هجدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| هجدهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۷۹ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم هجدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۹ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | مجموعه آثار ارسطو: مابعدالطبیعه (متافیزیک)، سماع طبیعی، اخلاق نیکوماخوس | ارسطو | محمدحسن لطفی تبریزی | طرح نو | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||
| حدیث | ۲ | تحفه الازهار و زلال الانهار فی نسب ابناء الائمه الاطهار | ضامن بن شدقم الحسینی المدنی | دفتر نشر میراث مکتوب، آینه میراث، کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | نظریه نمونه‌گیری و کربردهای آن | علی عمیدی | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | زبان‌شناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی | محمد دبیر مقدم | سخن | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | زبان‌های ایرانی | یوسیف میخائیلوویچ ارانسکی | علی اشرف صادقی | سخن | ۱ | و | |||||
| ۶ | میدان‌ها و امواج الکترومغناطیسی | پ. لورین، د.پ. کورسون، ف. لورین | ابراهیم زمردیان | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | ||||||
| علوم و فنون | ۷ | پاتولوژی تومورها | پرویز دبیری، با همکاری شهریار دبیری و فرشید دبیرزاده | انستیتو تحقیقات علمی بیولوژی مولکولی و بیوفیزیک ایران | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | فیزیک پزشکی | جان کمرون، جیمز گاست اسکوفرونیک | عباس تکاور | آییژ | ۱ | و | |||||
| ۹ | کنترل خوردگی در صنایع | سیدمحمد سیدرضی | انجمن خوردگی ایران | ۱ | و | |||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | مکانیک کاربردی و ترمودینامیک پیشرانش | فیلیپ هیل، کارل پیترسون | کریم مظاهری، محمدعلی ایوبی | دانشگاه صنعتی شریف، مؤسسه انتشارات علمی | ۱ | و | |||||
| ۱۱ | جنگ آخر زمان | ماریو بارگاس یوسا، عبدالله کوثری | آگه | ۱ | و | |||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | خواب آشفته نفت: دکتر مصدق و نهضت ملی ایران | محمدعلی موحد | کارنامه | ۱ | و | ||||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | پایگاه علم جغرافیا در ایران، جلد اول: پایگاه جغرافیای شهری در ایران | مصطفی مؤمنی | فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی | ۱ | و | ||||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | در کون و فساد | ارسطو | اسماعیل سعادت | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||
| نظم فارسی | ۱۵ | رشاله فی الحدوث (حدوث العالم) | صدرالدین محمد الشیرازی (ملاصدرا) | سید حسین موسویان، سید محمد خامنه ای | بنیاد حکمت اسلامی صدرا | ۱ | و | |||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی | محسن کدیور | مؤسسه اطلاعات | ۱ | و | |||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | روان‌شناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی | پریرخ دادستان | سازمان مطلاعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ۱ | و | ||||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | غنا، موسیقی | رضا مختاری، محسن صادقی | نشر مرصاد، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات | ۱ | و | ||||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | دین و دولت در اندیشه اسلامی | محمد سروش | دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات | ۱ | و | ||||||
| ۲۰ | شرح فصوص الحکم[محیی الدین ابن عربی] | صائن الدین علی بن محمد ترکه(:شارح) | بیدار | ۱ | و | |||||||
| ۲۱ | نظریه اجتماعی مدرن، از پاسرسونز تا هابرماس | یان کرایب | عباس مخبر | آگاه | ۱ | و | ||||||
| ۲۲ | جوامع سنتی و تغییرات فنی | جورج مک للاندفاستر | مهدی ثریا | کتاب فرا | ۱ | و | ||||||
| تاریخ جهان در قرن بیستم | جان اشلی سومز گرنویل | جمشید شیرازی، فضل‌الله جلوه، علی اصغر بهرام بیگی | ||||||||||
| ساختار و عملکرد بازار: نظریه و کاربرد آن در بخش صنعت ایران | فرهاد خدادادکاشی | مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی | ||||||||||
| اقتصاد اسلامی: یک طراحی سیستم | مهدی ب. رضوی | دانشکده امور اقتصادی | ||||||||||
| آیین دادرسی کیفری | گاستون استفانی، ژرژ لواسور، برنار بولوک | حسن دادبان | دانشگاه علامه طباطبایی | |||||||||
| شیمی عمومی با نگرش کاربردی | رابرت اسموت، ریچارد اسمیت، جک پرایس | احمد خواجه نصیرطوسی، منصور عابدینی، علی سیدی، مرتضی خلخالی | فاطمی | |||||||||
| مبانی زمین شیمی | کنررادپی. کراسکف، دنیس کی. برد | فرید مر، سروش مدبری | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| زیست‌شناسی مهره داران | روبرت توماس ار | محمد ابراهیم‌نژاد | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| فیزیولوژی اعصاب و غدد درون ریز دستگاه‌های ارتباطی | پروین رستمی، پروانه نورجاه | مؤسسه انتشارات اطلاعات | ||||||||||
| یافته‌های نوین در بیماری‌های مشترک انسان و دام | ویلیام کلارک | محمدعلی راد، فرید فیروزبخش، کوروش همت | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| میکروب‌های بیماری‌زا در مواد غذایی و اپیدمولوژی مسمومیت‌های غذایی | ودود رضوی لو | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| حرارت و حرکت در مواد | سید خطیب الاسلام صدرنژاد | وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات | ||||||||||
| مبانی تصفیه فلزات | نی. ابل. انگ | محمدرضا ابوطالبی، محمدرضا افشار مقدم | دانشگاه علم و صنعت ایران، مرکز انتشارات | |||||||||
| دگرگونی فازها و فلزات | آ. پورکر | ابوالقاسم دهقان، عباسعلی نظربلند | دانشگاه شیراز | |||||||||
| سیگنال‌ها و سیستم‌ها | آلن وی. اپنهام، آلن اس. ویلسکی، حمید نواب | پرویز جبه دار مارالانی، بهمن زنج | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| سیگنال‌های تصادفی | سام شانموگان، آرتور بریپول | محمدرضا عارف | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| کنترل‌کننده‌های منطقی برنامه پذیر PLC | جان وپ، رونالد ریس | علی اکبر جلالی، حمید محمودی | دانشگاه علم و صنعت ایران، مرکز انتشارات | |||||||||
| توربو ماشین‌ها | سید احمد نوربخش | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| راهنمای مقاومت مصالح | فردیناند بی یر، راسل جانسنون | ابراهیم واحدیان | علوم دانشگاهی | |||||||||
| ارگونومی (عوامل انسانی در طراحی مهندسی) | مارک اس. ساندرز، ارنست ج. مک کورمیک | محمدرضا افضلی | مرکز نشر علوم دانشگاهی | |||||||||
| اصلاح گیاهان زراعی | جی.ام. پولمن، دی.ا. اسلیپر | احمد ارزانی | دانشگاه صنعتی اصفهان | |||||||||
| تنش‌ها و کرنش‌های رشد در درختان | روبرت ارچر | قنبر ابراهیمی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| تنوع تجارب تجسمی | ادموند بورک فلدمن | پرویز مرزبان | سروش | |||||||||
| ابوسعید ابوالخیر: حقیقت و افسانه | فریتس مایر | مهرآفاق بایبوردی | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| حساب جمل در شعر فارسی | مهدی صدری | مرکز نشر دانشگاهی | ||||||||||
| مجموعه آثار جامی: مثنوی هفت اورنک، دیوان جامی، نامه‌ها و منشآت جامی، نقد و بررسی آثار و احوال جامی | اعلاخان افصح زاد | اعلاخان افصح زاد | مرکز نشر میراث مکتوب | |||||||||
| نیمه غایب | حسین سناپور | چشمه | ||||||||||
| گاوهای آرزو | محمد محمدی | خانه ادبیات | ||||||||||
| قطار آن شب | احمد اکبرپور | چشمه، کتاب ونوشه | ||||||||||
| گمشده شهرزاد | سوزان فلچر | حسین ابراهیمی الوند | پیدایش | |||||||||
| اسب آبی پرنده | اریش هولد | کمال بهروزکیا | رامین | |||||||||
| نقش اندام حیوانات در طراحی ابزار | دیوید برنی | مجید عمیق | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | |||||||||
| تاریخ صدر اسلام (عصر نبوت) | غلامحسین زرگری نژاد | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | ||||||||||
| تاریخ و تمدن اسلامی در قلمرو سامانیان | محمرضا ناجی | مجمع علمی تمدن، تاریخ و فرهنگ سامانیان | ||||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
