امیرارغون
ارغون آقا | |
|---|---|
| داروغه ی ایران، گرجستان و آناتولی | |
| دوره مسئولیت ۱۲۴۳ – ۱۲۷۵ | |
| پس از | Korguz |
| پیش از | Buqa |
| معاون استاندار خراسان | |
| دوره مسئولیت ۱۲۶۵ – ۱۲۷۵ | |
| فرماندار | Prince Tubshin |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ح. ۱۲۱۰ |
| درگذشته | ۱۷ ژوئن ۱۲۷۵ (۶۵ سال) خراسان |
ارغون آقا یا امیر ارغون (سال‌های حکومت ۶۵۴–۶۴۱) یکی از چهار حکمران و کارگزار امپراتوری مغول در فاصلهٔ کشته شدن جلال الدین خوارزمشاه تا فرمانروایی هلاکو خان در ایران بود. از دبیران اوگتای قاآن پسر سوم و جانشین چنگیز بود. بعد از کشته شدن گرگوز توسط توراکینا خاتون به جانشینی او انتخاب شد و در حدود سیزده سال بر ایران حکومت کرد. حاکم ممالکی که از قبل در تصرف گرگوز حکمران قبلی بود یعنی از رود جیحون تا حدود فارس و گرجستان و موصل و بلاد روم بود.[۱]
امیرارغون در سال ۶۴۱ ه.ق به خراسان آمد و از آنجا عازم عراق و آذربایجان شد و سرداران بزرگ مغول مثل جورماغون نوریان و بایجو را که با مردم با ظلم و خشونت رفتار می‌نمودند را برکنار کرده و از جانب خود کارگزاران و منشیان عادل تری را جایگزین آنها کرد و سپس دوباره به توس مقر حکومت خود بازگشت. او در مقام خود باقی بود تا اینکه هلاکو خان به ایران آمد و امیرارغون در دولت او وارد شد. او در سال ۶۵۱ فوت کرد.[۲]
از سال ۶۱۸ تا سال ۶۵۴ ه.ق وضع حکومت ایران و ادارهٔ آن در تحت استیلای مغول به این شکل بود که خانان مغول یک نفر را مستقیماً از مغولستان به عنوان حاکم جهت ادارهٔ این مملکت و سرداری قشون مقیم آن می‌فرستادند و این قبیل حکام به دستیاری عمال و دبیران ایرانی به جمع مالیات و اداره امور کشوری و دفع مخالفین قیام می‌کردند.[۳] در این دوره حکومت برعهدهٔ چهار نفر به شرح زیر بود:
- حکومت جنتمور (۶۳۳–۶۳۰): بعد از فتح خوارزم جوجی فاتح این بلاد حکومت این قسمت را به جنتمور که در آن زمان سردار لشکر بود واگذاشت سپس در سال ۶۳۰ ه.ق اوگتای خان نیز حکومت خراسان و مازندران را رسماً به اسم جنتمور صادر نمود.
- حکومت نوسال (۶۳۷–۶۳۳) بعد از مرگ جنتمور به امر اوگتای قاآن جانشین او شد و بر همان نواحی خوارزم و خراسان و مازندران حکومت می‌کرد.
- حکومت گرگوز (۶۴۱–۶۳۷) یکی از دبیران جوجی بود که بعد از مرگ نوسال حاکم ممالک تسخیر شده از رود جیحون تا حدود فارس و گرجستان و موصل و بلاد روم شد.
- حکومت امیرارغون (۶۵۴–۶۴۱)[۴]
پانویس
ارجاعات
- ↑ اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۸۵.
- ↑ اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۸۵.
- ↑ اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۸۱.
- ↑ اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۸۵–۱۸۱.
منابع
- اقبال آشتیانی، عباس (۱۳۸۹)، تاریخ مغول، تهران: موسسه انتشارات نگاه، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۵۱-۴۵۲-۵