سی‌امین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| سی‌امین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۹۱ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم سی‌امین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۹۱ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | جرعه ای از دریا | سید موسی شبیری زنجانی | مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | ||||
| حدیث | ۲ | واژه و معنای آن از فارسی میانه تا فارسی | کتایون مزداپور | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | سکته مغزی (اصول تشخیص، پیشگیری و درمان) | محمودرضا آذرپژوه | دانشگاه علوم پزشکی مشهد و خدمات بهداشتی درمانی مشهد | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | خشت و خیال: شرح معماری اسلامی ایران | کامبیز نوایی و کامبیز حاج قاسمی | دانشگاه شهید بهشتی؛ سروش | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | تفسیر نمونه | ناصر مکارم شیرازی و همکاران | دارالکتب الاسلامیه | ۱ | و | ||||||
| ۶ | تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن | محمدصادقی تهرانی | فرهنگ اسلامی | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | تفسیر ابوالفتوح رازی | محمدجعفر یاحقی | آستان قدس رضوی | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | تفسیر جوامع الجامع | فضل بن حسن طبرسی | ابوالقاسم گرجی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | |||||
| ۹ | کاغذ در زندگی و فرهنگ ایرانی | ایرج افشار | مرکز پژوهشی میراث مکتوب | ۱ | و | |||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | نظریه تفسیر متن | احمد واعظی | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ۱ | و | ||||||
| ۱۱ | تاریخ فلسفه (قرن هفدهم و هجدهم) | امیل بریه | اسماعیل سعادت | هرمس | ۱ | و | ||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | پژوهشی در محکم و متشابه | محمد اسعدی و سیدمحمود طیب حسینی | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ۱ | و | ||||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | اصول کافی | ثقه الاسلام کلینی | حسین استادولی | حسین استادولی | دارالثقلین | ۱ | و | ||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | اخباریگری (تاریخ و عقاید) | ابراهیم بهشتی | دانشگاه ادیان و مذاهب و مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث | ۱ | و | ||||||
| نظم فارسی | ۱۵ | عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم هجری | محمدحسین فاریاب | مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | اندیشه سیاسی امام خمینی سیاست به مثابه صراط | ابراهیم برزگر | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ۱ | و | |||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | کفایه الطب | حبیش التفلیسی | زهرا پارسا پور | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ۱ | و | |||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | بیماری آنفولانزای طیور | مهدی وصفی مرندی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | ||||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | عملیات تقطیر | هنری کیستر | انوش لطفی | پژوهشگاه نفت و صنعت | ۱ | و | |||||
| ۲۰ | شیمی و فناوری گوشت و فرآورده‌های گوشتی | نفیسه سلطانی زاده، مهدی کدیور | دانشگاه صنعتی اصفهان | ۱ | و | |||||||
| ۲۱ | تاریخ معماری غرب | دیوید وتکین | محمدتقی فرامرزی | کاوش پرداز | ۱ | و | ||||||
| ۲۲ | زیبایی‌شناسی خط در مسجد جامع اصفهان | محمدحسین حلیمی | قدیانی | ۱ | و | |||||||
| هنر نقالی در ایران | سهیلا نجم | مؤسسه آثار هنری متن | ||||||||||
| عقل سرخ: شرح و تأویل داستان‌های رمزی سهروردی | تقی پورنامداریان | سخن | ||||||||||
| مولوی و اسرار خاموشی | علی محمدی آسیابادی | سخن | ||||||||||
| حافظ هفت | اکبر صحرایی | سوره مهر | ||||||||||
| قبله مایل به تو | علیرضا برقعی | فصل پنجم | ||||||||||
| نورالدین پسر ایران: خاطرات سید نورالدین عافی | معصومه سپهری | سوره مهر | ||||||||||
| حیات هامون | زمان شامحمدی، سعید ملکی | سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی | ||||||||||
| گردان قاطرچی‌ها | داوود امیریان | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ||||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
