ابوبکر بن حسین

ابوبکر بن حسین
متولد	عراق
وفات	عاشورای ۶۱ ه.ق کربلا، عراق
شناخته‌شده برای	حضور در نبرد کربلا
مخالف(ها)	بنی امیه
دین	اسلام

ابوبکر بن حسین فرزند امام حسین و مادرش اُمِّ ولد (کنیز) است؛ که در روز عاشورا با تیر عبداللّه بن عقبه غنوی یا حرمله کاهلی کشته شد.

نام و تبار

منابع نام او را ابوبکر بن حسین بن علی گزارش کرده‌اند. پدر او حسین بن علی است. پدرش، فرزند فاطمه زهرا دختر محمد و علی بن ابی‌طالب — خلیفه چهارم از خلفای راشدین — است. حسین امام سوم شیعیان دوازده‌امامی است که به سال ۶۱ ه‍.ق در نبرد کربلا، به دست سپاهیان عمر سعد و به فرمان یزید، کشته شد. به‌نوشتهٔ ویلفرد مادلونگ، حسین بن علی در ضمن خاندان محمد که با عنوان اهل‌بیت شناخته می‌شوند، مکرراً از سوی محمّد ستایش می‌شد. محمّد در واقعه‌هایی مانند رویداد مُباهِله و حدیث آل عبا از این خانواده یاد کرده‌است. در قرآن نیز در موارد متعددی مانند آیهٔ تَطهیر، از اهل‌بیت به بزرگی یاد شده‌است. حسن و حسین تنها نوادگان مرد پیامبر بودند که نسل‌های بعدی از آن‌ها به‌وجود آمدند. ازاین‌رو، هر شخصی که می‌گوید نسب او به پیامبر می‌رسد، یا با حسن نسبت دارد یا با حسین. حسن و حسین از این نظر با برادرخوانده‌های خود، نظیر محمدِ حَنَفیّه، هم تفاوت دارند. افزون بر امامان شیعهٔ دوازده‌امامی، همهٔ امامان اسماعیلیه نیز به‌واسطهٔ جعفر صادق، از نسل حسین بن علی هستند. مادر او را نیز ام‌ولد گزارش کرده‌اند.

سرگذشت

از وی اطلاعات چندانی در منابع وجود ندارد تا جایی که برخی همچون صاحب کتاب ریاض الشهاده، او را همان ابوبکر بن حسن دانسته‌اند که به اشتباه، ابوبکر بن حسین نوشته شده است. منابع از حضور او در کربلا و کشته شدنش با تیر عبدالله بن عقبه غنوی یا حرمله کاهلی گزارش داده‌اند.

شاعری که در تاریخ طبری، به نام سلیمان بن قته نام برده شده‌است، در وصف او یا ابوبکر بن حسن چنین سرده است:

وَ عِنْدَ غَنیٍّ قَطْرَةٌ مِنْ دِمائنا		وَفِی اسدٍ اُخْری تُعَدُّ وَ تُذْکَرُ
قطره‌ای از خون ما در قبیله غنّی است		و در قبیله اسد نیز خون دیگری از ما است که فراموشش نمی‌کنیم

پانویس

منابع

منابع فارسی

• بلوکباشی، علی؛ بهرامیان، علی؛ پاکتچی، احمد؛ حاج‌منوچهری، فرامرز؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث (۱۳۹۲). «حسین (ع)، امام». در موسوی بجنوردی، کاظم. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۲۰. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. صص. ۶۶۴–۷۱۵. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۱۹-۱.
• بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
• دفتری، فرهاد (۱۳۷۷). «اسماعیلیه». در موسوی بجنوردی، کاظم. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ج. ۸. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. صص. ۶۸۱–۷۰۲. شابک ۹۶۴-۷۰۲۵-۴۱-۶.

منابع انگلیسی

• Haider, Najam I. (2016). "al-Ḥusayn b. ʿAlī b. Abī Ṭālib". In Fleet, K.; Krämer, G.; Matringe, D.; Nawas, J.; Rowson, E. (eds.). Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. 34 (3nd ed.). Brill.
• Madelung, Wilferd (1997). The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate (به انگلیسی). Cambridge: Cambridge University Press.