نبوت
نبوت که از واژه «نبأ» به معنای خبر گرفته شده است، به فردی گفته میشود که از غیب خبر دارد و به عنوان پیامبر مبعوث شده است. پیامبران گیرندگان وحی هستند و به همین جهت «رسول» نیز عنوان گرفتهاند. بر اساس تعالیم اسلامی، پیامبران به جهت آنکه وحی را با شعور باطنی خویش آمیخته نکنند، معصوم هستند. یکی از ویژگیهای پیامبران که برای شناخت آنها از دیگران و راستی گفتههایشان وجود دارد، داشتن معجزه است. از میان پیامبران پیش از اسلام، چهار تن که پنجمین آنها محمد بود؛ به عنوان اولوالعزم یاد شده است که صاحب کتاب و شریعت بودهاند. بر اساس دیدگاه اسلامی، محمد از سایر پیامبران، برتری چشمگیری دارد. از ویژگیهای محمد که نسبت به سایر پیامبران او را ممتاز کرده است، «خاتمالانبیا» لقب گرفتن او توسط مسلمانان است. بر این اساس پس از محمد دیگر پیامبری مبعوث نخواهد شد. از معجزات محمد به عنوان پیامبر اسلام؛ قرآن مهمترین معجزه او قلمداد شده است.[۱]
جانشین نبی
در پس مسئله نبوت، امر رهبری و جانشینی محمد که به امامت نیز شهرت دارد، به عنوان یک امر اعتقادی-کلامی مورد توجه منابع اسلامی قرار گرفته است. این امر موجب اولین افتراقها در جهان اسلام شد و در پی آن دو فرقه اساسی شیعه و سنی شکل گرفتند. گروه اول بر این عقیده بودند که علی بن ابیطالب جانشین بر حق محمد است و گروه دوم در پی بیعت سقیفه با ابوبکر دیگر صحابه محمد بیعت کردند. علی خود با بیعتش با خلفای دیگر، سعی در حفظ یکپارچگی امت اسلامی داشت اما خلافت را حق خویش میدانست.[۲]
پیامبران پیشین در اسلام
در تعالیم اسلام، نبوت پیامبران پیش از اسلام پذیرفته شده و عیسی، کلمه خدا و متولد شده از مادری باکره و معصوم ترسیم شده است. مسلمانان بر خلاف مسیحیت، به شدت الوهیت عیسی را رد میکنند و بر این باورند که عیسی از روی صلیب به آسمان عروج کرده است و کشته نشده است و در روز موعود، بازخواهد گشت. ابراهیم نیز به عنوان اولین مسلمان ترسیم شده و مورد ستایش مسلمانان است. در منابع اسلامی از داستانهای زندگانی موسی یاد شده است.[۳]
پانویس
ارجاعات
منابع
- گذشته، ناصر (۱۳۸۸). «تعالیم و نهادهای اساسی اسلام». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- پاکتچی، احمد (۱۳۸۸). «اندیشههای کلامی در سده نخستین هجری». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- گرگوریان، وارتان (۱۳۸۶). اسلام، قطعهقطعه، نه یکپارچه. به کوشش حمید بخشنده و محمد محقق. قم: مرکز پژوهشهای اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۱۴-۰۹۰-۶.