شانزدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| شانزدهمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتاب‌های برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | بهمن ۱۳۷۷ |
| محل برگزاری | تالار وحدت، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۰ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۱۴ نفر (نویسنده) ۵ نفر (مترجم) ۴ نفر (مصحح) ۱۰ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم شانزدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۷ در تالار وحدت تهران برگزار شد. در این دوره از جشنواره، ۲۳۳ اثر در شاخه کلیات، ۲۹۷ اثر در شاخه فلسفه و روان‌شناسی، ۷۷۳ اثر در شاخه دین، ۶۳۴ اثر در شاخه علوم اجتماعی، ۱۴۷ اثر در شاخه زبان، ۵۱۹ اثر در شاخه علوم خالص، ۱۰۴۵ اثر در شاخه علوم عملی، ۴۱۳ اثر در شاخه هنر، ۱۸۸۳ اثر در شاخه ادبیات و ۳۵۶ اثر در شاخه تاریخ و جغرافیا شرکت کردند. از مجموع شرکت‌کنندگان، ۱۰ اثر اعم از ۱۴ نویسنده، ۵ مترجم، ۴ مصحح و ۱۰ موسسه انتشاراتی، برنده جایزه کتاب سال شدند.[۱] در این دوره همچنین از ۳۵ اثر تقدیر به عمل آمد.[۲]
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۳] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۴] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتاب‌های سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتاب‌های چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۵] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۶] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۷] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۸] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۹]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۱۰] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۱۱]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۲]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| کلیات | دایرةالمعارف‌ها | ۱ | فرهنگنامه کودکان و نوجوانان | شورای کتاب کودک | ن/م | ن/م | تهران | شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه کودکان و نوجوانان | ۱۳۷۶ه.ش | ۴ | ? | ? |
| توران میرهادی | ||||||||||||
| ایرج جهانشاهی | ||||||||||||
| فلسفه | فلسفه غرب | ۲ | پایدیا | ورنریگر | محمدحسن لطفی | ن/م | تهران | خوارزمی | ۱۳۷۶ه.ش | ۳ | ? | ? |
| دین | حدیث و رجال | ۳ | نهج السعادهٔ فی مستدرک نهج البلاغه | محمدباقر المحمودی | ن/م | عزیز آل‌طالب | تهران | ارشاد | ۱۴۱۸ه.ق | ۴ | ? | ? |
| عرفان | ۴ | شرح فصوص الحکم | محمدداود قیصری رومی | ن/م | جلال‌الدین آشتیانی | تهران | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| علوم عملی | کشاورزی | ۵ | طرح‌های آماری در پژوهش‌های کشاورزی | بهمن یزدی | ن/م | ن/م | تهران | دانشگاه تهران، مرسسه انتشارات و چاپ | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| مصطفی ولی‌زاده | ||||||||||||
| عبدالمجید رضایی | ||||||||||||
| ۶ | کنترل بیولوژیکی عوامل بیماری‌زای گیاهی خاکزاد | دی هورن بای | احمد علوی | ن/م | تهران | آموزش کشاورزی | ۱۳۷۶ه.ش | ۲ | ? | ? | ||
| علی آهون‌منش | ||||||||||||
| پزشکی | ۷ | بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان | جمعی از نویسندگان | اسماعیل ذوقی | جیمز اچ استیل | کرج | مؤسسه تحقیقات و سرم سازی رازی | ۱۳۷۶ه.ش | ۸ | ? | ? | |
| هنر | ۸ | کتاب موسیقی کبیر | فارابی | آذرتاش آذرنوش | ن/م | تهران | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| ادبیات | تاریخ و نقد | ۹ | تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام | احمد تفضلی | ن/م | ن/م | تهران | سخن | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| ژاله آموزگار | ||||||||||||
| متون قدیم | ۱۰ | دیوان حافظ | حافظ | ن/م | رشید عیوضی | تهران | صدوق | ۱۳۷۶ه.ش | ۲ | ? | ? | |
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| کلیات | دایرةالمعارف‌ها | ۱ | فرهنگنامه ادبی فارسی (دانشنامه ادب فارسی؛ ۲) | حسن انوشه | ن/م | ن/م | تهران | ساززمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| فلسفه | روان‌شناسی | ۲ | تربیت و جامعه‌شناسی | امیل دورکیم | علیمحمد کاردان | ن/م | تهران | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| دین | حدیث و رجال | ۳ | رهاورد خرد (تحف العقول) | حسن بن علی بن شعبه | پرویز اتابکی | ن/م | تهران | فرزان روز | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| ۴ | تهذیب الاحکام (فی شرح المقنعه) | شیخ طوسی | ن/م | علی‌اکبر غفاری | قم | نشر صدوق | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۵ | الفصول المهمه فی اصول الائمه | محمد بن حسن حر عاملی | ن/م | ن/م | قم | مؤسسه معارف اسلامی امام رضا (ع) | ۱۴۱۸ه.ق | ۳ | ? | ? | ||
| کلام | ۶ | الهدایه | شیخ صدوق | ن/م | مؤسسه امام هادی | تهران | مؤسسه امام هادی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| زبان | زبان عربی | ۷ | تاریخ المصادر | احمد بیهقی | ن/م | هادی عالم‌زاده | تهران | پژوهشگاه مطالعات و علوم انسانی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| علوم خالص | ریاضیات | ۸ | تاریخ جبر، از خوارزمی تا امی نوتر | لیندرت | محمدقاسم حیدری اصل | ن/م | تهران | مبتکران | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| اندر واردن | علیرضا جمالی | |||||||||||
| فیزیک | ۹ | فیزیک کوانتومی | استیفن گازیروویچ | ناصرشاه طهماسبی | ن/م | مشهد | کتابستان | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| ۱۰ | رؤیایی یک نظریه نهایی | استیفن واینبرگ | سیروس فرمانفرمابیان | ن/م | تهران | فرزان روز | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| شیمی | ۱۱ | ترمودینامیک آماری (مبانی و کاربردها | غلامعباس پارسافر | ن/م | ن/م | اصفهان | دانشگاه صنعتی اصفهان | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| علوم عملی | پزشکی | ۱۲ | ارتدنسی نوین | ویلیام ر. پروفیت | محمد باصفا | ن/م | مشهد | دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| هنری و. فیلدز | ||||||||||||
| ۱۳ | مدیریت پرستاری و مامایی | شیفته هروآبادی | ن/م | ن/م | تهران | دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی-درمانی ایران | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| اکرم مرباغی | ||||||||||||
| مواد و معدن | ۱۴ | نگرش نوین بر طراحی سیستم راهگاهی | محمود بوترابی و همکاران | ن/م | ن/م | تهران | دانشگاه علم و صنعت ایران | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| ۱۵ | تکنولوژی تولید | لیندیک | علی حائریان اردکانی | ن/م | تهران | فرهنگستان | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ویلیامز | ||||||||||||
| ویسکانت | فرشید فرشچی | |||||||||||
| برق | ۱۶ | مدارهای غیرفعال مایکروویو | پیتر ریزی | فرخ حجت کاشانی | ن/م | تهران | دانشگاه علم و صنعت ایران | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| کامران خراسانی | ||||||||||||
| مکانیک | ۱۷ | مکانیک مهندسی (جلد اول) دینامیک برداری | نصرالله پاینده | ن/م | ن/م | تهران | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| ۱۸ | اصول و طراحی ماشین | پ. ارلف | پرویز هجرتی | ن/م | تهران | گوتنبرگ | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۱۹ | تحلیل دستگاه‌های مکانیکی به کمک کامپیوتر | پرویز نیک روش | ناصر سلطانی | ن/م | تهران | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| عباس راستگو | ||||||||||||
| مهندسی عمران | ۲۰ | هندبوک مهندسی سیمان-مواد نسوز و مصالح ساختمانی | منوچهر بکائیان | ن/م | ن/م | آبیک | مرکز آموزش نیروی انسانی مجتمع صنعتی سیمان آبیک | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| مهندسی شیمی | ۲۱ | رفتار فازی هیدروکربن‌ها | طارق احمد | بابک امین شهیدی، | ن/م | مشهد | دانشگاه فردوسی مشهد | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| رضا نعیمی تاجدار | ||||||||||||
| ۲۲ | نصفیه و فرآوری گاز | رابرت ن. مادوکس | محمود مشفقیان | ن/م | شیراز | دانشگاه شیراز | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| جعفر جوانمردی | ||||||||||||
| مهندسی صنایع | ۲۳ | آمار مهندسی | آلبرت ه. باوکر | هاشم محلوجی | ن/م | تهران | مرکز نشر دانشگاهی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| جرالد ج. لیبر من | ||||||||||||
| هنر | معماری | ۲۴ | ساماندهی معماری و مسکن مناطق مرکزی افغانستان-هزاره جات | سلطان حسین حصاری | ن/م | ن/م | تهران | دانشگاه شهید بهشتی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| عکاسی | ۲۵ | تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام ایران | یحیی ذکاء | ن/م | ن/م | تهران | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| ادبیات | کلیات | ۲۶ | فرهنگ ادبیات جهان | زهرا خانلری | ن/م | ن/م | تهران | خوارزمی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
| ادبیات کودکان و نوجوانان | ۲۷ | پسران سفیدرود | محمدرضا محمدی پاشاک | ن/م | ن/م | تهران | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | |
| ۲۸ | خانه درختی من | جین گرین هدجرج | پروین علی پور | ن/م | تهران | حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۲۹ | آبی که می‌نوشیم | اسماعیل عباسی | ن/م | ن/م | تهران | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۳۰ | آشنایی با دیابت | اسدالله رجب‌زاده | ن/م | ن/م | تهران | کارنامه | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| فاطمه طالقانی | ||||||||||||
| ۳۱ | بچه‌ها و حفاظت از زمین | جان جاونا | محمدرضا هراتی | ن/م | تهران | فنی ایران | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۳۲ | اسرار طبیعت | انجلا ویکلز | شهلا افشار سلیمانی | ن/م | تهران | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۳۳ | حکایت همچنان باقی | عبدالحسین زرین‌کوب | ن/م | ن/م | تهران | سخن | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| ۳۴ | شور نقاشی (زندگی و آثار برگزیده محمدرضا ایرانی) | بهرام حمایت | ن/م | ن/م | تهران | مؤلف | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? | ||
| تاریخ و جغرافیا | تاریخ اسلام | ۳۵ | تاریخ تشیع | محمدکاظم خواجویان | ن/م | ن/م | مشهد | جهاد دانشگاهی مشهد | ۱۳۷۶ه.ش | ۱ | ? | ? |
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳۱۳-۳۱۲.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳۲۵-۳۲۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳۱۴.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳۲۵-۳۲۶.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر اول (دوره یکم تا بیستم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
