صفوان بن یحیی

صفوان بن یحیی بجلی کوفی
اطلاعات شخصی
درگذشته	۲۱۰ ه‍. ق مدینه
دین	اسلام
مذهب	شیعه
آثار معروف	مجموعه مسائلی از امام کاظم (علیه‌السّلام)- کتاب وضو- کتاب نماز- کتاب روزه- کتاب حج- کتاب زکات- کتاب نکاح- کتاب طلاق …

صفوان بن یحیی یکی از رجال حدیث شیعه بود که توسط برخی از علمای رجال شیعه، از جمله هجده نفر اصحاب اجماع، که در وثاقت آنان هیچ تردیدی وجود نداشته و برای ان ادعای اجماع شده، یاد شده است. او در میان ۶ نفر دسته دوم از اصحاب اجماع قرار دارد که از افراد در دسته اول در فقه کمتر متبحر بوده و از دسته سوم نیز تبحر بیشتری داشته است.

زندگی

صفوان بن یحیی با کنیه ابومحمد از مردم کوفه، فروشندهٔ لباس‌های زیبا (سابری) و مورد اعتماد و راستگو بود. پدرش از جعفر بن محمد روایت کرده است. او یکی از اصحاب موسی کاظم، علی بن موسی الرضا و محمد تقی و از راویان حدیث شیعه بود که به جهت وثاقت جزو اصحاب اجماع محسوب می‌شود. صفوان بیش از سی کتاب در زمینه وضو، نماز، روزه، حج، زکات، نکاح، طلاق، فرائض، وصایا، بیع و غیره به جا گذاشته است. او از موثق‌ترین اصحاب حدیث و از عابدترین آنها بود.

وی در سده دوم و اوائل سده سوم هجری می‌زیست. وی از جمله وکلا و نایبان خاص علی بن موسی الرضا و محمد تقی بود، که وظیفه جمع‌آوری وجوهات شرعی، نشر روایات اهل بیت را هم برعهده داشت. صفوان بن یحیی، از فقها و راویان شیعه و از اصحاب اجماع به حساب می‌آید. اصحاب اجماع هجده فقیه برتر دوران ائمه شیعه به حساب می‌آیند که همه روایات آنها مورد پذیرش است.

گفته شده است که روزی صفوان بن یحیی با عبدلله بن جندب و علی بن نعمان که در مسجدالحرام بودند با هم پیمانی بستند که هر گاه یکی از آنها درگذشت، دیگری مادامی که زنده می‌باشد برای او نماز بخواند، روزه بگیرد، حج انجام دهد و زکات بدهد. در این میان هر دو رفیق صفوان درگذشتند و او به عهدش وفا کرد و برای آن دو رفیقش آن کارها را انجام داد و خیرات و مبرات کرد.

در علم رجال

صفوان بن یحیی محدثی بود که در میان راویان و اهل حدیث و فقه به امانت، صداقت و دیانت مشهور بوده و همگان به اخبار و روایات او اعتماد دارند.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «اصحاب اجماع». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
• «یاران خاص امام رضا (ع) چه کسانی بودند؟». خبرگزاری ایسنا. ۱۳۹۴.
• قزوینی، سید محمد کاظم (۱۳۹۰). زندگانی امام جواد علیه‌السلام از ولادت تا شهادت. ترجمهٔ سیدمحمد صالحی. تهران: یاس بهشت. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۱۶-۳۹-۲.
• احمدی، حبیب‌الله (۱۳۹۴). امام جواد الگوی زندگی. قم: فاطیما.
• عطاردی، عزیزالله (۱۳۶۷). راویان امام رضا علیه‌السلام در مسندالرضا. مشهد: کنگره جهانی حضرت رضا علیه‌السلام.
• «کتابخانه مدرسه فقاهت: رجال النجاشی». کتابخانه مدرسه فقاهت.
• «کتابخانه مدرسه فقاهت: معجم رجال الحدیث». کتابخانه مدرسه فقاهت.
• «کتابخانه مدرسه فقاهت: الفهرست». کتابخانه مدرسه فقاهت.