ابوالحتوف بن حارث انصاری
| ابوالحتوف بن حارث انصاری | |
|---|---|
-shohada.jpg) ضریح کشتگان نبرد کربلا نصب شده در حرم امام حسین که نام کشتگان بر بالای آن حکاکی شده است. | |
| وفات | ۱۰ محرم ۶۱ ه.ق کربلا، عراق |
| آرامگاه | حرم امام حسین |
| دین | اسلام |
| مذهب | خوارج |
ابوالحتوف بن حارث بن سلمه انصاری عجلانی، که برخی منابع نام ابوالحتوف بن حارث انصاری عجمان را برای او گزارش کرده‌اند، به همراه سپاه عمر سعد برای مشارکت در نبرد کربلا به ناحیه کربلا آمد اما پس از رویارویی با حسین بن علی، پشیمان شد و به همراه برادرش از سپاه عمر سعد جدا و به سپاه حسین بن علی پیوست. او در این نبرد توسط سپاهیان عمر سعد کشته شد. با توجه به اینکه او را از خوارج دانسته‌اند، شوشتری در حضور وی در سپاه عمر سعد و پس از آن ورود به سپاه حسین بن علی، تردید کرده‌اند.
نام و تبار
نام وی را ابوالحتوف بن حارث گزارش کرده‌اند. پدر او را حارث یا حرث بن سلمه انصاری عجلانی ضبط کرده‌اند.[۱][۲] برخی منابع نام او را ابوالحتوف بن حارث انصاری عجمان گزارش کرده‌اند.[۳][۴] برخی منابع به اختصار نام او را ابوالحتوف انصاری کوفی گزارش کرده‌اند.[۵]
ابوالحتوف از تیره بنی‌عجلان و قبیله خزرج بودند که از انصاریان مدینه ریشه می‌گیرند. این تیره در کوفه زندگانی می‌کردند.[۶] پدر او با عنوان حارث انصاری عجلانی کوفی گزارش شده است.[۷]
سرگذشت
ابوالحتوف به همراه برادرش، در محله محکمه از محلات خوارج نشین کوفه زندگی می‌کردند.[۸]
او به همراه برادرش سعد در سپاهیان عمر بن سعد به کربلا آمدند؛ اما پس از شنیدن صدای کمک‌خواهی زنان سپاه حسین، از لشکریان عمر بن سعد جدا شدند و به سپاه حسین پیوستند. مذهب آن دو را خوارج گزارش کرده‌اند و در زمان جدایی از سپاهیان عمر نیز شعار خوارج را سر می‌دادند. او به همراه برادرش به نبرد با سپاهیان عمر سعد اقدام کردند و پس از کشتن سه تن از سپاهیان، کشته شدند.[۹][۱۰] زمان کشته شدن او و برادرش را بعدازظهر روز عاشورا دانسته‌اند[۱۱] و سن او به هنگام کشته شدن، ۵۵ سال تخمین زده شده است.[۱۲] سرگذشت این دو برادر در کتاب حداثق الوردیه، تنقیح المقال و تسمیه من قتل الحسین آمده است.[۱۳][۱۴] گفته شده است که جسد او را در «مقبره شهدای کربلا» در حرم امام حسین دفن کرده‌اند.[۱۵]
از وی در منابع زیارتی مربوط به کشتگان کربلا، نام برده نشده است.[۱۶] شعار آنان به هنگام پیوستن به سپاه حسین، عبارت «لا حکم الا لله و لا طاعة لمن عصاه» بود.[۱۷][۱۸] رجزی نیز به او نسبت داده نشده است.[۱۹] محقق شوشتری بر این باور است که وجود چنین اصحابی برای حسین بن علی به جهت تنافی عقیدتی میان عقاید حسین بن علی و خوارج، و همین‌طور مخالفت خوارج با شرکت در جنگ‌های ظالمانه، محل اشکال است. با این وجود، نویسنده کتاب پژوهشی پیرامون شهدای کربلا احتمال حضور اجباری آنان در سپاه عمر سعد و تحت تأثیر قرار گرفتنشان در صحنه نبرد کربلا، دور از انتظار نمی‌داند.[۲۰]
پانویس
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۸۵–۸۶.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۸۴.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۳.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۴.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۸۵–۸۶.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۷۹.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۸۵–۸۶.
- ↑ اختری، «ابوالحتوف انصاری قمی»، دایره‌المعارف جامع اسلامی.
- ↑ سنگری، آینه‌داران آفتاب، ۲: ۱۰۰۴.
- ↑ بینش و دیگران، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ۱۸۰.
منابع
- بینش، عبدالحسین؛ مقیمی فرد، سیدعلی؛ رحمتی، رضا؛ جمشیدی، سعید؛ شاکر، ابوالقاسم (۱۳۸۵). پژوهشی پیرامون شهدای کربلا. قم: زمزم هدایت.
- سنگری، محمدرضا (۱۳۸۶). آیینه‌داران آفتاب، پژوهش و نگارش نو از زندگانی و شهادت یاران اباعبدالله الحسین علیه السلام. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۴-۲۵۱-۶.
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابن‌فرات». دایره‌المعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.