ادیب بیضایی آرانی
ادیب بیضایی آرانی | |
|---|---|
| نام اصلی | علی‌محمّد روح الامین |
| زاده | ۱۲۶۰ (خورشیدی) آران |
| درگذشته | ۱۳۱۲ (خورشیدی) آران و بیدگل |
| آرامگاه | قبرستان قدمگاه کاشان |
| لقب | ادیب |
| تخلص | بیضائی |
| پیشه | شاعر |
| ملیت |  ایران |
| دیوان اشعار | دیوان ادیب بیضائی کاشانی (۱۳۲۷) |
| همسر(ها) | رضیه |
| فرزند(ان) | پرتو بیضایی آرانی، حسن بیضایی، عباس بیضایی |
| پدر و مادر | ملا محمدرضا، متخلّص به ابن روح |
میرزا علی‌محمّد (۱۳۱۲–۱۲۶۰) اهلِ آران، متخلّص به بیضائی و شهره به ادیب، که با اسم ادیب بیضائی شناخته می‌شود، شاعر ایرانی اواخر سدهٔ ۱۳ و اوایل سدهٔ ۱۴ هجری خورشیدی است. محمّدتقی بهار و سعید نفیسی و عبّاس اقبال آشتیانی بیضائی را ستوده و بزرگ داشته‌اند. با این همه شعرش کمتر منتشر شده است. در واقع قصاید و مراثی ادیب که بخش بزرگ‌تر دیوانش بوده هنوز منتشر نشده است.
خانواده
پدرِ ادیب، میرزا محمّدرضا، متخلّص به ابنِ روح (از پسِ تخلّصِ پدرِ خود، روح‌الامین)، نیز شاعر بود، هرچند اغلبِ اشعارش منحصراً مرثیهٔ بزرگانِ اسلام بوده است. (سروده‌های ابن روح نزدِ ذکایی بیضایی آرانی بوده و منتشر نشده است) دلبستگیِ دیگرِ ابن روح برپاییِ مجالسِ تعزیه بوده است. ادیب نیز در این کار دستیارِ پدر می‌بوده و خود نیز مبدعِ یکی دو دستگاهِ تعزیه شده بوده است. پس از ابن روح دو تن از پسرانش (میرزا یحیی و حسن) کارِ تعزیه‌گردانیِ پدر را تا حوالیِ سالِ ۱۳۳۰ ادامه دادند. پس از آن بخشِ اعظمِ گنجینهٔ نسخه‌های تعزیهٔ ابن روح را دزد برد.[۱]
پانویس
ارجاعات
- ↑ بیضایی، «سرزدن به خانهٔ پدری»، ۲۱۳–۲۱۵.
منابع
- سلمانی آرانی، حبیب‌الله (۱۳۷۷). نگاهی به آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۱۸۳-۴.
- یادواره شاعران آران، چاپ ۱۳۷۰، صفحهٔ ۱۴
- تشکری، علی (۱۳۷۴). تاریخچه علم و ادب در آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل.، صفحهٔ ۴۵
- بُرقعی، سیّد محمّدباقر (۱۳۷۳). سخنوران نامی معاصر ایران. قم: خرم. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۷۲-۷۳-۲.، جلد ۱، صفحهٔ ۶۵۱
- تهرانی، آقابزرگ. الذریعه الی تصانیف الشیعه، جلدِ ۹، صفحهٔ ۱۵۴.
- بیضایی، بهرام (۱۳۸۳). «سرزدن به خانهٔ پدری». در تواضعی، جابر. سرزدن به خانهٔ پدری: گزارش نکوداشت بهرام بیضایی در کاشان همراه با شجره‌نامهٔ پدری او. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. صص. ۲۰۷–۲۳۰.
- بیضائی، میرزا حسینخان (فروردین ۱۳۱۴). «شرح حال مرحوم ادیب بیضائی کاشانی». ارمغان (۱): ۵۵–۶۵.
- بیضائی، میرزا حسینخان پرتو (اردیبهشت ۱۳۱۴). «شرح حال مرحوم ادیب بیضائی کاشانی». ارمغان (۲): ۱۴۷–۱۵۵.
- دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۷۷). «علیمحمد ادیب». در معین، محمّد؛ شهیدی، سیّد جعفر. لغت‌نامه. ج. ۱۱. تهران: مؤسسهٔ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. صص. ۱۶۲۷۹.
- ذکائی بیضائی، نعمت‌الله. تذکرهٔ خوان نعمت. تهران.
- ذکائی بیضائی، نعمت‌الله. تذکرهٔ شعرای قرن اوّل بهائی. ج. ۱. تهران: مؤسّسه ملّی مطبوعات امری.
- ذکایی بیضایی، نعمت‌الله (دی ۱۳۵۶). «یادی از شادروان ادیب بیضائی کاشانی». وحید (۲۲۴): ۱۴–۱۷ و ۱۲.
- رشیدی، امین‌الله (بهمن ۱۳۹۰). «یادی از دو استاد: ادیب بیضایی و سعید نفیسی». حافظ (۹۰): ۳۹–۴۳.
- سپهر، عبدالحسین (تیر ۱۳۵۵). «مختصر جغرافیای کاشان». فرهنگ ایران‌زمین (۲۲): ۴۳۰–۴۵۸.
- شاطری، علی‌اصغر (۱۳۹۱). ستارگان سیلک. ج. ۱: تذکره شاعران کاشان. کاشان: انتشارات مرسل. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۷۲-۱۸۶-۶.