مذهب شافعی که توسط «محمد بن ادریس شافعی» معروف به «امام شافعی» تأسیس شد، مذهبی بین مالکی و حنفی است که فقه آن در عبادات بسیار به فقه شیعه نزدیک است و همچنین شافعی به علی بن ابیطالب بیش از ائمهٔ سنت و جماعت ارادت داشت و به آن حضرت عشق می‌ورزید.[۱]
امام شافعی که بسیار در سفر بود، علم فقه را از محمد شیبانی، شاگرد ابوحنیفه فراگرفت. شیوه فقهی او بین دو مکتب رأی و حدیث بود. او مبانی اربعه فقه یعنی کتاب و سنت و اجماع و قیاس را قبول داشت و قائل به استدلال بود، ولی برخلاف حنفیان استحسان را رد می‌نمود و دلایل استحسانی را قبول نداشت و برخلاف مالکی‌ها دلایل مصالح مرسله را معتبر نمی‌دانست. کتاب معروف او «رسالة امام الشافعی» است که نخستین کتابی است که در اصول علم فقه نوشته شده. مذهب او امروزه در فلسطین، اردن هاشمی، سوریه، لبنان، بخصوص در بیروت، قسمتی از عراق، حجاز، پاکستان، اندونزی، یمن، هند و بین اکثر سنیان ایران رواج دارد.[۱]
گروهی از منابع اسلامی بابیت و بهائیت را آئینی در اصل منشعب از کلامشناسی شیعه ([۱]، [۲]) میدانند و گروهی دیگر از منابع به مستقل بودن این دو از اسلام اشاره دارند ([۳]، [۴]).
