بیست و سومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
| بیست و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
|---|---|
 نشان جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | |
| اهداء برای | کتابهای برگزیده به زبان فارسی |
| پشتیبان مالی | معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی |
| تاریخ | ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۸۴ |
| محل برگزاری | مجموعه سعدآباد، تهران |
| کشور | ایران |
| نام پیشین | جایزه سلطنتی کتاب سال |
| پاداش(ها) | سکه بهار آزادی لوح تقدیر از طرف ریاست جمهوری |
| نخستین دوره | ۱۳۶۳ |
| مجموع جوایز | ۱۹ اثر |
| کل دریافت‌کنندگان | ۲۳ نفر (نویسنده) ۱۲ نفر (مترجم) ۹ نفر (مصحح) ۱۵ مؤسسه (انتشارات) |
| وبگاه | |
مراسم بیست و سومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۴ در تهران برگزار شد.
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
جشنواره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، مهم‌ترین رویداد فرهنگی در حوزه فرهنگ مکتوب در دوره جمهوری اسلامی ایران است که نخستین دوره آن در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برگزار شده است.[۱] تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، جایزه‌ای تحت عنوان کتاب سال برگزار می‌شد. این جشنواره تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت اما در آن سال به جهت اتفاقات سیاسی در ایران، به تعویق افتاد و دیگر اجرا نشد.[۲] در اواخر سال ۱۳۶۱ موضوع گزینش بهترین کتابهای سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و در شهریور سال بعد آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رسید. بر اساس این آیین‌نامه، بهترین کتابهای چاپ شد در موضوعات مختلف پس از بررسی استادان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، انتخاب و طی مراسم به‌خصوصی در ایام مشهور به دهه فجر (۱۲ تا ۲۲ بهمن)، معرفی شوند.[۳] هر سال وزارت ارشاد از ناشران و مؤلفین تقاضا می‌کند تا نسخه‌ای از آثاری که نخستین بار در سال اخیر به چاپ رسانده‌اند را برای این جشنواره ارسال نمایند.[۴] مدیرعامل این جشنواره نیکنام حسینی‌پور، معاون فرهنگی آن سید سعید میرمحمدصادق و مدیر جشنواره، علی علی‌محمدی است.[۵] دبیری این جشنواره در طول ۳۶ دوره ابتدایی آن را آقایان علی اوجبی (سال‌های ۱۳۸۸، ۱۳۸۵–۱۳۸۴)، سید محمود یوسف‌ثانی (۱۳۷۸–۱۳۶۸)، محمدرضا سرشار (۱۳۸۹)، محمدعلی رمضانی فرانی (۱۳۸۷)، منوچهر اکبری (۱۳۸۶)، محمدعلی مهدوی راد (۱۴۰۱–۱۳۹۳)، نجفقلی حبیبی (۱۳۹۲) و مجید حمیدزاده (۱۳۹۱–۱۳۹۰) عهده‌دار بوده‌اند.[۶] هیئت داوران نیز از میان استادان دانشگاه و حوزه علمیه و همین‌طور متخصصان و صاحب‌نظران علمی و فرهنگی، از سوی دبیرخانه جشنواره انتخاب می‌شوند.[۷]
شیوه داوری این جشنواره، در سه مرحله تدوین شده است. در مرحله نخست، تمام آثار ارسالی به جشنواره، مورد ارزیابی اولیه توسط هیئت داوری گروه‌های مربوط قرار می‌گیرد و پس از آن، آثار با رای اکثریت به مرحله دوم مسابقه ارسال خواهند شد. در مرحله دوم، آثار توسط حداقل سه تن از داوران انتخابی از جانب هیئت داوری که در هر موضوع مشخص، معین می‌شوند بررسی می‌گردند و نتایج ارزیابی در کاربرگ‌های ویژه‌ای درج می‌گردد. کتاب‌هایی که موفق به کسب حداقل ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز مندرج در کاربرگ بشوند، به مرحله نهایی داوری راه می‌یابند. در مرحله نهایی، کاربرگ‌ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در نهایت آثار برگزیده به هیئت علمی جشنواره معرفی می‌گردند. در نهایت آثاری که رای سه نفر از داوران یک اثر از میان آثار در بخش تألیف و تصحیح به شرط اتخاذ ۹۰ امتیاز یا بیشتر و در بخش ترجمه، ۹۵ امتیاز و بیشتر، به عنوان اثر برگزیده معرفی می‌شود. تا پیش از دوره چهاردهم این جشنواره، داوران از جانب هیئت علمی معرفی نمی‌شدند و پس از آن نیز در قالب کاربرگ‌ها نام برخی از داوران مشخص می‌شد.[۸] در این داوری سه نکته اساسی همواره مورد اهتمام قرار خواهد گرفت: ارتقاء بخشیدن به سطح علمی و فرهنگی کشور؛ سلیس بودن زبان اثر و رعایت قواعد دستور زبان فارسی و داشتن کیفیت مطلوب از نظر طبع و نکات فنی چاپ. در پایان جشنواره، برندگان جایزه کتاب سال، در طی مراسمی به میزبانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موفق به کسب لوح تقدیر از ریاست جمهوری و همین‌طور جوایزی عموماً سکه طلا بهار آزادی می‌شوند.[۹]
کتاب آینه دوران که در چهلمین سال پیروزی جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری برندگان، داوران و شایستگان تقدیر این جشنواره تهیه و منتشر شده است. این اثر در بهمن ۱۳۹۷ توسط مؤسسه خانه کتاب تهیه شده است. از مؤلفین این اثر می‌توان به علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان اشاره کرد.[۱۰]
آثار برگزیده
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | دفتر عقل و آیت عشق | غلامحسین ابراهیمی دینانی | طرح نو | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | ||||
| حدیث | ۲ | ایساغوجی (تألیف فرفوریوس) و مقولات (تصنیف ارسطو) | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | |||||||
| عقاید و کلام | ۳ | تسنیم (تفسیر قرآن کریم) | جوادی آملی | مرکز نشر اسراء | ۱ | و | ||||||
| فقه و اصول | ۴ | بررسی تاریخی قصص قرآن | محمد بیومی مهران | سیدمحمد راستگو و مسعود انصاری | علمی و فرهنگی | ۱ | و | |||||
| ریاضی | ۵ | راهنمای زبان‌های ایرانی | رودیگر اشمیت (ویراستار) | آرمان بختیاری، عسکر بهرامی، حسن رضایی، نگین صالحی نیا | ققنوس | ۱ | و | |||||
| ۶ | نحو هندی و نحو عربی (همانندی در تعریفات، اصطلاحات و طرح قواعد) | فتح‌الله مجتبائی | نشر کارنامه | ۱ | و | |||||||
| علوم و فنون | ۷ | منطق ریاضی | محمد اردشیر | هرمس | ۱ | و | ||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | فیزیولوژی برن و لوی | رابرت برن و دیگران | محمدرضا بیگدلی تحت نظارت احمد رستمی | تیمورزاده، طبیب | ۱ | و | |||||
| ۹ | زیست فراهمی مواد مغذی در حیوانات، اسیدهای آمینه، مواد معدنی و ویتامین‌ها | کلارنس بی آرمان، دیوید اچ بیکر، اوستین جی. لوییس | محمود شیوازاد و علیرضا صیداوی | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ۱ | و | ||||||
| پزشکی و بهداشت | ۱۰ | کشف المحجوب | علی بن عثمان هجویری | محمود عابدی | سروش | ۱ | و | |||||
| ۱۱ | مفرج الکروب فی اخبار بنی ایوب، تاریخ ایوبیان | جمال الدین واصل | پرویز اتابکی | جمال الدین الشیال | علمی و فرهنگی | ۱ | و | |||||
| فنی و مهندسی | ۱۲ | قدم یازدهم | سوسن طاقدیس | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ۱ | و | ||||||
| تاریخ ادبیات و نقد ادبی | ۱۳ | پارسیان و من: کاخ اژدها | آرمان آرین | موج | ۱ | و | ||||||
| ادبیات و هنر | ۱۴ | راز گمشده خاور | عبدالمجید نجفی | سوره مهر | ۱ | و | ||||||
| نظم فارسی | ۱۵ | ماجراهای حسابی (سرگذشت پیدایش اعداد) | امید وهابی املش | نشر کتاب مرجع، کتاب طاووس | ۱ | و | ||||||
| تاریخ | تاریخ اسلام و سیره معصومان | ۱۶ | متافیزیک چیست؟ | مارتین هایدگر | سیاوش جمادی | ققنوس | ۱ | و | ||||
| تاریخ تمدن اسلام | ۱۷ | موسوعه زیارات المعصومین | مؤسسه امام هادی (ع) | مؤسسه امام هادی (ع) | ۱ | و | ||||||
| مباحث اجتماعی و سیاسی | ۱۸ | حجه الوداع رواها اهل البیت (ع) ویلیها میزات الحج الجاهلی | حسین واثقی | مرکز فقه ائمه اطهار | ۱ | و | ||||||
| منطق، فلسفه و عرفان | ۱۹ | حکم الارجل فی الوضوء | گوزل الامدی | دلیل ما | ۱ | و | ||||||
| ۲۰ | الولایه الالهیه | محمد مؤمن | جامعه مدرسین حوزه علمیه قم | ۱ | و | |||||||
| ۲۱ | مکانیک کوانتومی | کلود کوهن-تانوجی، برنارد دیو، فرانک لالوئه | محمدفرهاد رحیمی | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | ||||||
| ۲۲ | زیست‌شناسی | پیتر اج ریون، جورج بی جانسون | هیئت مترجمان | مرکز نشر دانشگاهی | ۱ | و | ||||||
| درختان و درختچه‌های ایران | ولی‌الله مظفریان | فرهنگ معاصر | ||||||||||
| آتشفشان‌ها و رخساره‌های آتشفشانی | علی درویش زاده | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | ||||||||||
| بیماری هاری | سوسن سلیمانی | انستیتو پاستور ایران | ||||||||||
| کتاب جامع بهداشت عمومی | حسین خاتمی و … | ارجمند | ||||||||||
| میکروب‌شناسی پزشکی جاوتز | زتو. ف. بروکس، ژانت س. هوتل، استفان آ. مورس | محسن ارجمند و عبدالحسین ستوده نیا زیر نظر پرویز مالک نژاد | نسل فردا | |||||||||
| بیماری‌های گوش (دام‌های کوچک) | لویی ان. گوتهلف و همکاران | محمدعلی راد | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| تغییر شکل و مکانیک شکست مواد و آلیاژهای مهندسی | ریچارد دبیلو، هرتزبرگ | علی اکبر اکرامی | دانشگاه صنعتی شریف، مؤسسه انتشارات علمی | |||||||||
| کنترل و دینامیک سیستم | ارونین اومز | مصطفی غیور و حشمت الله محمد خانلو | دانش پژوهان برین، انتشارات ارکان | |||||||||
| ترنم آب در گذر زمان: مروری بر سازه‌های اّبی ایران زمین از گذشته‌های دور تا به امروز | بیژن فرهنگی | نوشاد سهیلی و باقر ذهبیون (ترجمه انگلیسی) | وزارت نیرو-کمیته ملی سدهای بزرگ ایران | |||||||||
| مایکوتوکسین‌ها در کشاورزی و مواد غذایی | کوشال کی، سینها و دیپاک بهاتناگر | سیداحمد علومی | ||||||||||
| فیزیک خاک | امین علیزاده | دانشگاه امام رضا (ع) | ||||||||||
| نگاهی به مبانی معماری از فرم تا مکان | پی یرفون مایس | سیمون آیوازیان | دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ | |||||||||
| سنت و تحولی در موسیقی ایرانی | ژان دورینگ | سوادبه فضائلی | توس | |||||||||
| نوشداری طرح ژنریک | سید حسن حسینی | سوره مهر | ||||||||||
| چین کلاغ | مرتضی امیری اسفندقه | لوح زرین | ||||||||||
| عصرانه در باغ رصدخانه | مفتون امینی | نگاه | ||||||||||
| گنجینه سکه‌های نیشابور مکشوفه در شهر ری | عبدالله قوچانی | سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده زبان و گویش | ||||||||||
| همراه با قرآن | سید حمید علم الهدی | هویزه | ||||||||||
| بازی با انگشت‌ها | مصطفی رحماندوست | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ||||||||||
| از این طرف لطفاً فقط هیس | ناصر کشاورزی | شرکت به نشر، کتابهای پروانه | ||||||||||
| قصه‌های خرس کوچولو و خرس بزرگ | مارتین وادل | رضی هیرمندی | افق، کتابهای فندق | |||||||||
| مجموعه رمان‌های روون پسری از رین، روون و کولی‌ها، روون و نگهبان کریستال، روون و زباک‌ها | امیلی رودا | نسرین وکیلی | افق | |||||||||
| دریچه‌هایی رو به بهشت | هادی سیف | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | ||||||||||
آثار شایسته تقدیر
راهنمای فهرست: ( ? = نامعین ن/م = نداشتن مورد و = وزیری ر = رحلی ق = رقعی خ = خشتی)
| بخش | شاخه | ر | عنوان اثر | نویسنده(ها) | مترجم(ها) | مصحح(ها) | ناشر | سال نشر | مشخصات کتاب | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مکان | انتشارات | ج | ص | ط | ||||||||
| علوم و معارف اسلامی | علوم قرآنی | ۱ | ۱۳۶۶ه.ش | ۱ | و | |||||||
| حدیث | ۲ | ۱ | و | |||||||||
| عقاید و کلام | ۳ | ۱ | و | |||||||||
| فقه و اصول | ۴ | ۱ | و | |||||||||
| ریاضی | ۵ | ۱ | و | |||||||||
| ۶ | ۱ | و | ||||||||||
| علوم و فنون | ۷ | ۱ | و | |||||||||
| زمین‌شناسی | ۸ | ۱ | و | |||||||||
| ۹ | ۱ | و | ||||||||||
پانویس
ارجاعات
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۶.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۹.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۸.
- ↑ فرهادی، «بیست و پنج دوره کتاب سال»، کتاب ماه.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
- ↑ جمعی از مولفین، آینه دوران، ۱: ۱۳.
منابع
- جمعی از مولفین (۱۳۹۷). آینه دوران: دفتر دوم (دوره بیست و یکم تا سی و ششم). به کوشش علی علی‌محمدی، سحر برین‌خو، فاطمه مقدس‌زاده، مسعود بهزادی‌راد، معصومه قزلباش، مهدی ملازاده، محمودجواد احمدی‌نیا، الهه رجبی‌فر، حمیده نوروزیان و لیلا اسدیان. تهران: موسسه خانه کتاب. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۲۲۲-۴۸۸-۰.
- فرهادی، بهارک (۱۳۸۷). «کلیات در بیست و پنج دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» (PDF). کتاب ماه (کلیات) (۱۳۴).
| دوره‌های برگزاری | |
|---|---|
| جایزه‌های دیگر خانه کتاب ایران | |
| مرتبط | |
