لیلی بنت مسعود: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''لیلی بنت مسعود نهشیله''' یکی از [[همسران علی بن ابی‌طالب|همسران علی بن ابی طالب]] است که جزء چهار همسر زنده پس از درگذشت [[علی بن ابی‌طالب|علی]] عنوان شده است. | '''لیلی بنت مسعود نهشیله''' یکی از [[همسران علی بن ابی‌طالب|همسران علی بن ابی طالب]] است که جزء چهار همسر زنده پس از درگذشت [[علی بن ابی‌طالب|علی]] عنوان شده است. وی پس از وفات علی، همسر [[عبدالله بن جعفر]] شد. سال ولادتش را قبل از ۲۲ ه.ق گزارش کرده اند و مرگش را بعد از ۶۱ ه.ق دانسته اند. | ||
== نام و تبار == | == نام و تبار == | ||
منابع نام وی را لیلی گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=نقدی|2=۱۳۶۲|ک=زینب کبری بنت علی|ص=۱۵}}</ref> پدر او را [[مسعود بن خالد|مسعود]] بن [[خالد بن ثابت|خالد]] بن [[ثابت بن ربعی|ثابت]] بن [[ربعی بن سلمی]] گزارش کرده‌اند که از قبیله بنی‌تمیم بود.<ref>{{پک|گنجی شافعی|۱۴۰۴|ک=کفایة الطالب|ص=۴۱۳–۴۱۴}}</ref> نسب کامل وی را «لیلی بنت مسعود بن خالد بن مالک بن ربعی بن سلمی بن جندل بن نهش بن دارم بن مالک بن حنظلة بن زید مناة بن تمیم» گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=نقدی|2=۱۳۶۲|ک=زینب کبری بنت علی|ص=۱۵}}</ref> | منابع نام وی را لیلی گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=نقدی|2=۱۳۶۲|ک=زینب کبری بنت علی|ص=۱۵}}</ref> پدر او را [[مسعود بن خالد|مسعود]] بن [[خالد بن ثابت|خالد]] بن [[ثابت بن ربعی|ثابت]] بن [[ربعی بن سلمی]] گزارش کرده‌اند که از قبیله بنی‌تمیم بود.<ref>{{پک|گنجی شافعی|۱۴۰۴|ک=کفایة الطالب|ص=۴۱۳–۴۱۴}}</ref> از وی اطلاعات زیادی در منابع تاریخی وجود ندارد و برخی منابع به صورت کوتاه از ارتباطش با علی بن ابی‌طالب یاد کرده‌اند۔ اما از خالد بن مالک به عنوان یکی از بزرگان قوم بنی‌تمیم یاد شده است که در سال ۹ ه۔ق به همراه جمع دیگری از بزرگان این قبیله برای پذیرش اسلام به نزد پیامبر اسلام آمد۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۱۰}}</ref> نسب کامل وی را «لیلی بنت مسعود بن خالد بن مالک بن ربعی بن سلمی بن جندل بن نهش بن دارم بن مالک بن حنظلة بن زید مناة بن تمیم» گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۹}}</ref><ref>{{پک|1=نقدی|2=۱۳۶۲|ک=زینب کبری بنت علی|ص=۱۵}}</ref> منابع مادر او را عمیره بنت قیس بن عاصم بن سنان بن خالد بن منقر بن عبید بن حارث بن عمرو بن کعب بن سعد بن زید بن مناة بن تمیم گزارش کرده‌اند۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۱۳}}</ref> | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
از لیلی به عنوان یکی از چهار همسر علی بن ابی‌طالب یاد کرده‌اند که پس از کشته شدن علی، زنده بود۔ عبدالله بن جعفر که در آن زمان زینب بنت علی را در عقد ازدواج داشت، با لیلی ازدواج کرد۔ حاصل این ازدواج چهار پسر به نام‌های [[یحیی بن عبدالله بن جعفر|یحیی]]، [[هارون بن عبدالله بن جعفر|هارون]]، [[موسی بن عبدالله بن جعفر|موسی]]، و [[صالح بن عبدالله بن جعفر|صالح]] و همینطور دو دختر به نام‌های [[ام‌ابیها بنت عبدالله بن جعفر|ام‌ابیها]] و [[ام‌محمد بنت عبدالله بن جعفر|ام‌محمد]] بود۔<ref>{{پک|1=مهدویان|2=۱۳۸۰|ک=تاریخ اسلام|ف=عبدالله بن جعفر}}</ref>{{همسران و فرزندان علی بن ابی‌طالب}} | === ازدواج با علی بن ابی‌طالب === | ||
از زندگانی لیلی بنت مسعود هیچ اطلاعی تا پیش از ازدواج با علی بن ابی‌طالب در منابع دست اول وجود ندارد۔ در این میان تنها محمدصادق کرباسی در دایرةالمعارف الحسینیه گزارش کرده‌است که او متولد سال ۲۲ ه۔ق است اما برای این ادعا هیچ سندی را گزارش نمی‌کند۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۲۴}}</ref> آنچه مسلم است، لیلی از همسران علی بن ابی‌طالب بود۔<ref>{{پک|1=مهدویان|2=۱۳۸۰|ک=تاریخ اسلام|ف=عبدالله بن جعفر}}</ref> ابن‌حمدون در التذکرة الحمدونیه گزارش می‌کند که ازدواج علی و لیلی در بصره و در میان جنگ جمل (سال ۳۵ یا ۳۶ ه۔ق) رخ داده‌است۔<ref>{{پک|1=ابن‌حمدون|2=۱۹۹۶|ک=التذکرة الحمدونیه|ص=۹۶|ج=۳}}</ref> شبیه به همین مطلب را ناصرخسرو نیز گزارش کرده‌است۔ دلیل این ازدواج را ایجاد پیوند میان علی و قبیله بنی‌تمیم برای ایجاد حمایت در جنگ جمل گفته‌اند۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۲۵-۲۶}}</ref> در برخی منابع نیز از ازدواج موقت علی و لیلی گزارش شده است که این ازدواج در کوفه صورت گرفته است۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۳۰}}</ref> حاصل ازدواج او با علی بن ابی‌طالب، دو فرزند به نام‌های [[عبیدالله بن علی|عبیدالله]] و [[ابوبکر بن علی|ابوبکر]] بود.<ref>{{پک|گنجی شافعی|۱۴۰۴|ک=کفایة الطالب|ص=۴۱۳–۴۱۴}}</ref> | |||
=== ازدواج با عبدالله بن جعفر === | |||
از لیلی به عنوان یکی از چهار همسر علی بن ابی‌طالب یاد کرده‌اند که پس از کشته شدن علی، زنده بود۔ عبدالله بن جعفر که در آن زمان زینب بنت علی را در عقد ازدواج داشت، با لیلی ازدواج کرد۔ حاصل این ازدواج چهار پسر به نام‌های [[یحیی بن عبدالله بن جعفر|یحیی]]، [[هارون بن عبدالله بن جعفر|هارون]]، [[موسی بن عبدالله بن جعفر|موسی]]، و [[صالح بن عبدالله بن جعفر|صالح]] و همینطور دو دختر به نام‌های [[ام‌ابیها بنت عبدالله بن جعفر|ام‌ابیها]] و [[ام‌محمد بنت عبدالله بن جعفر|ام‌محمد]] بود۔<ref>{{پک|1=مهدویان|2=۱۳۸۰|ک=تاریخ اسلام|ف=عبدالله بن جعفر}}</ref> در این موضوع که لیلی چگونه با عبدالله بن جعفر ازدواج کرده‌است، ابهام‌های بسیاری وجود دارد و منابع در خصوص آن هیچ گزارشی را نکرده‌اند۔ در این میان ابهام است که لیلی بعد از ترور علی بن ابی‌طالب، چگونه از کوفه به مدینه منتقل شده است و یا آنکه بعد از درگذشت علی، به قبیله خود در بصره رفته و عبدالله برای خواستگاری او به بصره رفته باشد و یا اینکه در کوفه مانده باشد۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۳۳-۳۴}}</ref>{{همسران و فرزندان علی بن ابی‌طالب}} | |||
=== درگذشت === | |||
از تاریخ درگذشت لیلی بنت مسعود نیز هیچ مطلبی در منابع گزارش نشده است و تنها برخی منابع از حضورش در نبرد کربلا خبر داده‌اند۔ در صورت حضور او در نبرد کربلا، وی باید تا سال ۶۱ ه۔ق زنده باشد و احتمالا به مدینه بازگشته باشد۔<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۱۱۸}}</ref> | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
«لیلی بنت مسعود النهشیلة زوج الامام أمیرالمؤمنین علي بن إبي‌طالب»، عنوان کتابی است که به قلم حیدر جد با موضوع زندگانی او نگارش یافته است.<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص | «لیلی بنت مسعود النهشیلة زوج الامام أمیرالمؤمنین علي بن إبي‌طالب»، عنوان کتابی است که به قلم حیدر جد با موضوع زندگانی او نگارش یافته است.<ref>{{پک|1=جد|2=۱۳۳۶|ک=لیلی بنت مسعود النهشیلة|ص=۱}}</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۹: | خط ۲۷: | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=محمد بن حسن|نام=ابن‌حمدون|عنوان=التذکرة الحمدونیه|سال=۱۹۹۶|مکان=بیروت|ناشر=دار صادر|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/02522|کوشش=احسان و بکر عباس|زبان=عربی}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=محمد بن حسن|نام=ابن‌حمدون|عنوان=التذکرة الحمدونیه|سال=۱۹۹۶|مکان=بیروت|ناشر=دار صادر|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/02522|کوشش=احسان و بکر عباس|زبان=عربی}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=جد|نام=حیدر|عنوان=لیلی بنت مسعود النهشیلة زوج الامام امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب|سال=۱۴۳۶|مکان=بیروت|ناشر=دارالمتقین|زبان=عربی}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=جد|پیوند=https://www.ghbook.ir/?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=18085&Itemid=167&lang=fa|نام=حیدر|عنوان=لیلی بنت مسعود النهشیلة زوج الامام امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب|سال=۱۴۳۶|مکان=بیروت|ناشر=دارالمتقین|زبان=عربی}} | ||
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی۱=مهدویان|نام۱=محبوب|تاریخ=۱۳۸۰|عنوان=عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب|پیوند=https://ensani.ir/fa/article/37374|ژورنال=تاریخ اسلام|دوره=|شماره=۶|صفحات=}} | * {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی۱=مهدویان|نام۱=محبوب|تاریخ=۱۳۸۰|عنوان=عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب|پیوند=https://ensani.ir/fa/article/37374|ژورنال=تاریخ اسلام|دوره=|شماره=۶|صفحات=}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=نقدی|نام=جعفر|عنوان=زینب الکبری بنت الإمام أمیرالمومنین علي بن أبي‌طالب|سال=۱۳۶۲|مکان=قم|ناشر=الشریف الرضی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/13787|زبان=عربی}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=نقدی|نام=جعفر|عنوان=زینب الکبری بنت الإمام أمیرالمومنین علي بن أبي‌طالب|سال=۱۳۶۲|مکان=قم|ناشر=الشریف الرضی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/13787|زبان=عربی}} | ||
نسخهٔ ۵ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۶
لیلی بنت مسعود نهشیله یکی از همسران علی بن ابی طالب است که جزء چهار همسر زنده پس از درگذشت علی عنوان شده است. وی پس از وفات علی، همسر عبدالله بن جعفر شد. سال ولادتش را قبل از ۲۲ ه.ق گزارش کرده اند و مرگش را بعد از ۶۱ ه.ق دانسته اند.
نام و تبار
منابع نام وی را لیلی گزارش کرده‌اند۔[۱] پدر او را مسعود بن خالد بن ثابت بن ربعی بن سلمی گزارش کرده‌اند که از قبیله بنی‌تمیم بود.[۲] از وی اطلاعات زیادی در منابع تاریخی وجود ندارد و برخی منابع به صورت کوتاه از ارتباطش با علی بن ابی‌طالب یاد کرده‌اند۔ اما از خالد بن مالک به عنوان یکی از بزرگان قوم بنی‌تمیم یاد شده است که در سال ۹ ه۔ق به همراه جمع دیگری از بزرگان این قبیله برای پذیرش اسلام به نزد پیامبر اسلام آمد۔[۳] نسب کامل وی را «لیلی بنت مسعود بن خالد بن مالک بن ربعی بن سلمی بن جندل بن نهش بن دارم بن مالک بن حنظلة بن زید مناة بن تمیم» گزارش کرده‌اند۔[۴][۵] منابع مادر او را عمیره بنت قیس بن عاصم بن سنان بن خالد بن منقر بن عبید بن حارث بن عمرو بن کعب بن سعد بن زید بن مناة بن تمیم گزارش کرده‌اند۔[۶]
زندگی‌نامه
ازدواج با علی بن ابی‌طالب
از زندگانی لیلی بنت مسعود هیچ اطلاعی تا پیش از ازدواج با علی بن ابی‌طالب در منابع دست اول وجود ندارد۔ در این میان تنها محمدصادق کرباسی در دایرةالمعارف الحسینیه گزارش کرده‌است که او متولد سال ۲۲ ه۔ق است اما برای این ادعا هیچ سندی را گزارش نمی‌کند۔[۷] آنچه مسلم است، لیلی از همسران علی بن ابی‌طالب بود۔[۸] ابن‌حمدون در التذکرة الحمدونیه گزارش می‌کند که ازدواج علی و لیلی در بصره و در میان جنگ جمل (سال ۳۵ یا ۳۶ ه۔ق) رخ داده‌است۔[۹] شبیه به همین مطلب را ناصرخسرو نیز گزارش کرده‌است۔ دلیل این ازدواج را ایجاد پیوند میان علی و قبیله بنی‌تمیم برای ایجاد حمایت در جنگ جمل گفته‌اند۔[۱۰] در برخی منابع نیز از ازدواج موقت علی و لیلی گزارش شده است که این ازدواج در کوفه صورت گرفته است۔[۱۱] حاصل ازدواج او با علی بن ابی‌طالب، دو فرزند به نام‌های عبیدالله و ابوبکر بود.[۱۲]
ازدواج با عبدالله بن جعفر
از لیلی به عنوان یکی از چهار همسر علی بن ابی‌طالب یاد کرده‌اند که پس از کشته شدن علی، زنده بود۔ عبدالله بن جعفر که در آن زمان زینب بنت علی را در عقد ازدواج داشت، با لیلی ازدواج کرد۔ حاصل این ازدواج چهار پسر به نام‌های یحیی، هارون، موسی، و صالح و همینطور دو دختر به نام‌های ام‌ابیها و ام‌محمد بود۔[۱۳] در این موضوع که لیلی چگونه با عبدالله بن جعفر ازدواج کرده‌است، ابهام‌های بسیاری وجود دارد و منابع در خصوص آن هیچ گزارشی را نکرده‌اند۔ در این میان ابهام است که لیلی بعد از ترور علی بن ابی‌طالب، چگونه از کوفه به مدینه منتقل شده است و یا آنکه بعد از درگذشت علی، به قبیله خود در بصره رفته و عبدالله برای خواستگاری او به بصره رفته باشد و یا اینکه در کوفه مانده باشد۔[۱۴]
درگذشت
از تاریخ درگذشت لیلی بنت مسعود نیز هیچ مطلبی در منابع گزارش نشده است و تنها برخی منابع از حضورش در نبرد کربلا خبر داده‌اند۔ در صورت حضور او در نبرد کربلا، وی باید تا سال ۶۱ ه۔ق زنده باشد و احتمالا به مدینه بازگشته باشد۔[۱۵]
کتابشناسی
«لیلی بنت مسعود النهشیلة زوج الامام أمیرالمؤمنین علي بن إبي‌طالب»، عنوان کتابی است که به قلم حیدر جد با موضوع زندگانی او نگارش یافته است.[۱۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ نقدی، زینب کبری بنت علی، ۱۵.
- ↑ گنجی شافعی، کفایة الطالب، ۴۱۳–۴۱۴.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۱۰.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۹.
- ↑ نقدی، زینب کبری بنت علی، ۱۵.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۱۳.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۲۴.
- ↑ مهدویان، «عبدالله بن جعفر»، تاریخ اسلام.
- ↑ ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۳: ۹۶.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۲۵-۲۶.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۳۰.
- ↑ گنجی شافعی، کفایة الطالب، ۴۱۳–۴۱۴.
- ↑ مهدویان، «عبدالله بن جعفر»، تاریخ اسلام.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۳۳-۳۴.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۱۱۸.
- ↑ جد، لیلی بنت مسعود النهشیلة، ۱.
منابع
- محمد بن حسن، ابن‌حمدون (۱۹۹۶). التذکرة الحمدونیه (به عربی). به کوشش احسان و بکر عباس. بیروت: دار صادر.
- جد، حیدر (۱۴۳۶). لیلی بنت مسعود النهشیلة زوج الامام امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب (به عربی). بیروت: دارالمتقین.
- مهدویان، محبوب (۱۳۸۰). «عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب». تاریخ اسلام (۶).
- نقدی، جعفر (۱۳۶۲). زینب الکبری بنت الإمام أمیرالمومنین علي بن أبي‌طالب (به عربی). قم: الشریف الرضی.
