بیست و یکمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| بیست و یکمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۶۴ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم بیست و یکمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۲ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | فهرست‌واره کتاب‌های فارسی | احمد منزوی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | ||||
| حدیث | ۲ | فرهنگ آثار | نویسنده: اسماعیل سعادت، احمد سمیعی، ابوالحسن نجفی
سرپرست: رضا سیدحسینی |
سروش | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | موسوعه الفقه الاسلامی طبقاً لمذهب اهل البیت علیهم السلام | مؤسسه دائرةالمعارف الفقه اسلامی | موسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | دانشنامه امام علی علیه السلام | نویسنده: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
زیرنظر: علی اکبر رشاد |
مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | حقوق و وظایف شهروندان و دولتمردان | سید جواد ورعی | دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری | ۱ | و | ||||||
| ۶ | آزادی، عقل و ایمان | محمد سروش | دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | ربا (پیشینه تاریخی ربا، ربا در قرآن و سنت، انواع ربا و فرار از ربا) | جامعه مدرسین حوزه علمیه قم | موسسه بوستان کتاب | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | وحدت وجود به روایت ابن عربی و مایستر اکهارت | قاسم کاکائی
با همکاری: مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها |
هرمس | ۱ | و | ||||||
| ۹ | پژوهش‌هایی دربارهٔ محمد غزالی و فخر رازی | نصرالله پورجوادی | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | تاریخ جنون | نویسنده: میشل فوکو
ترجمه: فاطمه ولیانی |
هرمس | ۱ | و | ||||||
| ۱۱ | منطق موجهات | ضیاء موحد | هرمس | ۱ | و | |||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن | نویسنده: بهروز رفیعی
زیرنظر: علیرضا اعرافی |
پژوهشکده حوزه و دانشگاه و
سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها |
۱ | و | ||||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | فرهنگ کشاورزی و منابع طبیعی | فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران | موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران | ۱ | و | ||||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | شیشه، ساختار، خواص و کاربرد | واهاک مارقوسیان | مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران | ۱ | و | ||||||
| نظم فارسی | ۱۵ | فرهنگ بزرگ سخن | ویراستار: کمال اجتماعی‌جندقی
زیرنظر: حسن انوری نویسنده: جمیله اخیانی |
سخن | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | دیوان ظهیرالدین فاریابی | تحقیق و تصحیح: امیرحسن یزدگردی و علی‌اصغر دادبه | ۱ | و | ||||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | روش نوین مبانی اجرای موسیقی | ویراستار: غلام‌محمد قره‌چمنی
نویسنده: شریف لطفی |
دانشگاه هنر | ۱ | و | ||||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | آشنایی با صنعت چاپ | اسماعیل دمیرچی | سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | ۱ | و | ||||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | روز خشم (روایت داستانی از زندگی حجر بن عدی) | سینا علوی | حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی | ۱ | و | ||||||
| ۲۰ | هلی فسقلی در سرزمین غولها | شکوه قاسم‌نیا | نشر پیدایش | ۱ | و | |||||||
| ۲۱ | کوله پشتی ات کجاست؟ | عرفان نظرآهاری | کتاب‌های پروانه | ۱ | و | |||||||
| ۲۲ | ۱ | و | ||||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | معرفت و معنویت | سید حسین نصر | انشالله رحمتی | دفتر پژوهش و نشر سهروردی، با همکاری مرکز بین‌المللی گفت و گوی تمدن‌ها | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||
| حدیث | ۲ | از مدرنیسم تا پست مدرنیسم | لارنس کهون | عبدالکریم رشیدیان و دیگران | نی | ۱ | و | |||||
| عقاید و کلام | ۳ | فلسفه علم در قرن بیستم | دانالد گیلیس | حسن میانداری | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها؛ مؤسسه فرهنگی طه | ۱ | و | |||||
| فقه و اصول | ۴ | درآمدی بر فلسفه طب | هنریک ولف، استیگ آندرپدرسون، ریین روزنبرگ | همایون مصلحی | طرح نو | ۱ | و | |||||
| ریاضی | ۵ | شیوه‌های تغییر رفتار | ریموند میلتن برگر | علی فتحی آشتیانی، هادی عظیمی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ۱ | و | |||||
| ۶ | تاریخ امام حسین (ع) | سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی | سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دفتر انتشارات کمک آموزشی | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | نقش تقیه در استنباط | نعمت‌الله صفری | بوستان کتاب قم | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | شبهات و ردود حو القرآن الکریم | محمد هادی معرفت | مؤسسه التمهید | ۱ | و | ||||||
| ۹ | پژوهشی در اعجاز علمی قرآن | محمدعلی رضایی | کتاب مبین | ۱ | و | |||||||
| دربارهٔ تقسیم کار اجتماعی | امیل دورکیم | باقر پرهام | نشرمرکز | |||||||||
| قدرت جامعه مدنی و مطبوعات | هادی خانیکی | طرح نو | ||||||||||
| نظریه رفاه (سیاست اجتماعی چیست؟) | تونی فیتنر پتریک | هرمز همایون پور | مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی | |||||||||
| خلیج فارس و مسائل آن | بیژن اسدی | سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها | ||||||||||
| اقتصاد منابع تجدید شونده | مجید احمدیان | سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها | ||||||||||
| اقتصادسنجی کاربردی (رویکردهای نوین) | حمید ابریشمی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| حسابداری صنعتی | عزیز عالی ور | عزیز عالی ور | سازمان حسابرسی، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی | |||||||||
| فرهنگ اصطلاحات دوره قاجار، قشون و نظمیه | یحیی مدرسی، حسین سامعی، زهرا صفوی | دفتر پژوهش‌های فرهنگی | ||||||||||
| تراز دگرگونی‌های آوایی: جستاری در واج‌شناسی در زمانی | آندره مارتینه | هرمز میلانیان | هرمس | |||||||||
| آنالیز عددی | دیوید کینکید، وارد چنی | فائزه توتونیان، منصور صائمی | دانشگاه امام رضا (ع) | |||||||||
| زمین‌شناسی پوسته اقیانوسی: پترولوژی و دینامیک درونی | تیری ژوتو، رنه موری | علی درویش زاده | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| پاتولوژی تومورها (ج۶:پاتولوژی تومورهای استخوان و مفاصل) | پرویز دبیری | انستیتو تحقیقات علمی بیولوژی مولکولی و بیوفیزیک ایران | ||||||||||
| اصول تشخیصی و درمانی بیماری‌های پستان | معصومه گیتی، الهام رحیمیان، علی عرب خردمند | رضوان پرتو | ||||||||||
| آسیب‌شناسی سیستماتیک ماهی | هیو ویلیام فرگوسن | داور شاهسونی، احمدرضا موثقی | دانشگاه فردوسی | |||||||||
| اصول مهندسی نورد | محمد محسن مشکسار | بی نا (دانشگاه شیراز) | ||||||||||
| عملیات گرمایی، ساختار و خواص آلیاژهای غیر آهنی | چارل ار. بروکس | اردشیر طهماسبی | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| بررسی هارمونیکی سیستم‌های قدرت | جوز آریلاگا، بروس س. اسمیت، نویل ر. واتسن، آلن ر. وود | محمدعلی شرکت معصوم | دانشگاه علم و صنعت ایران | |||||||||
| ترمودینامیک با نگرش مهندسی | یونس ای. سنجل، میشل ای. بولز | بهرام پوستی | زنجان: دانشگاه زنجان، تهران: مرکز خدمات فرهنگی سالکان | |||||||||
| مهندسی زلزله (مبانی و کاربردی) | حسن مقدم | فرهنگ | ||||||||||
| مواد پلاستیک | جی.ای. بریدسون | حسین امیدیان، مهدی وفائیان | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| عملیات واحد مهندسی شیمی | وارن ال. مک کیب، جولیان سی. اسمیت، پتر هریوت | علی اصغر حمیدی، داوود رشتچیان، محمدمهدی منتظررحمتی | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| زیست سنجی (بیومتری) جنگل | محمود زبیری | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| تأثیر محیط بر فعایت‌های ورزشی | لارنس ای. آرمسترانگ | عباسعلی گائینی، محمدرضا حامدی نیا، مریم کوشکی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | |||||||||
| فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی | جک اچ. ویلمور، دیوید ال. کاستیل | ضیاء معینی و دیگران | مبتکران | |||||||||
| جستارهای شاهنامه پژوهی و مباحث دیگر ادبی | محمود امیدسالار | بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار | ||||||||||
| شرح جامع مثنوی معنوی | کریم زمانی | مؤسسه انتشارات اطلاعات | ||||||||||
| داستان دگردیسی (روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج) | سعید حمیدیان | نیلوفر | ||||||||||
| مائده‌های زمینی و مائده‌های تازه | آندره ژید | مهستی بحرینی | نیلوفر | |||||||||
| هزارپا | داوود غفارزادگان | وزارت آموزش و پرورش، مؤسسه فرهنگی منادی تربیت | ||||||||||
| کلاغه به خونه اش نرسید | افسانه شعبان نژاد | مدرسه برهان | ||||||||||
| سرانجام صالحان | نادر فضلی | مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر | ||||||||||
| ایران در شرق باستان | ارنست هر تسفلد | همایون صنعتی زاده | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ دانشگاه شهید باهنر | |||||||||
| جغرافیای تاریخی تهران | محسن معتمدی | مرکز نشر دانشگاهی | ||||||||||
| جغرافیای سیاسی ایران | محمدرضا حافظ نیا | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
