مذهب حنبلی، چهارمین مذهب سنت و جماعت است که توسط ابوعبدالله احمد بن حنبل در بغداد تأسیس شد و در همان شهر نیز رو به افول نهاد. او که فقیهی کثیر السفر بود، احادیث بسیاری را در مجموعه‌ای با نام «مسند ابن‌حنبل» گردآوری نمود. این مسند شش جزء بوده و مشتمل بر چهل هزار حدیث است. او از تمسک به رأی تبری می‌جست و تنها به کتاب الله و حدیث استدلال می‌کرد. از آنجا که در استناد به حدیث مبالغه کرد، گروهی از بزرگان اسلام چون محمد بن جریر طبری و محمد بن اسحاق الدیم او را از ائمه حدیث و نه از مجتهداناسلام شمردند. ابن‌حنبل از بزرگ‌ترین شاگردان شافعی بود و سپس روی برتافته مذهب خویش بنیان نهاد. مذهب او بر پنج اصل بنا نهاده شد:[۱]
رواج مذهب حنبلی از سه مذهب دیگر اهل‌سنت کمتر بوده. سال‌ها پس از او ابن‌تیمیه و شاگردش ابن‌قیم مذهب حنبلی را تجدید حیات کردند. همچنین محمد بن عبدالوهاب با تجدید نظر در این مذهب، وهابیت را تأسیس نمود.[۱]
گروهی از منابع اسلامی بابیت و بهائیت را آئینی در اصل منشعب از کلامشناسی شیعه ([۱]، [۲]) میدانند و گروهی دیگر از منابع به مستقل بودن این دو از اسلام اشاره دارند ([۳]، [۴]).
درگاه اسلام