آخرت

آخرت (به عربی: آخِرة) یا جهان آخرت یک واژه عربی و قرآنی است که موضوع معاد و جهان پس از مرگ در باور مسلمانان اشاره دارد. باور به آخرت که با موضوع معاد در منابع اسلامی شناخته می‌شود، یکی از اصول دین اسلام شناخته می‌شود که به باور بیشتر فرقه‌های اسلامی، منکر آخرت، منکر اسلام خواهد بود. این واژه بارها در قرآن مورد استفاده قرار گرفته و روایات بسیاری با موضوع آن در منابع اسلامی گزارش شده است.

در لغت و اصطلاح

واژه آخرت، که از ریشه عربی آخرة گرفته شده است، مؤنث کلمه آخر به معنای پسین و بازپسین است. این واژه در لغت عرب، در مقابل اولی یا دنیا به معنای زیستگاه یا سرای نخستین یا نزدیکترین به کار رفته است. گفته شده است که آخرة از این جهت در لسان مؤنث به کار رفته که صفت حیاة یا نشأة یا دار، در آن نهفته است.

در اصطلاح ادیان آسمانی، جهان ابدی که برای هر کسی پس از مرگش آغاز می‌شود و هر کس در آنجا به پیامد کردار خویش دست می‌یابد، آخرت گفته شده است.

آخرت در قرآن

این واژه حدود ۱۱۶ بار در قرآن ذکر شده که در بعضی آیات به عنوان ستایش از مؤمنان به آن و در برخی به عنوان نکوهش از منکران آن آمده است. در بعضی از آیات قرآن از کلمه آخرت برای وصف جهان پس از مرگ به عنوان سرای جاویدان و محل زندگی حقیقی بشر، یاد شده است. از آخرت در آیاتی چون آیه ۲۲۰ بقره، ۷۷ نساء، ۳۹ غافر، ۷ روم و ۳۸ توبه اشاره شده است.

بر اساس آموزه‌های قرآنی، ایمان به آخرت یکی از سه اصل اعتقادی و یکی از سه رکن اساسی دین اسلام در کنار توحید و نبوت است و با عبارت معاد، شناخته می‌شود. بر اساس گزارش‌ها، بیشتر فرقه‌های اسلامی، انکار آخرت را خروج از اسلام تلقی می‌کنند. جهان آخرت، در آیات قرآن به عنوان جهانی ابدی توصیف شده که پس از مرگ در دنیا آغاز می‌شود. بر اساس این آموزه‌ها، مرگ پایان زندگانی نیست و کیفیت زندگی هر شخص در آخرت، به نوع عملکرد و کیفیت زندگانی او در دنیا بستگی دارد. آموزه‌های قرآنی تأکید دارند که آسایش و رنج، خوشی و ناخوشی در آخرت مراحل گوناگون دارد. گفته شده است که مؤمنان در آخرت، به چهار ویژگی خواهند رسید: «بقاء بلا فناء، غنی بلا فقر، عز بلا ذل، و علم بلا جهل».

آخرت در روایات

علاوه بر آیات متعدد در موضوع آخرت، احادیث بسیاری نیز در منابع روایی اسلامی دربارهٔ آخرت وجود دارد. تعداد روایات در این موضوع را بی حد و حصر گزارش کرده‌اند. بیم از آخرت و دعوت مؤمنان به توجه به اعمال و وعده به کافران برای عذاب در آخرت، از جمله مهم‌ترین پیام‌های روایات در موضوع آخرت است.

پانویس

منابع

• اختری، عباسعلی (۱۳۹۰). «آخرت». دایرةالمعارف جامع اسلامی. تهران: آرایه.