مسجد، محل عبادت مسلمانان است که اولین بار توسط پیامبر اسلام در مدینه تاسیس شد. این مسجد به مسجدالنبی (مسجد پیامبر) مشهور شد. این مسجد در آن دوران مرکز اصلی فعالیتهای عبادی، اجتماعی، سیاسی، اداری و تعلیمی مدینه بود. با کثرت مسلمانان، محمد اجازه ساخت مساجد در نقاط دیگر را داد و بر این اساس دو نوع مسجد در جهان اسلام شکل گرفت. مسجد نبوی، که مرکزیت داشت و مساجد قبیلهای که بیشتر جنبه عبادی و تعلیمی داشت. بعدها به برخی از مساجد که کاربردهای بیشتر و مرکزیت داشتند، مسجد جامع اطلاق شد.[۱]
بادکوبه هزاوه، احمد (۱۳۷۵). «جامع، مسجد». دانشنامه جهان اسلام. به کوشش حداد عادل، غلامعلی، پور جوادی، نصر الله، میرسلیم، مصطفی، و طاهری عراقی، احمد. تهران: بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
یادداشت: ترتیب نامها بر اساس حروف الفباست. آنچه در پرانتز جلوی هر نام آمده است، اکثراً نامها یا صفات دیگری است که در قرآن برای آن نام ذکر شده است؛ یا نسبت آن شخص.