دوازدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| دوازدهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۷۳ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم دوازدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۳ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | فهرست کشاورزی ایران (۵ ج) | نسرین‌دخت عماد خراسانی | وزارت کشاورزی، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | ||||
| حدیث | ۲ | مروری بر اطلاعات و اطلاع‌رسانی | عباس حری | دبیرخانهٔ هیئت امنای کتاب‌خانه‌های عمومی کشور، نشر کتاب‌خانه | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | نفحات الازهار فی خلاصة عبقات الانوار (۱۲ ج) | السید علی الحسینی المیلانی | مؤلف | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | غایة المراد فی شرح نکت الارشاد | الشهید الاول (و) حاشیة الارشاد، الشهید الثانی | مکتب الاعلام الاسلامی | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | شرح منازل السائرین | عبدالرزاق القاسانی | بیدار | ۱ | و | ||||||
| ۶ | نخبگان سیاسی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی | زهرا شجیعی | سخن | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | آمار ناپارامتری کاربردی | کنوور | سید مقتدی هاشمی‌پرست | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||
| زمین‌شناسی | ۸ | توسعه و ترویج روستایی | اسماعیل شهبازی | مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران | ۱ | و | ||||||
| ۹ | روابط بین‌الملل در تئوری و عمل | سید علی اصغر کاظمی | قومس | ۱ | و | |||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | فرهنگ مشتقات مصادر فارسی | کامیاب خلیلی | مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی | ۱ | و | ||||||
| ۱۱ | جبر خطی | سرژلانگ | محمد رجبی طرخورانی | کوروش | ۱ | و | ||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | فیزیک گرما | فیلیپ ام. مورس | یوسف ثبوتی، محمدرضا خواجه‌پور | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | شیمی معدنی (اصول ساختار و واکنش‌پذیری) | جیمز هیویی | اعظم رحیمی، مهدی رشیدی، منصور عابدینی، داریوش مهاجر | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | مبانی زمین‌شناسی | ا.جی. تاربوک، ف.ک. لوتگن | رسول اخروی | مدرسه | ۱ | و | |||||
| نظم فارسی | ۱۵ | تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران | حسن تاج‌بخش | مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | بیوتکنولوژی مولکولی | سیدنی پرایموز | مجتبی طباطبایی، محمدرضا نوری دلویی، چنگیز تقی بیگلو | مرکز ملی تحقیقات ژنتیک و زیستی وزارت فرهنگ و آموزش عالی | ۱ | و | ||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | فرایندهای سینتیکی در مهندسی مواد و متالوژی | خطیب‌الاسلام صدرنژاد | امیر کبیر | ۱ | و | ||||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | الکترونیک صنعتی | سیریل لندر | محمد باقر معتمدی‌نژاد، سید طاهر میرفاضلی، حسین شفیقی شهری | خراسان | ۱ | و | |||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | طرح‌ریزی واحدهای صنعتی | جیمز م. اپل | اردوان آصف وزیری | تندر | ۱ | و | |||||
| ۲۰ | تولید مثل در گاو | آ.ر. پیترز، پ.جی. بال | محمد جواد ضمیری | دانشگاه شیراز | ۱ | و | ||||||
| ۲۱ | اصول و مبانی هنرهای تجسمی (ج ۱) | محمد حسین حلیمی | ۱ | و | ||||||||
| ۲۲ | فیزیولوژی ورزش | فاکس و ماتیوس | اصغر خالدان | مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | ||||||
| حدیث عشق در شرق | ژان کلو دواه | جواد حدیدی | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| آب مثل اسلام | جعفر ابراهیمی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ||||||||||
| آواز پوپک | جعفر ابراهیمی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ||||||||||
| قالی رنگین کمان | جعفر ابراهیمی | مدرسه | ||||||||||
| لبخند شبنم‌ها | جعفر ابراهیمی | مدرسه | ||||||||||
| تاریخ خوی | محمد امین ریاحی | توس | ||||||||||
| زبده التواریخ | حافظ ابرو | کمال حاج سید جوادی | نی | |||||||||
| اعراب حدود مرزهای روم شرقی و ایران در سده‌های چهارم-ششم میلادی | ن.و. پیگولوسکایا | عنایت الله رضا | مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی | |||||||||
| مرجع‌شناسی، شناخت خدمات و کتاب‌های مرجع | نورالله مرادی | فرهنگ معاصر | ||||||||||
| تفسیر غریب القرآن | زیدبن علی بن الحسین | مکتب الاعلام الاسلامی | ||||||||||
| جامع الاخبار | شیخ محمد سبزواری | آل البیت الاحیاء التراث | ||||||||||
| فرهنگ آفتاب | عبدالمجید معادیخواه | ذره | ||||||||||
| تحریر تمهید القواعد | عبدالله جوادی آملی | الزهراء | ||||||||||
| شرح الاسماء (او) شرح دعاء الجوشن الکبیر | مولی هادی سبزواری | مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران | سید محمد هاشمی | انتشارات یلدا | ||||||||||
| اقتصاد کار و نیروی انسان | حسن سبحانی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ||||||||||
| سنگ‌شناسی دگرگونی | علی درویش زاده | دانشگاه پیام نور | ||||||||||
| فیزیولوژی گیاهی۴ (فتوسنتز) | حسن ابراهیم‌زاده | مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| چگونه مفاهیم فیزیک را درک کنیم | ل. ایپشتین | جهانشاه میرزابیگی | نشر علوم دانشگاهی | |||||||||
| سیاره ما زمین | آ.و. بیالکو | لطیف کاشیگر | انجمن فیزیک ایران | |||||||||
| فیزیک(۴ج، نور و مبانی فیزیک کوانتومی) | د. هالیدی، ر. رزنیک | محمدرضا بهاری | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| شیمی و جامعه | م. جوستن و دیگران | احمد خواجه نصیرطوسی | فاطمی | |||||||||
| روش‌های عددی پیشرفته به زبان بیسیک | ر.ی. اسکراتن | بهمن مهری، مجید محمودزاده | دانشگاه صنعتی شریف، انتشارات علمی | |||||||||
| الحاوی (ج۲۲، داروشناسی) | محمدبن زکریای رازی | سید محمود طباطبایی | شرکت داروسازی الحاوی | |||||||||
| آشنایی با ارزیابی کار و زمان | دفتر بین‌المللی کار | عباس کحال زاده | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| دینامیک خاک | سید مجدالدین میرحسینی | سید مجدالدین میرحسینی | وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله | |||||||||
| ساختمان‌های مقاوم در مقابل زلزله | مینور و واکابایاشی | محمدمهدی سعادت پور | دانشگاه صنعتی اصفهان | |||||||||
| مقدمه ای بر پایگاه داده‌ها | محمد تقی روحانی رانکوهی | جلوه | ||||||||||
| اصول طراحی مبدل‌های حرارتی | علی اصغر رستمی | جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان | ||||||||||
| مبانی آیرودینامیک | آرتولدام کوته | اصغر برادران رحیمی | دانشگاه امام رضا (ع) | |||||||||
| مجموعه وسایل فارسی | خواجه عبدالله انصاری | محمد سرور مولایی | توس | |||||||||
| حافظ به سعی سایه | هوشنگ ابتهاج (ه.ا. سایه) | توس | ||||||||||
| کلیات سبک‌شناسی | سیروس شمیسا | فردوس | ||||||||||
| جای پای ابراهیم | محمد ناصری | حوزه هنری | ||||||||||
| کیسه توتون مادربزرگ | فاضل اسکندر و [دیگران]، مرضیه طهمورثی نژاد | پیام آزادی | ||||||||||
| آتش یخ زده | جیمز هوستون | ثریا قزل ایاغ | توس | |||||||||
| فیلمنامه تاریخ سینمای ایران | محمد تهامی نژاد | سینما | ||||||||||
| بیولوژی فعالیت بدنی | ادینگتون، ادکرتون | حجت‌الله نیکبخت | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | |||||||||
| جغرافیای تاریخی فارس | پاول شوراتس | کیکاوس جهانداری | انجمن آثار و مفاخر فرهنگی | |||||||||
| حفاری هفت تپه دشت خوزستان | عزت‌الله نگهبان | سازمان میراث فرهنگی کشور | ||||||||||
| اسنان، جامعه و محیط زیست | تألیف گروهی | صلاح الدین محلاتی | دانشگاه شهید بهشتی | |||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
