سوره ابراهیم

سورهٔ قرآن

سوره ابراهیم
دسته‌بندی	مکی
اطلاعات آماری
شمارهٔ نزول	۷۲
جزء	۱۳
شمار آیه‌ها	۵۲
شمار واژه‌ها	۸۳۳
شمار حرف‌ها	۳۵۴۱
متن سوره
ترجمهٔ فارسی
رعد رعد	حجر حجر

سوره ابراهیم جز سوره‌های مکی بسته‌بندی می‌شود و دارای ۵۲ آیه است، این سوره در مورد حضرت ابراهیم (ع) است لذا ابراهیم نامیده شده است و با «الر» آغاز شده است (جزء پنج سوره الراءات) همانند سوره‌های یونس، هود، یوسف، حجر این سوره قبل از سوره حجر قرار گرفته و دارای همبستگی زیادی با سوره حجر دارد که در دیدگاه زوجیت سوره‌ها زوج سوره ابراهیم می‌باشد و این سوره دارای هفت واحد موضوعی (رکوع) می‌باشد.

معرفی

این سوره جز سوره‌های مکی دسته‌بندی می‌شود و هفتاد و دومین سوره در ترتیب نزول است که به حضرت محمد(ص) نازل شده است و در تقسیم‌بندی کنونی مُصحَف چهاردهمین سوره است و در جزء سیزدهم قرار دارد.

این سوره در تعداد آیات اختلاف دارد، بنابر عدد شامی ۵۵ آیه و بر اساس عدد حجازی ۵۴ آیه و بنا بر عدد کوفی ۵۲ آیه و بنا بر عدد بصری ۵۱ آیه است. آیه‌های ۲۸ و ۲۹، در مورد کشته شدگان بدر، در مدینه نازل شده است. همچنین در این سوره مطالبی دربارهٔ رسالت انبیا و موعظه‌ها وبشارت‌ها ودعاهای حضرت ابراهیم علیه السلام مطرح شده است. به فرمودهٔ روایات تلاوت این سوره برکاتی دارد که از جملهٔ آنها در امان بودن از بلا و فقر و جنون است.

هدف سوره

علامه طباطبائی در مورد هدف سوره ابراهیم می‌فرمایند:

آیات کریمه این سوره، پیرامون اوصاف قرآن که بر پیغمبر اسلام (صلوات اللَّه علیه) نازل شده بحث می‌کند و آن را با اوصاف زیر معرفی می‌نماید:

این کتاب، آیت و معجزه و نشانه رسالت آن جناب است و مردم را از ظلمت‌ها به سوی نور بیرون می‌کشد، و به راه مستقیم خدا راهنماییشان می‌کند، خدایی که عزیز و حمید است، یعنی غالب و قاهری است که هرگز مغلوب کسی نمی‌شود، و غنی و بی‌نیازی است که هرگز محتاج کسی نمی‌گردد، خدایی که در کارهای خدائیش جمیل است، یعنی برای مردم جز خوبی و نعمت منظوری ندارد. وقتی خدا منعم و غالب و بی‌نیاز و پسندیده کار باشد، بر مردم که «منعم علیه» او هستند لازم است که دعوت او را لبیک گویند، تا در نتیجه از نعمتهایی که او به ایشان ارزانی داشته برخوردار شوند، و آن نعمتها به سعادتشان تمام شود. و نیز لازم است که از غضب او بر حذر باشند، زیرا پر واضح است که عذاب خدایی که هم قوی است و هم بی‌نیاز مطلق، شدید خواهد بود، چرا که او می‌تواند از وجود بندگانش چشم پوشیده، همه را دستخوش هلاکت نماید و به دیار عدم بفرستد، و از نو خلق و بندگان دیگری بیافریند، هم چنان‌که همین عمل را در امم گذشته انجام داده است. آری، تمامی موجودات ریز و درشت و زمینی و آسمانی این عالم، با زبان حال، گویای این حقیقتند که «رب العزة» و «ولی حمید» تنها او است، و ربّ دیگری غیر از او نیست.