برده‌داری
برده‌داری یک از موضوعات فقهی در اسلام است. به کسی که برده نباشد، آزاد یا آزاده (به عربی: حُرّ، حُرّة) گفته می‌شود. در ادبیات اسلام، برده با نام بنده شناخته می‌شود. در آیه ۱۷۸ سوره بقره، در موضوع قصاص گفته شده است که در قبال قتل بردگان، باید بردگان قصاص شوند و در قبال قتل آزادها، باید آزادها مجازات گردند. جنبش لغو برده‌داری با هدف پایان دادن به تجارت برده و آزادسازی بردگان در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی در اروپا و آمریکا شکل گرفت با این وجود برده‌داری تا سده ۲۰ میلادی یک موضوع قانونی در جهان اسلام به شمار می‌رفت.
تاریخچه
جنبش لغو برده‌داری (حدود ۱۷۸۳–۱۸۸۸) تلاشی برای پایان دادن به تجارت برده و آزادسازی بردگان در اروپای غربی و قارهٔ آمریکا بود. تا قرن هجدهم، سیستم برده‌داری اعتراض چندانی برنینگیخت، اما با ظهور متفکران روشنگری که آن را مغایر با حقوق بشر می‌دانستند و گروه‌های مذهبی اوانجلیستی همچون کواکرها که برده‌داری را غیراخلاقی و مغایر با مسیحیت می‌دانستند، مخالفت‌ها گسترش یافت. هرچند در اواخر قرن هجدهم احساسات ضدبرده‌داری رایج شد، اما این دیدگاه‌ها تأثیر کمی بر مراکز اصلی برده‌داری یعنی آمریکای جنوبی، جزایر کارائیب و ایالات جنوبی آمریکا داشتند. در سال ۱۸۰۷ واردات برده در آمریکا و مستعمرات بریتانیا ممنوع شد. برده‌داری در جزایر هند غربی بریتانیا تا سال ۱۸۳۸ و در سرزمین‌های تحت حاکمیت فرانسه ۱۰ سال بعد لغو شد. در حالی که برده‌داری در ۱۱ ایالت جنوبی آمریکا یک نهاد اجتماعی و اقتصادی بود، جنبش لغو برده‌داری در شمال، تحت هدایت فعالانی چون ویلیام لوید گریسون، بنیان‌گذار جامعه ضدبرده‌داری آمریکا، نویسندگانی چون جان گرینلیف ویتیر، بردگان آزاد شده‌ای مانند فردریک داگلاس و هریت بیچر استو پیش رفت. انتخاب آبراهام لینکلن، که مخالف گسترش برده‌داری به غرب بود، نقطهٔ عطفی در این جنبش شد. ایالات جنوبی، که زندگی خود را در خطر می‌دیدند، از اتحاد جدا شدند، و این امر منجر به جنگ داخلی آمریکا شد. در سال ۱۸۶۳ لینکلن، با صدور اعلامیه آزادی، بردگان کنفدراسیون را آزاد کرد؛ و در نهایت، متمم سیزدهم قانون اساسی آمریکا در سال ۱۸۶۵ برده‌داری را در کل کشور ممنوع اعلام کرد. در آمریکای لاتین، برده‌داری تا سال ۱۸۸۸ لغو شد. اما در برخی مناطق آفریقا و جهان اسلام، برده‌داری تا قرن بیستم به‌عنوان نهادی قانونی باقی ماند.[۱]
در اسلام
برده‌داری یک از موضوعات فقهی در اسلام است. به کسی که برده نباشد، آزاد یا آزاده (به عربی: حُرّ، حُرّة) گفته می‌شود. در ادبیات اسلام، برده با نام بنده شناخته می‌شود. در آیه ۱۷۸ سوره بقره، در موضوع قصاص گفته شده است که در قبال قتل بردگان، باید بردگان قصاص شوند و در قبال قتل آزادها، باید آزادها مجازات گردند.[۲]
پانویس
ارجاعات
منابع
- اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «آزاد». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.
- Group of writers (2006). "abolitionism". Concise Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). USA: Encyclopædia Britannica.
