زیارت جامعه کبیره
زیارت جامعه کبیره یکی از زیارت‌نامه‌هایی است که علی النقی، امام دهم شیعیان، به یکی از اصحابش تعلیم داده است تا در هنگام زیارتِ امامان خوانده شود،[۱] و از آنجاییکه مختص امامی خاص نیست، «جامعه» نامیده می‌شود. این زیارتنامه، توصیف بلند و بلیغی از جوانب مختلف اصل ولایت و امامت به عنوان یکی از اصول پیشران جامعهٔ شیعی به حساب می‌آید.[۲] نقشِ این زیارت، تأکید بر رهبریِ ائمهٔ شیعه به‌عنوان پیشوایانِ حکومتِ اسلامی است. عباراتی چون «اَئِمَةُ الْهُدیٰ»، «وَرَثَةُ الْاَنبیاء» و «حُجَجُ الله» بر این معنی تأکید می‌کند.[۳] هادی در این دعاها، نور و برهانِ خداوند را نزد اهل بیت می‌داند و تنها کسانی را بر حق می‌داند که از این معارف بهره گیرند.[۴] توصیف رابطه ائمه با پیامبر و همچنین ارتباط امامت و توحید، توصیف مقام علمی و سیاسی و اخلاقی ائمه، و نیز پرداختن به عصمت و تولی و تبری از دیگر جنبه‌های این زیارتنامه به‌شمار می‌رود. «شرح الزیارة الجامعة الکبیرة»، شرح چهار جلدیِ کرار حسین الکربلائی بر این زیارت می‌باشد و از آن به عنوان علمی‌ترین و مفصل‌ترین شرح این زیارتنامه یاد می‌شود.[۵]
این زیارت را کرار حسین الکربلائی در تهذیب و شیخ صدوق در فقه و عیون اخبارالرضا به سند خود از شخصی به نام نخعی نقل کرده‌اند که گفت: به علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا، مرا گفتاری بیاموز که هر وقت خواستم هریک از شما را زیارت کنم، همان سخن را در محضرش بگویم.»
پاسخ هادی چنین بود:
هر زمانی که به آستان (امامی) رسیدی، در آنجا بایست و شهادتین را در حال غسل و طهارت بر زبان جاری کن. وقتی نگاهت به قبر افتاد، نخست سی مرتبه الله اکبر بگو و چند قدم با کمال وقار و آرامش راه برو. گام‌های خود را کوتاه بردار و بار دیگر بایست و سی مرتبه تکبیر را بر زبان جاری کن، سپس نزدیک قبر شو و این بار چهل مرتبه تکبیر بگو تا یکصد مرتبه کامل شود؛ آنگاه او را این‌گونه زیارت کن…
برخی از متفکرین، این زیارت را مانیفست شیعه نامیده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ قرشی، تحلیلی از زندگانی امام هادی، ۱۹۱–۱۹۲.
- ↑ طباطبائی، الباقر امام محمد بن علی.
- ↑ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان، ۵۲۲.
- ↑ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان، ۵۲۳.
- ↑ طباطبائی، الباقر امام محمد بن علی.
- ↑ «پناهیان: گفتمان امام هادی قلب گفتمان غرب را هدف گرفته است». رجانیوز. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴.
منابع
- طباطبائی، سید کاظم (۱۳۹۳). «جامعه، زیارت». دانشنامه جهان اسلام. بنیاد دائرةالمعارف اسلامی.
- قرشی، باقر شریف (۱۳۷۱). تحلیلی از زندگانی امام هادی علیه السلام. ترجمهٔ محمدرضا عطایی. مشهد: کنگره جهانی حضرت رضا.
- جعفریان، رسول (۱۳۸۱). حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام. قم: انصاریان.