بیستمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| بیستمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۸۱ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم بیستمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۱ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | تاریخ نگارش‌های عربی | فؤاد سزگین | مؤسسه نشر فهرستگان به اهتمام خانه کتاب | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||
| حدیث | ۲ | رروان‌شناسی فیزیولوژیک | محمدکریم خداپناهی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | رسائل شهید ثانی | زین الدین بن علی عاملی مشهور به شهید ثانی | بوستان کتاب قم | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | واژه: نوعی تعاونی سنتی کهن و زنانه در ایران؛ درآمدی به مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی تعاون و مشارکت مردمی | مرتضی فرهادی | وزارت جهاد کشاورزی، معاونت ترویج و مشارکت مردمی | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی-فارسی | علی محمد حق‌شناس، حسین سامعی، نرگس انتخابی | فرهنگ معاصر | ۱ | و | ||||||
| ۶ | فیزیک جدید | کنت اس. کرین | منیژه رهبر، بهرام معلمی | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | ||||||
| علوم و فنون | ۷ | بیماری‌های باکتریایی دام | عبدالمحمد حسنی طباطبایی، رؤیا فیروزی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | مفاهیم بنیادی پایگاه داده‌ها | محمدتقی روحانی | جلوه | ۱ | و | ||||||
| ۹ | آسایش در پناه باد | محمود رازجویان | دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات | ۱ | و | |||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | هندسه و تزیین در معماری اسلامی (طومار توپقاپی) | گلرو نجیب اوغلو | مهرداد قیومی بیدهندی | روزنه | ۱ | و | |||||
| ۱۱ | چراغ هارا من خاموش می‌کنم | زویا پیرزاد | مرکز | ۱ | و | |||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | حادثه در بامداد | منوچهر آتشی | مؤسسه انتشارات نگاه | ۱ | و | ||||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | چهره مرد هنرمند در جوانی | جیمز جویس | منوچهر بدیعی | نیلوفر | ۱ | و | |||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | الآثار الباقیه عن القرون الخالیه | ابو ریحان بیرونی | مرکز نشر میراث مکتوب | ۱ | و | ||||||
| نظم فارسی | ۱۵ | شناخت‌شناسی و مبانی جغرافیای انسانی | یدالله فرید | دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | دانشنامه کودکان و نوجوانان آکسفورد | شهریار بهرامی اقدم | نی | ۱ | و | |||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | پادشاه کوتوله و چهل دردسر بزرگ | مهدی میرکیایی | محراب قلم | ۱ | و | ||||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | دانشنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی | پوری سلطانی، فروردین راستین | فرهنگ معاصر | ۱ | و | ||||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | متافیزیک بوئتیوس (بحثی در فلسفه و کلام مسیحی) | محمد ایلخانی | الهام | ۱ | و | ||||||
| ۲۰ | در باب یقین | لودویگ ویتگنشتاین | مالک حسینی | هرمس | ۱ | و | ||||||
| ۲۱ | تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری | حیدرعلی هومن | نشر پارسا | ۱ | و | |||||||
| ۲۲ | تفسیر روشن برای علوم طبقات یا بیان قاطع از جهت لغات و تفسیر و حقایق | حسن مصطفوی | مرکز نشر کتاب | ۱ | و | |||||||
| الله و اهل بیت (ع) فی حدیث الثقلین من الصحاح و السنن و المسانید و… | دلیل ما | |||||||||||
| معارج نهج البلاغه | علی بن زید بیهقی | بوستان کتاب قم | ||||||||||
| شهید الامه و شاهدها: دراسه و ثائقیه لحیاه و جهاد الامام الشهید السید محمد باقر صدر | محمدرضا نعمانی | المؤتمر العالی للامام الشهید الصدر | ||||||||||
| ایدئولوژی و اتوپیا: مقدمه ای بر جامعه‌شناسی شناخت | کارل مانهایم | فریبرز مجیدی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | |||||||||
| لویاتان | توماس هایز | حسین بشیریه | نی | |||||||||
| تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران | محمدعلی همایون کاتوزیان | علیرضا طیب | نی | |||||||||
| برج فرازان | بارباراو. تاکمن | عزت‌الله فولادوند | سخن | |||||||||
| اندیشه‌های اقتصادی ابن خلدون | نصرالله خلیلی تیرتاشی | مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر | ||||||||||
| اقتصاد تکاملی | هلموت آرنت | هادی صمدی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | |||||||||
| آیین دادرسی مدنی | عبدالله شمس | میزان | ||||||||||
| مسائل تاریخی زبان فارسی (مجموعه مقالات) | علی اشرف صادقی | سخن | ||||||||||
| فرهنگ جامع کاربردی فرزان عربی-فارسی: از دیرینه ایام عرب تا نوترین واژگان علم و ادب | پرویز اتابکی | نشر و پژوهش فرزان روز | ||||||||||
| اصول آمار زیستی | برنارد روستر | علی عمیدی | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| روش‌های ساختاری در شیمی معدنی | ای.ای. وی ابسورث، دبلیو. اچ. رانکین، استیفن کراداک | منصور عابدینی، داریوش مهاجر | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| راهنمای کانی‌شناسی | کرنلیس کلاین، کرنلیوس اس. هالبورت | فرید، سروش مدبری | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| کالبدشناسی مقایسه ای مهره داران | جرج سی. کنت، لری میلر | محمدحسن صدرزاده | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| مایکوتوکسین‌ها | عبدالامیر علامه، مهدی رزاقی | دانشگاه جامع امام حسین، مؤسسه چاپ و انتشارات | ||||||||||
| دستور کار کنترل بیماری‌های واگیردار در انسان | جیمز چن (ویراستار) | حسین صباغیان | پورسینا | |||||||||
| ابزار شناسایی ساختار مواد | یوسف خرازی، امیر شیخ | دانشگاه علم و صنعت ایران | ||||||||||
| هیدرودینامیک | حسن احمدی، فرهنگ راد | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| دینامیک سیستم‌ها | کاتسو هیکو اوکاتا | مسعود موحدی، خداداد واحدی | دانشگاه جامع امام حسین، مؤسسه چاپ و انتشارات | |||||||||
| دستنامه اجرای بتن | جوزف جی. وادل، جوزف ای. دوبرو ولسکی | علی اکبر رمضانیان پور، شاپور طاحونی، منصور پیدایش | علم و ادب | |||||||||
| طراحی کارخانه و تحلیل مباحث اقتصادی برای مهندسین شیمی | ماکس اس. پیترز، کلاوس دی. تیمرهاوس | مجتبی سمنانی، ساناز پورمند | دانشگاه جامع امام حسین، مؤسسه چاپ و انتشارات | |||||||||
| زراعت و اصلاح لوبیا | ا. ون شونهوون، ا. ویست | عبدالرضا باقری، علی اکبر محمودی، فرخ دین قزلی | جهاد دانشگاهی مشهد | |||||||||
| معماری اسلامی: شکل، کاربرد و معنی | روبرت هیلن براند | باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی | روزنه | |||||||||
| دائرةالمعارف سازهای ایران | محمدرضا درویشی | مؤسسه فرهنگی- هنری ماهور | ||||||||||
| تاریخ فشرده موسیقی آکسفورد | جرالد ابراهام | ناتالی چوبینه، پریچهر زکی زاده | مؤسسه فرهنگی- هنری ماهور | |||||||||
| روان‌شناسی ورش: از تئوری تا عمل | مارک اچ. انشل | علی اصغر مسدد | مؤسسه انتشارات اطلاعات | |||||||||
| در سایه آفتاب: شعر فارسی و ساخت شکنی در شعر مولوی | تقی پورنامداریان | سخن | ||||||||||
| درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی | ریچارد مویر | دره میرحیدر با همکاری یحیی صفوی | سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح | |||||||||
| عروسک پدر | پاتریشیا کالورت | شقایق قندهاری | سراج | |||||||||
| بادبادک و کلاغه | افسانه شعبان نژاد | شرکت به نشر | ||||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
