یازدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| یازدهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۷۲ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم یازدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۲ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | رده‌بندی PIR زبان‌ها و ادبیات ایرانی | ماندانا صدیق بهزادی | کتاب‌خانهٔ ملی جمهوری اسلامی ایران | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | ||||
| حدیث | ۲ | فرهنگ معاصر انگلیسی-فارسی | محمدرضا باطنی با دستیاری فاطمه آذرمهر | فرهنگ معاصر | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | عیون مسائل النفس | حسن حسن‌زاده آملی | امیر کبیر | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | تفسیر راهنما | اکبر هاشمی رفسنجانی (و جمعی از محققان) | دفتر تبلیغات اسلامی حوزهٔ علمیهٔ قم | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | نقطهٔ آغاز در اخلاق عملی | محمدرضا مهدوی کن | دفتر نشر فرهنگ اسلامی | ۱ | و | ||||||
| ۶ | منتهی المطلب فی تحقیق المذهب | علامه حلی | بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة | ابوعبدالله محمد بن نعمان (شیخ مفید) | دفتر تحقیقات اسلامی | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | کوچ‌نشینی در شمال خراسان | محمد حسین پاپلی یزدی | اصغر کریمی | مؤسسه انتشارات و چاپ آستان قدس رضوی | ۱ | و | |||||
| ۹ | اصول حسابداری ۲ | یحیی حساس یگانه | مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور | ۱ | و | |||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | اصول حسابداری ۳ | فس و نیس و نگر | مهدی تقوی، ایرج نیک‌نژاد | پیشبرد | ۱ | و | |||||
| ۱۱ | بوزجانی نامه؛ زندگی و آثار ابوالوفا بوزجانی | ابوالقاسم قربانی، محمد علی شیخان | سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی | ۱ | و | |||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | اصول ژئوشیمی | برایان میسون، کارلتون ب. مر | فرید مر، علی اصغر شرفی | مرکز نشر دانشگاه شیراز | ۱ | و | |||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | مهندس محیط زیست | مجید عباس‌پور | مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی | ۱ | و | ||||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | فیزیولوژی انسانی | حسین سندگل | یزد | ۱ | و | ||||||
| نظم فارسی | ۱۵ | استخوان‌شناسی | حسین حکمت، فاطمه فدایی، محسن نوروزیان | مموسسه نشر جهاد | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | کانه آرایی | حسین نعمت‌اللهی | مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران | ۱ | و | |||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | اصول مهندسی و علم مواد | لارنس اچ. ون ولک | فخرالدین اشرفی‌زاده، فریبا سعادت، اردشیر طهماسبی، احمد منشی | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | علم و هنر شبیه‌سازی سیستم‌ها | رابرت شانون | علی اکبر عرب مازار | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | طراحی اجزای ماشین (طراحی در مهندسی مکانیک) | ژوزف ادوارد شیگلی | ایرج شادروان | علم و صنعت | ۱ | و | |||||
| ۲۰ | حواصل و بوتیمار | امیرحسین یزدگردی | مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران | ۱ | و | |||||||
| ۲۱ | تندپا و بادپا | اورسولا ولفل | کمال بهروزکیا | شورا | ۱ | و | ||||||
| ۲۲ | مبانی آب و هواشناسی | بهلول علیجانی، محمدرضا کاویانی | سمت | ۱ | و | |||||||
| اقتصاد رشد و توسعه | مرتضی قره‌باغیان | نی | ||||||||||
| مقدمه‌ای بر اصول پالینولوژی | محمد قویدل سیوکی | روابط عمومی شرکت ملی نفت ایران | ||||||||||
| مبانی سل‌شناسی (ج ۱) | علی اکبر ولایتی و دیگران | دفتر نشر فرهنگ اسلامی | ||||||||||
| دینامیک سازه‌ها (مقدماتی) | آنیل ک. چوپرا | محمد مهدی سعادت‌پور | مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران | |||||||||
| اصول مهندسی خاک | براژا م. داس | شاپور طاحونی | مترجم | |||||||||
| مهندسی شیمی | ج.م. کولسن، ج.ف. ریچاردسون | محسن عدالت (با همکاری سودابه دلیل) | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| برنامه‌نویسی به زبان فرترن ۷۷ | چارلین بی کرستبرگ، نورمن تی کارپنتر | سید غلامرضا پناهی | دانشگاه گیلان | |||||||||
| مقدمه‌ای بر تکنولوژی robot | محمد هاشمی | مؤسسه فرهنگی شریف | ||||||||||
| یارحسنی و ننه کوچیکه و دختر نارنج و ترنج | شکوه قاسم‌نیا | حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی | ||||||||||
| قصه‌های سبلان (۱ و ۲) | محمدرضا بایرامی | حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی | ||||||||||
| راهزن‌ها | حسین فتاحی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ||||||||||
| نقاشی پشت شیشه | هادی سیف | سروش | ||||||||||
| دستبافت‌های عشایری و روستایی فارس | سیروس پرهام | امیر کبیر | ||||||||||
| درآمدی بر روش‌ها و فنون میدانی جغرافیا | جان اف. لونسبری، فرانک تی. آلدریچ | بهلول علیجانی | سمت | |||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
