خدیجه صغری بنت علی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(←پانویس) |
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی، اصلاح املا، ابرابزار، اصلاح نشانی وب) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اشتباه نشود|خدیجه کبری بنت علی|خدیجه بنت سجاد}}'''خدیجه صغری دختر علی'''، ({{Lang-ar|خدیجة الصغری بنت الإمام علی}})، یکی از دختران [[علی بن ابی‌طالب]] است که در [[نبرد کربلا|واقعه کربلا]] حضور | {{اشتباه نشود|خدیجه کبری بنت علی|خدیجه بنت سجاد}}'''خدیجه صغری دختر علی'''، ({{Lang-ar|خدیجة الصغری بنت الإمام علی}})، یکی از دختران [[علی بن ابی‌طالب]] است که در [[نبرد کربلا|واقعه کربلا]] حضور داشته است. مادر وی را ام ولد دانستند و شوهرش [[عبدالله بن عقیل|عبدالله الاوسط بن عقیل]] است. | ||
== نام و تبار == | == نام و تبار == | ||
منابع نام یکی از دختران [[علی بن ابی‌طالب]] را خدیجه صغری گزارش | منابع نام یکی از دختران [[علی بن ابی‌طالب]] را خدیجه صغری گزارش کرده‌اند.<ref>{{پک|1=بیضون|2=۱۴۲۷|ک=موسوعة کربلاء|ص=۵۲۹|ج=۱}}</ref><ref>{{پک|1=ذهنی تهرانی|2=۱۳۸۹|ک=مقتل مدینه تا مدینه|ص=۸۰}}</ref> نام کامل پدر او، علی بن ابی‌طالب بن [[عبدالمطلب]] بن [[هاشم بن عبدمناف]] بن [[قصی بن کلاب]] بن مرة بن کعب بن لوی بن غالب بن فهر بن مالک بن نضر بن کنانة بن خزیمة بن مدرکة بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان گزارش شده است.<ref>{{پک|مرتضی عاملی|۱۳۸۸|ک=الصحیح من سیرة الامام علی|ج=۱|ص=۴۷}}</ref> علی، چهارمین [[خلیفه راشدین]] و اولین امام شیعیان است.<ref dir=ltr>{{پک|Poonawala|2011|ف=ʿAlī b. Abī Ṭāleb|ک=Iranica|زبان=en}}</ref> ابوطالب، پدر علی نیز یکی از سران بنی‌هاشم بود که ریاست این طایفه را پس از پدرش عبدالمطلب، عهده‌دار شد. او علاوه بر این منصب، عهده‌دار سقایت حاجیان نیز بود.<ref>{{پک|گلشنی|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=ابوطالب}}</ref> [[بنی‌هاشم]] از دیرباز میراث‌دار امور عام‌المنفعه در منطقه مکه بودند و جایگاه ویژه‌ای را در نظر عامه مکیان داشتند. در میان امور عام‌المنفعه بنی‌هاشم، مسئله حفر [[چاه زمزم]] توسط هاشم — پدربزرگ ابوطالب — تا سال‌ها به عنوان نماد شرافت و نیکوکاری این خاندان محسوب می‌شد. بنی‌هاشم دارای شأن و جایگاه ویژه‌ای در بین قبایل عرب بودند و همین امر سبب شد تا بر اساس [[فقه|فقه اسلامی]]، بنی‌هاشم از تصرف در [[صدقه|صدقات]] منع بشوند.<ref>{{پک|مهروش|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=بنی‌هاشم}}</ref> فرزندان از نسل ابوطالب را [[آل ابی‌طالب]]، طالبین، بنت ابی‌طالب و بنی‌هاشم طالبی گویند.<ref>{{پک|رفیعی|۱۳۸۸|ک=دانشنامه بزرگ اسلامی|ف=آل ابی‌طالب}}</ref> مادر خدیجه بنت علی را ام ولد دانسته‌اند.<ref>{{پک|1=بیضون|2=۱۴۲۷|ک=موسوعة کربلاء|ص=۵۲۹|ج=۱}}</ref><ref>{{پک|1=ذهنی تهرانی|2=۱۳۸۹|ک=مقتل مدینه تا مدینه|ص=۸۰}}</ref> | ||
{{شجره‌نامه علی بن ابی‌طالب}}{{همسران و فرزندان علی بن ابی‌طالب}} | {{شجره‌نامه علی بن ابی‌طالب}}{{همسران و فرزندان علی بن ابی‌طالب}} | ||
== سرگذشت == | == سرگذشت == | ||
منابع شیعی، وی را از حاضران در ماجرای کربلا دانسته‌اند که حسین بن علی را از مدینه همراهی | منابع شیعی، وی را از حاضران در ماجرای کربلا دانسته‌اند که حسین بن علی را از مدینه همراهی می‌کرد.<ref>{{پک|1=ذهنی تهرانی|2=۱۳۸۹|ک=مقتل مدینه تا مدینه|ص=۸۰}}</ref><ref>{{پک|1=مجلسی کوپایی|2=۱۳۹۷|ک=امام حسین، وارث انبیاء|ص=۶۷۲}}</ref> در ''[[موسوعه کربلا]]''، همسر او عبدالله اوسط بن عقیل گزارش شده است.<ref>{{پک|1=بیضون|2=۱۴۲۷|ک=موسوعة کربلاء|ص=۵۲۹|ج=۱}}</ref> اما محلاتی در ریاحین الشریعه همسر خدیجه صغری بنت علی را عبدالرحمن بن عقیل می‌داند که در نبرد کربلا کشته شد و پس از آن، خدیجه به عقد ابوالسائل بن عبدالله بن عامر بن کریز درآمد.<ref>{{پک|1=محلاتی|2=۱۳۷۰|ک=ریاحین الشریعه|ص=۱۹۷|ج=۴}}</ref> از وی فرزندی به جا نمانده است.<ref>{{پک|1=ذهنی تهرانی|2=۱۳۸۹|ک=مقتل مدینه تا مدینه|ص=۸۰}}</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
=== ارجاعات === | === ارجاعات === | ||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | {{پانویس|۳|اندازه=ریز}} | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۹: | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=رفیعی|نام=علی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=آل ابی‌طالب|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=http://lib.eshia.ir/23022/1/358/آل_ابی_طالب}} | * {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=رفیعی|نام=علی|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=آل ابی‌طالب|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=http://lib.eshia.ir/23022/1/358/آل_ابی_طالب}} | ||
* {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=گلشنی|نام=عبدالکریم|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابوطالب|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=http://lib.eshia.ir/23022/5/2270}} | * {{یادکرد دانشنامه|نام خانوادگی=گلشنی|نام=عبدالکریم|پیوند نویسنده=|ویراستار=|مقاله=ابوطالب|دانشنامه=[[دانشنامه بزرگ اسلامی]]|عنوان جلد=دانشنامه بزرگ اسلامی|سال=۱۳۸۸|ناشر=[[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|مکان=تهران|پیوند مدخل=http://lib.eshia.ir/23022/5/2270}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مجلسی کوپایی|نام=غلامحسین|عنوان=امام | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مجلسی کوپایی|نام=غلامحسین|عنوان=امام حسین علیه السلام وارث انبیاء (شرح زیارت وارث)|سال=۱۳۹۷|مکان=قم|ناشر=مولف|پیوند=https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=14102&Itemid=&lang=fa}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=محلاتی|نام=ذبیح‌الله|عنوان=ریاحین الشریعه در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه|سال=۱۳۷۰|مکان=تهران|ناشر=دارالکتب الاسلامیه|پیوند نویسنده=ذبیح‌الله محلاتی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/11584}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=محلاتی|نام=ذبیح‌الله|عنوان=ریاحین الشریعه در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه|سال=۱۳۷۰|مکان=تهران|ناشر=دارالکتب الاسلامیه|پیوند نویسنده=ذبیح‌الله محلاتی|پیوند=https://noorlib.ir/book/view/11584}} | ||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مرتضی عاملی|نام=جعفر|عنوان=الصحیح من سیرة الامام علی علیه السلام|سال=۱۳۸۸|مکان=بیروت|ناشر=مرکز الاسلامیه للدراسات|پیوند نویسنده=جعفر مرتضی عاملی|پیوند=http://lib.eshia.ir/70832/1/3|شابک=۹۷۸-۶۰۰-۹۰۷۲۴-۵-۳}} | * {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=مرتضی عاملی|نام=جعفر|عنوان=الصحیح من سیرة الامام علی علیه السلام|سال=۱۳۸۸|مکان=بیروت|ناشر=مرکز الاسلامیه للدراسات|پیوند نویسنده=جعفر مرتضی عاملی|پیوند=http://lib.eshia.ir/70832/1/3|شابک=۹۷۸-۶۰۰-۹۰۷۲۴-۵-۳}} | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
{{علی بن ابی‌طالب-افقی}} | {{علی بن ابی‌طالب-افقی}} | ||
{{درجه‌بندی|نیازمند پیوند=خیر|نیازمند رده=خیر|نیازمند جعبه اطلاعات=بله|نیازمند تصویر=بله|نیازمند استانداردسازی=خیر|نیازمند ویراستاری=خیر|مقابله نشده با دانشنامه‌ها=خیر|تاریخ خوبیدگی=|تاریخ برگزیدگی=|توضیحات=}} | |||
[[رده:امامزاده‌ها در عراق]] | |||
[[رده:خاندان محمد علی]] | [[رده:خاندان محمد علی]] | ||
[[رده:فرزندان علی بن ابی‌طالب]] | [[رده:فرزندان علی بن ابی‌طالب]] | ||
نسخهٔ ۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۲
خدیجه صغری دختر علی، (عربی: خدیجة الصغری بنت الإمام علی)، یکی از دختران علی بن ابی‌طالب است که در واقعه کربلا حضور داشته است. مادر وی را ام ولد دانستند و شوهرش عبدالله الاوسط بن عقیل است.
نام و تبار
منابع نام یکی از دختران علی بن ابی‌طالب را خدیجه صغری گزارش کرده‌اند.[۱][۲] نام کامل پدر او، علی بن ابی‌طالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف بن قصی بن کلاب بن مرة بن کعب بن لوی بن غالب بن فهر بن مالک بن نضر بن کنانة بن خزیمة بن مدرکة بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان گزارش شده است.[۳] علی، چهارمین خلیفه راشدین و اولین امام شیعیان است.[۴] ابوطالب، پدر علی نیز یکی از سران بنی‌هاشم بود که ریاست این طایفه را پس از پدرش عبدالمطلب، عهده‌دار شد. او علاوه بر این منصب، عهده‌دار سقایت حاجیان نیز بود.[۵] بنی‌هاشم از دیرباز میراث‌دار امور عام‌المنفعه در منطقه مکه بودند و جایگاه ویژه‌ای را در نظر عامه مکیان داشتند. در میان امور عام‌المنفعه بنی‌هاشم، مسئله حفر چاه زمزم توسط هاشم — پدربزرگ ابوطالب — تا سال‌ها به عنوان نماد شرافت و نیکوکاری این خاندان محسوب می‌شد. بنی‌هاشم دارای شأن و جایگاه ویژه‌ای در بین قبایل عرب بودند و همین امر سبب شد تا بر اساس فقه اسلامی، بنی‌هاشم از تصرف در صدقات منع بشوند.[۶] فرزندان از نسل ابوطالب را آل ابی‌طالب، طالبین، بنت ابی‌طالب و بنی‌هاشم طالبی گویند.[۷] مادر خدیجه بنت علی را ام ولد دانسته‌اند.[۸][۹]
سرگذشت
منابع شیعی، وی را از حاضران در ماجرای کربلا دانسته‌اند که حسین بن علی را از مدینه همراهی می‌کرد.[۱۰][۱۱] در موسوعه کربلا، همسر او عبدالله اوسط بن عقیل گزارش شده است.[۱۲] اما محلاتی در ریاحین الشریعه همسر خدیجه صغری بنت علی را عبدالرحمن بن عقیل می‌داند که در نبرد کربلا کشته شد و پس از آن، خدیجه به عقد ابوالسائل بن عبدالله بن عامر بن کریز درآمد.[۱۳] از وی فرزندی به جا نمانده است.[۱۴]
پانویس
ارجاعات
- ↑ بیضون، موسوعة کربلاء، ۱: ۵۲۹.
- ↑ ذهنی تهرانی، مقتل مدینه تا مدینه، ۸۰.
- ↑ مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی، ۱: ۴۷.
- ↑ Poonawala, “ʿAlī b. Abī Ṭāleb”, Iranica.
- ↑ گلشنی، «ابوطالب»، دانشنامه بزرگ اسلامی.
- ↑ مهروش، «بنی‌هاشم»، دانشنامه بزرگ اسلامی.
- ↑ رفیعی، «آل ابی‌طالب»، دانشنامه بزرگ اسلامی.
- ↑ بیضون، موسوعة کربلاء، ۱: ۵۲۹.
- ↑ ذهنی تهرانی، مقتل مدینه تا مدینه، ۸۰.
- ↑ ذهنی تهرانی، مقتل مدینه تا مدینه، ۸۰.
- ↑ مجلسی کوپایی، امام حسین، وارث انبیاء، ۶۷۲.
- ↑ بیضون، موسوعة کربلاء، ۱: ۵۲۹.
- ↑ محلاتی، ریاحین الشریعه، ۴: ۱۹۷.
- ↑ ذهنی تهرانی، مقتل مدینه تا مدینه، ۸۰.
منابع
منابع فارسی و عربی
- بیضون، لبیب (۱۴۲۷). موسوعة کربلاء. بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات.
- ذهنی تهرانی، محمدجواد (۱۳۸۹). مقتل مدینه تا مدینه. تهران: پیام حق.
- رفیعی، علی (۱۳۸۸). «آل ابی‌طالب». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- گلشنی، عبدالکریم (۱۳۸۸). «ابوطالب». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- مجلسی کوپایی، غلامحسین (۱۳۹۷). امام حسین علیه السلام وارث انبیاء (شرح زیارت وارث). قم: مولف.
- محلاتی، ذبیح‌الله (۱۳۷۰). ریاحین الشریعه در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- مرتضی عاملی، جعفر (۱۳۸۸). الصحیح من سیرة الامام علی علیه السلام. بیروت: مرکز الاسلامیه للدراسات. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۰۷۲۴-۵-۳.
- مهروش، فرهنگ (۱۳۸۸). «بنی‌هاشم». دانشنامه بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
منابع انگلیسی
- Poonawala, Ismail (2011). "ʿAlī b. Abī Ṭāleb". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی) (online ed.). Archived from the original on 16 November 2013. Retrieved 21 March 2012.
