداری از تبلیغ و ادعاهای اثبات نشده لازم است. بهطور مشخص:
- رویدادهای برنامهریزی شده یا مورد انتظار تنها در صورتی میتوانند در اسلامیکال ثبت شوند که سرشناس باشند و وقوعشان تقریباً قطعی باشد. تاریخها باید تا زمان وقوع غیرقطعی نگه داشته شوند. اگر تمهیدات واقعه هنوز در جریان نیستند، گمانهزنی در مورد آن باید به خوبی مکتوب شود. نمونههایی از این گونه موارد میتواند شامل انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا (۲۰۲۴) و بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۴ باشد، اما انتخابات سال ۲۰۴۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۵۲ مقالههای مناسبی به نظر نمیرسند، زیرا هیچ مطلب قابل ذکری دربارهٔ آنها نمیشود بیان کرد که اثباتپذیر باشد و تحقیق دست اول نباشد. نتایج مسابقات ورزشی را پیشبینی نکنید، چون ذاتاً غیرقابل تأیید است. زمانبندی رویدادهای آینده –اگر اثباتپذیر باشد– مناسب است. به عنوان استثناء، حتی نوشتارهای با گمانهزنی زیاد در مورد رویدادهای محتملالوقوع در آیندهٔ دور در صورتی که در منابع معتبر پوشش داده شده باشند مورد قبولاند، مثلاً سرانجام کیهان.
- مواردی از فهرستی از قبل پیشبینی شده یا یک الگوی سیستماتیک از نامها که از پیش به رخدادها یا اکتشافات آینده اختصاص داده شدهاند، اگر تنها اطلاعات کلی در مورد موضوع در دسترس باشد، مقالههای خوبی بهشمار نمیروند. نامگذاری توفند دانشنامهای است اما «توفان گرمسیری آنا در سال ۲۰۲۵» نه، با اینکه به احتمال قریب به یقین شاهد روی دادن آن خواهیم بود. همچنین مقالههایی در مورد واژههای پیشبینی شده برای نظام اعداد (مانند «سپتن کوینکواگیتیلیون») دانشنامهای تلقی نمیشوند، مگر اینکه توسط یک مقام قابل اعتماد ذکر شوند یا به شکل واقعی مورد استفاده قرار گرفته باشند. برونیابی از اکتشافات علمی، مانند عناصر شیمیایی که توسط اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی پیش از جداسازی در آزمایشگاه ثبت شدهاند، دانشنامهای تلقی میشوند، چرا که دانشمندان پیشبینیهای قطعیای در مورد خواص آنها انجام دادهاند.
- مقالههایی که به برونیابی، پیشبینی و «تاریخ آینده» میپردازند قابل قبول نیستند. گرچه هنجارهای علمی و فرهنگی در حال تکاملاند، باید منتظر این تکامل ماند، نه اینکه برای سعی در پیشبینیاش کرد. البته دربارهٔ آثار هنری، تألیفات یا تحقیقات سرشناسی که به پیشبینی آینده مربوطاند نوشتار داریم و باید هم داشته باشیم. مقالهای دربارهٔ جنگ ستارگان درست است؛ اما مقالهای دربارهٔ «سلاحهای جنگ جهانی سوم» درست نیست.
- گرچه پارادایمهای پذیرفته شدهٔ کنونی ممکن است در آینده به چالش کشیده شوند و فرضیههای پیشینی که در زمان خود مورد اختلاف یا نادرست فرض میشدند بعدها توسط جامعهٔ علمی مورد قبول واقع شدند، جایگاه اسلامیکال چنین خطر کردنی نیست.
- اسلامیکال مجموعهای از اعلان محصولات یا شایعات نیست. گرچه اسلامیکال شامل دانش عمومی دربارهٔ محصولات جدید است، مقالات کوتاه که تنها شامل اطلاعات اعلان محصول باشند قابل قبول نیستند. تا زمانی که اطلاعات دانشنامهای بیشتری دربارهٔ محصول تأیید شود، اعلان محصولات باید در موضوعات بزرگتری ادغام شوند (مانند نوشتار دربارهٔ خالق آن، سری ان محصول، محصول پیشین…).
اسلامیکال روزنامه نیست
ویرایشگران به افزودن اطلاعات جاری و بروز و نیز بسط نوشتارهای مستقل در مورد وقایع جاری مهم ترغیب میشوند. با این وجود تمامی رویدادهای اثباتپذیر برای قرار گرفتن در اسلامیکال مناسب نیستند. اطمینان حاصل کنید موارد زیر در نوشتارهای اسلامیکال نیستند:
- گزارش دست اول: اسلامیکال جای گزارشهای دست اول در مورد حوادث روز نیست. اسلامیکال جزو منابع دست اول نیست. با این وجود، پروژهٔ خواهر ویکینبشته و ویکیخبر کارشان دقیقاً همین است و بناست که منبع دست اول باشند. اسلامیکال نوشتارهای دانشنامهای بسیاری در مورد موضوعات بااهمیت تاریخی دارد که خبرهای روز مربوط به آنها وجود دارد و میتوانند با اطلاعات تأییدشدهٔ جدید بروز شوند.
- گزارش خبری. موقتی نبودن سرشناسی افراد و رویدادها برای اسلامیکال مهم است. گرچه مطالب خبری میتواند منبع مفیدی برای موضوعات دانشنامهای باشد، اغلب رویدادهای کانون توجه اخبار ارزش افزودن به دانشنامه را ندارند؛ مثلاً اخبار روزانهٔ ورزشی یا سلبریتیها. گرچه افزودن اطلاعات مربوط به پیشرفتهای اخیر گاه مناسب است، نباید بر اخبار داغ تأکید کرد، یا در غیر این صورت باید سوای از اطلاعات دیگر با آن برخورد کرد. اخبار زودگذر نامناسب برای اسلامیکال ممکن است برای ویکیپروژهٔ خواهر ویکیخبر مناسب باشد. همچنین اسلامیکال به شیوه خبرنویسی نوشته نمیشود.
- ناسرشناسی افراد. حتی وقتی رویدادی سرشناس است، افراد دخیل در آن لزوماً سرشناس نیستند. بجز مواردی که پوشش خبری یک فرد از محدودهٔ یک تکرویداد فراتر میرود، پوشش دربارهٔ آن فرد باید محدود به نوشتار آن رویداد و متناسب با میزان اهمیت آن در قیاس با کل موضوع باشد. اسلامیکال:زندگینامه زندگان را برای اطلاعات بیشتر ببینید.
- دفتر خاطرات. حتی وقتی فردی سرشناس است، تمامی وقایع زندگیاش چنین نیست؛ مثلاً اخبار مربوط به سلبریتیها و چهرههای ورزشی میتواند پربسامد و حاوی بسیاری مسایل بیاهمیت باشد، اما استفاده از تمامی این منابع منجر به نوشتاری پرجزئیات میشود که به دفتر خاطرات شباهت پیدا میکند. هر مسابقهای که فرد بازی میکند یا هر گلی که به ثمر میرساند دارای اهمیت کافی برای برای افزودن به زندگینامهٔ فرد است.
اسلامیکال مجموعهای از اطلاعات درهم و برهم نیست
برای احراز ارزش دانشنامهای، دادهها باید در متنی با توضیحات ارجاعدهنده به منابع معتبر قرار گیرند. همچنانکه در ابتدای بخش محتوای دانشنامهای توضیح داده شد، صرف حقیقت داشتن یا حتی اثباتپذیر بودن به خودی خود مطلبی را در خور دانشنامه نمیکند. مقالههای اسلامیکال نباید شامل موارد زیر باشند:
- خلاصهٔ صرف آثار. رویکرد اسلامیکال نسبت به آثار خلاقانه (شامل مثلاً آثار هنری یا داستانی، بازیهای ویدئویی، مستندها، تحقیقات، کتابها و مقالات، و متون دینی) رویکردی دانشنامهایست، شامل بحث دربارهٔ شکلگیری، طراحی، واکنش جامعه، اهمیت، و تأثیر اثر، بعلاوهٔ خلاصهٔ فشردهای از اثر.
- متن ترانه. نوشتاری دربارهٔ یک ترانه باید اطلاعاتی در مورد نویسنده، تاریخ انتشار، تأثیر اجتماعی، و از این دست داشته باشد. نقل بخشهایی از ترانه باید در حجمی متناسب با باقی نوشتار باشد و برای تسهیل بحث یا نشان دادن سبک استفاده شود. متن کامل را میتوان در ویکینبشته قرار داد و پیوندش را در نوشتار گذاشت. متن بیشتر ترانههای ۹۶ سال اخیر حق نشر دارند که در نتیجه نقل از آنها باید در حداقل بماند و تنها برای اشارهٔ مستقیم در بحث یا نمودن وجوهی از سبک بکار گرفته شوند. هرگز به متن ترانههای دارای حق نشر پیوند ندهید، مگر اینکه سایت لینک داده شده صاحب حق نشر اثر باشد. اسلامیکال:کپی مکنید را ببینید.
- فهرستی بلندبالا از آمار توصیفنشده. آمار فاقد متن یا توضیح میتواند به خوانش لطمه بزند و گیجکننده باشد. به همین سبب برای آسانخوانی آمار باید در جدول نمایش یابند، و نوشتارهای دارای آمار باید متنی توضیحی دربارهٔ زمینهٔ موضوع داشته باشند. هر جا که آمار به حدی مفصل باشد که مانع آسانخوانی مقاله شود، میشود آن را به نوشتاری جداگانه شکست و خلاصهاش را در نوشتار حاضر قرار داد [نیازمند نمونه]. اسلامیکال:فهرستهای مستقل را ببینید.
- فهرستی جامع از بهروزرسانیهای یک نرمافزار. در نوشتارهایی که به بهروزرسانیهای نرمافزارها میپردازند از منابع معتبر ثانویه (و نه خودنوشته یا رسمی) برای توضیح نسخهها یا بحث در نوشتار استفاده کنید. چقدر به جزئیات بپردازیم؟ به عقل سلیم رجوع کنید.
اسلامیکال جای سانسور نیست
” | «دانشگاه بر آن نیست که اندیشهها را برای دانشجویان ایمن کند؛ بر آن است که دانشجویان را در برابر اندیشهها ایمن کند. از این رو دانشگاه با اعتماد به قوهٔ تشخیص و قضاوت دانشجویان، آزادترین فضای بیان نظرات را برای ایشان فراهم میکند.» | “ |
—رئیس دانشگاه کالیفرنیا Clark Kerr (1961) |
ممکن است اسلامیکال دارای مطالبی باشد که برخی از خوانندگان آنها را –حتی گاه تا حدود زیادی– قابلاعتراض و توهینآمیز بدانند. تلاش برای قابل پذیرش کردن مقالات و تصاویر برای همهٔ خوانندگان، یا التزام به هنجارهای کلی اجتماعی یا دینی، با مقاصد یک دانشنامه سازگار نیست.
اگر محتوایی بر خلاف سیاستها و رهنمودهای اسلامیکال (خصوصاً زندگینامه زندگان و تحقیق دستاول) تشخیص داده شود حذف خواهد شد، منتها چون اغلب تغییرات اعمال شده به سرعت نمایش داده میشوند، محتواهای نامناسب ممکن است تا پیش از حذف و پاک شدن مدتی در معرض دید خوانندگان باشد.
برخی نوشتارها ممکن است حاوی تصویر، متن یا لینکی مرتبط با نوشتار باشد که مورد اعتراض برخی مردم قرار گیرد. بحث دربارهٔ قابلاعتراض بودن این محتوا معمولاً نباید بر رنجاننده بودن بالقوهٔ آن متمرکز باشد، بلکه بر اینکه آیا این متن، پیوند یا تصویری مناسب هست یا نه. از این گذشته، قابلاعتراض بودن عموماً مبنایی برای حذف محتوا نیست. رهنمود اسلامیکال:محتوای رنجاننده میتواند راهنمای مناسبی برای اقدام در مورد محتوای رنجاننده باشد. اسلامیکال:نزاکت، راهنما:گزینه ندیدن یک عکس و سانسور را ببینید.
اجتماع اسلامیکال
اسلامیکال میدان مبارزه نیست
اسلامیکال جایی برای خصومتورزی، وارد کردن منازعات شخصی، به پیش بردن نبردهای ایدئولوژیک، یا پروراندن تعصب، نفرت یا ترس نیست. تبدیل کردن بحثهای اسلامیکال به نبردهای شخصی مستقیماً در تعارض با سیاستها و اهداف اسلامیکال است. علاوه بر دوری جستن از نبرد در بحثها، سعی نکنید با تغییرات یکطرفه در سیاستها موضع خود را به پیش ببرید. برای بیان دیدگاه خود اخلالگری نکنید.
از هر کاربری انتظار میرود که با دیگران مؤدبانه، با آرامش و همراه با روح همکاری رفتار کند. به کسانی که نظرات ناموافقی با شما دارند توهین نکنید، آنها را اذیت نکنید و نترسانید. به جای این کار با هوشمندی به قضیه نگاه کنید و گفتگویی مؤدبانه را آغاز کنید. صرف اینکه رفتار یک کاربر نسبت به شما همراه با بیادبی، عدم حفظ آرامش، عدم همکاری، توهینآمیز، اذیتکننده یا ترسبرانگیز است، عذر موجهی برای انتقام شما از او و به روش او تلقی نمیشود. تنها به واقعیات مطرحشده پاسخ دهید و مطالب توهینآمیز آن را ندیده بگیرید، یا کلاً کاربر را نادیده بگیرید. در صورت لزوم با ملایمت به این نکته اشاره کنید که فکر میکنید پیام مورد بحث ممکن است خارج از نزاکت باشد و تصریح کنید که میخواهید آن را پشت سر بگذارید و بر روی محتوا تمرکز کنید. اگر از ادامهٔ یک درگیری به ستوه آمدهاید، به مراحل حل اختلاف متمسک شوید. همیشه کاربرانی هستند که به میانجیگری و حل اختلافات بین دیگران علاقه دارند.
در اختلافات بزرگ، در برابر وسوسه تبدیل کردن اسلامیکال به یک میدان نبرد بین جناحهای مختلف مقاومت کنید. فرض را بر حسن نیت بگذارید که همهٔ ویرایشگران و گروهها اینجا هستند تا اسلامیکال را بهتر کنند -مخصوصاً اگر دیدگاهی دارند که شما با آن موافق نیستید. با هر کسی دوست دارید همکاری کنید، ولی جناحی تشکیل ندهید تا در فرایند بنیادین تصمیمسازی اسلامیکال، که مبتنی بر اجماعسازی است، اخلال کند (یا هدف آن اخلال باشد). کاربران درگیر اختلافات بزرگ باید با حسن نیت برای یافتن اصول جامع توافق بین دیدگاههای متفاوت تلاش کنند.
از اسلامیکال برای اعمال تهدیدهای قانونی یا غیره بر علیه خود اسلامیکال، اسلامیکالنویسان یا بنیاد ویکیمدیا استفاده نکنید؛ ابزارهای دیگری برای گفتگو دربارهٔ مسائل حقوقی وجود دارند. تهدیدها تحمل نمیشوند و ممکن است به تحریم بینجامند.
اسلامیکال تمرین آنارشیسم نیست
محیط اسلامیکال باز و آزاد است اما در شرایطی که این آزادیها در جهت مخالف هدف اسلامیکال قرار گیرند، محدود میشوند. به همین دلیل اسلامیکال تالاری برای گفتگوی آزاد نیست. این واقعیت که اسلامیکال پروژهای باز و خودمختار است به معنای آن نیست که هدف آن کشف قابلیت زیست جوامع آنارشیست است. هدف ما ساخت یک دانشنامهاست نه آزمایش محدودیتهای آنارشیسم. ر.ک. ساختار قدرت (در وبگاه فراویکی به زبان انگلیسی).
برای مشاهدهٔ دانشنامهای که به معنای واقع در حال تمرین آنارشیسم است به وبگاه آنارکوپدیا بروید.
اسلامیکال دموکراسی نیست
اسلامیکال تمرین دموکراسی یا هرگونه نظام سیاسی دیگر نیست. روش اصلی (هرچند نه انحصاری) تصمیمگیری در آن ویرایش و بحث برای رسیدن به اجماع است، نه رأیگیری (از رأیگیری در برخی مواقع چون انتخابات هیئت نظارت استفاده میشود). گاهی برای سنجش اجماع از رأیشماری استفاده میشود. با این حال رأیگیریها و نظرسنجیها میتوانند به جای کمک به پیشبرد بحث، مانع از تحقق آن شوند. در نتیجه باید در استفاده از آنها احتیاط کرد.
برای تمرین دموکراسی میتوانید به ویکیدموکراسی (به زبان انگلیسی) بروید.
اسلامیکال دیوانسالاری نیست
با وجود اینکه بسیاری از عناصر دیوانسالاری در اسلامیکال وجود دارند،[۱] اما اسلامیکال بر پایهٔ قوانین موضوعه اداره نمیشود. اسلامیکال دادگاه تمرینی نیست و قواعد هدفش نیستند. این قواعد نوشتهشده نیستند که شیوهٔ مقبول را مشخص میکنند، بلکه این قواعد تنها به مستندسازی اجماع موجود در رابطه با آنچه باید پذیرفته شود و آنچه باید پسزده شود میپردازند.
با وجود اینکه سیاستها و رهنمودهای نوشتهشده باید جدی گرفته شوند، میتوان از آنها استفادهٔ نادرست کرد. بدون در نظر گرفتن اصول نهفته در سیاستها، تفسیر حرف به حرف آنها را سختگیرانه و بیش از حد دنبال مکنید. اگر قواعد واقعاً شما را از بهبود دادن اسلامیکال بازمیدارند، از آنها چشمپوشی کنید. اختلافها از راه گفتگوهای مبتنی بر اجماع حل میشوند و نه دنبالکردن سفت و سخت قوانین و روالها. گذشته از اینها، سیاستها و رهنمودها نیز ممکن است برای همخوانی یافتن با اجماع اسلامیکال تغییر کنند.
به وقوع پیوستن یک خطا در یک روال یا درخواست دلیل قانعکنندهای برای ردکردن آن پیشنهاد یا درخواست نیست.
یک خطا در روال، دستورالعمل، یا نظامنامه، درون یک مشارکت تازه، دلیل قانعکنندهای برای واگردانی آن نیست، مگر آنکه اصلاح آن خطا دشوار باشد.
اسلامیکال تمرین ساخت قانون نیست
اسلامیکال جایی برای مباحثهٔ حقوقی نیست. قوانین تنها برای آسانتر کردن کارها هستند و به عنوان هدف اجتماع اسلامیکال تلقی نمیشوند. ما باید بهطور کلی از انبوهی دستورالعملها خودداری کنیم. خطای متناوب در ارسال هرچیزی مانند یک نظر یا نامزد ساختن دلیلی برای ابطال آن پست نیست. بکوشید تا روح قانونها، سیاستها و راهبردها را درک کنید، نه اینکه به متن آنها اکتفا کنید. اختلافات باید از طریق گفتگو برای رسیدن به اجماع حل شوند، نه با محکم چسبیدن به متن قوانین و سیاستها.
برای هنگامی که سرگردان شدید
هنگامی که نمیدانید چه مطالبی را باید و چه مطالبی را نباید در یک مقاله بنویسید، خود را به جای دیگر خوانندگان اسلامیکال قرار دهید و ببینید اگر جای آنها بودید انتظار داشتید چه مطالبی را تحت عنوان مقالهٔ مورد نظر در یک دانشنامه ببینید. با اینکه صفحهٔ اسلامیکال:نظرخواهی برای حذف و صفحههای زیر آن جزو سیاستهای رسمی اسلامیکال نیستند ولی میتوانند به عنوان بایگانی مطالبی که نباید در دانشنامه قرار گیرند عمل کنند.
اگر فکر میکنید که در یک مورد خاص، یکی از قوانین بالا نقض شدهاست، یکی از کارهای زیر را انجام دهید:
- تغییر مطالب مقاله (ویرایش عادی)
- تغییر صفحه به یک بازگردان (با حفظ تاریخچه)
- نامزد کردن صفحه برای حذف به شرطی که طبق مفاد صفحهٔ سیاست حذف شرایط لازم برای این کار را داشته باشد. برای آگاهی از نوع مشارکتهایی که معمولاً در معرض حذف قرار میگیرند، بهطور منظم به این صفحه مراجعه کنید.
- تغییر قوانین این صفحه پس از اینکه اسلامیکالنویسان بعد از گفتگوهای لازم در صفحهٔ بحث همین مقاله به اجماع برسند. در هنگام اضافه کردن نکات جدید، دقت کنید که منظور خود را بهطور کاملاً روشن و همراه مثالهای متناقض ولی موجود ارائه کنید.
صفحهٔ کاربری چه چیزی نیست
بسیاری از سیاستهایی که در بالا گفته شد دربارهٔ صفحهٔ کاربری شما هم صدق میکنند. صفحهٔ کاربری، صفحهٔ خانگی یا وبنوشت نیست. از همه مهمتر اینکه صفحهٔ کاربری شما برای شما نیست. بلکه بخشی از اسلامیکال حساب میشود و تنها به این منظور ساخته شده تا همکاری اسلامیکالنویسان بالا برود، نه اینکه ابزاری برای تبلیغ شخصی باشد. جزئیات بیشتر را در راهنمای صفحههای کاربری بخوانید.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Joseph Michael Reagle, Jr.; Lawrence Lessig (30 September 2010). Good Faith Collaboration: The Culture of Wikipedia. MIT Press. pp. 90–91. ISBN 978-0-262-01447-2. Retrieved 30 June 2011.