ابولهب
ابولَهَب با نام اصلی عبدالعزّی بن عبدالمطلب عموی محمد، پیامبر اسلام بود. او را به همراه همسرش ام‌جمیل، یکی از منتقدان و مخالفان سرسخت محمد و اسلام گزارش کرده‌اند.
سرگذشت
بر اساس گزارش منابع اسلامی، ابولهب، از هر کسی در اذیت و آزار به محمد و مسلمانان مصمم‌تر بود. به گزارش همین منابع، او به هنگام سخنرانی محمد، در آنجا حاضر می‌شد و به محمد بدزبانی می‌کرد و سعی در برهم زدن سخنرانی می‌کرد. در یکی از این سخنرانی‌ها در بالای کوه صفا، ابولهب با دیوانه خواندن محمد، سعی در برهم زدن سخنرانی او داشت که محمد سوره تبت را در وصف او خواند. به عقیده مسلمانان، سوره تبت در وصف و موضوع او و همسرش نازل شده است. در باور مسلمانان، همسر او ام‌جمیل و خود او، از سرسخترین دشمنان اسلام برشمرده شده‌اند و پس از نزول سوره تبت، ابولهب را به این نام خواندند. در گزارش دیگر منابع، چهره سرخ و برافروخته وی سبب نامیده شدنش به ابولهب شده بود. همسر او ام‌جمیل بنت حرب خواهر ابوسفیان بود و به باور برخی منابع، دلیل تحریک او به دشمنی با محمد، همو بود.[۱]
به گزارش منابع اسلامی، کنیز ابولهب که تویبه نام داشت، مدتی را به محمد شیر داده بود و ابولهب نیز به پاس این اقدام، این کنیز را آزاد کرد. این خود گواهی بر روابط حسنه ابولهب و محمد تا پیش از ظهور اسلام بود. کمی پیش از ظهور اسلام نیز دو دختر محمد، با پسران ابولهب ازدواج کردند. به گزارش منابعی دیگر، ابولهب گهگاه بر سر غیرت می‌آمد و به انگیزه‌های شخصی از آن محمد دفاع می‌کرد. در ماجرای لیلة المبیت و توطئه قریش برای قتل محمد، ابولهب یکی از مدافعان محمد بود. از همین رو، همسرش او را به خانه برد و به بهانه میگساری از خبر توطئه قریش برای قتل محمد بی‌خبر گذاشت. در این هنگام ابوطالب، فرزندش علی را به نزد ابولهب فرستاد و به او دستور دارد در صورت پاسخ ندادن ابولهب، درب خانه او را شکسته و به او این پیغام را برساند که «کسی که چون تو عمویی داشته باشد، نباید خوار و ذلیل باشد». پس از رسیدن پیغام به ابولهب، او نیز شمشیر کشیده و به دفاع از محمد خارج شد. در این حین، ام‌جمیل قصد منصرف کردن او را داشت که با مشت ابولهب، یکی از چشمانش کور شد. ابولهب بعدتر قریش را تهدید کرد که در صورت قتل محمد، مسلمان شده و با قریش دشمنی خواهد کرد.[۲]
برای ابولهب سه پسر به نام‌های عتبه و عتیبه و معتب گزارش شده است. وی به جهت ابتلائش به بیماری آبله نتوانست در جنگ بدر شرکت کند اما چهار هزار درهم به قریش کمک کرد و چون عاص بن هشام مخزومی را در قمار برده بود، وی را به جای خویش به جنگ فرستاد. او در سال هشتم هجرت و به نقلی هفت یا نه روز پس از جنگ بدر، درگذشت.[۳]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «ابولهب». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.