بیست و دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| بیست و دومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۸۳ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم بیست و دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۳ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | فهرست دست‌نویسی‌های فارسی در کتابخانه ملی اتریش و آرشیو دولتی اتریش در وین | ایرج افشار | تهران: فرهستگان، وین: فرهنگستان علوم اتریش | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | ||||
| حدیث | ۲ | مطبوعات کتابگزار: تاریخ نشریه‌های ادواری حوزه کتاب در ایران | سید فرید قاسمی | خانه کتاب | ۱ | و | ||||||
| عقاید و کلام | ۳ | شرح و تعلیقه صدر المتآلهین بر الهیات شفا | صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا) | بنیاد حکمت اسلامی صدرا | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | فلسفه تحلیلی: مسائل و چشم‌اندازها | علی پایا | طرح نو | ۱ | و | ||||||
| ریاضی | ۵ | سلامه القرآن من التحریف و تفنید الافتراءات علی الشیعه الامامیه | فتح‌الله محمدی | مشعر | ۱ | و | ||||||
| ۶ | لله و للحقیقه: رد علی کتاب «لله ثم للتاریخ» | علی آل محسن | مشعر | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | تاریخ طب و طبابت در ایران (از عهد قاجار تا پایان عصر رضاشاه) به روایت (سند) | محسن روستایی | سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | جراحی دهان و فک و صورت | سرویراستار:لاری پیترسون | مسعود یغمایی، سید امیر سعید یاوری، سعیده یغمایی، احسان حمزه لوئی | کتاب میر | ۱ | و | |||||
| ۹ | الکترونیک لیز | جوزف تامس وردین | محمدکاظم مروج و حسین گل نبی | مؤسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف | ۱ | و | ||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | جنگل‌شناسی زاگرس | محمدحسین جزیره ای، مرتضی ابراهیمی رستاقی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | ||||||
| ۱۱ | منظر، الگو، ادراک و فرایند | سایمون بل | بهناز امین زاده | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | ||||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | مدیریت معاصر در ورزش | ژانت بی. پارکز، بیورلی، آر.کی. زنگر، جروم کوارترمن | محمد احسانی | دانشگاه تربیت مدرس، دفتر نشر آثار علمی | ۱ | و | |||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | خاطرات پس از مرگ براس کوباس | ماشادو دِ آسیس عبدالله کوثری | مروارید | برگزیده | ۱ | و | |||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | روانکاو و داستان‌های دیگر | ماشادو دِ آسیس عبدالله کوثری | لوح فکر | برگزیده | ۱ | و | |||||
| نظم فارسی | ۱۵ | سیری در جهان کافکا سیاوش جمادی | ققنوس | برگزیده | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی | محمد محمدی ملایری | توس | ۱ | و | |||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | مسافر شهرهای بی نشان | مسلم ناصری | مدرسه | ۱ | و | ||||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | نه تر و نه خشک هوشنگ مرادی کرمانی | معین | برگزیده | ۱ | و | ||||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | پرنده و فال | داوود لطفه اله | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱ | و | ||||||
| ۲۰ | سفر با ماشین زمان | هیزل ریچاردسون | محمود سالک | لک لک | ۱ | و | ||||||
| ۲۱ | بازی‌های محلی ایران | فاطمه بدر طالعی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱ | و | |||||||
| ۲۲ | پوشاک در ایران زمین (مصور) | گروه نویسندگان زیر نظر احسان یار شاطر | پیمان متین | امیرکبیر | ۱ | و | ||||||
| تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس محمد ایلخانی | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | شایسته تقدیر | ||||||||||
| روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی | مردیت گان، والتربورگ، جویس گال | احمدرضا نصر و دیگران | سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها | |||||||||
| التفسیر البنائی للقرآن الکریم | محمود بستانی | مجمع الثبوت الاسلامیه | ||||||||||
| فرهنگ موضوعی تفاسیر (بر اساس ۲۰ دوره تفسیر قرآن شیعه و اهل سنت) | مرکز فرهنگ و معارف قرآن | بوستان کتاب قم | ||||||||||
| بهاء ولد (واله مولانا جلال الدین رومی) و خطوط اصلی حیات و عرفان او | فریتس مایر | مهرآفاق بایبوردی | سروش | |||||||||
| بهاء ولد، زندگی و عرفان او | فریتس مایر | مریم مشرف | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| آیین هند و عرفان اسلامی (بر اساس مجمع البحرین داراشکوه) داریوش شایگان جمشید ارجمند | نشر و پژوهش فرزان روز | شایسته تقدیر | ||||||||||
| یادگار طاهر (مجموعه مقالات) | احمد طاهری عراقی | مرکز نشر دانشگاهی | ||||||||||
| الاذان، بین الاصاله و التحریف | سید علی شهرستانی | مؤسسه امام علی | ||||||||||
| فرهنگنامه امثال و حکم ایرانی | امین خضرایی | نوید شیراز | ||||||||||
| احتمال و آمار | موریس دگروت، مارک اسکرویش | عین‌الله پاشا | مبتکران | |||||||||
| فراسوی چپ و راست | آنتونی گیدنز | محسن ثلاثی | علمی | |||||||||
| پیشگامان اقتصاد توسعه: آینده در چشم‌انداز | زیر نظر جالدام، جوزف ای. استیگلیتز | غلامرضا آزاد | نشر نی | |||||||||
| تئوری حسابداری | رضا شباهنگ | سازمان حسابرسی، مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی | ||||||||||
| واژگان ادبیات و گفتمان ادبی | مهران مهاجر و محمد نبوی | آگاه | ||||||||||
| آشنایی با الکترودینامیک | دیوید جی. گریفث | حسین فرمان | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| اکولوژی و مدیریت منابع طبیعی: تجزیه و تحلیل سیستمی و شبیه‌سازی | ویلیام ای. گرانت، الن ک. پدرسن، ساندرا ال. مارین | شهریار محمدرضایی، مزدین اسکافی | آییژ، سازمان حفاظت محیط زیست | |||||||||
| علوم زیست‌محیطی | دانیل دی چپراس | محمدرضا داهی، بهرام معلمی | مرکز نشر دانشگاهی | |||||||||
| آسم (علوم پایه و بالینی) | مصطفی معین با همکاری سهیلا آل یاسین و … | مرکز نشر دانشگاهی | ||||||||||
| درسنامه ارتوپدی و شکستگی‌ها | بهادر اعلمی هرندی | دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمان تهران | ||||||||||
| پالپ دندان | کنت هارگریوز، هروگد گودیس | صدیقه خدمت | دانش نگار | |||||||||
| بیماری‌های مشترک انسان و حیوان: پیش‌گیری، مبارزه، کنترل و ریشه کنی | منوچهر بهارصفت، مجید بهارصفت | سازمان تحقیقات وآموزش کشاورزی | ||||||||||
| راهنمای جامع شبکه | گریک زاکر | لیلی قاسم‌زاده | کانون نشر علوم | |||||||||
| مقدمه ای بر انتقال گرما | فرانک پی. انیکروپرا، دیوید پی. دویت | بهرام پوستی | نشر کتاب دانشگاهی | |||||||||
| نانو ذرات و کاربرد آن‌ها در رهایش کنترل شده عوامل بیولوژیکی | اسماعیل جباری، شهریار شریفی | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ||||||||||
| گاز طبیعی: تولید فراوری، انتقال | آ. روجی، س. جفرت | گیتی ابوالصمد، علیرضا بهرامیان، محمدرضا رسائی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| بررسی مزیت نسبی محصولات کشاورزی منتخب | مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی | وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی | ||||||||||
| مرمت شهری: تعاریف، نظریه‌ها، تجارب، منشورها و قطع نامه‌های جهانی، روش‌ها و اقدامات شهری | محسن حبیبی، ملیحه مقصودی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| ارکستراسون | کنت کنان | هوشنگ کامکار | افکار | |||||||||
| حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه | سنایی غزنوی | نشر دانشگاهی | ||||||||||
| من مجردم، خانوم و چند داستان دیگر مرتضا کربلایی لو | ققنوس | شایسته تقدیر | ||||||||||
| شعر چیزیست شبیه گرگ | منصور اوجی | نوید شیراز | ||||||||||
| اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا | حسین شکوئی | مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی | ||||||||||
| من پیدا شده‌ام | سرور کتبی | شرکت به نشر، کتاب‌های پروانه | ||||||||||
| سرگذشت محیط زیست به روایت کاریکاتور | لاری گانیک، آلیس آوت واتر | احمد کسایی پور | شرکت انتشارات فنی ایران | |||||||||
| فارسی بیاموزیم: آموزش زبان فارسی دوره میانه | حسن ذوالفقاری، مهبد غفاری، بهروز محمودی بختیاری | مدرسه | ||||||||||
| آواز مرغ باران داستان زندگی امام هادی (ع) | مجید ملامحمدی | قدیانی، کتاب‌های بنفشه | ||||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
