بدون جعبه اطلاعات
بدون تصویر
غیراستاندارد

عملیات نظامی جنگ ایران و عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

از اسلامیکال
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
عملیات‌های نظامی در طول جنگ ایران و عراق، شامل عملیات‌هایی است که ایران بر علیه عراق یا عراق بر علیه ایران آغاز کرده است. آغاز این جنگ از فروردین 1361 شمسی است بود.
'''عملیات‌های نظامی در طول جنگ ایران و عراق'''، شامل عملیات‌هایی است که [[ایران]] بر علیه [[عراق]] یا بالعکس آغاز شده است. آغاز این جنگ در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰) با حمله هوایی عراق به ده فرودگاه و حمله نیروی زمینی عراق در تمام مرزهای زمینی بود و سه هفته پس از شکست سازمان مجاهدین خلق در عملیات مرصاد و تلاش برای تسخیر تهران، در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ پایان یافت و با حضور نیروهای بین‌المللی آتش‌بس در سراسر مرزهای ایران و عراق برقرار شد.


جنگ در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰) با حمله هوایی عراق به ده فرودگاه و حمله نیروی زمینی عراق در تمام مرزها به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد.سه هفته پس از شکست سازمان مجاهدین خلق در عملیات مرصاد و تلاش برای تسخیر تهران، در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ با حضور نیروهای بین‌المللی آتش‌بس در سراسر مرزهای ایران و عراق برقرار شد.
== پیشینه ==
دولت [[عراق]] پیش از آغاز هجوم همه‌جانبه به مرزهای [[ایران]] و حملات هوایی، مقدماتی را برای شروع جنگ آغاز کرده بود. اخراج ایرانی‌های ساکن عراق و ایجاد [[جبهه تحریر عربستان]] در [[خوزستان]]، از اقدامات دولت عراق بود. ایجاد اختلاف‌های قومی و قبیله‌ای برای جداسازی خوزستان از ایران یکی از برنامه‌های جنگ روانی عراق در این نبرد بود. عراق همچنین به صورت رسمی، خواستار حاکمیت بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی بود و از تسلط کامل بر اروندرود سخن می‌گفت. [[صدام حسین]] در جلسه مجلس این کشور به تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ ه.ش، [[عهدنامه الجزایر]] را ملغی اعلام کرد و چند روز بعد، عملا به ایران اعلام جنگ کرد.<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=6}}</ref> تا پیش از آغاز جنگ زمینی و هوایی رسمی بین عراق و ایران، بیشتر درگیری‌های عراقی‌ها با ایرانی‌ها در مناطق مرزی و توسط پاسگاه‌های مرزی بود که نهایتا به تبادل آتش سبک و سنگین می‌انجامید.<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=10}}</ref>


== عملیات‌های سال 1359 ==
اهدافی که عراق در جنگ به دنبال آن بود، گسترش خط ساحلی با خلیج فارس، تصرف نفت ایران و بعدا [[کویت]] به عنوان سرمایه اقتصادی خود، استرداد جزایر سه‌گانه و تجزیه خوزستان و جلوگیری از انتقال تفکر انقلابی و اسلام‌گرایانه ایرانی‌ها به عراق بود.<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=9-10}}</ref>
/۳۱شهریور۵۹/ آغازجنگ تحمیلی با تهاجم نظامی رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران - آغازهفتهٔ دفاع مقدس


/۱۸آذر۵۹/ شهادت سرگرد خلبان احمد کشوری
== عملیات‌های سال ۱۳۵۹ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۵۹ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۳۱ شهریور
|[[عملیات پژواک قادسیه|پژواک قادسیه]]
|
|آغاز جنگ با تهاجم نظامی رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=10}}</ref>
|۳۱ شهریور
|تصرف کیلومترها از خاک ایران توسط ارتش عراق<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=10}}</ref>
|-
|۲۳ مهر
|[[عملیات پل نادری|پل نادری]]
|محور اندیمشک-غرب پل نادری
|
|
|
|-
|۲۶ آبان<ref name=":0">{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=21}}</ref>
|[[عملیات سوسنگرد|سوسنگرد]]<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=10}}</ref>
|سوسنگرد<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=10}}</ref>
|بازپس‌گیری شهر سوسنگرد از تصرف ارتش عراق<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=21}}</ref>
|۲۶ آبان<ref name=":0" />
|آزادسازی شهر سوسنگرد به دست ارتش جمهوری اسلامی ایران<ref>{{پک|نریمانی|سنایی‌زاده|1398|ف=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد|ک=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|ص=21}}</ref>حالت تدافعی گرفتن و تغییر تاکتیک پیشروی سریع در ارتش عراق<ref>{{پک/بن|ایرنا80|ک=خبرگزاری ایرنا|ف=آزادسازی سوسنگرد}}</ref>
|-
|۱۳ آذر<ref>{{پک/بن|دفاع1|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=سرلشکر شهید «احمد کشوری»}}</ref>
|
|در خاک عراق<ref>{{پک/بن|دفاع1|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=سرلشکر شهید «احمد کشوری»}}</ref>
|هجوم نیروهای هوانیروز ارتش ایران به اهدافی در عمق خاک عراق<ref>{{پک/بن|دفاع1|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=سرلشکر شهید «احمد کشوری»}}</ref>
|۱۸ آذر<ref>{{پک/بن|دفاع1|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=سرلشکر شهید «احمد کشوری»}}</ref>
|نابودی اهداف در خاک عراق، انهدام یک بالگرد هوانیروز ایران و کشته شدن سرگرد خلبان [[احمد کشوری]] و انهدام یک فروند میگ عراقی<ref>{{پک/بن|دفاع1|ک=خبرگزاری دفاع مقدس|ف=سرلشکر شهید «احمد کشوری»}}</ref>
|-
|۱۵ دی
|[[عملیات نصر|نصر]]
|هویزه
|
|18 دی
|کشته شدن جمعی از نیروهای ایرانی به فرماندهی [[حسین علم‌الهدی]]
|-
|۲۰ دی
|توکل
|محور آبادان - سه راهی ماهشهر
|
|
|
|-
|۲۶ اسفند
|عملیات امام مهدی
|منطقهٔ عملیاتی غرب سوسنگرد
|
|
|
|}


/۸آبان۵۹/ شهادت محمد حسین فهمیده، دانش آموزبسیجی - روزنوجوان - روزبسیج دانش آموزی
== عملیات‌های سال ۱۳۶۰ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۰ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!تاریخ پایان
!رویداد
!نتیجه
|-
|۱۵ فروردین
|
|محور کرخه-دزفول
|
|
|
|-
|۲۵ فروردین
|
|محور شوش
|
|
|
|-
|۸ا ردیبهشت
|
|
|
|
|کشته شدن سروان خلبان [[علی‌اکبر شیرودی]]
|-
|۲۵ اردیبهشت
|شهید فضل‌الله نوری
|تپه‌های مودنی-مدن در شمال آبادان
|
|
|
|-
|۳۱ اردیبهشت
|عملیات امام علی
|
|
|
|
|-
|۳۱ اردیبهشت
|
|محور شوش
|
|
|
|-
|۳۱ اردیبهشت
|عملیات حضرت مهدی
|ارتفاعات الله اکبر در شمال سوسنگرد
|
|
|
|-
|۲۱ خرداد
|فرمانده کل قوا خمینی روح خدا
|شرق کارون و جنوب دارخوین
|
|
|
|-
|۳۱ خرداد
|
|
|
|
|کشته شدن مصطفی چمران
|-
|۱۱ تیر
|روح‌الله
|
|
|
|آزادسازی منطقه مرزی نوسود
|-
|۵ مرداد
|رمضان
|محور حمیدیه، کرخه نور
|
|
|
|-
|۱۱ شهریور
|
|محورشحیطیه، غرب ارتفاعات الله اکبر
|
|
|
|-
|۲۷ شهریور
|شهید مدنی
|منطقهٔ عملیاتی سوسنگرد
|
|
|
|-
|۲۸ شهریور
|
|
|
|
|آزادی سوسنگرد
|-
|۵ مهر
|ثامن الائمه
|
|
|
|شکسته شدن حصرآبادان
|-
|۸ آذر
|طریق القدس
|منطقهٔ عملیاتی عمومی غرب شهرستان سوسنگرد و منطقه عمومی بستان
|
|
|
|-
|۲۰ آذر
|مطلع الفجر
|منطقه گیلان غرب و سرپل ذهاب
|
|
|
|-
|۱۲ دی
|محمد رسول‌الله
|صدر منطقهٔ عملیاتی غرب نوسود
|
|
|
|-
|۱ اسفند
|مولای متقیان
|منطقهٔ چزابه
|
|
|
|-
|۲۴ اسفند
|ام الحسنین
|منطقه کرخه نور
|
|
|
|}


/۱۲آبان۵۹/ اسارت محمد جوادتندگویان، وزیر نفت دولت شهیدرجائی وهمراهان درمناطق عملیاتی جنوب
== عملیات‌های سال ۱۳۶۱ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۱ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۱ فروردین
|فتح المبین
|غرب رودخانهٔ کرخه، غرب دزفول و شوش و منطقهٔ عمومی غرب رودخانهٔ کرخه
|
|
|انهدام سپاه چهارم عراق در جبهه شمال خوزستان و رسیدن به مرز فکه-العماره
|-
|۱۰ اردیبهشت
|بیت‌المقدس
|غرب کارون، جنوب غربی اهواز و شمال خرمشهر
|
|۳ خرداد
|فتح خرمشهر
|-
|۳۱ اردیبهشت
|
|
|
|
|کشته شدن سرتیپ پاسدار محمدمهدی خادم‌الشریعه
|-
|۲۳ تیر
|رمضان
|شرق بصره
|
|۶ مرداد
|
|-
|۱۵ مرداد
|ثارالله
|قصرشیرین
|
|
|
|-
|۲۶ شهریور
|حسین بن علی
|منطقهٔ عملیاتی میمک
|
|
|
|-
|۹ مهر
|مسلم بن عقیل
|غرب سومار -ارتفاعات مسلط برمندلی
|
|
|
|-
|۱۰ آبان
|محرم
|مناطق عملیاتی شرهانی، زبیدات، بیات، غرب عین خوش و جنوب شرقی دهلران
|
|
|
|-
|۲۸ آذر
|
|دزفول
|حمله موشکی رژیم بعث به دزفول
|
|
|-
|۹ بهمن
|
|منطقه فکه
|
|
|کشته شدن حسن غلامحسین افشردی و مجید بقائی
|-
|۱۸ بهمن
|والفجر مقدماتی
|منطقه فکه و چزابه
|
|
|
|}


/۲۵آبان۵۹/ سالروزشهدای پاسدارسوسنگرد
== عملیات‌های سال ۱۳۶۲ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۲ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۲۱ فروردین
|والفجر ۱
|شمال غرب فکه
|
|۲۸ فروردین
|
|-
|۲۹ تیر
|والفجر ۲
|منطقهٔ حاج عمران
|
|۱۳ مرداد
|
|-
|۷ مرداد
|والفجر ۳
|منطقه عملیاتی مهران
|
|
|
|-
|۲۷ مهر
|والفجر ۴
|شمال مریوان و منطقه عمومی پنجوین در دره شیلر
|
|
|
|-
|۲۱ بهمن
|تحریر القدس
|منطقهٔ دربندی خان
|
|
|
|-
|۲۱ بهمن
|فتح ۴
|منطقه یعمومی رواندوز-دیانا
|
|
|
|-
|۲۷ بهمن
|والفجر ۵
|حد فاصل مهران و دهلران، چنگوله
|
|۳۰ بهمن
|
|-
|۲ اسفند
|والفجر ۶
|جنوب دهلران
|
|۳ اسفند
|
|-
|۳ اسفند
|خیبر
|هور الهویزه و جزایر مجنون
|
|
|
|-
|۱۷ اسفند
|
|دزفول، خرم‌آباد و مسجدسلیمان
|حملات موشکی عراق به شهرهای جنوبی
|
|کشته شدن محمدابراهیم همت
|}


/۱۶دی۵۹/ شهادت حماسی شهدای هویزه به فرماندهی سید حسین علم الهدی
== عملیات‌های سال ۱۳۶۳ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۳ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۲۵ مهر
|میمک
|میمک -ارتفاعات منطقه مرزی
|
|
|
|-
|۲۷ مهر
|عاشورا
|محور ایلام - میمک
|
|
|
|-
|۱۷ آذر
|
|
|
|
|کشته شدن مهدی زین‌الدین
|-
|۱۹ اسفند
|بدر
|شرق رودخانهٔ دجلهٔ و جزیره مجنون
|
|۱۸ فروردین
|کشته شدن سردار ولی‌الله چراغچی
|}


/۲۶اسفند۵۹/ عملیات امام مهدی عج، درمنطقهٔ عملیاتی غرب سوسنگرد
== عملیات‌های سال ۱۳۶۴ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۴ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۱۷ خرداد
|ظفر ۱
|جزیرهٔ مینو
|
|
|
|-
|۲۴ خرداد
|قدس ۱
|هور الهویزه و شرق رودخانه دجله
|
|
|
|-
|۴ تیر
|قدس ۲
|منطقه هورالهویزه
|
|
|
|-
|۵ تیر
|ظفر ۲
|منطقهٔ پنجوین
|
|
|
|-
|۷ تیر
|ظفر ۳
|شمال غرب ایران
|
|
|
|-
|۱۰ تیر
|ظفر ۴
|منطقه فکه
|
|
|
|-
|۱۹ تیر
|قدس ۳
|جنوب دهلران
|
|
|
|-
|۲۳ تیر
|قادر
|جبههٔ شمال غرب-محور سیدکان
|
|
|
|-
|۱۶ مرداد
|قدس ۵
|غرب هورالهویزه
|
|
|
|-
|۲۴ مرداد
|عاشورای ۲
|منطقه چنگوله جنوب مهران
|
|
|
|-
|۲۵ مرداد
|عاشورای ۳
|منطقهٔ عملیاتی شمال فکه
|
|
|
|-
|۱۸ شهریور
|قادر
|غرب اشنویه و ارتفاعات کلاشین
|
|
|
|-
|۳۰ مهر
|عاشورای ۴
|غرب دریاچه امالنعاج درهور الهویزه
|
|
|
|-
|۲۰ بهمن
|والفجر ۸
|مصب اروند
|
|
|
|-
|۲۱ بهمن
|نبرد اول فاو
|شبه جزیره فاو
|
|۲۱ دی
|
|-
|۱ اسفند
|
|
|حمله ۲ جنگنده عراقی به هواپیمای مسافربری ایرانی
|
|کشته شدن ۴۰ تن از نمایندگان مجلس
|-
|۵ اسفند
|والفجر ۹
|منطقهٔ عملیاتی شرق چوارتهٔ
|
|۹ اسفند
|
|}


== عملیات‌های سال 1360 ==
== عملیات‌های سال ۱۳۶۵ ==
/۱۵ فروردین۶۰/ عملیات محور کرخه -دزفول
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۵ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۲۶ اردیبهشت
|
|
|
|
|اشغال مهران توسط عراق
|-
|۲۷ اردیبهشت
|بیت‌المقدس ۶
|منطقهٔ عمومی سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۱۰ تیر
|کربلای ۱
|مهران
|
|
|
|-
|۱ مرداد
|قدس ۴
|منطقهٔ جنوب شرق عماره و هورالهویزه
|
|
|
|-
|۱۰ شهریور
|کربلای ۲
|منطقه حاج عمران
|
|
|
|-
|۱۱ شهریور
|کربلای ۳
|شمال غربی خلیج فارس ترمینال نفتی الامیه و البکر
|
|
|کشته شدن محمود کاوه
|-
|۱۹ مهر
|فتح ۱
|منطقهٔ کرکوک واقع
|
|
|
|-
|۸ آبان
|فتح ۲
|منطقه دوکان در شمال شرقی عراق
|
|
|
|-
|۲۴ آبان
|فتح ۳
|منطقه زاخو و دهوک
|
|
|
|-
|۳ دی
|کربلای ۴
|منطقهٔ غرب اروند رود جنوب خرمشهر در غرب جزیرهٔ مینو
|
|
|
|-
|۱۹ دی
|کربلای ۵
|منطقه عمومی شلمچه و شرق بصره
|
|۶ فروردین ۶۶
|
|-
|۲۳ دی
|کربلای ۶
|شمال سومار
|
|
|
|-
|۳ اسفند
|عملیات تکمیلی کربلای ۵
|
|
|
|
|-
|۸ اسفند
|
|
|
|
|کشته شدن حسین خرازی
|-
|۱۲ اسفند
|کربلای ۷
|منطقهٔ عملیاتی حاج عمران
|
|
|
|}


/۲۵ فروردین۶۰/ عملیات در محور شوش
== عملیات‌های سال ۱۳۶۶ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۶ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۱۸ فروردین
|کربلای ۸
|منطقهٔ شرق بصره
|
|
|
|-
|۲۰ فروردین
|کربلای ۹
|منطقهٔ قصرشیرین
|
|
|
|-
|۲۵ فروردین
|نصر ۱
|غرب بانهدر
|
|
|
|-
|۲۵ فروردین
|فتح ۵
|منطقهٔ چوارته و ماووت از استان سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۳۰ فروردین
|کربلای ۱۰
|منطقهٔ عمومی ماووت عراق
|
|
|
|-
|۱۳ خرداد
|نصر ۲
|منطقهٔ میمک
|
|
|
|-
|۲۷ خرداد
|فتح ۶
|منطقه عمومی شمال اربیل عراق
|
|
|
|-
|۲۷ خرداد
|نصر ۳
|جنوب دهلران
|
|
|
|-
|۳۱ خرداد
|نصر ۴
|استان سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۳ تیر
|نصر ۵
|جنوب غربی سردشت در منطقه مرزی شمال عراق
|
|
|
|-
|۷ تیر
|فتح ۷
|منطقه حلبچه، شانه دری، اربت در شمال عراق
|
|
|
|-
|۸ تیر
|
|
|بمباران شیمیائی سردشت
|
|
|-
|۲۴ تیر
|
|
|حملهٔ هوائی جنگنده‌های عراقی به سکوی نفتی و میدان نفتی رشادت
|
|
|-
|۲۸ تیر
|فتح ۸
|شهر اتروش در شمال استان موصل عراق
|
|
|
|-
|۱۰ مرداد
|نصر۶
|منطقهٔ میمک
|
|
|
|-
|۱۴ مرداد
|نصر ۷
|غرب سردشت
|
|
|
|-
|۱۸ مرداد
|فتح ۱۰
|شمال شرق استان اربیل عراق
|
|
|
|-
|۲۷ شهریور
|ظفر ۱
|استان دهوک و استان سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۳۰ شهریور
|
|
|تهاجم بالگرد آمریکایی به کشتی تجاری ایران در خلیج فارس
|
|
|-
|۱۲ مهر
|ظفر ۲
|شهر کوی از توابع استان کرکوک عراق
|
|
|
|-
|۱۶ مهر
|
|
|بمباران شیمیائی شهر سومار
|
|
|-
|۱۶ مهر
|
|
|حمله بالگرد آمریکایی به قایق‌های گشتی سپاه درخلیج فارس
|
|
|-
|۲۵ آبان
|ظفر ۳
|منطقه دربندی خان عراق در جنوب سلیمانیه عراق و بخش سنگاوا از استان کرکوک
|
|
|
|-
|۲۸ آبان
|ظفر ۴
|استان دهوک عراق
|
|
|
|-
|۲۹ آبان
|نصر ۸
|منطقه عملیاتی ماووت از استان سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۱ آذر
|نصر ۹
|منطقه حاج عمران عراق
|
|
|
|-
|۲۲ دی
|ظفر ۵
|کرکوک، دهوک و دیاله
|
|
|
|-
|۲۶ دی
|بیت‌المقدس ۲
|منطقهٔ سلیمانیه و ماووت عراق
|
|
|
|-
|۵ اسفند
|ظفر ۶
|منطقهٔ عمومی سنگاو در شرق استان کرکوک عراق
|
|
|
|-
|۱۰ اسفند
|
|
|حملات گسترده موشکی رژیم بعث عراق
|
|
|-
|۲۳ اسفند
|ظفر۷
|شرق استان سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۲۴ اسفند
|بیت‌المقدس ۳
|
|
|
|
|-
|۲۵ اسفند
|والفجر ۱۰
|
|
|
|
|-
|۲۸ اسفند
|
|
|بمباران شیمیائی شهر حلبچه عراق توسط رژیم بعث عراق
|
|
|}


/۲۹ فروردین۶۰/ روزارتش جمهوری اسلامی ایران ونیروی زمینی
== عملیات‌های سال ۱۳۶۷ ==
{| class="wikitable"
|+عملیات‌های سال ۱۳۶۷ در جنگ ایران و عراق
!تاریخ آغاز
!نام عملیات
!منطقه عملیات
!رویداد
!تاریخ پایان
!نتیجه
|-
|۶ فروردین
|بیت‌المقدس ۴
|منطقه عمومی دربندی خان واقع در سلیمانیه عراق
|
|
|
|-
|۲۱ فروردین
|بیت‌المقدس ۵
|منطقه عمومی پنجوین عراق
|
|
|
|-
|۲۶ اردیبهشت
|بیت‌المقدس ۶
|
|
|
|
|-
|۲۳ خرداد
|بیت‌المقدس ۷
|منطقه عمومی شلمچه عراق
|
|
|
|-
|۴ تیر
|
|
|حمله گستردهٔ ارتش عراق در جبهه جنوب
|
|بازپس‌گیری جزایر مجنون و منطقهٔ شمالی کوشک
|-
|۱ مرداد
|
|
|اشغال شهر گیلان غرب توسط ارتش عراق
|
|
|-
|۲ مرداد
|غدیر
|جبههٔ غرب خرمشهر و شلمچه
|
|
|
|-
|۲ مرداد
|
|منطقه خرمشهر، پادگان حمید و ایستگاه حسینیه
|دفع مجدد ارتش عراق از مرزهای جنوبی
|
|
|-
|۳ مرداد
|
|محور سرپل ذهاب
|تهاجم و پیشروی مشترک مجاهدین خلق و ارتش عراق
|
|
|-
|۵ مرداد
|مرصاد
|منطقه غرب کشور، کرند، اسلام‌آباد
|تهاجم نیروهای مجاهدین خلق
|
|شکست و انهدام کامل نیروهای مجاهدین خلق
|-
|۱۰ مرداد
|
|
|بازگشت ارتش عراق به پشت مرزهای بین‌المللی در جنوب
|
|
|}


/۸اردیبهشت۶۰/ شهادت سروان خلبان علی اکبرشیرودی
== پانویس ==
=== ارجاعات ===
{{پانویس|۲}}


/۲۵اردیبهشت۶۰/ عملیات شهید فضل ا… نوری - تپه‌های مودنی -مدن- شمال آبادان
=== منابع ===
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نام=|عنوان=سرلشکر شهید «احمد کشوری»|ناشر=|نشانی=https://defapress.ir/fa/news/617507/سرلشکر-شهید-احمد-کشوری|تاریخ=21 اسفند 1402|تاریخ بازبینی=5 خرداد 1403|شناسه={{شناسه یادکرد|دفاع1}}|نویسنده=خبرگزاری دفاع مقدس|کد زبان=fa|وبگاه=defapress.ir}}
* {{یادکرد وب|عنوان=آزادسازی سوسنگرد؛ نقطه عطفی در پیروزی‌های راهبردی جمهوری اسلامی|ناشر=|نشانی=https://www.irna.ir/news/84111590/آزادسازی-سوسنگرد-نقطه-عطفی-در-پیروزی-های-راهبردی-جمهوری-اسلامی|تاریخ=26 آبان 1399|تاریخ بازبینی=20 خرداد 1403|شناسه={{شناسه یادکرد|ایرنا80}}|نویسنده=خبرگزاری ایرنا|کد زبان=fa|وبگاه=irna.ir}}
* {{یادکرد ژورنال|کد زبان=fa|نام۱=علیرضا|نام خانوادگی۱=نریمانی|نام۲=محمدصادق|نام خانوادگی۲=سنایی‌زاده|دوره=اول|شماره=1|صفحات=5-34|عنوان=تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد مبتنی بر اصول جنگ|تاریخ=1398|ژورنال=فصلنامه علمی مطالعات جنگ|پیوند=https://www.qjws.ir/article_43248_ebcc8da75db7d40eb97ed69c0d434ddf.pdf}}


/۳۱اردیبهشت۶۰/ عملیات امام علی
{{جنگ ایران و عراق}}
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=بله|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=تاحدودی|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}}


/۳۱اردیبهشت۶۰/ عملیات در محور شوش
[[رده:جنگ ایران و عراق]]
 
[[رده:عملیات‌های نظامی جنگ ایران و عراق]]
/۳۱اردیبهشت۶۰/ عملیات حضرت مهدی عج -ارتفاعات ا… اکبر شمال سوسنگرد
 
/۲۰خرداد۶۰/ عزل بنی صدر ازفرماندهی کل قوا به فرمانحضرت امام ره
 
/۲۱خرداد۶۰/ عملیات فرمانده کل قوا خمینی روح خدا - شرق کارون و جنوب دارخوین
 
/۳۱خرداد۶۰/ شهادت سردار رشیداسلام دکترمصطفی چمران
 
/۱۱تیر۶۰/ عملیات پارتیزانی روح ا… وآزادسازی منطقه مرزی نوسود
 
/۵مرداد۶۰/ عملیات محدود رمضان در محور حمیدیه، کرخه نور
 
/۱۱شهریور۶۰/ عملیات در محورشحیطیه، غرب ارتفاعات ا… اکبر
 
/۲۷شهریور۶۰/ عملیات شهید مدنی، منطقهٔ عملیاتی سوسنگرد
 
/۲۸شهریور۶۰/ آزادی سوسنگرد، پس از یک سال محاصره
 
/۵مهر۶۰/ شکسته شدن حصرآبادان درعملیات ثامن الائمه علیه الاسلام بارمز «نصر مناهلل وفتح قریب»
 
/۸مهر۶۰/ شهادت سرداران شهید اسلام: فلاحی، فکوری، نامجو، کلاهدوزوجهان آرا در سانحهٔ سقوط هواپیمای ارتش
 
/۸آذر۶۰/ عملیات طریق القدس، منطقهٔ عملیات ی عمومی غرب شهرستان سوسنگرد ومنطقه عمومی بستان
 
/۲۰آذر۶۰/ عملیات مطلع الفجر، منطقه گیلان غرب وسرپل ذهاب
 
/۱۲دی۶۰/ عملیات محمد رسول ا… صدر منطقهٔ عملیاتی غرب نوسود
 
/۱اسفند۶۰/ عملیات مولای متقیان درمنطقهٔ چزابه
 
/۲۴اسفند۶۰/ عملیات ام الحسنین- منطقه کرخه نور
 
== عملیات‌های سال 1361 ==
۱ فروردین عملیات فتح المبین -غرب رودخانهٔ کرخه، غرب دزفول وشوش و منطقهٔ عمومی غرب رودخانهٔ کرخه
 
/۷فروردین۶۱/ آغازمرحله یپایانی عملیات فتح المبین
 
/۸فروردین۶۱/ پایان پیروزی مرحله چهارم عملیات فتح المبین-انهدام سپاه چهارم عراق در جبهه شمال خوزستان ورسیدن به مرز فکه - العماره
 
/۱۰اردیبهشت۶۱/ آغازعملیات بیت‌المقدس - غرب کارون، جنوب غربی اهوازوشمال خرمشهر
 
/۳۱اردیبهشت۶۱/ شهادت سردار سرتیپ پاسدار محمدمهدی خادم الشریعه، اولین فرماندهی تیپ امام رضاع
 
/۳خرداد۶۱/ فتح خرمشهر درعملیات بیت‌المقدس - روزمقاومت وپیروزی
 
/۱۴تیر۶۱/ ربوده شدن حاج احمدمتوسلیان وهمراهانش توسط عناصروابسته به رژیم صهیونستی درلبنان
 
/۲۳تیر۶۱/ عملیات رمضان شرق بصره
 
/۲۵تیر۶۱/ آغازمرحلهٔ دوم عملیات رمضان درمنطقهٔ شرق کانال پرورش ماهی
 
/۳۰تیر۶۱/ آغازمرحلهٔ سوم عملیات رمضان
 
/۶مرداد۶۱/ آغازمرحله پنجم عملیات رمضان درمحور شمال پاسگاه زید
 
/۱۵مرداد۶۱/ عملیات ثارالله، درمنطقهٔ قصرشیرین
 
/۲۶شهریور۶۱/ عملیات حسین بن علی (ع)، در منطقهٔ عملیاتی میمک
 
/۹مهر۶۱/ عملیات مسلم بن عقیل غرب سومار -ارتفاعات مسلط برمندلی
 
/۱۰آبان۶۱/ عملیات محرم، درمناطق عملیاتی شرهانی، زبیدات، بیات، غرب عین خوش و جنوب شرقی دهلران
 
/۲۸آذر۶۱/ اولین حمله موشکی رژیم صدام به شهرقهرمان پروردزفول
 
/۹بهمن۶۱/ شهادت حسن غلامحسین افشردی جانشین فرماندهی نیروی زمینی سپاه ودکتر مجیدبقائی فرمانده قرارگاه کربلا درمنطقه فکه
 
/۱۸بهمن۶۱/ عملیات والفجرمقدماتی -منطقه فکه وچزابه
 
== عملیات‌های سال 1362 ==
/۲۰ فروردین۶۲/ عملیات والفجر ۱ درشمال غرب فکه
 
/۲۹تیر۶۲/ عملیات والفجر ۲ درمنطقهٔ حاج عمران
 
/۷مرداد۶۲/ عملیات والفجر ،۳منطقه عملیاتی مهران
 
/۲۷مهر۶۲/ والفجر-۴ شمال مریوان ومنطقه عمومی پنجوین دردره شیلر درداخل خاک عراق
 
/۲۱بهمن۶۲/ عملیات تحریر القدس در منطقهٔ دربندی خان
/۲۱بهمن۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۴، در منطقه یعمومی رواندوز- دیانا- در عمق هفتادکیلومتری داخل خاک عراق
 
/۲۷بهمن۶۲/ عملیات والفجر ۵ حدفاصل مهران ودهلران، چنگوله
 
/۲اسفند۶۲/ عملیات والفجر ۶ درجنوب دهلران
 
/۳اسفند۶۲/ آغازعملیات خیبربا رمز «یارسول الله» درهورالهویزه وجزایرمجنون - روز تجلیل از اسرا ومفقودان
 
/۱۷اسفند۶۲/ شهادت سرلشکر پاسدارحاج محمدابراهیم همت فرمانده دلیر لشکر ۲۷محمد رسول ا… ص
 
/۱۷اسفند۶۲/ حملات موشکی عراق به شهرها ی دزفول، خرم‌آباد ومسجدسلیمان
 
== عملیات‌های سال 1363 ==
/۲۵مهر۶۳/ عملیات میمک -ارتفاعات منطقه مرزی
 
/۱۷آذر۶۳/ شهادت مهدی زین الدین فرماندهٔ لشکر ۱۷علی ابن ابیطالب ع
 
/۱۹اسفند۶۳/ عملیات بدر، شرق رودخانهٔ دجلهٔ عراق
 
== عملیات‌های سال 1364 ==
/۱۸ فروردین۶۴/ شهادت سردار ولی ا… چراغچی جانشین لشکر ۵ نصر درعملیات بدرمنطقهٔ جزیرهٔ مجنون
 
/۱۷خرداد۶۴/ عملیات ایذائی ظفر ۱، جزیرهٔ مینو
 
/۲۴خرداد۶۴/ عملیات قدس -۱ منطقه هور الهویزه وشرق رودخانه دجله عراق
 
/۴تیر۶۴/ عملیات قدس ۲، منطقه هورالهویزه عراق
 
/۵تیر۶۴/ عملیات (ایذائی) ظفر ۲، منطقهٔ پنجوین عراق
 
/۷تیر۶۴/ عملیات (ایذائی) ظفر۳ -شمال غرب کشور
 
/۱۰تیر۶۴/ عملیات (ایذائی) ظفر ۴ منطقه فکه
 
/۱۹تیر۶۴/ عملیات قدس ،۳ جنوب دهلران
 
/۲۳تیر۶۴/ آغازمرحلهٔ یکم عملیات قادردر جبههٔ شمال غرب-محور سیدکان
 
/۱۶مرداد۶۴/ عملیات قدس ۵، درمنطقه عملیاتی غرب هورالهویزه
 
/۲۴مرداد۶۴/ عملیات عاشورای -۲ منطقه چنگوله جنوب مهران
 
/۲۵مرداد۶۴/ عملیات عاشورای ۳ درمنطقهٔ عملیاتی شمال فکه
 
/۱۸شهریور۶۴/ عملیات قادر، غرب اشنویه وارتفاعات کلاشین در داخل خاک عراق
 
/۳۰مهر۶۴/ عملیات عاشورای -۴غرب دریاچه امالنعاج درهور الهویزه
 
/۲۰بهمن۶۴/ آغازعملیات والفجر -۸ مصب اروند
 
/۱اسفند۶۴/ حمله ۲جنگنده عراقی به هواپیمای مسافربری و شهادت ۴۰تن ازنمایندگان مجلس ومسئولان از جمله حجه الاسلام محلاتی
 
/۵اسفند۶۴/ عملیات والفجر ۹ درمنطقهٔ عملیاتی شرق چوارتهٔ عراق
 
== عملیات‌های سال 1365 ==
/۲۶اردیبهشت۶۵/ حملهٔ ارتش عراق به مهران واشغال این شهر
 
/۲۷اردیبهشت۶۵/ عملیات بیت‌المقدس ۶ _منطقهٔ عمومی سلیمانیه عراق
 
/۱۰تیر۶۵/ عملیات کربلای ۱ - مهران
 
/۱مرداد۶۵/ عملیات قدس -۴ منطقهٔ جنوب شرق عماره عراق هورالهویزه
 
/۱۰شهریور۶۵/ عملیات کربلای -۲ منطقه حاج عمران عراق
 
/۱۱شهریور۶۵/ شهادت سرلشگرمحمود کاوه فرمانده لشکر ویژه شهدا
 
/۱۱شهریور۶۵/ عملیات کربلای ،۳شمال غربی خلیج فارس ترمینال نفتی الامیه والبکر
 
/۱۹مهر۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۱، منطقهٔ کرکوک واقع در عمق ۱۵۰کیلومتری داخل خاک عراق
 
/۸آبان۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۲ -منطقه دوکان در شمال شرقی عراق
 
/۲۴آبان۶۵/ عملیات نامنظم فتح ۳، منطقه زاخو ودهوک در عمق ۳۰۰کیلومتری شمال عراق
 
/۳دی۶۵/ عملیات کربلای ،۴ درمنطقهٔ غرب اروند رود جنوب خرمشهردر غرب جزیرهٔ مینو
 
/۱۹دی۶۵/ آغازعملیات عظیم کربلای ۵ درمنطقه عمومی شلمچه وشرق بصره
 
/۲۳دی۶۵/ عملیات کربلای ۶، شمال سومار
 
/۸اسفند۶۵/ شهادت حاج حسین خرازی فرماندهٔ لشکر امام حسین ع
 
/۱۲اسفند۶۵/ عملیات کربلای ۷ درمنطقهٔ عملیاتی حاج عمران عراق
 
== عملیات‌های سال 1366 ==
/۶فروردین۶۶/ پایان عملیات کربلای ۵
 
/۱۸ فروردین۶۶/ سالروزعملیات کربلای ۸ درمنطقهٔ شرق بصره
 
/۲۰ فروردین۶۶/ عملیات کربلای ۹ درمنطقهٔ قصرشیرین
 
/۲۵ فروردین۶۶/ عملیات نصر ۱ در غرب بانهدر داخل خاک عراق
 
/۲۵ فروردین۶۶/ عملیات فتح ۵ در منطقهٔ چوارته وماووت از استان سلیمانیه عراق
 
/۳۰ فروردین۶۶/ عملیات کربلای ۱۰ درمنطقهٔ عمومی ماووت عراق
 
/۱۳خرداد۶۶/ عملیات نصر ۲، منطقهٔ میمک
 
/۲۷خرداد۶۶/ عملیات فتح ۶ - منطقه عمومی شمال اربیل عراق
 
/۲۷خرداد۶۶/ عملیات نصر ۳ - جنوب دهلران
 
/۳۱خرداد۶۶/ عملیات نصر -۴ استان سلیمانیه عراق
 
/۳تیر۶۶/ عملیات نصر ۵، جنوب غربی سردشت در منطقه مرزی شمال عراق
 
/۷تیر۶۶/ عملیات فتح ۷، منطقه حلبچه، شانه دری، اربت درشمال عراق
 
/۸تیر۶۶/ بمباران شیمیائی سردشت - روزملی مبارزه با سلاحهای شیمیائی ومیکروبی
 
/۲۴تیر۶۶/ حملهٔ هوائی جنگنده‌های عراقی به سکوی نفتی ومیدان نفتی رشادت
 
/۲۶تیر۶۶/ قطع رابطهٔ سیاسی فرانسه باایران در پی سالها حمایت مالی ونظامی ازرژیم متجاوزعراق
 
/۲۸تیر۶۶/ عملیات فتح ۸ - شهراتروش درشمال استان موصل عراق
 
/۲۹تیر۶۶/ تصویب قطعنامه ۵۹۸ درشورای امنیت ملل متحد
 
/۱۰مرداد۶۶/ عملیات نصر۶، درمنطقهٔ میمک
 
/۱۴مرداد۶۶/ عملیات نصر ۷ - غرب سردشت
 
/۱۵مرداد۶۶/ شهادت سرلشگرخلبان عباس بابائی فرمانده نیروی هوائی ارتش ج.ا. ایران
 
/۱۸مرداد۶۶/ عملیات فتح ۹ در منطقه عملیاتی خرمال ازاستان سلیمانیه عراق -شمال کردستان
 
/۱۳شهریور۶۶/ عملیات نامنظم فتح۱۰، شمال شرق استان اربیل عراق
 
/۲۷شهریور۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ،۱عمق ۲۰۰کیلومتری استان دهوک واستان سلیمانیه عراق
 
/۳۰شهریور۶۶/ تهاجم هلی کوپترهای آمریکائی به کشتی تجاری ایران درخلیج فارس
 
/۱۲مهر۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۲شهر کوی ازتوابع استان کرکوک عراق
 
/۱۶مهر۶۶/ بمباران شیمیائی شهرسومار توسط رژیم جنایکارصدام
 
/۱۶مهر۶۶/ حمله هلی کوپترهای آمریکائی به قایق‌های گشتی سپاه پاسدارن درخلیج فارس
 
/۲۵آبان۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۳، در منطقه دربندی خان عراق در جنوب استان سلیمانیه عراق وبخش سنگاوا ازاستان کرکوک
 
/۲۸آبان۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۴، درعمق ۲۵۰ کیلومتری استان دهوک عراق
 
/۲۹آبان۶۶/ عملیات نصر ۸، منطقه عملیات ی ماووت ازاستان سلیمانیه عراق
 
/۱آذر۶۶/ عملیات نصر ۹ - منطقه حاج عمران عراق
 
/۲۲دی۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۵، عمق ۲۰۰ کیلومتری استانهای کرکوک، دهوک ودیالهٔ عراق
 
/۲۶دی۶۶/ آغازعملیات دلیرانهٔ بیت‌المقدس ۲در منطقهٔ سلیمانیه وماووت عراق
 
/۵اسفند۶۶/ عملیات نامنظم ظفر ۶منطقهٔ عمومی سنگاودر شرق استان کرکوک عراق
 
/۱۰اسفند۶۶/ آغازحملات وحشیانهٔ موشکی متجاوزان بعثی عراق
 
/۲۳اسفند۶۶/ عملیات نامنظم ظفر۷، شرق استان سلیمانیه عراق
 
/۲۴اسفند۶۶/ عملیات بیت‌المقدس ۳، منطقهٔ عمومی سلیمانیهٔ عراق
 
/۲۵اسفند۶۶/ عملیات والفجر ۱۰، منطقه عمومی حلبچهٔ عراق
 
/۲۸اسفند۶۶/ بمباران شیمیائی شهرحلبچه عراق توسط رژیم بعث عراق
 
== عملیات‌های سال 1367 ==
/۶فروردین۶۷/ عملیات بیت‌المقدس ۴ - منطقه عمومی دربندیخان واقع در سلیمانیه عراق
 
/۱۹ فروردین۶۷/ انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی
 
/۲۲ فروردین۶۷/ عملیات بیت‌المقدس ۵ منطقه عمومی پنجوین عراق
 
/۲۳خرداد۶۷/ عملیات بیت‌المقدس -۷منطقه عمومی شلمچه عراق
 
/۴تیر۶۷/ حمله گستردهٔ ارتش عراق درجبهه جنوب وبازپس‌گیری جزایر مجنون و منطقهٔ شمالی کوشک
 
/۱۲تیر۶۷/ سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکائی در خلیج فارس وشهادت۲۹۸ سرنشین غیر نظامی آن
 
/۲۷تیر۶۷/ پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی جمهوری اسلامی ایران
 
/۱مرداد۶۷/ اشغال شهرگیلان غرب توسط ارتش متجاوز عراق
 
/۲مرداد۶۷/ عملیات غدیر در جبههٔ غرب خرمشهروشلمچه ایران
 
/۲مرداد۶۷/ عملیات دفع مجدد متجاوزازمرزهای جنوبی پس ازپذیرش قطعنامه ۵۹۸، منطقه خرمشهر، پادگان حمیدوایستگاه حسینیه
 
/۳مرداد۶۷/ تهاجم وپیشروی مشترک منافقین وارتش عراق از محور سرپل ذهاب
 
/۵مرداد۶۷/ عملیات پیروزمندانهٔ مرصاد درمنطقه غرب کشور، کرند، اسلام‌آباد علیه منافقین متجاوز
 
/۱۰مرداد۶۷/ فرارمفتضحانهٔ ارتش عراق به پشت مرزهای بین‌الملل در جنوب
 
/۲۴مرداد۶۷/ پذیرش قرارداد ۱۹۷۵الجزایر ازسوی عراق
 
/۲۹مرداد۶۷/ آغازآتش بس رسمی ایران وعراق

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۲

عملیات‌های نظامی در طول جنگ ایران و عراق، شامل عملیات‌هایی است که ایران بر علیه عراق یا بالعکس آغاز شده است. آغاز این جنگ در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰) با حمله هوایی عراق به ده فرودگاه و حمله نیروی زمینی عراق در تمام مرزهای زمینی بود و سه هفته پس از شکست سازمان مجاهدین خلق در عملیات مرصاد و تلاش برای تسخیر تهران، در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ پایان یافت و با حضور نیروهای بین‌المللی آتش‌بس در سراسر مرزهای ایران و عراق برقرار شد.

پیشینه

دولت عراق پیش از آغاز هجوم همه‌جانبه به مرزهای ایران و حملات هوایی، مقدماتی را برای شروع جنگ آغاز کرده بود. اخراج ایرانی‌های ساکن عراق و ایجاد جبهه تحریر عربستان در خوزستان، از اقدامات دولت عراق بود. ایجاد اختلاف‌های قومی و قبیله‌ای برای جداسازی خوزستان از ایران یکی از برنامه‌های جنگ روانی عراق در این نبرد بود. عراق همچنین به صورت رسمی، خواستار حاکمیت بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی بود و از تسلط کامل بر اروندرود سخن می‌گفت. صدام حسین در جلسه مجلس این کشور به تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ ه.ش، عهدنامه الجزایر را ملغی اعلام کرد و چند روز بعد، عملا به ایران اعلام جنگ کرد.[۱] تا پیش از آغاز جنگ زمینی و هوایی رسمی بین عراق و ایران، بیشتر درگیری‌های عراقی‌ها با ایرانی‌ها در مناطق مرزی و توسط پاسگاه‌های مرزی بود که نهایتا به تبادل آتش سبک و سنگین می‌انجامید.[۲]

اهدافی که عراق در جنگ به دنبال آن بود، گسترش خط ساحلی با خلیج فارس، تصرف نفت ایران و بعدا کویت به عنوان سرمایه اقتصادی خود، استرداد جزایر سه‌گانه و تجزیه خوزستان و جلوگیری از انتقال تفکر انقلابی و اسلام‌گرایانه ایرانی‌ها به عراق بود.[۳]

عملیات‌های سال ۱۳۵۹

عملیات‌های سال ۱۳۵۹ در جنگ ایران و عراق
تاریخ نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۳۱ شهریور پژواک قادسیه آغاز جنگ با تهاجم نظامی رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران[۴] ۳۱ شهریور تصرف کیلومترها از خاک ایران توسط ارتش عراق[۵]
۲۳ مهر پل نادری محور اندیمشک-غرب پل نادری
۲۶ آبان[۶] سوسنگرد[۷] سوسنگرد[۸] بازپس‌گیری شهر سوسنگرد از تصرف ارتش عراق[۹] ۲۶ آبان[۶] آزادسازی شهر سوسنگرد به دست ارتش جمهوری اسلامی ایران[۱۰]حالت تدافعی گرفتن و تغییر تاکتیک پیشروی سریع در ارتش عراق[۱۱]
۱۳ آذر[۱۲] در خاک عراق[۱۳] هجوم نیروهای هوانیروز ارتش ایران به اهدافی در عمق خاک عراق[۱۴] ۱۸ آذر[۱۵] نابودی اهداف در خاک عراق، انهدام یک بالگرد هوانیروز ایران و کشته شدن سرگرد خلبان احمد کشوری و انهدام یک فروند میگ عراقی[۱۶]
۱۵ دی نصر هویزه 18 دی کشته شدن جمعی از نیروهای ایرانی به فرماندهی حسین علم‌الهدی
۲۰ دی توکل محور آبادان - سه راهی ماهشهر
۲۶ اسفند عملیات امام مهدی منطقهٔ عملیاتی غرب سوسنگرد

عملیات‌های سال ۱۳۶۰

عملیات‌های سال ۱۳۶۰ در جنگ ایران و عراق
تاریخ نام عملیات منطقه عملیات تاریخ پایان رویداد نتیجه
۱۵ فروردین محور کرخه-دزفول
۲۵ فروردین محور شوش
۸ا ردیبهشت کشته شدن سروان خلبان علی‌اکبر شیرودی
۲۵ اردیبهشت شهید فضل‌الله نوری تپه‌های مودنی-مدن در شمال آبادان
۳۱ اردیبهشت عملیات امام علی
۳۱ اردیبهشت محور شوش
۳۱ اردیبهشت عملیات حضرت مهدی ارتفاعات الله اکبر در شمال سوسنگرد
۲۱ خرداد فرمانده کل قوا خمینی روح خدا شرق کارون و جنوب دارخوین
۳۱ خرداد کشته شدن مصطفی چمران
۱۱ تیر روح‌الله آزادسازی منطقه مرزی نوسود
۵ مرداد رمضان محور حمیدیه، کرخه نور
۱۱ شهریور محورشحیطیه، غرب ارتفاعات الله اکبر
۲۷ شهریور شهید مدنی منطقهٔ عملیاتی سوسنگرد
۲۸ شهریور آزادی سوسنگرد
۵ مهر ثامن الائمه شکسته شدن حصرآبادان
۸ آذر طریق القدس منطقهٔ عملیاتی عمومی غرب شهرستان سوسنگرد و منطقه عمومی بستان
۲۰ آذر مطلع الفجر منطقه گیلان غرب و سرپل ذهاب
۱۲ دی محمد رسول‌الله صدر منطقهٔ عملیاتی غرب نوسود
۱ اسفند مولای متقیان منطقهٔ چزابه
۲۴ اسفند ام الحسنین منطقه کرخه نور

عملیات‌های سال ۱۳۶۱

عملیات‌های سال ۱۳۶۱ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۱ فروردین فتح المبین غرب رودخانهٔ کرخه، غرب دزفول و شوش و منطقهٔ عمومی غرب رودخانهٔ کرخه انهدام سپاه چهارم عراق در جبهه شمال خوزستان و رسیدن به مرز فکه-العماره
۱۰ اردیبهشت بیت‌المقدس غرب کارون، جنوب غربی اهواز و شمال خرمشهر ۳ خرداد فتح خرمشهر
۳۱ اردیبهشت کشته شدن سرتیپ پاسدار محمدمهدی خادم‌الشریعه
۲۳ تیر رمضان شرق بصره ۶ مرداد
۱۵ مرداد ثارالله قصرشیرین
۲۶ شهریور حسین بن علی منطقهٔ عملیاتی میمک
۹ مهر مسلم بن عقیل غرب سومار -ارتفاعات مسلط برمندلی
۱۰ آبان محرم مناطق عملیاتی شرهانی، زبیدات، بیات، غرب عین خوش و جنوب شرقی دهلران
۲۸ آذر دزفول حمله موشکی رژیم بعث به دزفول
۹ بهمن منطقه فکه کشته شدن حسن غلامحسین افشردی و مجید بقائی
۱۸ بهمن والفجر مقدماتی منطقه فکه و چزابه

عملیات‌های سال ۱۳۶۲

عملیات‌های سال ۱۳۶۲ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۲۱ فروردین والفجر ۱ شمال غرب فکه ۲۸ فروردین
۲۹ تیر والفجر ۲ منطقهٔ حاج عمران ۱۳ مرداد
۷ مرداد والفجر ۳ منطقه عملیاتی مهران
۲۷ مهر والفجر ۴ شمال مریوان و منطقه عمومی پنجوین در دره شیلر
۲۱ بهمن تحریر القدس منطقهٔ دربندی خان
۲۱ بهمن فتح ۴ منطقه یعمومی رواندوز-دیانا
۲۷ بهمن والفجر ۵ حد فاصل مهران و دهلران، چنگوله ۳۰ بهمن
۲ اسفند والفجر ۶ جنوب دهلران ۳ اسفند
۳ اسفند خیبر هور الهویزه و جزایر مجنون
۱۷ اسفند دزفول، خرم‌آباد و مسجدسلیمان حملات موشکی عراق به شهرهای جنوبی کشته شدن محمدابراهیم همت

عملیات‌های سال ۱۳۶۳

عملیات‌های سال ۱۳۶۳ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۲۵ مهر میمک میمک -ارتفاعات منطقه مرزی
۲۷ مهر عاشورا محور ایلام - میمک
۱۷ آذر کشته شدن مهدی زین‌الدین
۱۹ اسفند بدر شرق رودخانهٔ دجلهٔ و جزیره مجنون ۱۸ فروردین کشته شدن سردار ولی‌الله چراغچی

عملیات‌های سال ۱۳۶۴

عملیات‌های سال ۱۳۶۴ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۱۷ خرداد ظفر ۱ جزیرهٔ مینو
۲۴ خرداد قدس ۱ هور الهویزه و شرق رودخانه دجله
۴ تیر قدس ۲ منطقه هورالهویزه
۵ تیر ظفر ۲ منطقهٔ پنجوین
۷ تیر ظفر ۳ شمال غرب ایران
۱۰ تیر ظفر ۴ منطقه فکه
۱۹ تیر قدس ۳ جنوب دهلران
۲۳ تیر قادر جبههٔ شمال غرب-محور سیدکان
۱۶ مرداد قدس ۵ غرب هورالهویزه
۲۴ مرداد عاشورای ۲ منطقه چنگوله جنوب مهران
۲۵ مرداد عاشورای ۳ منطقهٔ عملیاتی شمال فکه
۱۸ شهریور قادر غرب اشنویه و ارتفاعات کلاشین
۳۰ مهر عاشورای ۴ غرب دریاچه امالنعاج درهور الهویزه
۲۰ بهمن والفجر ۸ مصب اروند
۲۱ بهمن نبرد اول فاو شبه جزیره فاو ۲۱ دی
۱ اسفند حمله ۲ جنگنده عراقی به هواپیمای مسافربری ایرانی کشته شدن ۴۰ تن از نمایندگان مجلس
۵ اسفند والفجر ۹ منطقهٔ عملیاتی شرق چوارتهٔ ۹ اسفند

عملیات‌های سال ۱۳۶۵

عملیات‌های سال ۱۳۶۵ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۲۶ اردیبهشت اشغال مهران توسط عراق
۲۷ اردیبهشت بیت‌المقدس ۶ منطقهٔ عمومی سلیمانیه عراق
۱۰ تیر کربلای ۱ مهران
۱ مرداد قدس ۴ منطقهٔ جنوب شرق عماره و هورالهویزه
۱۰ شهریور کربلای ۲ منطقه حاج عمران
۱۱ شهریور کربلای ۳ شمال غربی خلیج فارس ترمینال نفتی الامیه و البکر کشته شدن محمود کاوه
۱۹ مهر فتح ۱ منطقهٔ کرکوک واقع
۸ آبان فتح ۲ منطقه دوکان در شمال شرقی عراق
۲۴ آبان فتح ۳ منطقه زاخو و دهوک
۳ دی کربلای ۴ منطقهٔ غرب اروند رود جنوب خرمشهر در غرب جزیرهٔ مینو
۱۹ دی کربلای ۵ منطقه عمومی شلمچه و شرق بصره ۶ فروردین ۶۶
۲۳ دی کربلای ۶ شمال سومار
۳ اسفند عملیات تکمیلی کربلای ۵
۸ اسفند کشته شدن حسین خرازی
۱۲ اسفند کربلای ۷ منطقهٔ عملیاتی حاج عمران

عملیات‌های سال ۱۳۶۶

عملیات‌های سال ۱۳۶۶ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۱۸ فروردین کربلای ۸ منطقهٔ شرق بصره
۲۰ فروردین کربلای ۹ منطقهٔ قصرشیرین
۲۵ فروردین نصر ۱ غرب بانهدر
۲۵ فروردین فتح ۵ منطقهٔ چوارته و ماووت از استان سلیمانیه عراق
۳۰ فروردین کربلای ۱۰ منطقهٔ عمومی ماووت عراق
۱۳ خرداد نصر ۲ منطقهٔ میمک
۲۷ خرداد فتح ۶ منطقه عمومی شمال اربیل عراق
۲۷ خرداد نصر ۳ جنوب دهلران
۳۱ خرداد نصر ۴ استان سلیمانیه عراق
۳ تیر نصر ۵ جنوب غربی سردشت در منطقه مرزی شمال عراق
۷ تیر فتح ۷ منطقه حلبچه، شانه دری، اربت در شمال عراق
۸ تیر بمباران شیمیائی سردشت
۲۴ تیر حملهٔ هوائی جنگنده‌های عراقی به سکوی نفتی و میدان نفتی رشادت
۲۸ تیر فتح ۸ شهر اتروش در شمال استان موصل عراق
۱۰ مرداد نصر۶ منطقهٔ میمک
۱۴ مرداد نصر ۷ غرب سردشت
۱۸ مرداد فتح ۱۰ شمال شرق استان اربیل عراق
۲۷ شهریور ظفر ۱ استان دهوک و استان سلیمانیه عراق
۳۰ شهریور تهاجم بالگرد آمریکایی به کشتی تجاری ایران در خلیج فارس
۱۲ مهر ظفر ۲ شهر کوی از توابع استان کرکوک عراق
۱۶ مهر بمباران شیمیائی شهر سومار
۱۶ مهر حمله بالگرد آمریکایی به قایق‌های گشتی سپاه درخلیج فارس
۲۵ آبان ظفر ۳ منطقه دربندی خان عراق در جنوب سلیمانیه عراق و بخش سنگاوا از استان کرکوک
۲۸ آبان ظفر ۴ استان دهوک عراق
۲۹ آبان نصر ۸ منطقه عملیاتی ماووت از استان سلیمانیه عراق
۱ آذر نصر ۹ منطقه حاج عمران عراق
۲۲ دی ظفر ۵ کرکوک، دهوک و دیاله
۲۶ دی بیت‌المقدس ۲ منطقهٔ سلیمانیه و ماووت عراق
۵ اسفند ظفر ۶ منطقهٔ عمومی سنگاو در شرق استان کرکوک عراق
۱۰ اسفند حملات گسترده موشکی رژیم بعث عراق
۲۳ اسفند ظفر۷ شرق استان سلیمانیه عراق
۲۴ اسفند بیت‌المقدس ۳
۲۵ اسفند والفجر ۱۰
۲۸ اسفند بمباران شیمیائی شهر حلبچه عراق توسط رژیم بعث عراق

عملیات‌های سال ۱۳۶۷

عملیات‌های سال ۱۳۶۷ در جنگ ایران و عراق
تاریخ آغاز نام عملیات منطقه عملیات رویداد تاریخ پایان نتیجه
۶ فروردین بیت‌المقدس ۴ منطقه عمومی دربندی خان واقع در سلیمانیه عراق
۲۱ فروردین بیت‌المقدس ۵ منطقه عمومی پنجوین عراق
۲۶ اردیبهشت بیت‌المقدس ۶
۲۳ خرداد بیت‌المقدس ۷ منطقه عمومی شلمچه عراق
۴ تیر حمله گستردهٔ ارتش عراق در جبهه جنوب بازپس‌گیری جزایر مجنون و منطقهٔ شمالی کوشک
۱ مرداد اشغال شهر گیلان غرب توسط ارتش عراق
۲ مرداد غدیر جبههٔ غرب خرمشهر و شلمچه
۲ مرداد منطقه خرمشهر، پادگان حمید و ایستگاه حسینیه دفع مجدد ارتش عراق از مرزهای جنوبی
۳ مرداد محور سرپل ذهاب تهاجم و پیشروی مشترک مجاهدین خلق و ارتش عراق
۵ مرداد مرصاد منطقه غرب کشور، کرند، اسلام‌آباد تهاجم نیروهای مجاهدین خلق شکست و انهدام کامل نیروهای مجاهدین خلق
۱۰ مرداد بازگشت ارتش عراق به پشت مرزهای بین‌المللی در جنوب

پانویس

ارجاعات

  1. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۶.
  2. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۱۰.
  3. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۹-۱۰.
  4. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۱۰.
  5. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۱۰.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۲۱.
  7. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۱۰.
  8. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۱۰.
  9. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۲۱.
  10. نریمانی و سنایی‌زاده، «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد»، فصلنامه علمی مطالعات جنگ، ۲۱.
  11. «آزادسازی سوسنگرد»، خبرگزاری ایرنا.
  12. «سرلشکر شهید «احمد کشوری»»، خبرگزاری دفاع مقدس.
  13. «سرلشکر شهید «احمد کشوری»»، خبرگزاری دفاع مقدس.
  14. «سرلشکر شهید «احمد کشوری»»، خبرگزاری دفاع مقدس.
  15. «سرلشکر شهید «احمد کشوری»»، خبرگزاری دفاع مقدس.
  16. «سرلشکر شهید «احمد کشوری»»، خبرگزاری دفاع مقدس.

منابع

  • خبرگزاری دفاع مقدس (۲۱ اسفند ۱۴۰۲). «سرلشکر شهید «احمد کشوری»». defapress.ir. دریافت‌شده در ۵ خرداد ۱۴۰۳.
  • خبرگزاری ایرنا (۲۶ آبان ۱۳۹۹). «آزادسازی سوسنگرد؛ نقطه عطفی در پیروزی‌های راهبردی جمهوری اسلامی». irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰ خرداد ۱۴۰۳.
  • نریمانی، علیرضا؛ سنایی‌زاده، محمدصادق (۱۳۹۸). «تجزیه‌وتحلیل عملیات آزادسازی سوسنگرد مبتنی بر اصول جنگ» (PDF). فصلنامه علمی مطالعات جنگ. اول (۱): ۵–۳۴.