بیعت عقبه
بیعت عقبه (یا بَیعةُ العَقَبة)، نام یک رویداد اسلامی است که شامل دو بیعت مردم یثرب با پیامبر اسلام در محلی به نام عقبه در نزدیکی سرزمین منا بودهاست. این بیعت زمینهساز هجرت محمد از مکه به یثرب شد.
پیشینه تاریخی
در صدر اسلام، افرادِ بسیاری به قصد بازرگانی یا به جا آوردن حج به مکه سفر میکردند. محمد از این موقعیت برای یافتن خانهای تازه برای خود و پیروانش، استفاده کرد. پس از چندین گفتگویِ ناموفق، در صحبت با شماری از اهالی یثرب — که بعدها مدینه خوانده شد — نتایجی حاصل شد. جمعیت عرب یثرب به این جهت که گروهی از یهودیان در آن شهر زندگی میکردند، تا اندازهای با یکتاپرستی آشنا بودند.[۱] از دیگر سو، مردم یثرب اختلافهای شدید داخلی داشتند که تصمیم گرفتند با توجه به روشهای منصفانه و صادقانه محمد، از او تقاضا کنند تا به عنوان قاضی و داور در میان آنان زندگی کند.[۲]
بیعت عقبه اول
برای دعوت از محمد برای حضور در مدینه، گروهی ۱۲ نفره، به سال ۲ ق. ه/۶۲۰ م از یثرب عازم مکه شدند تا با محمد در این خصوص گفتگو کنند.[۳] این امور سبب شد تا گروهی از اهل یثرب که به مکه آمده بودند با محمد پیمانی ببندند که به «پیمان عقبه اول» شهرت یافت. محمد پس از پیمان اول، مصعب بن عمیر را به یثرب فرستاد تا برای آنها قرآن بخواند و اسلام را بیاموزد.[۴] این چنین بود که کسانی تقریباً از همه قبیلههای مدینه، به آیین اسلام گرویدند.
بیعت عقبه دوم
پیشرفت اسلام در مدینه تا آنجا بود که در سال بعد، ۷۵ مسلمان از مدینه برای حج و دیدار محمد به مکه آمدند. دیدار شبانه و پنهانی آنها با محمد، موجب پیمان دومی شد که به «پیمان دوم عقبه»، یا «پیمان جنگ» شهرت یافت.[۵] به گزارش مرتضی عاملی، مصعب بن عمیر با گزارشی از موفقیتهایش در تبلیغ اسلام در مدینه، سبب این پیمان شد.[۶] در این بیعت، اهالی مدینه ملزم شدند تا همانطور که از زنان و فرزندانشان پشتیبانی میکنند، از محمد نیز پشتیبانی کنند و او را در جامعه خویش بپذیرند.[۷] پس از پیمان دوم عقبه، محمد پیروانش در مکه را تشویق به مهاجرت به یثرب کرد. مانند واقعه هجرت به حبشه، قریش تلاش کرد تا از بیرون رفتن یاران محمد از مکه جلوگیری کند؛ اما این تلاشها ناموفق بود و تقریباً همگی مسلمانان موفق به ترک مکه شدند.[۸]
پانویس
یادداشتها
ارجاعات
- ↑ Buhl and Welch, “Muḥammad”, Encyclopaedia of Islam.
- ↑ Faizer, “MUHAMMAD”, Encyclopedia of Islam & the Muslim World.
- ↑ Holt, Lambton and Lewis, The Cambridge History of Islam, 39.
- ↑ مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۴: ۱۲۷–۱۲۹.
- ↑ Watt, Muhammad: Prophet and Statesman, 83.
- ↑ مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۴: ۱۳۳–۱۳۴.
- ↑ Buhl and Welch, “Muḥammad”, Encyclopaedia of Islam.
- ↑ Peterson, Muhammad, Prophet of God, 86–89.
منابع
- مرتضی عاملی، جعفر (۱۴۲۶). الصحیح من سیرة النبی الاعظم. قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
- Buhl, Frants; Welch, Alford T. (1993). "Muḥammad". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی). Vol. 7 (2nd ed.). Leiden: E. J. Brill.
- Faizer, Rizwi (2003). "MUHAMMAD". In Martin, Richard C. (ed.). Encyclopedia of Islam & the Muslim World (به انگلیسی). New York: Thomson Gale.
{{cite encyclopedia}}
:|entry-url-access=
requires|entry-url=
(help) - Holt, P. M; Lambton, .Ann K. S; Lewis, Bernard (1977). The Cambridge History of Islam (به انگلیسی). Cambridge University Press.
- Watt, William Montgomery (1961). Muhammad: Prophet and Statesman (به انگلیسی). Oxford University Press.
- Peterson, Daniel (2007). Muhammad, Prophet of God (به انگلیسی). Wm. B. Eerdmans Publishing Company.