شرطة الخمیس

شرطة الخمیس، عنوان یک سازمان نظامی بود که توسط علی بن ابی طالب در دوران حکمرانی خویش به عنوان خلیفه، پایه‌ریزی کرد. علی بن ابی طالب از این ارگان نظامی برای سازماندهی سپاه خویش نیز استفاده نمود. به گفته مرتضی عاملی، حکمای اسلامی بر اهمیت این ارگان نظامی که توسط علی بن ابی طالب ابداع شده است، تأکید داشتند. در معنای این واژه، با توجه به اولین کاربرد این ترکیب توسط علی بن ابی‌طالب، اختلافاتی گزارش شده است. برخی به تجزیه واژه پرداختند شرطه را به معنای سپاه و خمیس را به معنای پنج رکن اصلی سپاه (میمنه، میسره، قلب، ساقه و مقدمه) دانسته‌اند. علاوه بر اختلاف بر سر معنای لغوی واژه، بر معنای اصطلاحی آن نیز اختلاف است. علت این اختلاف، نبود گزارش‌های تاریخی از این ارگان نظامی است. و در برخی موارد که گزارش‌هایی از این سازمان به میان آمده، آن را با سپاه علی بن ابی طالب خلط کرده‌اند. با این حال، این احتمال وجود دارد که علت عدم گزارش‌های واضح از این ارگان، به جهت اهمیتش بوده باشد. برقی و هلالی، این ارگان را اینگونه تعریف کرده‌اند: «شرطه الخمیس گروهی از نیروهای خاص و ویژه علی بن ابی طالب و متمایز از سپاه عمومی ایشان بودند که به آنها فدائیان نیز گفته می‌شد» این نیروی نظامی در عراق شکل گرفتند و اولین در جنگ جمل گزارش شده‌اند. بر اساس روایتی، پیامبر اسلام به برخی از اصحاب خود، مژده عضویت در گروه شرطه الخمیس را داده است.