عملیات نظامی جنگ ایران و عراق
عملیات‌های نظامی در طول جنگ ایران و عراق، شامل عملیات‌هایی است که ایران بر علیه عراق یا عراق بر علیه ایران آغاز کرده است. آغاز این جنگ از فروردین ۱۳۶۱ شمسی است بود.
جنگ در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰) با حمله هوایی عراق به ده فرودگاه و حمله نیروی زمینی عراق در تمام مرزها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد. سه هفته پس از شکست سازمان مجاهدین خلق در عملیات مرصاد و تلاش برای تسخیر تهران، در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ با حضور نیروهای بین‌المللی آتش‌بس در سراسر مرزهای ایران و عراق برقرار شد.
عملیات‌های سال ۱۳۵۹
| تاریخ | نام عملیات | منطقه عملیات | رویداد | تاریخ پایان | نتیجه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۳۱ شهریور | آغاز جنگ با تهاجم نظامی رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران | ||||
| ۱۸ آذر | کشته شدن سرگرد خلبان احمد کشوری | ||||
| ۸ آبان | کشته شدن محمدحسین فهمیده | ||||
| ۱۲ آبان | مناطق عملیاتی جنوب | اسارت محمد جوادتندگویان | |||
| ۲۵ آبان | سوسنگرد | کشته شدن جمعی پاسداران | |||
| ۱۶ دی | هویزه | کشته شدن جمعی از نیروهای ایرانی به فرماندهی حسین علم‌الهدی | |||
| ۲۶ اسفند | عملیات امام مهدی | منطقهٔ عملیاتی غرب سوسنگرد |
عملیات‌های سال ۱۳۶۰
| تاریخ | نام عملیات | منطقه عملیات | تاریخ پایان | رویداد | نتیجه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱۵ فروردین | محور کرخه-دزفول | ||||
| ۲۵ فروردین | محور شوش | ||||
| ۸ا ردیبهشت | کشته شدن سروان خلبان علی‌اکبر شیرودی | ||||
| ۲۵ اردیبهشت | شهید فضل‌الله نوری | تپه‌های مودنی-مدن در شمال آبادان | |||
| ۳۱ اردیبهشت | عملیات امام علی | ||||
| ۳۱ اردیبهشت | محور شوش | ||||
| ۳۱ اردیبهشت | عملیات حضرت مهدی | ارتفاعات الله اکبر در شمال سوسنگرد | |||
| ۲۱ خرداد | فرمانده کل قوا خمینی روح خدا | شرق کارون و جنوب دارخوین | |||
| ۳۱ خرداد | کشته شدن مصطفی چمران | ||||
| ۱۱ تیر | روح الله | آزادسازی منطقه مرزی نوسود | |||
| ۵ مرداد | رمضان | محور حمیدیه، کرخه نور | |||
| ۱۱ شهریور | محورشحیطیه، غرب ارتفاعات الله اکبر | ||||
| ۲۷ شهریور | شهید مدنی | منطقهٔ عملیاتی سوسنگرد | |||
| ۲۸ شهریور | آزادی سوسنگرد | ||||
| ۵ مهر | ثامن الائمه | شکسته شدن حصرآبادان | |||
| ۸ آذر | طریق القدس | منطقهٔ عملیاتی عمومی غرب شهرستان سوسنگرد و منطقه عمومی بستان | |||
| ۲۰ آذر | مطلع الفجر | منطقه گیلان غرب و سرپل ذهاب | |||
| ۱۲ دی | محمد رسول الله | صدر منطقهٔ عملیاتی غرب نوسود | |||
| ۱ اسفند | مولای متقیان | منطقهٔ چزابه | |||
| ۲۴ اسفند | ام الحسنین | منطقه کرخه نور |
عملیات‌های سال ۱۳۶۱
| تاریخ آغاز | نام عملیات | منطقه عملیات | رویداد | تاریخ پایان | نتیجه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱ فروردین | فتح المبین | غرب رودخانهٔ کرخه، غرب دزفول و شوش و منطقهٔ عمومی غرب رودخانهٔ کرخه | انهدام سپاه چهارم عراق در جبهه شمال خوزستان و رسیدن به مرز فکه-العماره | ||
| ۱۰ اردیبهشت | بیت‌المقدس | غرب کارون، جنوب غربی اهواز و شمال خرمشهر | 3 خرداد | فتح خرمشهر | |
| ۳۱ اردیبهشت | کشته شدن سرتیپ پاسدار محمدمهدی خادم‌الشریعه | ||||
| ۲۳ تیر | رمضان | شرق بصره | 6 مرداد | ||
| ۱۵ مرداد | ثارالله | قصرشیرین | |||
| ۲۶ شهریور | حسین بن علی | منطقهٔ عملیاتی میمک | |||
| ۹ مهر | مسلم بن عقیل | غرب سومار -ارتفاعات مسلط برمندلی | |||
| ۱۰ آبان | محرم | مناطق عملیاتی شرهانی، زبیدات، بیات، غرب عین خوش و جنوب شرقی دهلران | |||
| ۲۸ آذر | دزفول | حمله موشکی رژیم بعث به دزفول | |||
| ۹ بهمن | منطقه فکه | کشته شدن حسن غلامحسین افشردی و مجید بقائی | |||
| ۱۸ بهمن | والفجر مقدماتی | منطقه فکه و چزابه |
عملیات‌های سال ۱۳۶۲
| تاریخ آغاز | نام عملیات | منطقه عملیات | رویداد | تاریخ پایان | نتیجه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲۰ فروردین | والفجر ۱ | شمال غرب فکه | |||
| ۲۹ تیر | والفجر ۲ | منطقهٔ حاج عمران | |||
| ۷ مرداد | والفجر ۳ | منطقه عملیاتی مهران | |||
| ۲۷ مهر | والفجر ۴ | شمال مریوان و منطقه عمومی پنجوین در دره شیلر | |||
| ۲۱ بهمن | تحریر القدس | منطقهٔ دربندی خان | |||
| ۲۱ بهمن | فتح ۴ | منطقه یعمومی رواندوز-دیانا | |||
| ۲۷ بهمن | والفجر ۵ | حد فاصل مهران و دهلران، چنگوله | |||
| ۲ اسفند | والفجر ۶ | جنوب دهلران | |||
| ۳ اسفند | خیبر | هور الهویزه و جزایر مجنون | |||
| ۱۷ اسفند | دزفول، خرم‌آباد و مسجدسلیمان | حملات موشکی عراق به شهرهای جنوبی | کشته شدن محمدابراهیم همت |
عملیات‌های سال ۱۳۶۳
| تاریخ آغاز | نام عملیات | منطقه عملیات | رویداد | تاریخ پایان | نتیجه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۲۵ مهر | میمک | میمک -ارتفاعات منطقه مرزی | |||
| ۱۷ آذر | کشته شدن مهدی زین‌الدین | ||||
| ۱۹ اسفند | بدر | شرق رودخانهٔ دجلهٔ و جزیره مجنون | ۱۸ فروردین | کشته شدن سردار ولی الله چراغچی |
عملیات‌های سال ۱۳۶۴
| تاریخ آغاز | نام عملیات | منطقه عملیات | رویداد | تاریخ پایان | نتیجه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۱۷ خرداد | ظفر ۱ | جزیرهٔ مینو | |||
| ۲۴ خرداد | قدس ۱ | هور الهویزه و شرق رودخانه دجله | |||
| ۴ تیر | قدس ۲ | منطقه هورالهویزه | |||
| ۵ تیر | ظفر ۲ | منطقهٔ پنجوین | |||
| ۷ تیر | ظفر ۳ | شمال غرب ایران | |||
| ۱۰ تیر | ظفر ۴ | منطقه فکه | |||
| ۱۹ تیر | قدس ۳ | جنوب دهلران | |||
| ۲۳ تیر | قادر | جبههٔ شمال غرب-محور سیدکان | |||
| ۱۶ مرداد | قدس ۵ | غرب هورالهویزه | |||
| ۲۴ مرداد | عاشورای ۲ | منطقه چنگوله جنوب مهران | |||
| ۲۵ مرداد | عاشورای ۳ | منطقهٔ عملیاتی شمال فکه | |||
| ۱۸ شهریور | قادر | غرب اشنویه و ارتفاعات کلاشین | |||
| ۳۰ مهر | عاشورای ۴ | غرب دریاچه امالنعاج درهور الهویزه | |||
| ۲۰ بهمن | والفجر ۸ | مصب اروند | |||
| ۱ اسفند | حمله ۲ جنگنده عراقی به هواپیمای مسافربری ایرانی | کشته شدن 40 تن از نمایندگان مجلس | |||
| ۵ اسفند | والفجر ۹ | منطقهٔ عملیاتی شرق چوارتهٔ |
عملیات‌های سال ۱۳۶۵
/۲۶اردیبهشت۶۵/ حملهٔ ارتش عراق به مهران واشغال این شهر
/۲۷اردیبهشت۶۵/ عملیات بیت‌المقدس ۶ _منطقهٔ عمومی سلیمانیه عراق
/۱۰تیر۶۵/ عملیات کربلای ۱ - مهران
/۱مرداد۶۵/ عملیات قدس -۴ منطقهٔ جنوب شرق عماره عراق هورالهویزه
/۱۰شهریور۶۵/ عملیات کربلای -۲ منطقه حاج عمران عراق
/۱۱شهریور۶۵/ شهادت سرلشگرمحمود کاوه فرمانده لشکر ویژه شهدا
/۱۱شهریور۶۵/ عملیات کربلای ،۳شمال غربی خلیج فارس ترمینال نفتی الامیه والبکر
/۱۹مهر۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۱، منطقهٔ کرکوک واقع در عمق ۱۵۰کیلومتری داخل خاک عراق
/۸آبان۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۲ -منطقه دوکان در شمال شرقی عراق
/۲۴آبان۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۳، منطقه زاخو ودهوک در عمق ۳۰۰کیلومتری شمال عراق
/۳دی۶۵/ عملیات کربلای ،۴ درمنطقهٔ غرب اروند رود جنوب خرمشهردر غرب جزیرهٔ مینو
/۱۹دی۶۵/ آغازعملیات عظیم کربلای ۵ درمنطقه عمومی شلمچه وشرق بصره
/۲۳دی۶۵/ عملیات کربلای ۶، شمال سومار
/۸اسفند۶۵/ شهادت حاج حسین خرازی فرماندهٔ لشکر امام حسین ع
/۱۲اسفند۶۵/ عملیات کربلای ۷ درمنطقهٔ عملیاتی حاج عمران عراق
عملیات‌های سال ۱۳۶۶
/۶فروردین۶۶/ پایان عملیات کربلای ۵
/۱۸ فروردین۶۶/ سالروزعملیات کربلای ۸ درمنطقهٔ شرق بصره
/۲۰ فروردین۶۶/ عملیات کربلای ۹ درمنطقهٔ قصرشیرین
/۲۵ فروردین۶۶/ عملیات نصر ۱ در غرب بانهدر داخل خاک عراق
/۲۵ فروردین۶۶/ عملیات فتح ۵ در منطقهٔ چوارته وماووت از استان سلیمانیه عراق
/۳۰ فروردین۶۶/ عملیات کربلای ۱۰ درمنطقهٔ عمومی ماووت عراق
/۱۳خرداد۶۶/ عملیات نصر ۲، منطقهٔ میمک
/۲۷خرداد۶۶/ عملیات فتح ۶ - منطقه عمومی شمال اربیل عراق
/۲۷خرداد۶۶/ عملیات نصر ۳ - جنوب دهلران
/۳۱خرداد۶۶/ عملیات نصر -۴ استان سلیمانیه عراق
/۳تیر۶۶/ عملیات نصر ۵، جنوب غربی سردشت در منطقه مرزی شمال عراق
/۷تیر۶۶/ عملیات فتح ۷، منطقه حلبچه، شانه دری، اربت درشمال عراق
/۸تیر۶۶/ بمباران شیمیائی سردشت - روزملی مبارزه با سلاحهای شیمیائی ومیکروبی
/۲۴تیر۶۶/ حملهٔ هوائی جنگنده‌های عراقی به سکوی نفتی ومیدان نفتی رشادت
/۲۶تیر۶۶/ قطع رابطهٔ سیاسی فرانسه باایران در پی سالها حمایت مالی ونظامی ازرژیم متجاوزعراق
/۲۸تیر۶۶/ عملیات فتح ۸ - شهراتروش درشمال استان موصل عراق
/۲۹تیر۶۶/ تصویب قطعنامه ۵۹۸ درشورای امنیت ملل متحد
/۱۰مرداد۶۶/ عملیات نصر۶، درمنطقهٔ میمک
/۱۴مرداد۶۶/ عملیات نصر ۷ - غرب سردشت
/۱۵مرداد۶۶/ شهادت سرلشگرخلبان عباس بابائی فرمانده نیروی هوائی ارتش ج.ا. ایران
/۱۸مرداد۶۶/ عملیات فتح ۹ در منطقه عملیاتی خرمال ازاستان سلیمانیه عراق -شمال کردستان
/۱۳شهریور۶۶/ عملیات نامنظم فتح۱۰، شمال شرق استان اربیل عراق
/۲۷شهریور۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ،۱عمق ۲۰۰کیلومتری استان دهوک واستان سلیمانیه عراق
/۳۰شهریور۶۶/ تهاجم هلی کوپترهای آمریکائی به کشتی تجاری ایران درخلیج فارس
/۱۲مهر۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۲شهر کوی ازتوابع استان کرکوک عراق
/۱۶مهر۶۶/ بمباران شیمیائی شهرسومار توسط رژیم جنایکارصدام
/۱۶مهر۶۶/ حمله هلی کوپترهای آمریکائی به قایق‌های گشتی سپاه پاسدارن درخلیج فارس
/۲۵آبان۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۳، در منطقه دربندی خان عراق در جنوب استان سلیمانیه عراق وبخش سنگاوا ازاستان کرکوک
/۲۸آبان۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۴، درعمق ۲۵۰ کیلومتری استان دهوک عراق
/۲۹آبان۶۶/ عملیات نصر ۸، منطقه عملیات ی ماووت ازاستان سلیمانیه عراق
/۱آذر۶۶/ عملیات نصر ۹ - منطقه حاج عمران عراق
/۲۲دی۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۵، عمق ۲۰۰ کیلومتری استانهای کرکوک، دهوک ودیالهٔ عراق
/۲۶دی۶۶/ آغازعملیات دلیرانهٔ بیت‌المقدس ۲در منطقهٔ سلیمانیه وماووت عراق
/۵اسفند۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۶منطقهٔ عمومی سنگاودر شرق استان کرکوک عراق
/۱۰اسفند۶۶/ آغازحملات وحشیانهٔ موشکی متجاوزان بعثی عراق
/۲۳اسفند۶۶/ عملیات نامنظم ظفر۷، شرق استان سلیمانیه عراق
/۲۴اسفند۶۶/ عملیات بیت‌المقدس ۳، منطقهٔ عمومی سلیمانیهٔ عراق
/۲۵اسفند۶۶/ عملیات والفجر ۱۰، منطقه عمومی حلبچهٔ عراق
/۲۸اسفند۶۶/ بمباران شیمیائی شهرحلبچه عراق توسط رژیم بعث عراق
عملیات‌های سال ۱۳۶۷
/۶فروردین۶۷/ عملیات بیت‌المقدس ۴ - منطقه عمومی دربندیخان واقع در سلیمانیه عراق
/۱۹ فروردین۶۷/ انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی
/۲۲ فروردین۶۷/ عملیات بیت‌المقدس ۵ منطقه عمومی پنجوین عراق
/۲۳خرداد۶۷/ عملیات بیت‌المقدس -۷منطقه عمومی شلمچه عراق
/۴تیر۶۷/ حمله گستردهٔ ارتش عراق درجبهه جنوب وبازپس‌گیری جزایر مجنون و منطقهٔ شمالی کوشک
/۱۲تیر۶۷/ سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکائی در خلیج فارس وشهادت۲۹۸ سرنشین غیر نظامی آن
/۲۷تیر۶۷/ پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی جمهوری اسلامی ایران
/۱مرداد۶۷/ اشغال شهرگیلان غرب توسط ارتش متجاوز عراق
/۲مرداد۶۷/ عملیات غدیر در جبههٔ غرب خرمشهروشلمچه ایران
/۲مرداد۶۷/ عملیات دفع مجدد متجاوزازمرزهای جنوبی پس ازپذیرش قطعنامه ۵۹۸، منطقه خرمشهر، پادگان حمیدوایستگاه حسینیه
/۳مرداد۶۷/ تهاجم وپیشروی مشترک منافقین وارتش عراق از محور سرپل ذهاب
/۵مرداد۶۷/ عملیات پیروزمندانهٔ مرصاد درمنطقه غرب کشور، کرند، اسلام‌آباد علیه منافقین متجاوز
/۱۰مرداد۶۷/ فرارمفتضحانهٔ ارتش عراق به پشت مرزهای بین‌الملل در جنوب
/۲۴مرداد۶۷/ پذیرش قرارداد ۱۹۷۵الجزایر ازسوی عراق
/۲۹مرداد۶۷/ آغازآتش بس رسمی ایران وعراق